@
Καλή ανάγνωση
___________________________________________________________________
Του ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ
Μπαίνοντας φέτος αισίως στα 60 της χρόνια, η Σούζαν Σαράντον είναι, ίσως, η μοναδική σύγχρονη ηθοποιός μαζί με τη Μέριλ Στριπ που κατάφερε να διατηρήσει μία από τις πιο αξιοσέβαστες και υποδειγματικές περιπτώσεις καριέρας στο σινεμά.
Παράλληλα με μια κινηματογραφική διαδρομή που εξακολουθεί σταθερά να εμπλουτίζεται με ενδιαφέρουσες ταινίες και να παραμένει στην πρώτη γραμμή, η Σαράντον φρόντισε να εξασκήσει και μια δριμύτατη πολεμική κόντρα στα κακώς πολιτικο-κοινωνικά κείμενα της χώρας της. Ενάντια στην υποκρισία του Τζορτζ Μπους, ενάντια σε όσους υποκριτικά διαλέγουν να κρατήσουν το στόμα τους κλειστό από φόβο μήπως κανείς τούς στηλιτεύσει, η Σούζαν Σαράντον κατάφερε να χαράξει μια αριστερών πεποιθήσεων και ενεργού ακτιβισμού πορεία μαζί με τον μόνιμο σύντροφό της, Τιμ Ρόμπινς. Το αποτέλεσμα ήταν να θέσει τη δουλειά, την οικογενειακή ηρεμία, ίσως και τη ζωή της σε κίνδυνο. Στο τέρμα της διαδρομής συνειδητοποίησε, ωστόσο, ότι αξίζει κανείς να ρισκάρει για τα πράγματα εκείνα που πιστεύει. «Εχω απαίσια φωνή. Το τελευταίο πράγμα που ήθελα ήταν να τραγουδήσω. Το απαιτούσε όμως το σενάριο».
Η Σαράντον μιλά χαμογελώντας για τη συμμετοχή της στο «Romance and cigarettes» του Τορτούρο, που θα δούμε σύντομα και στην Αθήνα, όπου υποδύεται τη σύζυγο του Τζέιμς Γκαντολφίνι («Οι Σοπράνος»). Της θυμίζω ότι είχε πρωτοδοκιμάσει τις ικανότητές της στο τραγούδι ακριβώς 30 χρόνια πριν, για τις ανάγκες του «Rocky horror picture show». «Θεέ μου, είναι σα να έχουν περάσει αιώνες από τότε», σχολιάζει.
- Προσπαθείτε συνειδητά να συνδέσετε τις πολιτικές ανησυχίες σας με το λειτούργημά σας ως ηθοποιού. Πιστεύετε ότι βοηθά να εκφράσετε κάποιες πιο ακραίες απόψεις το γεγονός ότι είστε διάσημη και ευρύτατα αναγνωρίσιμη;
«Σε βοηθά, με την έννοια ότι μπορείς να ακουστείς και να αγγίξεις μια ευρύτερη ομάδα ανθρώπων. Από την άλλη το γεγονός ότι είσαι ευκολότερα αναγνωρίσιμος σε κάνει πιο ευάλωτο, πιο εκτεθειμένο. Δείτε τι συνέβη πρόσφατα με τον Τζορτζ Κλούνι, για να μην χρησιμοποιήσω προσωπικό μου παράδειγμα. Βγήκε να πει αυτά που πίστευε και ξαφνικά θεωρήθηκε από πολλούς αντι- Αμερικάνος και προδότης. Μερικές φορές, όμως, αισθάνεσαι πως, όποιες κι αν είναι οι συνέπειες, δεν θα συγχωρέσεις ποτέ τον εαυτό σου αν δεν μιλήσεις και δεν πεις τη γνώμη σου για όλα όσα άδικα συμβαίνουν γύρω σου».
- Μερικά χρόνια πριν εμφανιστήκατε μαζί με τον Τιμ Ρόμπινς στην απονομή των Οσκαρ ως παρουσιαστές και χρησιμοποιήσατε τον χρόνο που σας δόθηκε για να κάνετε έκκληση για μια ομάδα από αϊτινούς πρόσφυγες, τους οποίους η αμερικανική κυβέρνηση κρατούσε απομονωμένους στο Γκουαντάναμο.
«Ναι. Ηταν φορείς του AIDS και βρίσκονταν εκεί κρατούμενοι παρά την θέλησή τους. Οσο η Διεθνής Αμνηστία προσπαθούσε να κάνει ό,τι μπορεί ώστε να απελευθερωθούν, εκείνοι αργοπέθαιναν, χωρίς κανείς να το ξέρει. Επειδή η ιστορία τους δεν συνάντησε την παραμικρή δημοσιότητα. Μετά από την έκταση που πήρε το συμβάν στην απονομή, όμως, οι πρόσφυγες μπόρεσαν τελικά να ελευθερωθούν».
