Τεχνολογία και αποξένωση

Διάβασα σήμερα στην εφημερίδα ένα πολύ ωραίο κείμενο, το οποίο θέλησα να μοιρασθώ μαζί σας. Τίτλος του: Ψηφιακά όνειρα...



Είδε για πρώτη φορά στη ζωή του υπολογιστή γύρω στα τέλη της δεκαετίας του '70. Δεν ήταν πάνω από πέντε ή έξι ετών, όταν σε μια επίσκεψη με τη μητέρα και τον αδελφό του στο γραφείο του πατέρα του στην τράπεζα, ρώτησε έκθαμβος τι βρισκόταν πίσω από μια πόρτα που έλεγε «Μηχανογράφηση».



Ο πατέρας πήρε το μικρό γιο, άνοιξε την πόρτα και κατευθύνθηκε δίπλα σε ένα από εκείνα τα κουτιά που ήταν πιο ψηλά από εκείνον κι έμοιαζαν με ντουλάπες. «Αυτό είναι ένας κομπιούτερ» είπε και σήκωσε στα χέρια τον μικρό να δει λίγο μέσα από ένα τζάμι.

Το εσωτερικό του υπολογιστή, μολονότι περίπλοκο, ενθουσίασε το γιο, ο οποίος άρχισε να κάνει ολοένα και πιο εξειδικευμένες ερωτήσεις, που φυσικά ο πατέρας του -ένας απλός λογιστής- δεν μπορούσε να απαντήσει. Αλλά το θάμβος αυτού του χώρου, που ασφυκτιούσε από την παρουσία μιας ακατανόητης και ογκώδους μηχανής, προκλήθηκε από μια κουβέντα του γονιού του. «Χωρίς αυτό ο μπαμπάς και οι συνάδελφοί του θα ήταν χαμένοι», άκουσε κάποια στιγμή κι έπειτα, πεπεισμένος ότι ο κομπιούτερ είχε σώσει τη ζωή του πατέρα και των συνεργατών του, ζήτησε να βγει από την αίθουσα γιατί δεν άντεχε το θόρυβο.

Λίγα χρόνια μετά, κοντά στο τέλος του Δημοτικού, ο μικρός επισκέφθηκε ένα φίλο του, όπως έκανε πολύ συχνά καθώς ζούσαν στην ίδια πολυκατοικία. Εκείνο το απόγευμα έπαιξε για πρώτη φορά στη ζωή του «Ατάρι». Ηταν φανταστικό. Για μια εβδομάδα τουλάχιστον έβλεπε στον ύπνο του τον Πάκμαν, τα διαστημόπλοια, το ποδοσφαιράκι και το τένις. Παρ' ότι δεν απόκτησε ποτέ δικό του, εκείνο το αρχαίο τζόιστικ καταγράφηκε στη μνήμη του ως η πρώτη του απτή επαφή με την τεχνολογία. Ωστόσο αμέσως μετά, τα γεγονότα επισπεύσθηκαν· στην πραγματικότητα, άρχισαν να τρέχουν ιλιγγιωδώς.

Το καλοκαίρι, στο χωριό που παραθέριζε η οικογένεια, εμφανίστηκαν τα «ηλεκτρονικά». Ωρες ατέλειωτου παιχνιδιού, ή απλά παρακολούθησης του αγώνα των άλλων. Σύντομα επήλθε και η εξοικείωση με τα κουμπιά και τους μοχλούς, αφήνοντας σαν πειστήρια μερικές φουσκάλες στις παλάμες. Απ' την άλλη, τα ρεκόρ και τα στοιχήματα κόστιζαν πάντα το ίδιο μηδαμινό χαρτζιλίκι. Ευτυχώς που στο χωριό υπήρχε χρόνος και για άλλα...

