(συνέντευξη-αναφορά από τα ΝΕΑ)
Παραγωγός σημαίνει... φως για τη δισκογραφία κι όταν τύχει ο παραγωγός να είναι ένας άνθρωπος που ξέρει κι έχει και όραμα, τότε οι πιθανότητες να δούμε (ξανά) άσπρη μέρα στα ραδιόφωνά μας γίνονται σοβαρές. Τα «Έρημα Χωριά» (Universal), που θα κυκλοφορήσουν μέσα στον Μάιο, είναι η πρώτη ολοκληρωμένη δουλειά του συνθέτη και σολίστα (του ακορντεόν) Dasho Kurti και η πρώτη παραγωγή του Γιώργου Νταλάρα για τη δισκογραφική εταιρεία Universal (μετά την απομάκρυνσή του από τη Minos-EMI).
Ο Dasho Kurti έχει κλασική μουσική παιδεία που απέκτησε στην πατρίδα του την Αλβανία και τα τελευταία έξι χρόνια ανήκει στο δυναμικό των μόνιμων μουσικών που συνοδεύουν τον Γιώργο Νταλάρα. Αν κρίνουμε από τα δύο κομμάτια που μας έστειλε η Universal, στις φλέβες του Dasho κυλάει και ηπειρώτικο αίμα...
Γλυκός, πονεμένος, «ηπειρώτικος» ήχος κι εκεί που εμείς θα είχαμε κλαρίνο, ένα διακριτικό, θλιμμένο ακορντεόν και λίγο μετά όλος ο διονυσιασμός της παραδοσιακής ορχήστρας, με κλαρίνα, βιολιά, κρουστά κ.λπ. Ένας (ακόμη) παραδοσιακός δίσκος, αυτή τη φορά ελληνοαλβανικών... αντιδανείων, στη σειρά των παραγωγών που άρχισε τα τελευταία χρόνια ο Γιώργος Νταλάρας - δίσκοι που και εμπορικά αποδείχτηκαν «εύρωστοι» (ο πρώτος της «Εστουδιαντίνας» έγινε χρυσός εδώ και καιρό) και μουσικά φαίνεται να έχουν δώσει νέο τόνο, νέα προοπτική σε όσους ήθελαν αλλά δεν τολμούσαν να ασχοληθούν με πιο «κλασικά» πράγματα (Μανώλης Λιδάκης, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Παντελής Θαλασσινός, εντός ολίγου η Χάρις Αλεξίου κ.ά., όλοι στηρίζουν τις τελευταίες τους δουλειές σε παραδοσιακό ήχο).
«Εμένα μη μου λέτε για τάσεις επιστροφής στην παράδοση - γιατί πάντα αυτό δεν έκανα;» απαντάει στην (ανάλογη) ερώτηση ο Γιώργος Νταλάρας.
Εντάξει, αυτό κάνατε, αλλά επειδή συνήθως κάνετε πολλά μαζί (και κλασικές ορχήστρες, και Dulce Pontes, και ολίγον Θεοφάνους...), λέω μήπως τώρα βλέπετε πιο καθαρά μια τάση των συναδέλφων σας προς αυτή την κατεύθυνση...
Τι να σας πω... Μακάρι. Το εύχομαι με όλη μου την ψυχή... Εγώ όμως δεν επιστρέφω σ' αυτά τα πράγματα, γιατί πάντα εκεί ήμουν. Οι δίσκοι που έκανα τα τελευταία χρόνια τι ήταν; Βαμβακάρης, Τσιτσάνης, Εστουδιαντίνα... την Αρετούλα... Και ο Κουγιουμτζής που τραγουδούσα από παλιά, παράδοση είναι κι αυτός. Ο Κουγιουμτζής, ο Λοΐζος, ο Θεοδωράκης...
