Παιδεία και Εκκλησία: Ο παρατεταμένος ελληνικός Μεσαίωνας

Απάντηση στον κ. Χριστόδουλο, μετά τις τελευταίες του παρεμβάσεις στην εκπαίδευση για την εξομολόγηση και τους «αφορισμούς» του για τα νέα βιβλία, έδωσαν πανεπιστημιακοί και εκπαιδευτικοί, σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου με θέμα «Παιδεία και Εκκλησία: Ο παρατεταμένος Ελληνικός Μεσαίωνας», αναφέρει η εφημερίδα Τα Νέα (10/11/2006).

«Η διδασκαλία των Θρησκευτικών στην Ελλάδα αποτελεί ακραία περίπτωση θρησκευτικού κατηχητισμού χωρίς άλλο παράδειγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε στην ομιλία της η επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Εύη Ζαμπέτα αναφερόμενη στη θρησκεία και την εκπαίδευση στην Ευρώπη. Όπως είπε, σε πάρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Πορτογαλία, την Ιταλία ακόμη και την Ιρλανδία, το μάθημα των Θρησκευτικών είναι προαιρετικό ή διδάσκεται στην αρχή ή στο τέλος του προγράμματος ώστε να διευκολύνονται όσοι μαθητές δεν επιθυμούν να το παρακολουθήσουν.

Η ίδια πρόσθεσε ότι το σχολείο δεν δικαιούται να θρησκεύεται και ότι η «θρησκεία ανήκει στην ιδιωτική σφαίρα και δεν έχει θέση στο σχολείο». Κι αυτό διότι, εξήγησε, με αυτόν τον τρόπο ασκεί προσηλυτισμό στους μαθητές, προβαίνει σε διακρίσεις και αντιβαίνει στην καλλιέργεια της γνώσης και της επιστήμης.

Από την πλευρά της, η εκπαιδευτικός κ. Βίκυ Λαγοπούλου είπε ότι τα καινούργια βιβλία των Θρησκευτικών του Δημοτικού «εξακολουθούν να έχουν ομολογιακό χαρακτήρα και να συγχέουν την πίστη με τη γνώση». Στην Δ' Δημοτικού, είπε, οι μαθητές διδάσκονται ότι η πιο σημαντική γυναίκα του κόσμου είναι η Παναγία. Τονίζει επίσης ότι από τα βιβλία δεν λείπουν στερεότυπα για τους αλλοθρήσκους. «Σε βιβλίο του δασκάλου αναφέρεται ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να τονίσει ότι πολλοί πόλεμοι συνδέονται με την άνοδο του Ισλάμ».

Πηγή: e-paideia.net

Πολύ ευχάριστο ότι έχουν αρχίσει να ακούγονται αυτές οι ανεξάρτητες φωνές. Είναι πράγματι παράλογη η παρουσία του αναγκαστικού μαθήματος των θρησκευτικών στο σχολείο και γενικότερα η παρουσία της θρησκείας στο σχολειο αλλά δεν θα επεκταθώ γιατί το 'χουμε συζητήσει και σε άλλο topic.

εγω συμφωνω με την κ Ευη!!! γιατι υποτιθεται θελουμε ενοτητα ολου του κοσμου και εαν καποια παιδια κανουν τα θρησκευτικα χωρις να ειναι η θρησκεια τους θα ειναι πολυ δυσαρεστο γι αυτους

Ναι το έχουμε συζητήσει, αλλά δεν μπορώ να μη συμφωνήσω με την κ. Εύη!!!

η θρησκεία όμως ανήκει στη σφαίρα της παιδείας.
και δεν εννοώ μόνο την Ορθόδοξη χριστιανική πίστη, αλλά οποιαδήποτε θρησκεία.

είμαι εναντίον της απαγόρευσης του μαθήματος στα σχολεία. Γενικά οποιασδήποτε απαγόρευσης. όμως η πρακτική της ένταξης του μαθήματος ή στην αρχή ή στο τέλος της σχολικής μέρας είναι πολύ καλή.

