Ενώ οι ΗΠΑ διστάζουν σχετικά με το θέμα της χρησιμοποίησης της πυρηνικής ενέργειας ως εναλλακτική λύση στο ακριβό πετρέλαιο, η Ρωσία έχει βρει τη λύση στο ενεργειακό της πρόβλημα: ένα πλωτό πυρηνικό εργοστάσιο.

Η Ρωσική εταιρία παραγωγής πυρηνικής ενέργειας Rosenergoatom σχεδιάζει ένα κινητό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας που θα εφοδιάζει με ηλεκτρική ενέργεια περιοχές αρκετά απομακρυσμένες, στις οποίες οι έντονες καιρικές συνθήκες καθιστούν τον ανεφοδιασμό τους σε καύσιμα και ενέργεια πολύ δύσκολο αλλά και ιδιαίτερα δαπανηρό.

Το πλωτό εργοστάσιο των 200 εκατομμυρίων δολαρίων, η κατασκευή του οποίου έχει προγραμματιστεί για το επόμενο έτος, θα παρέχει ηλεκτρισμό σε 200,000 άτομα, οικονομικά και αξιόπιστα.

Αν και η ιδέα ενός τέτοιου σχεδίου μπορεί να ακούγεται πρωτόγνωρη, στην πραγματικότητα δεν είναι και δεν πρωτοεμφανίστηκε στην Ρωσία. Η κατασκευή αυτή πρωτοσχεδιάστηκε από την εταιρία ηλεκτρισμού Westinghouse το 1970, στο Jacksonville της Florida.

Χτίστηκε τότε μια τεράστια αδιάβροχη εξέδρα πάνω στην οποία θα μπορούσε να εγκατασταθεί το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας και να πλεύσει Βόρεια κατά μήκος των ανατολικών ακτών παρέχοντας ενέργεια σε διάφορες περιοχές που είχαν ανάγκη.

Οι μηχανικοί θα μπορούσαν στη συνέχεια να τελειοποιήσουν την κατασκευή και να κατασκευάσουν περισσότερα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που θα υπόκεινται σε καλύτερο έλεγχο μειώνοντας επίσης τα έξοδα παραγωγής. Ο Richard Orr, πρώην σύμβουλος της εταιρίας Westinghouse, αναφέρει πως, εν τέλει, τα γεγονότα του οικονομικού αποκλεισμού του πετρελαίου το 1973 εμπόδισαν όλα τα μελλοντικά σχέδια για τα πλωτά πυρηνικά εργοστάσια.

Το σχέδιο της Ρωσίας είναι να τοποθετήσει δύο πυρηνικούς αντιδραστήρες σε μια τεράστια πλωτή φορτηγίδα, να την αφήσει να πλεύσει σε ένα λιμάνι συνδεόμενη με τη στεριά και θέτοντας σε λειτουργία τους αντιδραστήρες να αρχίσει η παροχή ηλεκτρισμού στις διάφορες περιοχές.

Το εργοστάσιο θα αποθηκεύει τα παραπροϊόντα της διαδικασίας στο φορτηγό και θα χρησιμοποιεί καύσιμα τα οποία, υπό κανονικές συνθήκες, θα εκφορτώνονται κάθε 10 – 12 χρόνια. 

Μετά από 40 χρόνια, που είναι ο μέσος όρος ζωής ενός πυρηνικού εργοστασίου, αυτό θα αντικαθίσταται από καινούργιο. Ο αντιδραστήρας  και τα χρησιμοποιημένα καύσιμα θα καταλήγουν σε αποθηκευτικούς χώρους ενώ η αποβάθρα θα ξαναχρησιμοποιείται.

Παρόλα αυτά επειδή είναι άγνωστες οι επιπτώσεις που μπορεί αυτή η πρακτική να έχει στο περιβάλλον, υπάρχουν αντιδράσεις από κάποιες περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως η Greenpeace και η Νορβηγική οργάνωση Bellona.

Υπάρχουν φόβοι σχετικά με την κατασκευή καθώς ένα πλοίο θα μπορούσε να χτυπήσει το πλωτό εργοστάσιο και να προκαλέσει την διασπορά αποβλήτων στην θάλασσα. Επίσης μια πολύ έντονη καταιγίδα θα μπορούσε να αποσπάσει το εργοστάσιο από την εξέδρα της μονάδας παροχής ενέργειας.

Ο David Lochbaum, διευθυντής ασφάλειας του προγράμματος παραγωγής πυρηνικής ενέργειας αναφέρει ότι εάν οι γεννήτριες έκτακτης ανάγκης αποτύχουν να λειτουργήσουν τότε μια καταστροφή σαν εκείνη του Τσέρνομπιλ είναι πιθανόν να συμβεί.  

Ο Lochbaum επισημαίνει πώς μια τέτοια κατάσταση θα μπορούσε να επιφέρει πολύ χειρότερα αποτελέσματα από αυτά που ακολούθησαν το ατύχημα του Τσέρνομπιλ. Αυτό οφείλεται στο ότι το ανθρώπινο σώμα απορροφά την ραδιενέργεια σε υγρή μορφή πολύ πιο εύκολα από αυτήν σε μορφή σκόνης. 

Ο Sergey Obozov, διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Rosenergoatom, αναφέρει πως οι πλωτοί αντιδραστήρες έχουν αποδείξει το πόσο ασφαλείς είναι. Η κατασκευή θα αποτελείται από 2 αντιδραστήρες KLT – 40S των 60 megawatt.

Ωστόσο, η Cristina Chuen, Ρωσίδα ειδικός στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, τονίζει ότι κατά την έναρξη της λειτουργίας του πλωτού συστήματος είναι πιθανόν να δημιουργηθούν προβλήματα και αυτό διότι το σύστημα ψύξης δεν είναι ακόμα τελειοποιημένο.

Αν και η σημερινή τεχνολογία εξασφαλίζει τις καλύτερες προδιαγραφές για μία τέτοια κατασκευή, η εταιρία Rosenergoatom δεν είναι σίγουρο ότι θα λάβει τα ασφαλέστερα μέτρα για την κατασκευή του και την προστασία του περιβάλλοντος.

Η εταιρία Rosenergoatom έχοντας την άδεια για την διεξαγωγή του προγράμματος σκοπεύει να επιχειρήσει τον απόπλου του εργοστασίου από το λιμάνι της πόλης Severodvinsk, μέχρι τα τέλη του 2010.

Η Chuen αναφέρει : «Η ρωσική κυβέρνηση έχει διδαχτεί αρκετά σχετικά με την ασφάλεια, από το τμήμα παραγωγής ενέργειας των ΗΠΑ, της Σουηδίας και της Νορβηγίας. Αυτές οι χώρες ελπίζουν η ρωσική κυβέρνηση να επικεντρώσει την προσοχή της σε διαφορετικούς τομείς από αυτόν της κατασκευής εργοστασίων πυρηνικής ενέργειας.»

Επίσης συμπληρώνει : «Ίσως το πρόγραμμα να στεφθεί με επιτυχία και να αποδειχτεί αρκετά ωφέλιμο. Ελπίζω μόνο η εταιρία να έχει διενεργήσει όλες τις απαραίτητες έρευνες για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια του έργου.»