Τι είχαν οι μουσικές του Dasho Kurti και σας έπεισαν ότι αξίζουν τον κόπο;
Όταν μου είχε πρωτοστείλει τα τραγούδια του, πριν από έξι χρόνια, με είχε ξαφνιάσει η αυθεντική μουσική αντίληψη που είχαν. Εμείς ως κοινωνία έχουμε πλέον παραδοθεί στις ηχητικές ευκολίες. Εκείνος επέμεινε σε έναν κλασικό ήχο, σε έναν ήχο που είχε μια ιδιαίτερη θλίψη... Κυρίως η ατμόσφαιρα στο κομμάτι «Έρημα Χωριά», οι στίχοι (του Ηλία Κατσούλη) μού θύμισαν αυτά που συνέβαιναν στην Ελλάδα πριν από 40 χρόνια... Έπειτα είναι και οι μουσικές μας που έχουν συγγένεια - και δεν εννοώ μόνο την Αλβανία, αλλά όλα τα Βαλκάνια. Τα δικά τους μοιάζουν δικά μας και τα δικά μας δικά τους. Είναι σαν να έρχεται να μας ξανασυναντήσει η ευαισθησία, ετεροχρονισμένα... H ξενιτιά, η μοναξιά, η νοσταλγία για όσα αφήσαμε πίσω - όλα αυτά που ζήσαμε κι εμείς κάποτε. Όλα αυτά που πολλοί σήμερα θα τα ονόμαζαν μιζέρια - γιατί είμαστε του χαβαλέ εμείς...
Υπάρχουν διαφορές, τελικά, στις μουσικές Αλβανών και Ελλήνων; Γιατί με μια πρώτη ματιά είναι σαν να μην υπάρχουν σύνορα...
H Αλβανία είναι μια πολύ κλειστή χώρα, μια κλειστή κοινωνία - και ιστορικά αν το δει κανείς, ήταν πάντα έτσι... Γι' αυτόν τον λόγο λοιπόν έχει κρατήσει τις ιδιαιτερότητές της... Ήταν πάντα κοντά μας, και επηρεασμένοι από μας, με ιδιαίτερη αγάπη για τον πολιτισμό μας, αλλά και με μια επιφυλακτικότητα... Κι εμείς, όμως, είμαστε λαός που έχει αυθεντική έκφραση - άλλο οι Πόντιοι, άλλο οι Κρήτες, άλλο οι Μικρασιάτες... Το θέμα είναι ότι αυτό σιγά σιγά διαλύεται χάριν του φαστ φουντ και του φαστ μιούζικ.
Άνοιγμα σε δέκα χώρες της Ευρώπης
Κάνετε και δικό σας δίσκο. Με τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς...
Θα μπούμε στο στούντιο μόλις τελειώσουν τα «Έρημα Χωριά».
Με παραδοσιακό ήχο, βαλκανικό;
Ο Μπρέγκοβιτς, λόγω του ότι προέρχεται από τον χώρο του ροκ, έχει έναν δικό του ήχο, με πολλά παραδοσιακά στοιχεία της πατρίδας του, αλλά όχι μόνο...
Θα κυκλοφορήσει το καλοκαίρι;
Ναι. Και θα κάνουμε συναυλίες. Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Και θα κυκλοφορήσει και ο δίσκος σε όλη την Ευρώπη...
Αυτός είναι κι ένας από τους λόγους που απομακρυνθήκατε από τη Minos;
Οι καλλιτέχνες που φτάνουν στο επίπεδό μου πρέπει να συνεργάζονται με όποια εταιρεία γίνεται καλύτερα η δουλειά τους. Και η αλήθεια είναι ότι η Minos δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για το εξωτερικό...
Ενώ η Universal έχει κι έναν Έλληνα σε πόστο-κλειδί. Ο Νίκος Αντύπας είναι διευθύνων σύμβουλος για όλη την Ευρώπη...
Ναι. Και κάθε δίσκος της Universal Ελλάδας κυκλοφορεί σε τουλάχιστον 10 χώρες της Ευρώπης. Αυτή ήταν η αιτία της απόφασής μου να πάω εκεί...