στο σχολείο μου υπήρχαν παιδιά άλλων θρησκειών ή δογμάτων. μάλλον υπήρχανε μουσουλμάνοι και καθολικοί ή προτεστάντες και άθεοι, πιο συγκεγκριμένα.
Για κάθε ομάδα ερχότανε μια φορά τη βδομάδα ένας πνευματικός. της αντίστοιχης πίστης.
τα παιδιά που άνηκαν στην ομάδα των άθεων, δικαιούνταν να περάσουν την ώρα στην βιβλιοθήκη ή να έρθουν πιο αργά στο σχολείο ή να φύγουν πιο νωρίς. βασισμένοι πάντα φυσικά, στην ώρα που λάμβανε χώρα το μάθημα.

τα τελευταία 3 χρόνια δεν χρησιμοποιούσαμε κάποιο βιβλίο αλλά συζητούσαμε διάφορα θρησκευτικά θέματα. που άγγιζαν εμάς είτε μέσω της κοινωνικής είτε της προσωπικής ζωής.

ακόμα βρίσκω κρίμα, να πολεμείται τόσο η οποιαδήποτε θρησκεία, χρησιμοποιώντας κακά σημεία των ανθρώπινων εκπροσώπων της.
και η παντελής απαγόρευση, δείχνει επίσης φανατισμό, και έλλειψη παιδείας. Διότι στην παιδεία ανήκει σε μεγάλο μέρος η ελευθερία.

Πιστευω πως θα πρεπει τα Θρησκευτικα να παρακολουθουνται απ τους μαθητες(στο Δημοτικο αναφερομαι) ως κατ'επιλογην των γονεων τους,αφου τα ιδια δεν μπορουν να κρινουν ακομη αντικειμενικα και ορθα. Αλλα οχι και να καταργηθουν. Δεν ειναι λυση σαφως η καταργηση.

Μα δεν είπε για "κατάργηση".
Για προαιρετική παρακολούθηση του μαθήματος είπε.

Παράθεση: Το μέλος vouliakis στις 14-11-2006 στις 22:12 έγραψε... «Η διδασκαλία των Θρησκευτικών στην Ελλάδα αποτελεί ακραία περίπτωση θρησκευτικού κατηχητισμού χωρίς άλλο παράδειγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε στην ομιλία της η επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Εύη Ζαμπέτα αναφερόμενη στη θρησκεία και την εκπαίδευση στην Ευρώπη. Η ίδια πρόσθεσε ότι το σχολείο δεν δικαιούται να θρησκεύεται και ότι η «θρησκεία ανήκει στην ιδιωτική σφαίρα και δεν έχει θέση στο σχολείο». Κι αυτό διότι, εξήγησε, με αυτόν τον τρόπο ασκεί προσηλυτισμό στους μαθητές, προβαίνει σε διακρίσεις και αντιβαίνει στην καλλιέργεια της γνώσης και της επιστήμης. Πηγή: e-paideia.net

Παναγιώτη συγχαρητήρια για το θέμα.
Πολύ ενδιαφέρον και θα μας κάνει να σκεφτούμε και να ανταλλάξουμε απόψεις ,ελπίζω μόνο σε πολιτισμένο πλαίσιο και χωρίς προσωπικές επιθέσεις που δεν ωφελούν. Ισως θα έπρεπε να είναι κάπως διαφορετικός ο τίτλος του τόπικ αφού προδιαθέτει υπέρ της μίας άποψης(έστω και αν έτσι είναι πράγματι ο τίτλος του συνεδρίου...).Αλλά δεν κολλάω εκεί γιατί θέλωνα "κολλήσω" στην Κ.Ζαμπέτα (κριμα πάντως τό όνομα...) με όλον τον σεβασμό.

