Μουσική και Συμπαντική Αρμονία

Διεθνές Διεπιστημονικό Συμπόσιο με τίτλο «Μουσική και Συμπαντική Αρμονία/Music and Universal Harmony», αφιερωμένο στον Μίκη Θεοδωράκη, θα πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο Κρήτης στις 10 και 11 Μαρτίου.

Η πρωτοβουλία και η διοργάνωση του Συμποσίου, το οποίο θα γίνει στο Συνεδριακό Κέντρο Creta Maris, στην περιοχή Χερσονήσου Κρήτης, ανήκει στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο οποίο ο Μίκης Θεοδωράκης είναι επίτιμος διδάκτορας.

Ο τιμώμενος θα μιλήσει για τη «Συμπαντική Αρμονία», ενώ οι υπόλοιποι ομιλητές θα επικεντρωθούν στο φαινόμενο της μουσικής και στη συζήτηση της θέσης του Θεοδωράκη για τη «Συμπαντική Αρμονία». Οι ομιλητές προέρχονται από τα Πανεπιστήμια: Κρήτης, Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Νέας Υόρκης, Κορνουάλης, Κολούμπια, Λονδίνου, Εδιμβούργου, Παρισίων και Ουψάλας.

Το Συμπόσιο θα κλείσει το βράδυ της τελευταίας μέρας με συναυλία πέντε έργων του συνθέτη: «Το Κοιμητήριο», «Ελικών», «Τα Λυρικότατα», «Η Βεατρίκη στην οδό Μηδέν», «Σεξτέτο».

Το τίμημα συμμετοχής στο Συμπόσιο είναι συμβολικό (30-50 ευρώ) και τα έσοδα θα διατεθούν για την έκδοση τόμου, στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα, που θα βασίζεται στις εργασίες του Συμποσίου.

Στην ιστοσελίδα του Συμποσίου είναι διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες που αφορούν τις εργασίες του: www.fks.uoc.gr/MikisTheodorakis/

ΣΥΝΟΨΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΚΑΘΕ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ

1). «Στους Δρόμους του Αρχάγγελου» - Έλληνες ομιλητές θα αναφερθούν στη ζωή, το έργο και την κοινωνική δράση του κ. Μίκη Θεοδωράκη.

2) «Συμπαντική Αρμονία» - ομιλία του κ. Μίκη Θεοδωράκη. Ο ομιλητής θα αναφερθεί στο ιστορικό σύλληψης και μουσικής υλοποίησης της θεωρίας του για τη Συμπαντική Αρμονία (1942-1943). Θα αναλύσει πότε και πώς η θεωρία του συναντήθηκε με τις σχετικές θεωρίες του Πυθαγόρα και του Ηράκλειτου και πώς η Μουσική των Σφαιρών και το Συμπαντικό Χάος ανακλούνται στη μουσική των ανθρώπων και στην Aνθρώπινη Mοίρα. Θα περιγράψει τους τρόπους με τους οποίους η Αρμονία και η Αντίστιξη δίνουν λύση στη στατική και στη εν κινήσει σχέση των μουσικών φθόγγων και θα δείξει πώς στη θεωρία των Πυθαγορείων τα εύηχα διαστήματα μιας οποιασδήποτε συνήχησης ανταποκρίνονται σε μια ιδιαίτερα απλή αναλογία αριθμών. Στον Επίλογο, ως μια καλόπιστη πρόκληση της Τέχνης προς την Επιστήμη, θα αναφερθεί στο πού έχει οδηγήσει το δυτικό άνθρωπο ο μίζερος, καθαρός ορθολογισμός και η τυφλή θρησκευτική πίστη και την απόστασή τους από τη φιλοσοφική και υπαρξιακή έξαρση των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και δημιουργών.