«Ο ΚΟΣΜΟΣ ΔΙΨΑΕΙ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ»
Νομίζετε ότι η ελληνική μουσική μπορεί να έχει κάποια τύχη έξω από την Ελλάδα;
Βέβαια το πιστεύω. Κι αυτή είναι η πιο κατάλληλη στιγμή... H γλώσσα δεν παίζει τόσο σημαντικό ρόλο πια, ο κόσμος διψάει για νέες μουσικές, όλοι είναι έτοιμοι για συνεργασίες. Αρκεί να το πιστέψουν και οι Έλληνες μουσικοί αυτό... Και να είναι έτοιμοι να δουλέψουν. Να κάνουν συναυλίες στο εξωτερικό, ίσως να μείνουν για ένα διάστημα έξω, να προσπαθούν να γίνονται καλύτεροι μουσικοί... Και βέβαια να γράφουν αυθεντικά πράγματα. H ελληνική μουσική μπορεί να είναι εξαγώγιμη. Όπως είναι το καλό λάδι. Ή η φιλοσοφία. Αρκεί να μη γράφονται σαχλαμάρες.
Info
Στα «Έρημα Χωριά» (Universal) βασικός ερμηνευτής είναι ο Γιώργος Νταλάρας. Συμμετέχουν ο Μπάμπης Στόκας και η Valbona Mema. Στίχους έγραψαν: Ηλίας Κατσούλης, Αγαθή Δημητρούκα, Σμαρώ Παπαδοπούλου και Λιζέττα Καλημέρη.
Πολυ ενδιαφερον θα πρεπει να εχει αυτος ο δισκος,αφου ο συγκεκριμενος αρκοντεονιστας και συνθετης,πραγματικα ειναι πολυ καλος............
Μπορω να πω μια κακία;Οι συναυλιες του Νταλαρα με τον Μπρεγκοβιτς,θα ειναι......"αφιλοκερδως";
Quote:
|
Το μέλος Astron στις 22-05-2006 στις 12:21 έγραψε:
Quote:
|
Το μέλος stuff στις 22-05-2006 στις 12:14 έγραψε:
[i]
Μπορω να πω μια κακία;Οι συναυλιες του Νταλαρα με τον Μπρεγκοβιτς,θα ειναι......"αφιλοκερδως";
|
|
Όχι και τόσο πρωτότυπο.
[/I]
|
|
Γιατι,ποσες φορες εχει πρωτοτυπησει ο Γιωργακης,με τις αφιλοκερδως συναυλιες του;
Ασε,ας μην το προχωρησουμε,γιατι σ'αυτο το site,εχει πολυσυζητηθει ο ακατανομαστος........
Σωστά, τις γνώμες μας για το φαινόμενο Νταλάρας μπορούμε να τις εκφράσουμε σε άλλο topic. Εδώ ας κουβεντιάσουμε για τον δίσκο.
Κυκλοφόρησε, λοιπόν, από την Τρίτη, ο δίσκος.
Τα κομμάτια είναι:
1.) Έρημα Χωριά / Γιώργος Νταλάρας, φωνητικά: Aleks Mitca
Dasho Kurti - Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
2.) Φύλλο στο Νερό / Γιώργος Νταλάρας, Valbona Mema
Διασκευή: Dasho Kurti - Παραδοσιακό τραγούδι του Ramazan Zyberi - Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
3.) Το Μήλο / Γιώργος Νταλάρας, Πολυφωνικό Σχήμα Ηπείρου (Βαγγέλη Κώτσου)
Dasho Kurti - Βασισμένο σε παραδοσιακό τραγούδι της Αλβανίας - Στίχοι: Αγαθή Δημητρούκα
4.) Βγαίνω μέσα απ' τη φωτιά / Μπάμπης Στόκας, Γιώργος Νταλάρας, Artiola Toska - Αμανές: Tigran Sarkissian
Dasho Kurti - Στίχοι: Αγαθή Δημητρούκα
5.) Τι να πω - Τι να μην πω / Γιώργος Νταλάρας, Fatos Selman
Dasho Kurti - Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
6.) Το Μυστικό / Ελένη Βιτάλη
Dasho Kurti - Στίχοι: Λιζέτα Καλημέρη
7.) Με έκατό καράβια / Μπάμπης Στόκας
Dasho Kurti - Στίχοι: Αγαθή Δημητρούκα
8.) Πόνος ζωντανός / Γιώργος Νταλάρας, Β' φωνή: Artiola Toska
Διασκευή: Dasho Kurti - Παραδοσιακό τραγούδι του Τομ Κελιμπάρι - Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
9.) Έχω τον Τρόπο / Ελένη Βιτάλη
Dasho Kurti - Στίχοι: Σμαρώ Παπαδοπούλου
10.) Δέκα Χειμώνες / Γιώργος Νταλάρας