Σε σχέση λοιπόν με αυτά που είπε η επίκουρος καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών(προσοχή μην τυχόν και κανείς δεν την ακούσει-είναι του Πανεπιστημίου!)
και με όλον το σεβασμό προς την επιθυμία της να κάνει σπουδαία καρίερα,
έκανα τις εξής σκέψεις:

1.Επειδή είμαστε μουσικό site εδώ σκέφτηκα πως "το παίζει καλά"
το μπαγλαμαδάκι της παγκοσμιοποίησης και του αφελληνισμού (ζητώ συγνώμη στο αγαπημένο αυτό όργανο για την κακομεταχείριση.).Εχει καταντήσει όμως πολύ μονότονο το πάιξιμο της για πάρα πολλά αυτιά...


2.Αν συνεχίσει έτσι, πιστεύω πως σε πολύ λίγο καιρό θα έχει πάρει το βαθμό
του αναπληρωτή και πολύ γρήγορα μετά θα γίνει και καθηγήτρια.
(Θα τρώει δηλάδη με χρυσά κουτάλια και αιώνια διότι απλα είπε αυτά που της είπαν να πει).
Φυσικά για όσους πιθανώς ακόμα δεν έχουν μπει στο "ψητό" εννοώ πως οι απόψεις που συνδυάζουν την ελληνικότητα με τον μεσαίωνα είναι αυτές ανεβάζουν κατακόρυφα την προβολή από τα media αλλά και εξασφαλιζουν την εύννοια των πανεπιστημιακών κύκλων.

Ευχαριστώ θερμά όλους για την ανάγνωση
smile::

η γνωστή παλιά διαμάχη δυτικού διαφωτισμού-καθ ημάς Παραδόσεως.

δλδ οι ησυχαστικές έριδες του 1340,επανέρχονται κάθε τόσο με άλλη μορφή.

πληροφοριακά και μονο θα σας πω ότι στην πρώην κομμουνιστική Ρωσία εισήχθη εκ νέου το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία(όχι της θρησκειολογίας),το ίδιο συζητείται και στην Γαλλία με το λαικό κράτος και τις καταβολές της Γαλλικής Επανάστασης.

ο διάλογος δε θα βγάλει κάπου,γιατί η ανθρωπολογία της μιας και της άλλης πλευράς είναι παντελώς ανόμοιες...

τα μέτρα που θα εφαρμόζονται κάθε φορά θα εξαρτώνται από τους συσχετισμούς δυνάμεων ,που θα διαμορφώνονται εκάστοτε στην ελληνική κοινωνία.

μια τελευταία παρατήρηση:οι κύκλοι που, εν ονόματι ανθρωπίνων ελευθεριών και δικαιωμάτων, ζητούν να μη διδάσκονται τα ελληνόπουλα την παράδοση του Γένους τους,πέφτουν άθελα τους ή υπηρετούν εκούσια τα σκοτεινά σχέδια των νεοφιλελευθερων παγκοσμιοποιητών,που μας θέλουν απλές καταναλωτικές μηχανές στην δουλεία των πολυεθνικών.

παιδί που θα μεγαλώνει δίχως να κατανοεί σε τι αναφέρεται ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης κι ο κυρ Φώτης Κόντογλους,είναι από κούνια εύκολο θύμα και έρμαιο του οιουδήποτε επιτήδειου κομματικού,θρησκευτικού ή άλλου εμποράκου...

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : prosilios στις 15-11-2006 00:00 ]

Παράθεση: Το μέλος Orfeus στις 14-11-2006 στις 23:53 έγραψε... Μα δεν είπε για "κατάργηση". Για προαιρετική παρακολούθηση του μαθήματος είπε.

όλο το καλοκαίρι που ήμουν σπίτι και άκουγα ειδήσεις, συζητήσεις κλπ στην τηλεόραση είχα διαπιστώσει ότι μιλάνε για προεραιτικό μάθημα, αλλά μόνο παροδικά. ο σκοπός είναι η πλήρης κατάργηση, όπως και έγινε με την εξομολόγηση στα σχολεία.
ούτε αυτό ήτανε σωστό. η δικαιολογία ήταν πως τα παιδιά μπορούνε να το κάνουνε στον ελεύθερο τους χρόνο. ποιό ελεύθερο χρόνο; και πως θα έρθει ένα παιδί στην εκκλησία για εξομολόγηση όταν δεν ζει σε περιβάλλον που το προτρέπει να κάνει κάτι τέτοιο; ενώ στο σχολείο υπήρχε πάντα η επιλογή, εκεί. εύκολα, προσβάσιμα.
ως επιλογή πάντα και όχι ως επιβολή.