3) «Αρχαιοελληνικές Θεωρίες για τη Μουσική» - φιλόσοφοι θα συζητήσουν τη θεωρία του Πλάτωνα και άλλων φιλοσόφων της ύστερης αρχαιότητας για τη Μουσική των Σφαιρών. Υιοθέτησε ο Πλάτων την πυθαγόρεια κατάκτηση, δηλαδή, τη σύνδεση Αστρονομίας, Μουσικής και Θεωρίας των Αριθμών; Ποιες μορφές παίρνει η Μουσική των Σφαιρών σε συγγραφείς της όψιμης αρχαιότητας, όπως ο Κικέρων, ο Φίλων ο Ιουδαίος, ο Αριστείδης Κοϊντιλιανός και άλλοι;

4) «Η Μουσική των Σφαιρών και των Ημισφαιρίων» - αστροφυσικοί και νευροεπιστήμονες θα επικεντρωθούν στη σχέση Μουσικής, Σύμπαντος και Εγκεφαλικών Ημισφαιρίων. Ακούστηκε, πράγματι, στο Σύμπαν η Μουσική των Σφαιρών; Αν, πότε και γιατί σίγησε η Μουσική των Σφαιρών; Μήπως η Μουσική των Σφαιρών βρίσκεται στη ρίζα της ύπαρξης του Ήλιου, της Γης και της ίδιας της ύπαρξής μας; Μήπως εκτός από μαθηματικές υπάρχουν και φυσικές θεωρίες για τις αρχές της Αρμονίας π.χ. θεωρία των υπερχορδών και θεωρία της μη γραμμικής δυναμικής; Μπορούμε σήμερα να αναπαραστήσουμε μέρος της αρχέγονης Μουσικής των Σφαιρών (ακουστικό υλικό); Τι δείχνουν οι σύγχρονες τεχνικές νευροαπεικόνισης (PET κ.ά.) για τη λειτουργία των δύο ημισφαιρίων κατά την αντίληψη της Μουσικής (εμπλοκή και των δύο ημισφαιρίων) και του Λόγου (κυρίως το αριστερό ημισφαίριο); Είναι οι περιοχές του Λόγου στον εγκέφαλο μια υποσειρά των περιοχών της Μουσικής;

5) «Η Μουσική των Ειδών» - βιολόγοι και ψυχολόγοι θα εκθέσουν νέα ερευνητικά ευρήματα μαζί με οπτικο-ακουστικό υλικό για τα τραγούδια των φαλαινών, των ελεφάντων και των γιβώνων. Θα απαντήσουν σε κρίσιμα ερωτήματα, π.χ. αν η εμφάνιση της μουσικής στον πλανήτη προηγείται της εμφάνισης του είδους μας, αν το είδος μας πριν μιλήσει, τραγουδούσε, αν οι φάλαινες συνθέτουν (όπως οι άνθρωποι) τραγούδια που έχουν δομή, φράσεις με «ρίμα» και θεματολογία, αν, πώς και πότε οι ελέφαντες τραγουδούν, πώς και γιατί οι γίβωνες τραγουδούν ντουέτο, κτλ.