Dasho Kurti - Βασισμένο σε παραδοσιακό τραγούδι της Αλβανίας - Στίχοι: Σμαρώ Παπαδοπούλου
11.) Ορχηστρικό (Νυχτερινός Χορός)
Dasho Kurti
Και ένα σχετικό κείμενο (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/06/2006)
Στην παρουσίαση του δίσκου, που εγκαινιάζει τη συνεργασία του Γιώργου Νταλάρα με την Universal (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εκείνος εγκαταλείπει, ως παραγωγός ωστόσο, τη συνεργασία με την ετικέτα Odeon Parlophone της Minos-Emi), ο ίδιος αποδέχτηκε, και μάλιστα με χαρά, το σχόλιο κάποιων «ότι αυτή η δουλειά είναι εκτός εποχής, λόγω ήχου, θεματολογίας και στιχουργικής. Ο,τι έχει πια σημασία είναι κάτι όσο γίνεται πιο έξω απ' τη μόδα. Αν το έχουμε καταφέρει αυτό, είναι επίτευγμα. Ποιοι το καταφέραμε; Εγώ μόνο τραγούδησα και οργάνωσα αυτό το δίσκο. Πιστεύω όμως ότι τραγουδιστής είναι κι όποιος μεταφέρει σημαντικές πληροφορίες για τους άλλους, δίπλα του».
Ετσι μας γνώρισε τον Ντάσο Κούρτι, τον ακορντεονίστα που πριν από 6 χρόνια τού σύστησαν οι μουσικοί του. Σταθερή έκτοτε η συνεργασία τους, αλλά μόλις 2 χρόνια πριν τόλμησε ο Αλβανός μουσικός να του δώσει να ακούσει μερικά από τα τραγούδια του. Αλλα ήταν βασισμένα σε παραδοσιακά της χώρας του, άλλα δικά του. Κι όλα «ήταν όμορφα κι αλλιώτικα. Εκτός τόπου και χρόνου. Αρχίσαμε να δουλεύουμε πάνω σ' αυτά...».
Ο Ηλίας Κατσούλης έγραψε στίχους σε τρία από αυτά συνθέτοντας μια μικρή ελεγεία της σύγχρονης ξενιτιάς, αφιερωμένη «στους μετανάστες όλου του κόσμου». Η Αγαθή Δημητρούκα έγραψε στίχους για άλλα τρία, ακολουθώντας με σύγχρονη ματιά την παραδοσιακή στιχουργία. Κάτι αντίστοιχο έκανε και η Σμαρώ Παπαδοπούλου, που γνώριζε κι εκείνη πιο πριν τον Ντάσο, «άνθρωπο που έζησε δύσκολες εμπειρίες και έχει την ευαισθησία να μπαίνει στο στίχο ίσως περισσότερο από εμάς». Κι ένα τραγούδι στάθηκε στους στίχους της Λιζέτας Καλημέρη.
Τα τραγούδια ήταν πια έτοιμα. Δέκα στιγμές μιας κοινής μουσικής παράδοσης που από το έντεχνο, μέχρι το δημοτικό, ο Γιώργος Νταλάρας θέλησε να τη μοιραστεί και με άλλες φωνές. Η σπουδαία Ελένη Βιτάλη, με όλη τη μνήμη του παραδοσιακού και του λαϊκού στις φωνητικές χορδές της. Ο Μπάμπης Στόκας και παλιότερα συνεργάτης του Νταλάρα. Τρεις Αλβανοί τραγουδιστές, όλοι σπουδαίοι και γνωστοί στη χώρα τους, η Βαλμπόνα Μέμα, η νεότερη Αρτιόλα Τόσκα κι ο Φάτος Σέλμαν, αλλά και το Πολυφωνικό Σχήμα Ηπείρου του Βαγγέλη Κώτσου και σε έναν αμανέ ο Τιγκράν Σαρκισιάν, συμπλήρωσαν την παρέα των ερμηνευτών σ' αυτά τα τραγούδια που «κυλάνε στο αίμα μας». Ο δίσκος γράφτηκε κατά κύριο λόγο ζωντανά στο στούντιο, κερδίζοντας την αμεσότητα και τη ζεστασιά που λείπει από το σύγχρονο τρόπο ηχογράφησης. Η παραγωγή είναι του Γιώργου Νταλάρα και δικές του, του Γιώργου Ζαχαρίου και του συνθέτη, οι ενορχηστρώσεις.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/07/2006
ΓΙΩΡΓΟΣ Ε. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
*ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ: ΕΡΗΜΑ ΧΩΡΙΑ
(ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Mercury/Universal Music S.A.)
