Εκείνο το οποίο δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό είναι το κύριο αίτιο των καταστροφών. Οι καταστροφές-εγκλήματα όπως η συγκεκριμένη γίνονται για κερδοσκοπία: κτήση, χρήση και κατοχή εδαφών. Πρόκειται για οικονομικά εγκλήματα, δηλαδή για πράξεις του Φρανγκο-στάιν (ευρωστάιν στην περίπτωσή μας), το δημιουργημένο τέρας της σύγχρονης μυθολογίας που ονομάζουμε συμβατικά επιστήμη.
Το σημαντικό δεν είναι να καταδείξουμε ενόχους που ως πολυκέφαλα τέρατα κατασπαράσσουν το περιβάλλον μας. Τότε πολεμούμε το αποτέλεσμα κι όχι το αίτιο. Μύθοι όπως αυτοί του Ηρακλή, κάθε άλλο παρά φανταστικοί είναι. Η Λερναία Ύδρα μας διδάσκει ότι πρέπει να καταστρέφουμε τη γενεσιουργό αιτία των πραγμάτων. Να βλέπουμε πίσω από τα πράγματα όπως σωστά δίδασκε ο αιρετικός για την εποχή του Σωκράτης (μέσω του Πλάτωνα). Για κάθε κεφάλι της Ύδρας που κόβουμε χωρίς να καυτηριάζουμε αναπαράγονται δύο και τρία.
Η μυθολογική εισαγωγή δεν είναι απλή λογοτεχνική αναφορά για εντυπωσιασμό. Στους μύθους, σπάνια ταυτίζεται το κακό με τον άνθρωπο καθαυτό. Συνήθως είτε εμφανίζονται υπερφυσικά τέρατα είτε κυριεύεται ο άνθρωπος από μία άμορφη και αόριστη πνευματικότητα, το Κακό. Κι εκεί βρίσκεται η ουσία του μύθου. Ο εγκλεισμός, η τιμωρία, ή και θανάτωση ανθρώπων είναι απλά ο αποκεφαλισμός της Ύδρας, που θα αντικαταστήσει τα χαμένα της μέλη εις διπλούν και τριπλούν. Το τέρας έχει δημιουργηθεί και τραφεί μέσα στις κοινωνίες μας. Ίσως είναι και η ίδια η σύγχρονη κοινωνία που παρασιτεί έναντι του περιβάλλοντος.
Η εποχή μας είναι εποχή του "θεμιτού" ανταγωνισμού. Θεμιτού από την άποψη του ανταγωνισμού που λειτουργεί μέσα σε θεσπισμένους κανόνες. Οι κανόνες δεν παύουν να είναι ζωντανοί, όσο και οι άνθρωποι που τους δημιουργούν, ακολουθούν, προσαρμόζουν. Η οικονομία μας βασίζεται στον όρο "ανάπτυξη". Ετούτο σημαίνει ότι η οικονομική στατικότητα ερμηνεύεται ως χασούρα. Ακόμα πιο παράλογο είναι το γεγονός ότι το σταθερό κέρδος ερμηνεύεται ως χασούρα. Και δημιουργείται το ερώτημα: πώς σε έναν πεπερασμένο κόσμο θα δημιουργήσουμε αυξανόμενο ατομικό κέρδος; Ο μόνος τρόπος είναι να παραβαίνουμε συνεχώς τους κανόνες μας μέχρι το 'σημείο μηδέν', το σημείο οικολογικής ανισορροπίας. Το ίδιο συμβαίνει με την εκμετάλλευση χλωρίδας και πανίδας, από τη στιγμή που αποφασίσαμε να οργανώσουμε ψευδοελεγχόμενη υπερ-παραγωγή μέσω της κτηνοτροφίας και της γεωργίας, ώστε σήμερα να κινδυνεύουμε από ασθένειες της βιολογικής ανισορροπίας, που στο άμεσο μέλλον θα ενταθούν ποιοτικά και ποσοτικά. Το ίδιο συμβαίνει και με τις πυρκαϊές που είναι αποτέλεσμα της συνεχούς ζήτησης νέων εδαφών προς εκμετάλλευση, είτε από μηχανικούς, είτε από ιδιώτες, είτε και από φορείς "δημόσιου" συμφέροντος. Από τη στιγμή που αστική οικονομία καταστάλαξε σε μία μορφή κατανομής (δεν υπάρχει πλέον εκμετάλλευση αλλά συντήρηση), το πρόβλημα εξωτερικεύεται βίαια ώστε να πληρωθεί η ανάγκη για κέρδος, για ανάπτυξη.