Παράθεση: Το μέλος semplice στις 14-11-2006 στις 23:55 έγραψε... Παράθεση: Το μέλος vouliakis στις 14-11-2006 στις 22:12 έγραψε... «Η διδασκαλία των Θρησκευτικών στην Ελλάδα αποτελεί ακραία περίπτωση θρησκευτικού κατηχητισμού χωρίς άλλο παράδειγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε στην ομιλία της η επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Εύη Ζαμπέτα αναφερόμενη στη θρησκεία και την εκπαίδευση στην Ευρώπη. Η ίδια πρόσθεσε ότι το σχολείο δεν δικαιούται να θρησκεύεται και ότι η «θρησκεία ανήκει στην ιδιωτική σφαίρα και δεν έχει θέση στο σχολείο». Κι αυτό διότι, εξήγησε, με αυτόν τον τρόπο ασκεί προσηλυτισμό στους μαθητές, προβαίνει σε διακρίσεις και αντιβαίνει στην καλλιέργεια της γνώσης και της επιστήμης. Πηγή: e-paideia.net Παναγιώτη συγχαρητήρια για το θέμα. Πολύ ενδιαφέρον και θα μας κάνει να σκεφτούμε και να ανταλλάξουμε απόψεις ,ελπίζω μόνο σε πολιτισμένο πλαίσιο και χωρίς προσωπικές επιθέσεις που δεν ωφελούν. Ισως θα έπρεπε να είναι κάπως διαφορετικός ο τίτλος του τόπικ αφού προδιαθέτει υπέρ της μίας άποψης(έστω και αν έτσι είναι πράγματι ο τίτλος του συνεδρίου...).Αλλά δεν κολλάω εκεί γιατί θέλωνα "κολλήσω" στην Κ.Ζαμπέτα (κριμα πάντως τό όνομα...) με όλον τον σεβασμό. Σε σχέση λοιπόν με αυτά που είπε η επίκουρος καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών(προσοχή μην τυχόν και κανείς δεν την ακούσει-είναι του Πανεπιστημίου!) και με όλον το σεβασμό προς την επιθυμία της να κάνει σπουδαία καρίερα, έκανα τις εξής σκέψεις: 1.Επειδή είμαστε μουσικό site εδώ σκέφτηκα πως "το παίζει καλά" το μπαγλαμαδάκι της παγκοσμιοποίησης και του αφελληνισμού (ζητώ συγνώμη στο αγαπημένο αυτό όργανο για την κακομεταχείριση.).Εχει καταντήσει όμως πολύ μονότονο το πάιξιμο της για πάρα πολλά αυτιά... 2.Αν συνεχίσει έτσι, πιστεύω πως σε πολύ λίγο καιρό θα έχει πάρει το βαθμό του αναπληρωτή και πολύ γρήγορα μετά θα γίνει και καθηγήτρια. (Θα τρώει δηλάδη με χρυσά κουτάλια και αιώνια διότι απλα είπε αυτά που της είπαν να πει). Φυσικά για όσους πιθανώς ακόμα δεν έχουν μπει στο "ψητό" εννοώ πως οι απόψεις που συνδυάζουν την ελληνικότητα με τον μεσαίωνα είναι αυτές ανεβάζουν κατακόρυφα την προβολή από τα media αλλά και εξασφαλιζουν την εύννοια των πανεπιστημιακών κύκλων. Ευχαριστώ θερμά όλους για την ανάγνωση smile::

Κωνσταντίνε, το θέμα του topic είναι το θέμα της εκδήλωσης. Δεν νομίζω να προδιαθέτει... Άλλωστε, τι άλλο θέμα να έβαζα;

