Μουσική - η αλλαγή του τρόπου που την ακούμε...

Ο τρόπος που ακούμε μουσική στις μέρες μας έχει αλλάξει δραματικά τις τελευταίες  2-3 δεκαετίες ιδιαίτερα. Η τεχνολογία έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις προσωπικές και κοινωνικές μας συνήθειες, αλλά και την κοινωνική διάσταση/λειτουργία της μουσικής. Παντού υπάρχει μουσική, στο ραδιόφωνο, στην TV, στα καταστήματα, στα Supermarkets, στο αυτοκίνητο, στο σπίτι, στις δεκάδες προσωπικές ψηφιακές συσκευές μας. Η απόλαυση της μουσικής έχει σε μεγάλο βαθμό εξατομικευθεί. Δεν ακούμε πλέον συχνά μουσική μαζί με άλλους, απομονωνόμαστε στον προσωπικό μας μουσικό μικρόκοσμο -με τη συνδρομή του υπολογιστή, της TV, των διαφόρων φορητών ψηφιακών συσκευών κ.τ.λ.- δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό αόρατα σύνορα προς τον έξω κόσμο και ελέγχοντας  κατά βούληση το βαθμό της όποιας αλληλεπίδρασής μας με τους άλλους.

Στο απρόσωπο περιβάλλον μιας μεγαλούπολης, η δυνατότητα να δείχνουμε πως είμαστε απασχολημένοι με κάτι πολύ προσωπικό -όπως το να ακούμε μουσική από ένα φορητό μέσο- αποτελεί έναν τρόπο προστασίας απέναντι σε ένα αφιλόξενο συχνά περιβάλλον και στρατηγική που δημιουργεί μια αίσθηση προσωπικής ταυτότητας που είναι τόσο απαραίτητη -ιδιαίτερα σε νεότερης ηλικίας άτομα- σε αυτό το απρόσωπο περιβάλλον. Όσο καλό και αν ακούγεται κάτι τέτοιο, δεν παύει να αποτελεί ακόμα ένα βήμα προς τη μεγαλύτερη απομόνωσή που μας οδηγεί η σύγχρονη κοινωνία…

Δεν είναι, όμως, μόνο η αλληλεπίδραση με τους άλλους που επηρεάζεται με τον τρόπο αυτό. Πλέον, όλο και λιγότεροι είναι αυτοί που ακούνε ένα ολόκληρο μουσικό άλμπουμ. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πλέον τις αγαπημένες μας λίστες τραγουδιών, που μπορεί να δημιουργούν μια αίσθηση προσωπικού ελέγχου και να είναι «βολικές», αλλά αυτή η ελευθερία επιλογής καθώς και η ευκολία πρόσβασης μειώνουν την ένταση της διάθεσης και μας μετατρέπουν -χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε- σε ανυπόμονους ακροατές που προσδοκούν απλά να ικανοποιούνται διαρκώς χωρίς να παρακολουθούν  τη συνολική μουσική πρόταση ενός δημιουργού/μουσικού.

Η μουσική απόλαυση δεν είναι πλέον αυτοσκοπός αλλά συχνά κάτι που κάνουμε παράλληλα με κάτι άλλο, για να δημιουργήσουμε «ατμόσφαιρα», για να ενισχύσουμε τα επίπεδα ενέργειάς μας κ.τ.λ. Ο ήρεμος τρόπος απόλαυσης της μουσικής έχει σχεδόν παύσει να υφίσταται. Το να ακούμε μουσική, δηλαδή, γίνεται όλο και περισσότερο συνάρτηση κάποιας άλλης συγκεκριμένης κατάστασης, η δε ευκολία πρόσβασης στη μουσική μειώνει την επικέντρωσή μας σε αυτήν, όπως και τον ενεργητικό τρόπο με τον οποίο την ακούμε. Πολύ πιο ενεργητικά δημιουργούμε τις μουσικές μας λίστες παρά ακούμε τα τραγούδια που τις αποτελούν.