- Ηταν μια χειρονομία για την οποία αντιμετωπίσατε πολλές αντιδράσεις, παρ' όλα αυτά.
«Τη στιγμή που προχωρήσαμε με τον Τιμ να μιλήσουμε μπροστά σε τόσο κόσμο, θα την θυμάμαι για πάντα με τρόμο. Μπορεί σήμερα να αισθάνομαι πολύ χαρούμενη που κάναμε κάτι τέτοιο, εκείνη την ώρα, όμως, ήταν κάτι το εξαιρετικά δύσκολο. Μόλις τελειώσαμε και πήγαμε να καθίσουμε πίσω στις θέσεις μας, παρατήρησα ότι κανείς δεν ήθελε να μας κοιτάξει κατάματα. Ολοι αυτοί οι άνθρωποι που, κατά τα άλλα, επιδείκνυαν τα κόκκινα σηματάκια του αγώνα ενάντια στο AIDS που φορούσαν εκείνο το βράδυ δεν ήθελαν ούτε να μας αντικρίσουν».
- Μερικά χρόνια αργότερα, παραμονές της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, βρεθήκατε μαζί με μια ομάδα άλλων ηθοποιών να εκφράζετε πρώτοι τη δυσαρέσκεια και την αντίθεσή σας.
«... Για να μας αποκαλέσουν αμέσως μετά ανεπιθύμητους και εχθρούς της Αμερικής. Κάποιος, όμως, έπρεπε να το κάνει. Οταν ο τύπος διστάζει να θέσει εκείνος όλα τα επείγοντα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν και όταν όλοι οι υπόλοιποι διαλέγουν να σιωπήσουν, κάποιος πρέπει να μιλήσει. Δεν μπορώ να καταλάβω, όμως, γιατί οι άνθρωποι επιλέγουν σήμερα τη σιωπή. Γιατί δεν μπορούν να υψώσουν την φωνή τους σε μια τέτοια στιγμή όπου η ανάγκη είναι επιτακτική; Οταν η κυβέρνηση, που σε φορολογεί και υποτίθεται πως ενθαρρύνει, κάθε δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση, μπλέκεται σε κάτι τόσο πολύ σοβαρό, όπως είναι ένας πόλεμος, πρέπει να εξασκήσεις αυτό σου το δικαίωμα και να μιλήσεις. Αυτό, ίσως, με στενοχώρησε περισσότερο όλον αυτό τον καιρό. Οτι οι άνθρωποι δεν κάνουν ερωτήσεις...».
- Κατά πόσο μια τέτοια πολιτικοποιημένη στάση επηρέασε τη ζωή σας;
«Πριν από κάμποσο καιρό έβγαινα από ένα εστιατόριο και σταμάτησε κοντά μου ένα αυτοκίνητο γεμάτο νεαρά παιδιά που φώναζαν ότι με μισούν και θέλουν να πεθάνω. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση, έστω κι αν είχα μέχρι εκείνη τη στιγμή συνηθίσει πλέον στην ιδέα του να λαμβάνω ένα σωρό εχθρικά γράμματα και μηνύματα, ή να βλέπω τη φωτογραφία μου σε κάποια εφημερίδα συνοδευόμενη από μια λεζάντα που έλεγε πως είμαι οπαδός του Μπιν Λάντεν ή ότι δεν αγαπάω την πατρίδα μου. Είναι δύσκολο και κάπως μοναχικό να σε στηλιτεύουν έτσι, αλλά είμαι αρκετά μεγάλη πια για να μπορώ να υφίσταμαι τις συνέπειες των πράξεων και των αποφάσεών μου. Υπάρχουν, όμως, και κάποια όρια. Οταν όλοι αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι δεν συμφωνούν με τις απόψεις και με τη στάση σου αρχίζουν και παρενοχλούν την οικογένειά σου, τα παιδιά σου, τότε το πράγμα αλλάζει».