1. Άλλο η παγκοσμιοποίηση και άλλο η διαπολιτισμικότητα. (Τον όρο αφελληνισμός δεν τον πολυκαταλαβαίνω, sorry.)
2. Το topic δεν ανοίχτηκε για να σχολιάσουμε ούτε την κυρία Εύη Ζαμπέτα ούτε την κυρία Βίκυ Λαγοπούλου, αλλά τις απόψεις που εκφράσθηκαν στην εκδήλωση της Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Δεν είναι δόκιμο να κάνουμε εικασίες (π.χ.) για το ακαδημαϊκό τους μέλλον ή (σαν μαθητούδια) σχόλια για το ...επώνυμό τους.
Ας αφήσουμε λοιπόν τα λογοπαίγνια, ας σοβαρευτούμε και ας μιλήσουμε ουσιαστικά "επί του θέματος".

Παράθεση: Το μέλος movflower στις 15-11-2006 στις 00:05 έγραψε... η δικαιολογία ήταν πως τα παιδιά μπορούνε να το κάνουνε στον ελεύθερο τους χρόνο. ποιό ελεύθερο χρόνο; και πως θα έρθει ένα παιδί στην εκκλησία για εξομολόγηση όταν δεν ζει σε περιβάλλον που το προτρέπει να κάνει κάτι τέτοιο; ενώ στο σχολείο υπήρχε πάντα η επιλογή, εκεί. εύκολα, προσβάσιμα. ως επιλογή πάντα και όχι ως επιβολή.

Και με ποιό δικαίωμα θα βάλεις το παιδί κάποιου άλλου, ντε και καλά, να ...εξομολογηθεί; Θα επέμβεις εσύ (όχι εσύ movflower, γενικά μιλάω) στη διαπαιδαγώγηση που διαλέγει ο γονιός για το παιδί του; Αν ερχόταν κάποιος και προσπαθούσε -για παράδειγμα- να το γράψει σε κάποια οργάνωση ή σε κάποιο κόμμα (ως επιλογή πάντα και όχι ως επιβολή), το πράγμα θα σήκωνε μηνύσεις...

[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : vouliakis στις 15-11-2006 00:24 ]

Παράθεση: Το μέλος vouliakis στις 15-11-2006 στις 00:21 έγραψε... Παράθεση: Το μέλος movflower στις 15-11-2006 στις 00:05 έγραψε... η δικαιολογία ήταν πως τα παιδιά μπορούνε να το κάνουνε στον ελεύθερο τους χρόνο. ποιό ελεύθερο χρόνο; και πως θα έρθει ένα παιδί στην εκκλησία για εξομολόγηση όταν δεν ζει σε περιβάλλον που το προτρέπει να κάνει κάτι τέτοιο; ενώ στο σχολείο υπήρχε πάντα η επιλογή, εκεί. εύκολα, προσβάσιμα. ως επιλογή πάντα και όχι ως επιβολή. Και με ποιό δικαίωμα θα βάλεις το παιδί κάποιου άλλου, ντε και καλά, να ...εξομολογηθεί; Θα επέμβεις εσύ (όχι εσύ movflower, γενικά μιλάω) στη διαπαιδαγώγηση που διαλέγει ο γονιός για το παιδί του; Αν ερχόταν κάποιος και προσπαθούσε -για παράδειγμα- να το γράψει σε κάποια οργάνωση ή σε κάποιο κόμμα, το πράγμα θα σήκωνε μηνύσεις...

δεν διαφωνώ. για αυτό είπα ως επιλογή και όχι επιβολή. όπως ήταν και σε μας. ερχότανε κάθε Τρίτη ο πνευματικός και όποιος ήθελε πήγαινε.
η παντελής κατάργηση δεν είναι σωστή. αυτό είναι που κεντρίζω. καμιά φορά είναι χειρότερη από την επιβολή.

To διόρθωσα και παραπάνω... Δεν σε πρόλαβα... Το παραθέτω πάλι:

Και με ποιό δικαίωμα θα βάλεις το παιδί κάποιου άλλου, ντε και καλά, να ...εξομολογηθεί; Θα επέμβεις εσύ (όχι εσύ movflower, γενικά μιλάω) στη διαπαιδαγώγηση που διαλέγει ο γονιός για το παιδί του; Αν ερχόταν κάποιος και προσπαθούσε -για παράδειγμα- να το γράψει σε κάποια οργάνωση ή σε κάποιο κόμμα (ως επιλογή πάντα και όχι ως επιβολή), το πράγμα θα σήκωνε μηνύσεις...