Με την επιστροφή στην Αθήνα, ένας άλλος μικρός φίλος του, γιος οικογενειακής παρέας, είχε μόλις αγοράσει τον πρώτο προσωπικό υπολογιστή του, έναν Amstrad 6128. Αναπόφευκτα κατέληξε κι ο ίδιος, λίγους μήνες μετά, να πάρει δώρο τον πρώτο του «Κόμοντορ», κι έπειτα ζέστανε επιτέλους στην παλάμη του, το πρώτο ποντίκι. Εν τω μεταξύ είχε παίξει ατέλειωτες ώρες στον «Σπέκτρουμ» και τα φορητά ηλεκτρονικά άλλων φίλων του. Τελείωνε μόλις την Εκτη Δημοτικού, και γνώριζε κιόλας την ΙΒΜ, τη RAM, τη ROM, τα CHIP, τα BYTES. Είχε πλέον δικό του κομπιούτερ με κασέτα, φορητή παιχνιδομηχανή, αγόραζε το περιοδικό PIXEL, μάθαινε τη γλώσσα Basic. Η δεκαετία του '80 τον είχε βρει πλήρως εξοπλισμένο - ετοιμοπόλεμο, με πυρομαχικά από την ελληνική Σίλικον Βάλεϊ, όπως έλεγαν, την οδό Στουρνάρη πάντα. Αν και στο Γυμνάσιο ήταν ελάχιστοι εκείνοι που συμμερίζονταν τη σχέση του με την τεχνολογία, υπήρχαν ένας - δύο που ήταν πιο ενημερωμένοι από εκείνον. Πήγαιναν μάλιστα και σε ένα από τα πολλά φροντιστήρια που άρχισαν να ξεφυτρώνουν στα τέλη του '80. Το PIXEL σταμάτησε την κυκλοφορία του κι άρχισαν να βγαίνουν άλλα περιοδικά σωρηδόν. Ξαφνικά, ο νεαρός μας πάγωσε. Εβαλε τους «Σπέκτρουμ», την «Αμίγκα» και τον «Αμστραντ» σε αγγελία και τους ξεφορτώθηκε. Τελείωνε το Λύκειο, η κατάσταση στην εκπαίδευση ήταν τεταμένη κι εκείνος επέλεξε να απεξαρτηθεί από την τεχνομανία. Κι έστρεψε το ενδιαφέρον του στα κορίτσια.

Στα χρόνια που πέρασε μακριά από τις εξελίξεις, ο νέος περιπλανήθηκε σε σπίτια, σε εφήμερες δουλειές, σε ιστορίες. Είχε κάνει ήδη τη δυναμική της εμφάνιση η «Μάικροσοφτ» κι ο Μπιλ Γκέιτς, τα PC κατέκλυζαν την αγορά, βιβλιοπωλεία και μαγαζιά φύτρωναν παντού. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν έχασε ολοκληρωτικά το ενδιαφέρον του, παρακολουθούσε πάντοτε τι συμβαίνει μέσα από τις εφημερίδες και κυρίως τα ένθετα διαφημιστικά τους. Μέχρι να αγοράσει όμως τον επόμενό του υπολογιστή, συνέβη ένα αξιοσημείωτο γεγονός. Η πρώτη του δουλειά για παράδειγμα, σε ένα κτηματομεσιτικό γραφείο, αφορούσε μια πολύ συγκεκριμένη εργασία: καταχώριση πελατών. Οι κομπιούτερ έπαψαν απότομα να είναι παιχνίδι. Τώρα ήταν μόνο δουλειά.

Στη συνέχεια έκανε κι άλλα πληκτικά επαγγέλματα που χρησιμοποιούσαν κατ' ανάγκη υπολογιστή, σπούδασε Οικονομικά στο πανεπιστήμιο, ώσπου γνώρισε το Ιντερνετ. Είκοσι και κάτι, αποκτούσε ήδη δική του σύνδεση στο Διαδίκτυο.

Το ενδιαφέρον του αναζωπυρωνόταν διαρκώς. Τα παιχνίδια είχαν εξελιχθεί πολύ, τα γραφικά, τα χρώματα κι ο ήχος ήταν πλέον «σαν αληθινά», οι εφαρμογές επεκτείνονταν, ο κόσμος επίσης. Εμαθε για την ύπαρξη εναλλακτικού λειτουργικού, διαφορετικού από αυτό των Windows, κι ενθουσιάστηκε. Γνώρισε μάλιστα και μερικούς φίλους των Linux. Κατέθεσε ένα μισθό για να αγοράσει Λάπτοπ. «Ξεκοίλιασε» έναν υπολογιστή που αγόρασε από αγγελία προκειμένου να αναβαθμίσει τον δικό του. Τελείωσε το πανεπιστήμιο αδιάφορος αλλά ευτυχής, γιατί συνάντησε, έκανε κυβερνοσέξ, και στη συνέχεια ερωτεύτηκε ένα κορίτσι που γνώρισε σε chat room. Επαιξε μέσω της σύνδεσής του στο Χρηματιστήριο. Αγόρασε κινητό αρκετά αργά συγκριτικά με τους άλλους, αλλά η εξέλιξή του υπήρξε πολύ γρήγορη. Σύντομα είχε το ακριβότερο, έβγαζε φωτογραφίες, έστελνε e-mail, έκανε ό,τι μπορούσε μέσω κινητού και υπολογιστή. Διάβαζε όλα τα τεχνολογικά περιοδικά. Πήγαινε σε όλες τις εκθέσεις. Είχε τα περισσότερα γκάτζετ που κυκλοφορούσαν. Δεν δούλευε σε εταιρεία με υπολογιστές, ήταν λογιστής, και τα χρήματά του όλα πήγαιναν σε τεχνολογικά επιτεύγματα. Ως και home theater είχε στο δυάρι. Αλλά τώρα το κορίτσι έλειπε.