Όμως, η ευκολία πρόσβασης στη μουσική διαμέσου του διαδικτύου έχει και αρκετές θετικές πλευρές για τους χρήστες. Για παράδειγμα, το ατομικό οικονομικό όφελος είναι μεγάλο και η δυνατότητα γνωριμίας με κάθε είδους μουσική και από οποιοδήποτε μέρος/κουλτούρα του πλανήτη είναι πλέον θέμα λίγων «κλικ» στο πληκτρολόγιό μας. Η τεχνολογία, όμως, δημιουργεί και απόσταση, τόσο φυσική όσο και ψυχική ανάμεσα στο δημιουργό και τους ακροατές, κάτι που παλιά δεν υπήρχε, στο βαθμό αυτό τουλάχιστον, και που έχει διαφοροποιήσει τη στάση μας απέναντι στη μουσική και στον τρόπο που τη χρησιμοποιούμε και την αντιμετωπίζουμε.

Το να βάλω ένα βινύλιο στο πικάπ και να αράξω τον δερμάτινο καναπέ για να τον απολαύσω, δεν υφίσταται πλέον. Τα περίφημα πάρτι -όπου η καλή μουσική ήταν ένα “must”, όπως και η άμεση επαφή μεταξύ των παρευρισκομένων (δες, 8 στα 10 slow κομμάτια!!!)- αντικαταστάθηκαν από τεράστιους και απρόσωπους χώρους-σαρδελοκούτια ή από άπειρα μπαράκια όπου συνήθως είμαστε άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, κι αυτό που μας απασχολεί δεν είναι τόσο η καλή μουσική που ακούγεται όσο η εντύπωση που δημιουργώ, το πώς θα προσεγγίσω κάποιον/-α ή το πώς να περάσω ευχάριστα την ώρα μου…

Η μουσική και ο τρόπος που την προσεγγίζουμε και τη βιώνουμε αλλάζει σταδιακά μαζί με μας. Απομένει να ευχηθούμε να παραμείνει όσο γίνεται περισσότερο ως τρόπος απόλαυσης και ψυχικής ανάτασης, και να μη μετατραπεί σε έναν απλό ήχο -ανάμεσα στους τόσους άλλους- ή ένα απλό «διακοσμητικό» στοιχείο της πιεσμένης, συχνά απρόσωπης και ιλιγγιώδους καθημερινότητάς μας…

Spoiler,

δεν διαφωνώ με τις παρατηρήσεις σου. Εγώ εστιάστηκα, κυρίως, στη διαφοροποίηση ορισμένων παραμέτρων του τρόπου που ακούμε μουσική σήμερα και που δεν σημαίνουν  οπωσδήποτε κάτι το αρνητικό για τον καθένα.

Τα σημεία στα οποία αναφέρομαι θεωρώ πως σκιαγραφούν κάποιες τάσεις που πιθανόν να επηρεάσουν κάποιον από πολύ έως καθόλου.

Sven,

για ακόμη μία φορά δεν μπορώ να βγάλω νόημα από ένα κείμενό σου. Εντούτοις, μπορεί απλά να μην καταλαβαίνω σωστά εγώ τα όσα γράφεις, δίχως να ευθύνεσαι εσύ γι' αυτό. Θα σου δώσω παράδειγμα ώστε να καταλάβεις πού 'χάνομαι'.

 

Στην πρώτη παράγραφο γράφεις ότι 'δεν ακούμε πια μουσική με άλλους -απομονωνόμαστε στον δικό μας μικρόκοσμο', ενώ στην πρότελευταία γράφεις ότι 'μαζευόμαστε σε σαρδελοκούτια υπό την ίδια μουσική υπόκρουση' (τα γράφω σε ελεύθερη απόδοση, αν θέλεις με διορθώνεις ως προς τα νοήματα προβάλλοντας τα σωστά αντ' αυτών). Κι εδώ είναι το παράδοξο: Τελικά, απομονωνόμαστε σε εξατομικευμένους μικρόκοσμους ή αντίθετα σμίγουμε σε σαρδελοκούτια, δηλαδή στην ουσία αφομοιωνόμαστε σε μεγάκοσμους (κοινωνικές συμβάσεις, αγελοποίηση κλπ); Αμέσως παρακάτω, στην πρώτη παράγραφο γράφεις ότι η κοινωνία μας οδηγεί σε απομόνωση. Πώς γίνεται να μας οδηγεί σε απομόνωση μέσα από ...σαρδελοποίηση, δηλαδή από μαζικές συγκεντρώσεις;

 

Από την άλλη, ενώ θεωρείς στην κατακλείδα σου ότι η μουσική δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέσον επικοινωνίας, αλλά ως προσωπική απόλαυση και ψυχική ανάταση, εντούτοις στην προηγούμενη παράγραφο περιέγραφες το πόσο όμορφα η μουσική χρησιμοποιούνταν μέχρι πρότινος ως μέσον επικοινωνίας και διασκέδασης σε πάρτυς, σε αντίθεση με τα σημερινά 'σαρδελοκούτια'.