γιατί όμως; αφού είναι επιλογή. άρα για όποιο το επιθυμεί. και στην παιδική ηλικία, δηλαδή στο Δημοτικό, και ίσως τις πρώτες 2 τάξεις του γυμνασίου, να πρέπει να υπάρχει έγκριση από τους γονείς. ΄
αλλά γιατί να είναι κατακριτέα η επιλογή;

Για να επιστρέψουμε στο θέμα:
-Η εξομολόγηση είναι off topic εδώ (μιλάμε για το μάθημα των θρησκευτικών) και κατά τη γνώμη μου εκτός τόπου στα σχολεία. Καμία αντίρρηση αν γίνεται στον ναό.
-Τα θρησκευτικά -πάλι κατά τη γνώμη μου- θα έπρεπε να είναι μάθημα επιλογής. Επίσης, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να καταργηθούν.
-Ένα παιδί ενηλικιώνεται, αν δεν κάνω λάθος, στα 18 του, οπότε έχει και το δικαίωμα της ψήφου και από τότε μπορεί να επιλέξει ό,τι νομίζει. Οι γονείς έχουν την υποχρέωση (και το δικαίωμα) να το προστατεύουν από κάθε λογής "σειρήνες" μέχρι τότε...

δεν μπορώ ν αντισταθώ στον πειρασμό να σας καταθέσω ένα κείμενο του π.Ιεροθέου Βλάχου ,που δημοσιευθηκε στο "Βήμα" το 2000,με αφορμή παρόμοιο ζήτημα που είχε τότε ανακύψει.

Γράφει:

"Μια κυριακάτικη εφημερίδα παρουσιάζοντας το κείμενο της δημοσιογράφου Ελεάνα Σμιθ στο αγγλικό περιοδικό «New Statesman»μεταξύ άλλων γράφει: «Το πρόβλημα με την Ελλάδα, σύμφωνα με τη Σμιθ, είναι ότι στην πραγματικότητα υπάρχουν δύο Ελλάδες. Η μία είναι δυτική, σύγχρονη, ανοικτή, αναδιαρθρωμένη, ανταγωνιστική και διεθνής. Η άλλη Ελλάδα είναι ανατολική, παραδοσιακή, παρωχημένη, έχει φοβίες, είναι απαίδευτη και είναι εσωστρεφής».

Στο σημείο αυτό βρίσκεται το βαθύτερο του προβλήματος που ανέκυψε, όχι όμως στην υπεραπλουστευμένη ερμηνεία της κυρίας Σμιθ. Δηλαδή, αντιλαμβανόμαστε ότι στη σύγχρονη Ελλάδα υπάρχουν δύο παραδόσεις. Πρώτα είναι η λεγομένη δυτική παράδοση, της οποίας έκφραση είναι η νοησιαρχία του ιερού Αυγουστίνου και η οποία νοησιαρχία εκφράζεται, κατά ποικίλους τρόπους, με τον σχολαστικισμό, την Αναγέννηση, τον Διαφωτισμό, τον ρομαντισμό, τη νεωτερικότητα. Ο Frank Schaeffer στο βιβλίο του Αναζητώντας την ορθόδοξη πίστη, που πρόσφατα μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην ελληνική γλώσσα, έχει επισημάνει και τεκμηριώσει πάρα πολύ καλά τη σχέση μεταξύ αυτών των ρευμάτων που αναπτύχθηκαν στον δυτικό χώρο. Συγχρόνως όμως στην Ελλάδα υπάρχει και ένα άλλο βαθύ υπόστρωμα, μια άλλη παράδοση, που εκφράστηκε από τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, τον άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο, τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, για να αναφέρω ενδεικτικά μερικά από τα μεγάλα πατερικά αναστήματα που αντέχουν στον χρόνο, ακόμη και σε κριτήρια κοσμικά.