Πέρυσι το καλοκαίρι σ' ένα θερινό κινηματογράφο, είδε τον εαυτό του σε μια ταινία κι αποφάσισε και πάλι να απεξαρτηθεί. Είδε ένα νέο στην ηλικία του να φοβάται να βγει από το σπίτι του, και να κάνει κυριολεκτικά τα πάντα μέσω Διαδικτύου και υπολογιστών. Ταυτίστηκε τόσο, που χρειάστηκε να επισκεφθεί ψυχαναλυτή. Μέσω Διαδικτύου βέβαια... Προαισθανόμενος όμως το τέλμα που θα αντίκριζε αν παρέμενε σ' αυτή την κατάσταση, έψαξε στο ευρετήριο του PC του, να βρει κάποιον φίλο.

Δεν υπήρχε παρά μόνο εκείνο το κορίτσι. Παρ' ότι το φιλμ τού φάνηκε ηθικοπλαστικό, είχε το ίδιο τέλος με τη δική του ιστορία. Το κορίτσι ενδέχεται, τελικά, να ήταν η αιτία για να βγει επιτέλους κι αυτός -έστω για λίγο- από τον ψηφιακό του κόσμο.

Το κόλπο είναι αρχαίο και πιάνει πάντα: παν μέτρον άριστον... τα πάντα μπορούν να εξελιχθούν σε εξάρτηση αν τα αφήσουμε, όπως και τα πάντα μπορούν να μας φανούν χρήσιμα αν τα αξιοποιήσουμε σωστά. Δεν φταίει η τεχνολογία... εμείς φταίμε...

Λίγους μήνες λίγο πριν μπει το φετινό καλοκαίρι, γνώρισα για πρώτη φορά τον κόσμο του internet. Τότε ήταν που με μια ευτύχή συγκυρία βρέθηκα και σε αυτό το site. Την περίοδο εκείνη χρειαζόμουν απεγνωσμένα έναν τρόπο να αποδράσω από τον πραγματικό μου κόσμο. Ήθελα να κάνω ένα ταξίδι κάπου αλλού χωρίς να χρειαστεί να φύγω, χωρίς να χρειαστεί να ..εκτεθώ, χωρίς να χρειαστεί να πω το όνομά μου. Το διαδίκτυο μου φάνηκε ο καλύτερος τρόπος. Από εκείνη τη μέρα που βρήκα σχεδόν και το στέκι μου, πραγματικά κόλλησα... Πολλές φορές έβαζα και τη δουλειά μου ακόμα στην άκρη, προκειμένου να εξοικονομήσω όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο, για να ξαναμπώ στο internet. Τόσο πολύ ένιωθα να με καλύπτει αυτή η απόδραση από την πραγματικότητα. Απορροφούσε όλο μου το ενδιαφέρον. (Κάποιοι εδω μέσα το ξέρουν καλά... ).
Μετά από αρκετους μήνες και όταν πλέον είχε μπει το καλοκαίρι, κοίταξα πίσω μου, στο χειμώνα και την άνοιξη που έφυγαν και είδα πως τις περισσότερες ώρες στους μήνες αυτούς, τις είχα περάσει μπροστά από έναν υπολογιστή, είτε στο internet (κατά κύριο λόγο), είτε γράφοντας για τη δουλειά, είτε για οτιδήποτε άλλο μπορούσα να κάνω με αυτό το πολύτιμο κουτί... Ξαφνικά, λες και δεν είχα ζησει ποτέ χωρίς υπολογιστή. Όλες μου οι δραστηριότητες ή έστω σχεδόν όλες περνούσαν από αυτό το κουτί. Δε θα ξεχάσω τον πανικό μου όταν για ένα διάστημα ένα τεχνικό πρόβλημα με είχε εμποδίσει να μπαίνω για μερικές μέρες στο διαδίκτυο. Έλεγα: και τώρα τι θα κάνω ; Μου είχε γίνει εξάρτηση, έστω κι αν δεν το παραδεχόμουν, όταν κάποιοι μου το έλεγαν.
Το πιο άσχημο όμως ήταν ότι είχα αρχίσει να ξεχνώ την επικοινωνία με τους ανθρώπους μου, όπως παλιά. Σπάνια τους έβλεπα από κοντά και σπάνια τους τηλεφωνούσα...
Το καλοκαίρι αυτό, ευτυχώς ένα ατυχές περιστατικό που με κράτησε καθηλωμένη στο κρεβάτι για αρκετό διάστημα, με βοήθησε να δω κάπως αλλιώς τα πράγματα απ' ότι τα έβλεπα τόσο καιρό σε πολλά θέματα...