Δέκα τραγούδια, με μουσική που υπογράφει ο ακορντεονίστας, μετανάστης από την Αλβανία, Ντάσο Κούρτι, σε στίχους των Ηλία Κατσούλη, Αγαθής Δημητρούκα, Λιζέτας Καλημέρη και Σμαρώς Παπαδοπούλου. Εκτός από τον Γιώργο Νταλάρα τραγουδούν ακόμη η Ελένη Βιτάλη, ο Μπάμπης Στόκας, η Αριόλα Τόσκα, ο Φάτος Σέλμαν και η Βαλμπόνα Μέμα.
Φαίνεται πως επειδή ο συνθέτης των τραγουδιών είναι Αλβανός, μερικά τραγούδια είναι επιχρωματισμένα με ηπειρώτικες (ιλλυρικές) πινελιές, γεγονός που τοποθετεί το δίσκο στη σειρά των παραγωγών που τα τελευταία χρόνια απασχολούν τον Γιώργο Νταλάρα, μια σειρά της εμπορικής κατηγορίας «έθνικ».
Ας σημειώσουμε όμως ότι ο δίσκος αποτελεί και μια «χειρονομία». Αυτή που είναι κι αυτή που δείχνει: ο Γιώργος Νταλάρας, με όλο του το κύρος, με ό,τι αντιπροσωπεύει στο χώρο του, δίνει την ευκαιρία σε έναν μουσικό, μετανάστη, να υπογράψει ένα δίσκο με τις καλύτερες των προϋποθέσεων. Κατά τη γνώμη μου είναι μια καλή πράξη, ακόμα κι αν δεν φαίνεται (που φαίνεται). Ανεξάρτητα από τα καλλιτεχνικά θέματα, και παρενθετικώς, θα ήθελα να αναφέρω εδώ (προς τους μετανάστες κυρίως) ότι σε όλη την ιστορία των ελληνικών μεταναστεύσεων, προς Αμερική, προς Αυστραλία, Γερμανία κ.λπ. (που, ας σημειωθεί, δεν συγκρίνονται, ούτε κατ' ελάχιστον, με τις σημερινές μεταναστεύσεις όσον αφορά την αθλιότητα των συνθηκών και τον ανθρώπινο πόνο) ούτε ένας Ελληνας μετανάστης δεν βρήκε έναν Αμερικανό, έναν Αυστραλό, ή ένα Γερμανό «Νταλάρα» να του δώσει μια ευκαιρία. Ας μην το υποτιμούμε αυτό.