6) «Η Μουσική των Ανθρώπων» - ψυχολόγοι, μουσικολόγοι και νευροεπιστήμονες θα εκθέσουν νέα ερευνητικά ευρήματα μαζί με οπτικο-ακουστικό υλικό για την καταγωγή, την ανάπτυξη, τη δημιουργία, την πολιτισμική ποικιλία, την απόλαυση, τα μυστήρια και την ισχύ της μουσικής στο είδος μας. Μεταξύ των ερωτημάτων που οι ομιλητές θα προσπαθήσουν να απαντήσουν είναι π.χ. Γιατί η μουσική εμφανίζεται αδιάκοπα σε όλους τους ανθρώπινους πολιτισμούς όλων των εποχών; Είναι ο ρυθμός, η μελωδία και η μίμηση έμφυτες ικανότητες στο είδος μας; Γιατί ο ρυθμός και η συμπάθεια βρίσκονται στον πυρήνα της μουσικής; Γιατί η ανθρώπινη ζωή, πριν από την εμφάνιση της γλώσσας, ξεκινά με μουσικές επικοινωνίες; Επιδρά η πρώιμη μουσική εμπειρία στη διαμόρφωση μιας ενήλικης (πολυφωνικής ή μονολογικής) προσωπικότητας; Ποιες είναι οι μουσικές πρακτικές των γονέων και των δασκάλων; Πώς αντιδρούν στη μουσική τα παιδιά με προβλήματα; Βρίσκεται άραγε η μουσική στη χώρα του πραγματικού ή στη χώρα του πιθανού; Μοιάζουν και σε ποια σημεία η Ζωή και η Μουσική; Μιμείται η Μουσική τη Ζωή ή η Ζωή τη Μουσική; Είναι προβληματικές οι ακραίες μορφές αρμονίας και δυσαρμονίας στη Μουσική και στη Ζωή; Ποιος είναι ο ρόλος της κίνησης στη Μουσική και το Χορό; Ποια είναι εκείνη η ειδική μαθηματική λειτουργία που σχετίζεται με τις κινήσεις που παράγουν μουσικούς ήχους; Πώς ο συνθέτης εκφράζει το αισθητικό, συγκινησιακό και μουσικό μήνυμα και πώς αναγνωρίζεται και μεταφράζεται από τον τραγουδιστή και το χορευτή;

7.«Κοινωνική Αρμονία» - ο Καθηγητής Jerome Bruner θα συζητήσει το «μυστικό» της αρμονίας και πώς η αρμονία καθυποτάσσει τη δυσαρμονία σε μουσικό και κυρίως σε κοινωνικό επίπεδο. Αλλά, ταυτόχρονα, θα υποστηρίξει ότι υπάρχει μια βασική διαφορά ανάμεσα στη μουσική αρμονία και την αρμονία στις ανθρώπινες κοινότητες.

8.«Συμπαντική, Μουσική και Κοινωνική Αρμονία» - τρεις Επίτιμοι Διδάκτορες του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Jerome Bruner και ο Colwyn Trevarthen θα συνοψίσουν τα βασικά σημεία του Συμποσίου και τα σημεία συμφωνίας ή διαφωνίας τους.

9) « ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΜΕ ΠΕΝΤΕ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ»

Με μεγάλη συμμετοχή πανεπιστημιακών, καθηγητών, των τοπικών αρχών και φορέων, φοιτητών και απλού κόσμου από την Ελλάδα και το εξωτερικό, πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες του Διεθνούς Διεπιστημονικού Συμποσίου «Μουσική και Συμπαντική Αρμονία».

Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών του Συμποσίου ο Μίκης Θεοδωράκης παρουσίασε τη θεωρία του για τη «Συμπαντική Αρμονία». Στην ομιλία του αναφέρθηκε στα βιώματα των παιδικών και εφηβικών του χρόνων, τα οποία τον οδήγησαν στη σύλληψη αυτής της θεωρίας.

«Τα εφηβικά μεταφυσικά μου ενδιαφέροντα, η μελέτη βιβλίων της αστρονομίας, η μουσική που καθημερινά κατακτούσα, με οδήγησαν να βιώνω με έκσταση έναν ωκεανό ήχων και αρμονιών και στη συνέχεια να προσπαθώ να θυμάμαι τη νέα μουσική ιδέα που είχε καταγραφεί στο μυαλό μου», διηγήθηκε ο Μ. Θεοδωράκης. Ανέλυσε τις δύο θεωρίες της Μουσικής, την Αρμονία και την Αντίστιξη, και περιέγραψε τους τρόπους με τους οποίους δίνουν λύση στη στατιστική και στην εν κινήσει σχέση των μουσικών φθόγγων.

