Μια πρωτότυπη συναυλία που συνδυάζει τις απαγορευμένες από το Γ' Ράιχ μουσικές και την προβολή της συγκλονιστικής ταινίας-ντοκιμαντέρ του Αλέν Ρενέ Νύχτα και Καταχνιά προτείνει το Μέγαρο Μουσικής. Η Καμεράτα, Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής υπό τον Αλέξανδρο Μυράτ και η σοπράνο
Μάτα Κατσούλη ερμηνεύουν αντιπροσωπευτικά έργα της μουσικής ζωής του εβραϊκού γκέτο του Τερεζίν, δημιουργίες των Σούλχοφ, Βέλες, Κράσα, Χάας και Κλάιν.
Η συναυλία της επονομαζόμενης «εκφυλισμένης μουσικής» θα δοθεί στις 5 Απριλίου, στην Αίθουσα Δημήτρη Μητρόπουλου. Οι δημιουργίες των Έρβιν Σούλχοφ (1894-1942), Έγκον Βέλες (1885-1974), Χανς Κράσα (1899-1944), Πάβελ Χάας (1899-1944) και Γκίντεον Κλάιν (1919-1945) είναι βγαλμένα από τα σπλάχνα της μουσικής ζωής του γκέτο του Τερεζίν.
Επίλογο της συναυλίας θα αποτελέσει η προβολή της περίφημης μικρού μήκους ταινίας του Αλέν Ρενέ Νύχτα και Καταχνιά. Η ταινία είναι ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί που καταδεικνύει τη σημασία της μνήμης για την αφύπνιση των συνειδήσεων.
Το καλοκαίρι του 1941 «η πόλη του Τερεζίν», ένα αυστριακό οχυρό του 18ου αιώνα πλάι στον ποταμό Έγκερ, ορίστηκε από τους ναζί ως τόπος μεταφοράς και εγκλεισμού του εβραϊκού πληθυσμού των περιοχών της Βοημίας και της Μοραβίας.
Όπως σημειώνει ο μουσικολόγος Πάνος Βλαγκόπουλος στο πρόγραμμα της συναυλίας, «η τέχνη που άνθησε μέσα στο Τερεζίν απέκτησε τις διαστάσεις ενός μοναδικού τραγικού μεγαλείου πάνω στο συγκεκριμένο υπόβαθρο του τρόμου, της βίας, της ασχήμιας και της βλακείας που τόσο ευσυνείδητα και μεθοδικά είχαν στήσει οι ναζί στην καρδιά της Μεσευρώπης: θεατρικές παραστάσεις, ανεβάσματα όπερας, σκηνές καμπαρέ και μουσικού καφενείου, βραδιές τραγουδιού και μουσικής δωματίου, συμφωνικές συναυλίες. Οι ναζί από τη μεριά τους χρησιμοποίησαν την καλλιτεχνική αυτή άνθιση για λόγους προπαγάνδας, ξεναγώντας ξένους παρατηρητές στο Τερεζίν και δείχνοντάς τους έτσι στην πράξη ότι τα περί εξόντωσης των Εβραίων είναι μύθος».
Οι Χανς Κράσα, Γκίντεον Κλάιν, Πάβελ Χάας μαζί με τον Φράντισεκ Τσελένκα και τον Βίκτορ Ούλμαν είναι ίσως οι πιο γνωστοί από τους ονομαζόμενους «συνθέτες του Τερεζίν». Όλοι τους δολοφονήθηκαν σε θαλάμους αερίων. Οι άλλοι δύο συνθέτες του προγράμματος της συναυλίας, ο Έγκον Βέλες και ο Έρβιν Σούλχοφ, αν και δεν ανήκουν στους «συνθέτες του Τερεζίν», μοιράζονται μαζί τους την κοινή μοίρα των φυλετικών διώξεων.
Ο Βέλες κατάφερε να διαφύγει στη Μεγάλη Βρετανία, όπου και παρέμεινε ως το τέλος της ζωής του. Δίδαξε στην Οξφόρδη και διακρίθηκε στη βυζαντινή μουσικολογία. Ο Σούλχοφ συνελήφθη και εκτελέστηκε το 1942 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Βύλτσμπουργκ.
Στη συναυλία της 5ης Απριλίου θα ακουστούν τα Τρία κομμάτια για ορχήστρα εγχόρδων, έργο 6 (1910) του δεκαεξάχρονου Σούλχοφ, τα λυρικά σονέτα της Ελίζαμπεθ Μπάρρετ-Μπράουνινγκ, έργο 52 για σοπράνο και ορχήστρα εγχόρδων του Βέλες (η μετάφραση στα γερμανικά έχει γίνει από τον Ράινερ Μαρία Ρίλκε), το Θέμα και παραλλαγές για κουαρτέτο εγχόρδων, σε μεταγραφή για ορχήστρα εγχόρδων του Κράσα, η Σπουδή για ορχήστρα εγχόρδων του Χάας (γράφτηκε το καλοκαίρι του ’43 και αφιερώθηκε στον Κάρελ Αντσερλ, ο οποίος και την πρωτοπαρουσίασε στο Τερεζίν, σε μια συναυλία που περιλάμβανε έργα των Ντβόρζακ και Σουκ) και η Παρτίτα για ορχήστρα εγχόρδων του Κλάιν
Πηγή: news.in.gr
