Έφυγε ο Τόλης Χάρμας

Έφυγε χθες για το "παλκο τ'ουρανού" ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους του παλιού λαικού τραγουδιού, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τον πόλεμο και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '60.Ο Τόλης Χάρμας. Ο Απόστολος Χαρμαντάς , όπως είναι το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1918 στο Λεωνίδιο της Πελοπονήσσου. Ξεκίνησε την καριέρα του το 1943 στην Κόρινθο ενώ από το 1945 μαζί με τη σύζυγό του Λίτσα δημιούργησαν το "Ντούο Χάρμα". Τραγούδησαν σε πρώτη εκτέλεση τους πιο σημαντικούς λαικούς συνθέτες, κάνοντας μεγάλες επιτυχίες..."Κάποια μάνα αναστενάζει", "Τρελό κορίτσι", "Ένα τραγούδι απ'τ'αλγέρι", "Με γέρασε η ξενιτιά" και πολλά ακόμα....
Παράλληλα ο Τόλης Χάρμας γραμμοφώνησε πολλές δικές του συνθέσεις , τις οποίες εκτός από τον ίδιο και τη Λίτσα Χάρμα, γραμμοφώνησαν τραγουδιστές όπως η Σωτηρία Μπέλλου, ο Στελλάκης Περπινιάδης κ.α.

Ο Τόλης Χάρμας, ήταν κι αυτός που "βάφτισε" καλλιτεχνικά τη Μαρινέλλα, η οποία εκείνη την εποχή, στα μέσα της δεκαετίας του '50 εμφανιζόταν μαζί του στη Θεσσαλονίκη. Της έδωσε λοιπόν το όνομά μιας μεγάλης του επιτυχίας με τον τίτλο "Μαρινέλλα"...

Σύμφωνα με μαρτυρίες του ίδιου του Χάρμα , υπήρξε συνδημιουργός των μεγάλων επιτυχιών "Γαρύφαλλο στ'αυτί" και "Έιμαι άντρας και το κέφι μου θα κάνω", από τη μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία "Λατέρνα φτώχεια και γαρύφαλλο" , μαζί με το Μάνο Χατζιδάκι...Στην ταινία μάλιστα, εμφανιζόταν ο ίδιος να τραγουδά το "Είμαι άντρας".
Τώρα , αν θελήσουμε να μάθουμε γιατί τα τραγούδια "μπήκαν" μόνο στο όνομα του Χατζιδάκι, μάλλον δεν θα βγάλουμε άκρη...

Ο Χάρμας υπηρέτησε το λαικό τραγούδι μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του, εμφανιζόμενος σε διάφορα λαικά μαγαζιά....

Δεν έχουν κυκλοφορήσει πολλά τραγούδια του σε μεγάλους δίσκους ή cd.
Μια ενδιαφέρουσα συλλογή κυκλοφόρησε το 1999 από τη Μinos-Emi στη σειρά "Αρχείο Ελληνικής Δισκογραφίας - Συνθέτες του ρεμπέτικου - Τόλης & Λίτσα Χάρμα 1" με την επιμέλεια του Παναγιώτη Κουνάδη...Βέβαια το συγκεκριμένο cd όπως και άλλα αυτής της σειράς , διανεμήθηκε λίγο μετά με κουπόνια μέσω κάποιας μεγάλης εφημερίδας ,χωρίς τα αναλυτικότατα φυλλάδια με τους στίχους και τις πληροφορίες για τα τραγούδια...Και φυσικά χωρίς την άδεια του Παναγιώτη Κουνάδη...Αλλά κι αυτό είναι ένα ακόμα θέμα, το οποίο χρήζει μεγάλης ανάλυσης...

Στο cd μας τώρα, όπου ακούμε 18 όμορφα, κλασσικά λαικά τραγούδια, ηχογραφημένα την τριετία 1948-1950 , από το "Ντούο Χάρμα" ή από τη Σωτηρία Μπέλλου.