- Υπήρξαν τέτοια περιστατικά;
«Κατ' αρχάς παρακολουθούσαν το τηλέφωνο του σπιτιού μας. Λαμβάναμε ένα σωρό υβριστικά e-mail, μας περικύκλωναν ένα σωρό ψέματα που προέρχονταν από τον τύπο και τα παιδιά μου έρχονταν συχνά σε δύσκολη θέση. Ο ανιψιός μου στο Νιου Τζέρσεϊ άκουσε την καθηγήτριά του στο σχολείο να λέει ότι ήθελε να μου σπάσει τα μούτρα. Δεν ήξερε φυσικά εκείνη για τη συγγένεια που μας συνέδεε. Και μια μέρα έτυχε να διαβάσω στην εφημερίδα "New York Post" -που είναι μια φρικτή στην πραγματικότητα φυλλάδα- ένα άρθρο που ενέπλεκε έναν από τους γιους μου σε μια εντελώς ψευδή ιστορία. Ισχυριζόταν το άρθρο ότι το 12χρονο παιδί μου σνόμπαρε μια θεατρική παράσταση που ετοίμαζαν στο σχολείο του, όταν διαπίστωσε ότι ο ρόλος που του είχε ανατεθεί να παίξει δεν ήταν αρκετά μεγάλος. Γιατί να θέλουν να εμπλέξουν τον γιο μου με μια ιστορία που, ακόμη και αληθινή να ήταν, δεν αφορούσε κανέναν άλλο εκτός από τον ίδιο και τους συμμαθητές του; Κάθισα κάποια στιγμή και σκέφτηκα αν αξίζει να ταλαιπωρώ τους αγαπημένους μου ανθρώπους με τέτοια δυσάρεστα περιστατικά, ή αν θα ήταν τελικά καλύτερο να σκάσω και να μην ξαναπώ κουβέντα για τίποτα. Δεν μπορούσα, όμως, με τίποτα να το κάνω. Δεν μπορούσα να σταματήσω και να μην αναρωτιέμαι πλέον. Να μην θέτω ερωτήματα».
«Σε τιμωρούν αν γεράσεις και παχύνεις»
- Εχει συμβεί να σταθεί εμπόδιο στην καριέρα σας ο αγωνιστικός τρόπος με τον οποίο εκφράζετε ανοιχτά τις απόψεις σας;
«Υπήρχαν και εξακολουθούν να υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν με συμπαθούν, αλλά αυτό είναι άποψή τους και δικαίωμά τους. Από εκεί και πέρα, δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια μαύρη λίστα στην οποία να αναγράφονται καλλιτέχνες και δημόσια πρόσωπα που τολμούν να ταχθούν ανοιχτά ενάντια στον άνθρωπο που τους κυβερνά και στις λάθος αποφάσεις που παίρνει αυτή η χώρα. Το Χόλιγουντ, άλλωστε, είναι ένας κόσμος που παραμένει σταθερά μη πολιτικός. Το χρήμα είναι η μοναδική αρχή του. Κάποιος είχε πολύ σωστά πει κάποτε ότι ο μοναδικός λόγος για να σε τιμωρήσουν ποτέ στη βιομηχανία του θεάματος είναι γιατί γερνάς και παχαίνεις». (γέλια).
- Εχετε συμπληρώσει αισίως τρεις δεκαετίες κινηματογραφικής καριέρας, στη διάρκεια των οποίων καταφέρατε να μεγαλώσετε μια οικογένεια, δίχως να λείψετε παρά ελάχιστα διαστήματα από τη δουλειά. Πόσο δύσκολο ήταν;
«Δεν είμαι από τους ανθρώπους που το βάζουν κάτω και σίγουρα δεν υπήρξα από εκείνους που πιστεύουν ότι τα πάντα σταματούν ξαφνικά μόλις περάσεις τα σαράντα. Μπορεί να κουράζομαι πλέον λίγο περισσότερο απ' όσο παλιά, εξακολουθώ όμως να υποστηρίζω ότι χρειάζεται κανείς να μένει διαρκώς ανήσυχος σε αυτή τη ζωή. Μου έτυχε μια καριέρα με αρκετά σκαμπανεβάσματα. Είχε τις καλές και τις κακές στιγμές της, όμως μου δίδαξε να μη χάνω το κουράγιο μου. Είναι και κάτι άλλο πολύ σημαντικό που πήρα από την ηθοποιία: Θα σας φανεί επιτηδευμένο αυτό που θα πω, η αλήθεια όμως είναι πως το βασικότερο πράγμα που έμαθα υποδυόμενη διαρκώς ρόλους διαφορετικών ανθρώπων ήταν να κατανοήσω πτυχές του εαυτού μου που δεν γνώριζα ποτέ. Να ανακαλύψω ότι ήμουν καμωμένη για πράγματα τα οποία μέχρι προ τινος δεν μπορούσα να φανταστώ».
- Από πού ακριβώς αντλείτε τα όσα μαθαίνετε;
«Από τις λεπτομέρειες που φτιάχνουν έναν ρόλο. Από κάποια μικρά, ασήμαντα πράγματα που με φέρνουν κοντά στον άνθρωπο που θα ερμηνεύσω. Από τις ατέλειές του, κυρίως. Αυτές αποτελούν τα σπουδαιότερα μαθήματα. Με κάνουν να εκτιμώ από την αρχή τα όσα έχω ως δεδομένα στη δική μου ζωή. Να νιώθω ευγνωμοσύνη...».
ενετ 12/03/2006
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : nefos στις 13-03-2006 09:19 ]