Το πρόβλημα που μου έτυχε αυτό το καλοκαίρι, κάποιοι με βοηθήσαν να το ξεπεράσω, "χτυπώντας' το και τα κατάφεραν. Το πρόβλημα που είχα εγώ, την περίοδο που κόλησα στον κόσμο του net προσπάθησα να το λύσω, φεύγοντας από αυτό και αναζητώντας λύσεις αλλού..., στην απασχόληση της σκέψης μου στον ασφαλή κόσμο του διαδικτύού,... γι΄αυτό δεν τα κατάφερνα.

Τα προβλήματα παρουσιάζονται στον πραγματικό κόσμο αλλά και οι λύσεις τους πάλι εκεί βρίσκονται. Οι αποδράσεις σε έναν κόσμο πλασματικό μπορεί να είναι αποτελεσματικές, όσο ομως είναι ένα ναρκωτικό... Ευχαριστεί για λίγο, αλλά προκαλεί εξάρτηση κι ύστερα σε αλλοιώνει εντελώς μέχρι που μπορεί να σε καταστρέψει ...

Εν ολίγοις, κάθε εξάρτηση σημαίνει ότι υπάρχει ένα μικρό κενό μέσα μας...Κάτι δεν πάει καλά και η χρήση γίνεται κατάχρηση.
Σ' αυτές τις περιπτώσεις μάλλον πρέπει να σκεφτούμε τι θέλουμε να καλύψουμε, με αυτήν την υπερβολή...Η εξάρτηση δεν έρχεται ποτέ μόνη της, εμείς την προκαλούμε.

Gate,

θέλω να σου πω ένα "καλωσόρισες και πάλι" στον χώρο αυτό, που έχει την υπογραφή σου, από τη μέρα σχεδόν που πρωτολειτούργησε. Αν και μόνο 6 μήνες στο χώρο, κατάφερες να μας κερδίσεις όλους με το γράψιμο, την ειλικρίνειά σου και τη συμμετοχή σου. Ίσως έχασες κάποια πράγματα, όμως να ξέρεις οτι έχεις κερδίσει άλλα. Και αυτά είναι ο σεβασμός και η εκτίμηση που τρέφουν για σένα όλοι όσοι σε ξέρουν εδώ.

Έχουμε κερδίσει πολλά από σένα, να είσαι σίγουρη γι' αυτό. Δεν είναι λόγια του αέρα, πίστεψέ με.

Σε ευχαριστούμε και ..."σιδερένια"!

ΥΓ. Αν δω να ξαναγράψεις post πάνω από 10 γραμμές, θα στο διαγράψω! Μην το παρακάνεις πάλι, σε παρακαλώ! Παν μέτρον άριστον, για να μην έχεις άλλες περιπέτειες οκ;

xmm..oraio 8ema.i ali8eia einai pos me talaiporise arketa auto to zitima.ego anakalipsa to internet prin pano apo 1 hrono.alla ligo kairo meta anakalipsa ta chatrooms kai ta fora.e itan na min ta anakalipso!me endiaferei poli autos o tropos epikoinonias.apo tote pou vrika to musicheaven eidika,kollisa poli.den ehasa pote tis epafes mu,ute apoxeno8ika,ute k adiaforisa gia tpt giro mu.mporo na po oti malista enimronomun poli kalitera.alla mallon oso ligotero toso kalitera.de xero giati alla fovamai tin exartisi apo to net.fovamai giati auta ta pragmata ginontai horis na to katalaveis.xipnas ena proi,koitas piso sou kai les:8ee mu,posa ehasa!akoma to psahno,an kai apo fetos,se liges meres dld ,to internet 8a perioristei poli gia mena.proehei to sholio.8a antexo?pantos ena mina pou emeina makria (kala tsekara e-mail)mu eleipse.

Να βγω κι εγώ με τη σειρά μου λίγο εκτός θέματος για να καλωσορίσω τη Νεκταρία και να της ευχηθώ μέσα απ' την καρδιά μου να έχει πάνω από όλα υγεία, γιατί τα υπόλοιπα είναι στο χέρι της να τα αποκτήσει (έτσι κι αλλιώς ήδη έχει πετύχει τόσα πολλά στη ζωή της).