Εκεί όμως που έχω σοβαρές αντιρρήσεις είναι στο ότι, όπως γράφει η δημοσιογράφος, η «δυτική Ελλάδα» είναι σύγχρονη, ανοικτή, αναδιαρθρωμένη, ενώ η άλλη Ελλάδα είναι παραδοσιακή, παρωχημένη, απαίδευτη και εσωστρεφής. Το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει, αφού σήμερα ο δυτικός πολιτισμός δέχεται βαθιά κρίση και χρειάζεται μια γονιμοποίηση, επειδή δεν μπορεί να απαντήσει στα υπαρξιακά προβλήματα των ανθρώπων. Η ορθόδοξη θεολογία, που δεν είναι σχολαστική, ρατσιστική και ηθικιστική, μπορεί να ανταποκριθεί στα μηνύματα των καιρών.

Βέβαια μερικοί από τους υπερμάχους αυτών των δύο ρευμάτων εκφράζουν με έναν κακέκτυπο τρόπο τα αρχετυπικά αυτά πρότυπα, ασχολούνται με ένα συντηρητικό και όχι παραδοσιακό πνεύμα, διακρίνονται για τη ρατσιστική και μουσειακή αναφορά. Κάποτε άκουγα τον αείμνηστο Νίκο Σβορώνο να κάνει τη διάκριση μεταξύ συντηρήσεως και παραδόσεως. Πράγματι η συντήρηση που προϋποθέτει άτομα μεταφέρει τον λόγο του παρελθόντος με έναν μουσειακό τρόπο, ενώ η παράδοση μεταφέρει τον ουσιαστικό λόγο του παρελθόντος γονιμοποιώντας το παρόν.

Για παράδειγμα, μερικοί συντηρητικοί χρησιμοποιούν τον ουσιαστικό, χυμώδη και ζωοποιό λόγο των Πατέρων με τρόπο επιθετικό και αφυδατωμένο, χωρίς να έχει αφομοιωθεί πρώτα στους δικούς τους οργανισμούς και να έχει γίνει πρωτίστως τροφή, αίμα και ζωή. Και μερικοί «εκσυγχρονιστές» αποδίδουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία θεοκρατικές αντιλήψεις ενώ είναι βέβαιον ότι δεν ταυτίστηκε ποτέ η Ορθοδοξία με τη θεοκρατία, ούτε και κατά την περίοδο του Βυζαντίου. Ο κ. Αναστάσιος Φιλιππίδης στο βιβλίο του Ρωμηοσύνη ή Βαρβαρότητα έχει αποδείξει με επιχειρήματα ότι όταν κάνουμε λόγο για θεοκρατία εννοούμε: «1) Ταύτιση πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας στο ίδιο πρόσωπο, 2) επιβολή θρησκευτικών κανόνων στο σύνολο της νομοθεσίας, 3) άσκηση της δημοσίας διοίκησης από θρησκευτικούς λειτουργούς και 4) έλεγχο της εκπαίδευσης από τη θρησκευτική ιεραρχία». Στο Βυζάντιο όμως ποτέ δεν επικράτησε αυτή η μορφή θεοκρατίας, πράγμα που παρατηρούμε στο αρχαίο κράτος του Ισραήλ (στην περίοδο των Κριτών), στο παπικό κράτος, στον καλβινισμό τουλάχιστον για τα πρώτα 20 χρόνια στη Γενεύη και στο Ιράν της δεκαετίας του '80. Επομένως σήμερα χρειάζεται να γίνει ένας γόνιμος θεολογικός διάλογος, πέρα από τον βερμπαλισμό, τη συνθηματολογία, την ιδεολογική αντιπαράθεση, τον άκαιρο και ανούσιο εκσυγχρονισμό. Και βέβαια για να αναπτυχθεί αυτός ο γόνιμος λόγος και διάλογος είναι απαραίτητες αφενός μεν η ειλικρινής συζήτηση, ύστερα από υπαρξιακή αυτογνωσία, αφετέρου δε η υπαρξιακή γνώση του αποκαλυπτικού λόγου, με την παράλληλη γνώση των συγχρόνων φιλοσοφικών και κοινωνικών δεδομένων.