Ακολούθως, ο M. Θεοδωράκης επεσήμανε ότι αφού, λοιπόν, υπάρχουν άνθρωποι που πριν τόσες χιλιάδες χρόνια έστρεψαν το βλέμμα και τη σκέψη τους στον ουρανό για να αναζητήσουν την Αρμονία και τη Μουσική, "δεν είναι νομίζω παράλογο να τους μιμηθεί στην εποχή μας ένας κοινός θνητός. Που επιπλέον οδηγήθηκε χωρίς να το ξέρει στα ίδια συμπεράσματα μέσω της Μουσικής. Δηλαδή, εάν τότε ο Ουρανός οδήγησε τον Πυθαγόρα στη Μουσική, σήμερα αυτός ο άλλος, ο κοινός θνητός, οδηγήθηκε από τη Μουσική στον Ουρανό".

«Ως μια καλόπιστη πρόκληση της Τέχνης προς την Επιστήμη», τόνισε χαρακτηριστικά στο τέλος της ομιλίας του, ότι "η απόστασή τους από τη φιλοσοφική και υπαρξιακή έξαρση των αρχαίων φιλοσόφων και δημιουργών έχει οδηγήσει το δυτικό άνθρωπο σε μίζερο, καθαρό ορθολογισμό και τυφλή θρησκευτική πίστη".

Ο πρόεδρος του Τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συμποσίου, καθηγητής Ψυχολογίας κ. Γιάννης Κουγιουμουτζάκης στην ομιλία του απάντησε σε πέντε κρίσιμα ερωτήματα που αφορούσαν τον τιμώμενο, αναλύοντας κρυφές πτυχές της ζωής και του έργου του.

Ο νομάρχης Ηρακλείου κ. Δημήτρης Σαρρής στο χαιρετισμό του μίλησε για τον Κρητικό Μίκη Θεοδωράκη και τόνισε τη σημαντικότητα της θεωρίας του για τη Συμπαντική Αρμονία.

Οι διακεκριμένοι ομιλητές, της πρώτης μέρας εργασιών του Συμποσίου, μίλησαν για:
«Τον Αναγεννησιακό Θεοδωράκη»,
«Μ. Θεοδωράκης, η Εικόνα»,
«Νοητική μουσική και ιδεατή αστρονομία στον Πλάτωνα»,
«Η αρμονία των σφαιρών στην όψιμη αρχαιότητα»,
«Πολύτροπος αρμονία: Ο Κάλβος και η μουσική των σφαιρών»,
«Συμπαντικές αρμονίες και η Γένεση των Γαλαξιών»,
«Ο Πυθαγόρας και οι Φυσικοί: Η επιστήμη της αρμονίας και η αρμονία της επιστήμης»,
«Η αρμονία των ημισφαιρίων: Μήπως είχε δίκιο ο Πυθαγόρας;»,
«Γιατί και από πού η μουσική»,
«Φάλαινες του είδους mageptera: ωκεάνιοι τραγουδιστές και συνθέτες. Αφρικανοί δασόβιοι ελέφαντες: Μια φωνητική τελετουργία γονιμότητας».

Οι εργασίες του Συμποσίου κορυφώθηκαν με τη Συναυλία πέντε έργων του Μίκη Θεοδωράκη (Το κοιμητήριο, Ελικών, τα Λυρικότατα, η Βεατρίκη στην οδό μηδέν και το Σεξτέτο).

Είναι η πρώτη φορά διεθνώς που ο συνθέτης καλείται σε δημόσιο, ακαδημαϊκό διάλογο να πει, 64 χρόνια μετά τη γραπτή, μουσική και ποιητική άρθρωση της θεωρίας του (1942), σε «ποιο Θεό πιστεύει, ποιος Θεός τον κυβερνά» - από τα νιάτα του.

Πηγή: ΜΠΕ (Γ. Μυσιρλάκης)



[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : vouliakis στις 12-03-2006 13:11 ]