Ξέρω ότι πριν κάποιους μήνες, όταν πρωτοσυναντηθήκαμε, σου είχα πει ότι δεν πρόκειται να σου δώσω ποτέ καμιά συμβουλή, γιατί το θεωρώ ως ένα μασκαρεμένο τρόπο να επιβληθείς στον άλλον. Τώρα θα αναγκαστώ να κάνω μια εξαίρεση, μιας και πρόκειται για θέμα υγείας: θα σε παρακαλέσω θερμά να προσέχεις στο εξής περισσότερο τον εαυτό σου. ¶τομα σαν και σένα έχουν κατά κύριο λόγο 2 εχθρούς: τον χρόνο και τον εαυτό τους. Ας έχουμε ως μόνο εχθρό τον χρόνο κι ας συμμαχήσουμε με τον εαυτό μας. Πραγματικά δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να εξαντλούμαστε από τώρα, στο κάτω-κάτω στα 70 μας τι θα κάνουμε;

Και πάλι σιδερένια

Kalwshr8es Nektaria! Ki 'emeis' olo ayto to diasthma pou eleipses katalavame oti eimaste se eksarthsh.... Giayto se parakalw na prosexeis perissotero...emas den mas skeftesai?

Na eisai panta kala. Apo emena exeis thn 8etikh mou energeia na mhn ksanapa8eis tipota.

Jorge, Γιώργο και Κώστα... σας ευχαριστώ για όλα αυτά που γράφετε και για τις ευχές. Είναι πολύ όμορφο να επιστρέφω σ' ένα χώρο που αγαπώ και να ακούω τόσα λόγια πραγματικής αγάπης. Κι αισθάνομαι τόσο πολύ επηρεασμένη από αυτο το κλίμα ζεστασιάς που κάτι μου λέει Jorge πως θα παραβώ την εντολή σου...
Καλά, καλά...οκ...Δε θα το παρακάνω...

Υπόσχομαι.."θα προσέχω στο εξής περισσότερο"...σε όλα

Αγαπητή Gate,
δεν γνώριζα ότι σου συνέβη κάτι τέτοιο, μέχρι που διάβασα τις παραπάνω γραμμές και υπέθεσα ότι απουσίαζες όλο αυτό το διάστημα λόγω διακοπών. Δεν νομίζω να υπάρχει μέλος ή επισκέπτης ο οποίος να μην υπέφερε από το στερητικό σύνδρομο που προκάλεσε η απουσία σου. (Προσωπικά πιστεύω ότι ο εθισμός είναι σε μερικές περιπτώσεις ωφέλιμος κι εποικοδομητικός).

Σου εύχομαι λοιπόν κι εγώ ολόψυχα περαστικά, να είσαι πάντα σιδερένια και μαχητική και είμαι απολύτως σίγουρος ότι θα εξήλθες από αυτήν την περιπέτεια της υγείας σου ακόμη σοφότερη.
-----------------------------------------------------------------------------------------

Σχετικά τώρα με την αποξένωση που προκαλεί η ενασχόληση με το διαδίκτυο, σαν ένας παλιός χρήστης που αισίως διανύει το έβδομο έτος της περιπλάνησής του στον κυβερνοχώρο, αυτό που έχω να πω είναι ότι συμφωνώ απόλυτα με την Vagabond. Παν μέτρον άριστον. Όταν ανακαλύπτει κάποιος για πρώτη φορά αυτόν τον ωκεανό της πληροφορίας, αισθάνεται λίγο πολύ σαν τον Κολόμβο όταν αντίκρισε τον Νέο κόσμο. Η ασφάλεια της ανωνυμίας και η ευκολία της επικοινωνίας αρχικά εντυπωσιάζουν, σιγά σιγά όμως επέρχεται ο κορεσμός και αντιλαμβάνεται κανείς ότι η πραγματική ζωή είναι αλλού. Προσωπικά, έχω σχηματίσει δυνατές φιλίες και διατηρώ στενούς δεσμούς με πρόσωπα που γνώρισα μέσω διαδικτύου. Έχω δει όμως και δράματα, χρήστες που έγιναν εχθροί και περιπτώσεις cyber-romance που διαλύθηκαν λίγο πριν τα σκαλιά της εκκλησίας. Εδώ πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός και να διαθέτει το χάρισμα της διάκρισης, όχι μόνο για το χρόνο που αφιερώνει στο Internet, αλλά και για τις οποιουδήποτε είδους σχέσεις που θα αποφασίσει να καλλιεργήσει.

Η τεχνολογία είναι ένα ναρκωντικό. Άμα δεν το κάνεις με μέτρο θα σε καταστρέψει ως προσωπικότητα.