Ας έρθουμε, όμως, στην ουσία, ήτοι στα τραγούδια. Υποθέτω ότι δεν είναι μόνο δική μου εντύπωση ότι λείπει δραματικά μια προσωπική σφραγίδα, η ατομικότητα ενός δημιουργού, ιδίως για τον Ντάσο Κούρτι που διαφημίζεται για την κλασική του παιδεία. Δεν λείπει, αντίθετα, ένα συγκεκριμένο και γνωστό στιλ, που παρά την πρόθεση που έχει να μιμηθεί, μελωδικά και ερμηνευτικά, μοτίβα της παραδοσιακής μουσικής δεν αφίσταται από τη συνηθισμένη λαϊκοφανή, λαϊκότροπη, θα έλεγα και λαϊκόπληκτη, αντίληψη περί μελοποιίας που τα τελευταία 20 - 30 χρόνια επαναλαμβάνεται δίχως τελειωμό. Εντάξει η τεχνική. Ολα όσα την αφορούν (παίξιμο, ηχοληψία κ.λπ.) είναι άψογα σ' αυτό το δίσκο, αναμενόμενο άλλωστε από εργασία του Γιώργου Νταλάρα. Αλλά εκτός από την απαίτηση της τεχνικής, έχουμε κι εκείνη της τέχνης. Κι εδώ λυπούμαι να πω ότι παρά την καλή πρόθεση των συντελεστών η τέχνη του τραγουδιού δεν προωθήθηκε. Καλοπαιγμένα και ψιλοκεντημένα φασόν και στερεότυπα (μοτίβα, δομές, λογική της μελωδικής κατασκευής) που ταιριάζουν περισσότερο σε μουσικοσυνθέτη «σαΐνι» της ελληνικής εμπορικής δισκογραφίας με τουλάχιστον 30 χρόνια πείρας σε πάλκα και σε στούντιο, παρά σε νεαρό Αλβανό μετανάστη ακορντεονίστα που έχει σπουδάσει κιόλας κλασική μουσική. Δεν έχω αμφιβολία πως είναι ένας καλός και ευαίσθητος μουσικός (ακούγεται στον τρόπο που παίζει), αλλά στη συγκεκριμένη εργασία να μου επιτρέψει να πω ότι το στιλ και η αισθητική της μουσικής που υπογράφει, παρά το επιμελημένο εξωτερικό της περιτύλιγμα, μας είναι γνωστή (και βαρετή) από χρόνια.
Για όποιον μάλιστα γνωρίζει και παρατηρεί, είναι εμφανέστατη η καλλιτεχνική χειρ του Γιώργου Νταλάρα στην εργασία αυτή, πράγμα που και ο ίδιος άλλωστε αναφέρει στο σημείωμά του: «Είχαμε την ευκαιρία να δουλέψουμε σαν μουσικοί, να γράψουμε, να πετάξουμε, να αλλάξουμε γνώμη». Ο ίδιος τραγουδά με το γνωστό άψογο, τεχνικό και νοικοκυρεμένο του τρόπο. Το ίδιο και οι άλλοι τραγουδιστές, με κορυφαία νομίζω την Ελένη Βιτάλη. Αλλά όσον αφορά το ηπειρώτικο, ή το όποιο παραδοσιακό χρώμα, είναι κατά τη γνώμη μου περισσότερο ντεκόρ και λιγότερο «ζουμί». Δύσκολο έως αδύνατο μου φαίνεται ο Ηπειρώτης γλεντιστής, πανηγυριστής ή μερακλής να μπορεί να πιει κρασί μ' αυτή τη μουσική.
Η πολιτική της επιστροφής στην παράδοση που εσχάτως, εκόντες άκοντες, ακολουθούν μικροί και μεγάλοι (λαϊκοί, ελαφρολαϊκοί και μοντέρνοι) της ελληνικής δισκοπαραγωγής, από καλλιτεχνική άποψη δεν ξεπέρασε μέχρι στιγμής τα γνωστά επιτεύγματα του εμπορικού «ιντερνάσιοναλ έθνικ», που σε γενικές γραμμές προσεγγίζει την παράδοση με έναν τρόπο που δεν βλέπει ούτε εκτιμά άλλο από τα εξωτερικά στιλιστικά χαρακτηριστικά, τα οποία παραθέτει ή μεταποιεί με ποικίλους τρόπους δημιουργώντας διάφορα υβρίδια τουριστικού ενδιαφέροντος.
Μετά την πολύ καλή εντύπωση που μου έκανε το καλοκαίρι η ζωντανή εκτέλεση μερικών τραγουδιών από τα Έρημα Χωριά, πήρα χθες το CD. Μου άρεσε πολύ, μου έμειναν οι μελωδίες, με εντυπωσίασαν οι φωνές 2 Αλβανών τραγουδιστών (Valbona Mema & Fatos Selman) και θαύμασα την ποιότητα παραγωγής και αυτής της δουλειάς του Γιώργου Νταλάρα, ο οποίος αθόρυβα έκανε μια κίνηση που δύσκολα θα επιχειρούσαν άλλοι.