Η συμβολή όλων μας καθημερινά στην κατάσταση αυτή δεν σημαίνει ότι αποδίδεται ίσο μερίδιο ευθύνης σε όλους. Όμως, η μακροοικονοική ανάπτυξη είναι αίτημα όλων, που σημαίνει ότι δικαιολογούμε και δικαιώνουμε συνεχώς την καταστροφική δράση των κοινωνιών μας. Τους καρπούς της υπερεκμετάλλευσης γευόμαστε καθημερινά όλοι μας με ιδιαίτερη ικανοποίηση και ελάχιστο προβληματισμό. Η δική μας πίεση για την ανάπτυξή μας, πιέζει την κοινωνία προς υπερεκμετάλλευση. Θέλουμε τρία αυτοκίνητα ο καθένας, χωρίς να σκεφτόμαστε ούτε το πώς παράγονται, ούτε και το πως θα συντηρηθούν ή ακόμα και αποσυρθούν (ταφούν). Θέλουμε περιβάλλον 20 βαθμών καλοκαίρι- χειμώνα, χωρίς να σκεφτόμαστε ότι όλα αυτά απαιτούν μη ελεγχόμενη, μη αντιστρεπτή καταστροφή εδαφικών και βιολογικών πόρων. Και θέλουμε τα πάντα εδώ και τώρα, λες και το σύμπαν μας ανήκει ολοκληρωτικά.
Θα ρωτήσει κανείς: "δηλαδή δεν είναι ευθύνη συγκεκριμένων ανθρώπων η φωτιά;"
Άν υποθέσουμε ότι ευθύνοται συγκεκριμένοι άνθρωποι αποκλειστικά, τότε πρέπει να δικαιολογήσουμε την προέλευση του κακού, αλλά και να υποθέσουμε ότι αν οι άνθρωποι αυτοί πεθάνουν το κακό θα σταματήσει. Η προσωπική μου άποψη είναι πως αυτοί αποτελούν το σπίρτο της υπόθεσης. Και πίσω από κάθε υπόθεση κρύβεται ένας τεράστιος αριθμός παραγόντων, που αρχίζουν από εμένα και καταλήγουν στο τελικό σπίρτο. Γιατί όλοι μας χρησιμοποιούμε τους κοινωνικούς κανόνες με εξωστρέφεια, με κρίση προς τους άλλους. Όταν κάνουμε αυτοκριτική βρίσκουμε ευφάνταστες δικαιολογίες.
- "Και πού να το πάω το πλαστικό μπουκάλι αφού δεν υπάρχει κάδος ανακύκλωσης σε απόσταση 3 μέτρων από την εξώπορτα;"
- " Έχω τρία παιδιά που πρέπει να θρέψω γι' αυτό και βάζω φάρμακα στη σοδειά." 'Πεινάνε και τα παιδιά μου κύριε αστυνόμε!' παρακαλούσε ο Βέγγος στην ταινία 'Ηλίας του 16ου' σε μία σατιρική προσέγγιση, όταν τον σφαλιάριζε ο Κώστας Χατζηχρήστος.
- "Μετά τον πόλεμο στη Σερβία ήμουν εθελοντής στρατιώτης και έβρισκα -σχεδόν τσάμπα- γυναίκες για μία βραδιά. Είμαι σίγουρος ότι κι αυτές το ήθελαν... Αφού με παρακαλούσαν!"
Η τροφή της Ύδρας είναι η καθημερινή μας απάνθρωπη στάση. Εκείνη η στάση που ονομάσαμε "κοινωνικά ανθρώπινη", μα όπως κι όλες οι ονοματολογίες της εποχής κινείται σε ρηχά νερά. Είναι η φαντασιακή στάση του "κτώμαι", του κατακτώ.Και είναι φαντασιακή γιατί στην πραγματικότητα τίποτα δεν μας ανήκει. Είμαστε βιο-ένοικοι των 40-50-60-70 ετών, που πληρώνουμε βαρύ τίμημα για κάθε μας άνεση, όπως συμβαίνει και στην καθημερινότητά μας, στα ανθρωποκεντρικά πλαίσια.
Οι κατακτήσεις του ανθρώπου που στην πραγματικότητα κατακτήθηκε από την έπαρση και την ανοησία:
Κατάκτηση δημοκρατίας, κατάκτηση διαστήματος, κατάκτηση δικαιωμάτων, κατάκτηση συντρόφου, εδαφική κατάκτηση, κατάκτηση ιστορίας κ.ο.κ.
Ουδέποτε κανείς κατέκτησε τον ευατό του και την ευδαιμονία του. Εκείνη αυτοδιατίθεται κατά συνείδηση. Όπως ακριβώς και η ζωή.