1)Πληροφορίες (Τόλη Χάρμα-1948)
Σωτηρία Μπέλλου-Στελλάκης Περπινιάδης
2)Μπλε και άσπρο (Τόλη Χάρμα-1948)
Λίτσα & Τόλης Χαρμαντά
3)Δεν υποφέρεσαι (Τόλη Χάρμα-1948)
Σωτηρία Μπέλλου-Μανώλης Χιώτης
4)Η καταιγίδα (Τόλη Χάρμα-1948)
Σωτηρία Μπέλλου-Μανώλης Χιώτης
5)Το ραντεβού (Τόλη Χάρμα-1948)
Σωτηρία Μπέλλου-Στελλάκης Περπινιάδης
6)Εσήμανε μεσάνυχτα (Λίτσας Χαρμαντά-1948)
Λίτσα & Τόλης Χαρμαντά
7)Του μπατίρη το μεράκι (Λίτσας Χαρμαντά-1948)
Λίτσα & Τόλης Χαρμαντά
8)Γκιούλ Τζαμάλ (Λίτσας Χάρμα-1949)
Ντούο Χάρμα
9)Έτσι είναι μάγκα η ζωή (Λίτσας Χάρμα-1949)
Ντούο Χάρμα-Ελένη Κώτσογλου
10)Γυφτοπούλα (Τόλη Χάρμα-1949)
Ντούο Χάρμα
11)Μαγκίτισσα (Τόλη Χάρμα-1949)
Ντούο Χάρμα
12)Ώιντε μπρε (Λίτσας Χάρμα-1950)
Ντούο Χάρμα
13)Το ξυράφι και τ'ακόνι (Τόλη Χάρμα-1950)
Ντούο Χάρμα
14)Δεν θα χωρίσουμε ποτέ (Τόλη Χάρμα-1950)
Ντούο Χάρμα
15)Αλλού το πας (Τόλη Χάρμα-1950)
Ντούο Χάρμα
16)Ο ιππότης (Τόλη Χάρμα-1950)
Ντούο Χάρμα
17)Φτωχή αρχόντισσα (Τ.Χάρμα-Γ.Γιαννακόπουλου-1949)
Ντούο Χάρμα
18)Ο Καραγκιόζης (Τόλη Χάρμα-1949)
Ντούο Χάρμα

Στη συλλογή αυτή περιλαμβάνονται κάποια λιγότερο γνωστά τραγούδια του Ντούο Χάρμα.Τα πιο γνωστά απ'αυτά είναι η "Γκιούλ Τζαμάλ", ανατολίτικου ύφους τραγούδι, και το πολύ ωραίο ζειμπέκικο, οι "Πληροφορίες",τα οποία ήταν κι από τις μεγαλύτερες επιτυχίες τους...Τα τραγούδια έχουν τον ήχο και το "άρωμα"  των κλασσικών λαικών τραγουδιών της δεκαετίας του '50, όπως τα τραγούδια του Καλδάρα,του Χιώτη, του Μητσάκη κλπ...
Δεν ξέρω γιατί στο εξώφυλλο αναγράφονται αλλού ως "Τόλης & Λίτσα Χαρμαντά" και αλλού ως "Ντούο Χάρμα". Ίσως να ήταν έτσι και στις ετικέττες των δίσκων 78 στροφών...
Βέβαια στη συλλογή αυτή δεν υπάρχουν κάποιες ακόμα μεγάλες επιτυχίες του Τόλη Χάρμα όπως "Το σφάλμα" ή το "Ήρθαν τα μαντάτα σου" ("Οι παπατζήδες") κ.α.

Το εξώφυλλο του cd

http://i65.photobucket.com/albums/h216/thanasis_2006/r33.jpg

Ενας – ένας φεύγουν οι άνθρωποι που σημάδεψαν τη μουσική μας σε όλο της το φάσμα. Σημαντικές προσωπικότητες, σαν τον Τόλη Χάρμα, που είχαν την ευτυχία να υπηρετήσουν αποτελεσματικά, ως οικοδόμοι το χτίσιμο της πολιτιστικής μας ταυτότητας, και εμείς τη χαρά να γευτούμε το κέρασμα της δουλειάς τους. Σε ευχαριστούμε Τόλη Χάρμα… Το σίγουρο είναι πως δεν ξόδεψες τη ζωή σου στον βρόντο…

Η φωνές του Τόλη Χάρμα και της συζύγου του Λίτσας Χάρμα [κατά κόσμον "ΝΤΟΥΟ ΧΑΡΜΑ"] με συγκινούν πολύ όταν τις ακούω να τραγουδάνε το "Ναύτη" [ένα καράβι απ' τον Περαία, έχει σαλπάρει για μακριά ..] και το "Φανταράκι" [... απόψε πάλι, έχει μεράκι και τα 'χει πιει ...] του μέγιστου Γιώργου Μητσάκη. Βλεπετε, είναι από τα πρώτα τραγούδια που έμαθα να παίζω στο μπουζούκι ....