 

Αν επιθυμείς, λάβε τις ερωτήσεις μου ως μοχλό για να επεκτείνεις τις απόψεις σου, κι όχι ως επίθεση ή προβοκάρισμα.

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 07-11-2011 12:10 ]

Σωστά τα συμπεράσματά σου Σβεν. Το παράδοξο που θέλω να προσθέσω, είναι οτι ενώ έχουμε τρομακτική πρόοδο στην τεχνολογία, ο περισσότερος κόσμος ακούει μουσική από το Youtube, στο οποίο σπάνια ο ήχος είναι καλύτερος από 128kbps.

Σωστά. Από τη μία συμβαίνει να έχουμε τη δυνατότητα να ακούμε καλύτερα μουσική, αλλά από την άλλη προτιμούμε το YouTube, όπως φαίνεται από διάφορες έρευνες, αλλά και από μια δική μας μουσική δημοσκόπηση.

Μια ερώτηση: τι εννοείς οτι τα ηχεία είναι συνδεδεμένα με ανάποδη φάση; Το κόκκινο στο μαύρο; (με άγχωσες, χεχε)

Η θέση τών οργάνων δέν αλλάζει-η διαδρομή που κάνει ο ήχος τους γιά να φτάση και στα δύο αυτιά μας αλλάζει άν μετακινηθούμε λίγο πιό δεξιά ή αριστερά (γιά την ακρίβεια,η διαφορά τών χρόνων που απαιτούνται ώστε ο ήχος να διανύση την απόσταση ανάμεσα στο ηχείο απ'το οποίο βγαίνει και στο κάθε αυτί μας (γιατί μήν ξεχνάμε πως στο κάθε αυτί μας δέν φτάνει μόνο ο ήγχος που έρχεται απ'το ηχείο που βρίσκεται στην ίδια ευθεία μ'αυτό,αλλά και ο ήχος που έρχεται από το άλλο ηχείο μέσω ανακλάσεώς του και διαχύσεώς του στους τοίχους τού δωματίου-εκτός άν βρισκόμαστε σε ανοιχτό χώρο).

Και μιά και ο Λεωνίδας αναφέρθηκε στούς audiophiles:αποτελούν πράγματι ένα πολύ μικρό ποσοστό τών όσων ακούνε μουσική γενικώτερα (δηλαδή σχεδόν όλων μας,εξαιρουμένων όσων στερούνται ακοής) γιά τον απλό λόγο ότι προαπαιτείται η ύπαρξη τού κατάλληλου εξοπλισμού-η απόκτηση τού οποίου προαπαιτεί την ύπαρξη τού κατάλληλου χρηματικού ποσού.Ακόμα και το γεγονός ότι κάποιος είναι επαγγελματίας μουσικός δέν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει τα λεφτά γιά να αγοράζη και να βελτιώνη τον ηχητικό του εξοπλισμό.

ΥΓ.Τώρα με άγχωσες κι'εμένα...αναδρομικά,Λεωνίδα.Γιατί αναρωτιέμαι,τόσα χρόνια που άκουγα μουσική από το στερεοφωνικό τού σαλονιού (με τα καλώδια τών ηχείων να περνάνε μέσα από τον τοίχο),μήπως είχα βάλει κι'εγώ τα καλώδια ανάποδα;(Τώρα βέβαια το στερεοφωνικό αυτό έχει αχρηστευτεί,αφού χρησιμοποιώ το home studio μου που έχει ξεχωριστά ηχεία,αλλά είναι να μήν μού μπή η ιδέα........)

-----------------
Τό ζήτημα δέν είναι μεταξύ υμών και ημών,αλλά μεταξύ ημών και υμών

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : Hastaroth στις 12-11-2011 18:35 ]