Ζούμε σε μια δύσκολη εποχή, στην οποία καταρρέουν ιδεολογίες και πολιτιστικά μεγέθη που κυριάρχησαν στο παρελθόν και τα οποία για να επιζήσουν χρειάζονται απαραίτητα μια γονιμοποίηση. Το δυτικό πνεύμα, που εκφράζεται με τη νοησιαρχία, τον ωφελιμισμό, την ατομοκρατία, την ευδαιμονία, δέχεται τρομερή κρίση. Ο Kenneth Gergen έχει υποστηρίξει ότι ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος υποφέρει πολύ. Και αυτό εκφράζεται σε τρία χαρακτηριστικά σημεία, ήτοι τον «κοινωνικό κορεσμό», αφού ο άνθρωπος δεν μπορεί να περιορισθεί σε κοντινές σχέσεις και ζητεί τον πολλαπλασιασμό των σχέσεων, δείγμα ενός υπαρξιακού κενού, τον «εποικισμό του εαυτού» που συνίσταται στην «πρόσκτηση πολλαπλών και ανομοίων δυνατοτήτων σχετικά με τον τρόπο που ζει κανείς» και την «πολυφέρνεια», που είναι «η διάσπαση του ατόμου σε μια πολλαπλότητα προσωπικών αμφιέσεων». Στη λύση αυτών των προσωπικών και κοινωνικών προβλημάτων δεν μπορεί να ανταποκριθεί ο δυτικός πολιτισμός με την τεχνολογική και ιδεολογική διάστασή του και χρειάζεται το ζωντανό και ζωοποιό πνεύμα της ορθοδόξου παραδόσεως.

Επομένως η ορθόδοξη θεολογία μπορεί να διαδραματίσει έναν σπουδαίο ρόλο στα κοινωνικά δρώμενα της εποχής μας επειδή έχει αστείρευτες δυνάμεις, όπως τη λατρεία και τη θεολογία της, τον πλούτο των θεολογικών σχολών, τον ησυχασμό των ιερών μονών, την υπαρξιακή αντιμετώπιση του πόνου και όλων των ανθρωπολογικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος. Ετυχε να διδάξω και να ομιλήσω στη Μέση Ανατολή (Λίβανο και Συρία) και να ομιλήσω σε συνέδρια και σεμινάρια στην Αμερική και στον Καναδά (Βοστώνη, Σιάτλ, Ατλάντα, Τακόμα, Βανκούβερ) και διεπίστωσα ότι οι ανατολικοί και δυτικοί χριστιανοί, ακόμη και άθεοι και αγνωστικιστές, αναζητούν τον πλούτο και την αρχοντιά της παραδόσεώς μας, ενώ την αναζήτηση αυτή δεν τη συναντώ στην Ελλάδα σε εκείνους που εκφράζουν το δυτικό πνεύμα το οποίο επικρατούσε στη Δύση τις παλαιότερες δεκαετίες.

Αισθανόμενος αυτή τη γονιμοποιητική δύναμη της ορθοδόξου παραδόσεως και τον δυναμικό λόγο της ορθοδόξου θεολογίας θλίβομαι όταν βλέπω μικρονοϊκές αντιπαλότητες χάριν πολιτικών σκοπιμοτήτων και βερμπαλιστικών εντυπώσεων."

Και ποιος ακριβώς είναι αυτός ο πατέρας Ιερόθεος?

πολύ γνωστος συγγραφέας,με μια ντουζίνα θεολογικών έργων μεταφρασμένων σε πολλές γλώσσσες..τα τελευταία χρόνια υπηρετεί στη Ναύπακτο ως επίσκοπος της περιοχής.

πολύ ενδιαφέρον.

και είναι κρίμα να κτυπιέται η ορθόδοξη εκκλησία για τα λάθη της καθολικής ή ευαγγελικής εκκλησίας.