Τον Τόλη Χάρμα τον πρόλαβα πριν λίγα χρόνια να παίζει ζωντανα !!! Αυτό συνέβαινε σε ένα ταβερνάκι στον Κολωνό, ονόματι "Κυρα - Ντίνα Μεταξού", όπου ο κ. Χάρμας έπαιζε μπουζούκι και τραγουδούσε κι από δίπλα ο γιος του τον συνόδευε στην κιθάρα !!! Αν και πολύ μεγάλης ηλικίας [80άρης και βάλε], η φωνή του ακουγόταν μια χαρά [τα κατάφερνε κι έπιανε μέχρι και ψηλές νότες] !!! Το ίδιο και το μπουζούκι του [αχ, αυτό το παλιό ρεμπέτικο - λαϊκό στιλ παιξίματος ...]. Επίσης, εμφανιζόταν στο πάλκο της ταβερνούλας ντυμένος "στην τρίχα", με κουστούμι, γραβατούλα .... Μια φορά πήγα στο διάλειμμα και τού ζήτησα να μού δώσει το μπουζούκι του για να παίξω ένα - δυο τραγούδια στους φίλους μου στο τραπέζι που καθόμασταν. Ο μπαρμπα - Τόλης δεν είχε καμία αντίρρηση να μού δανείσει το μπουζούκι του ..... Ο Θεός ας αναπαύει την ψυχούλα αυτού του ευγενέστατου, γλυκύτατου ανθρώπου .... Κάθε φορά που πεθαίνει ένας τέτοιος άνθρωπος, πεθαίνει μαζί του και κάτι πολύ - πολύ όμορφο από το χθες, το οποίο είναι πολύ δύσκολο [έως αδύνατον] να αναπληρωθεί ...............      

'Ετσι είναι, συμφωνώ....

Ο Τόλης ήταν ένας πολύ σεμνός, ταπεινός κι αυθεντικός ρεμπέτης. Δυστυχώς οι σημερινές φίρμες του λαϊκού τραγουδιού δεν παραδειγματίζονται από τέτοιους ανθρώπους. Καλό ταξίδι Τόλη, ο Θεός να σ' αναπαύει.

ντρέπομαι που διαβάζοντας το όνομα Τόλη Χάρμα δεν μου ήρθαν μνήμες και ακούσματα από τα κομμάτια που είχε γράψει. Αλλά από αυτά που παρέθεσε ο Θανάσης αρκετά τα ήξερα και τα έχω χιλιοακούσει και τραγουδήσει.

ΑΥΤΟΙ είναι οι πραγματικοί υπηρέτες της ελληνικής μουσικής, που άφησαν παρακαταθήκη μέσα από την ψυχή τους και το υστέρημα τους,(ανεξάρτητα εαν είναι κανείς οπαδός ή όχι του ρεμπέτικου, η προσφορά του Τόλη Χάρμα είναι δυσανάλογη με την δόξα του ονόματος που απέκτησε καθώς και με το κέρδος που αποκόμησε από την μουσική του )  

 Εξώφυλλα σε cult περιοδικά , ακατάπαυστη προώθηση από τους  μανατζαρέους-νταβατζήδες του χώρου, συνεχής αναφορές από τα δελτία του κάθε star channel, ελάχιστη συνεισφορά στην σύνθεση των τραγουδιών τους ,  είναι οι κανόνες του παιχνιδιού για τις σημερινές ντίβες του χώρου. Που πήγε η μουσική που συγκινεί, ο στίχος που τσεκουριάζει και το προσωπικό ύφος του κάθε ερμηνευτή ; χα χα τι λέω τώρα ε;

ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει τον Τόλη Χάρμα, τελικά εκεί πάνω έχουν μαζευτει πολλοι αληθινοί καλλιτέχνες...

Πολύ σημαντικός εκπρόσωπος του λαϊκου τραγουδιού που δεν παραδωθηκε ποτε και εζησε τη ζωή του μεχρι την τελευταία στιγμή!

Καλη ξεκουραση κύριε Χάρμα και δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ!

den exw tetoia akousmata kai dn gnwrizw autes tis mousikes.....parolayta sevomai tetoious sovarous anthrwpous opws kai to ergo tous....me oli tin tapeinotita.....o theos as anapausei tin psixi tou