Δημοτική Παραδοσιακή Μουσική

αρχίζω αυτό το νέο θέμα μιας και είναι σχετικό με την εργασία που κάνω αυτό το διάστημα, και η βοηθειά σας θα είναι πολύτιμη.

θα θέσω μερικά ερωτήματα τα οποία είναι από την μία πλευρά πολύ βασικά αλλά παράλληλα πολύ χρήσιμα.

Πως μπορούμε να καθορίσουμε τι είναι Παραδοσιακή Μουσική???

Αν ένα πολύ γνωστό παραδοσιακό τραγούδι της Ηπείρου (όποιο γνωρίζετε εσείς) παρουσιασθεί σε συναυλία και αντί για το κλαρίνο να υπάρχει μία ηλεκτρική κιθάρα, μπορούμε να πούμε ότι αυτό το τραγούδι είναι παραδοσιακό??

Αν η ορχήστρα χρησιμοποιεί μόνο ηλεκτρικά όργανα(κιθάρα, μπάσο, drums, πλήκτρα) αντί για τα κλασικά παραδοσιακά (κλαρίνο, λαούτο, βιολί, ντέφι) είναι τότε παραδοσιακό το κομμάτι που ακούμε?

Αν η ορχήστρα χρησιμοποιεί κλαρίνο και τα υπόλοιπα ηλεκτρικα όργανα, είναι τότε παραδοσιακό?

Θα μου είναι πάρα πολύ χρήσιμο να διαβάσω τις γνώμες και τις απόψεις σας πάνω στο θέμα.

thanx in advance
christos

Η αλήθεια είναι ότι πολλές απόψεις έχουν διατυπωθεί στα ερωτήματα που γράφεις Χρίστο.
Εγώ δε θα ήθελα να μιλήσω για κάποια δική μου ίσως άποψη, γιατί και χαζό θα ήταν (αφού δεν έχω ασχοληθεί πάνω από ενάμιση χρόνο με το είδος αυτό) και δε θα σου ήταν και χρήσιμο. Θα σου μεταφέρω απλώς τις απόψεις του δασκάλου μου, του Χρόνη Αηδονίδη, που σίγουρα θα σου είναι πιο χρήσιμες και γι' αυτό θα σου παραθέσω, αμέσως στη συνέχεια, σε δύο ξεχωριστές φόρμες δύο σχετικά άρθρα απ' όπου μπορείς να βρεις κάποιες απαντήσεις που χρειάζεσαι. Το ένα είναι είναι του Χρόνη Αηδονίδη και το έχει δημοσιεύσει στο site του και το άλλο είναι ένα απόσπασμα από ένα κείμενο που έγραψα εγώ για ένα cd μας, με την καθοδήγησή του.

Και τα δύο αφορούν στο τι μπορεί να περιλαμβάνει ο όρος "παραδοσιακό τραγούδι".

Εν ολίγοις μόνο θα σου πω, για τα επιμέρους ερωτήματά σου, ότι τουλάχιστον ο Χρόνης Αηδονίδης θεωρεί ότι δεν μπορεί να ονομάζεται παραδοσιακό τραγούδια αυτό που χρησιμοποιεί σύγχρονα ηλεκτρονικά όργανα, αλλά για διασκευή παραδοσιακού τραγουδιού, ενώ οι παραχωρήσεις που κατά καιρούς έγιναν, βάσει των οποίων εντάχθηκαν στο τραγούδια μας όργανα λεγόμενα ως κλασικά όπως το βιολί ή το κλαρίνο, εμπλουτίζοντας την ορχήστρα των αρχαίων οργάνων του νταουλιού και του ζουρνά, δεν μπορεί να θεωρείται παραποίηση της παράδοσης ή και διασκευή του παραδοσιακού ήχου, αλλά καθαρά παροδοσιακός ήχος. Η κιθάρα ή το μπάσο ή τα drums δεν μπορούν να αποδώσουν τον παραδοσιακό ήχο, ως γεννήματα μιας άλλης εποχής ή και - αν όχι - ως γεννήματα μιας διαφορετικής μουσικής ανάγκης, την οποία δεν έχει το παραδοσιακό τραγούδι. Είδαμε τέτοια εγχειρήματα, π.χ. με τους Mode Plage, αλλά και τα ίδια ακόμα τα μέλη του συγκροτήματος δεν ονομάζουν παραδοσιακά τραγούδια αυτά που παίζουν αλλά διασκευές των παραδοσιακών ήχων.

"Χρόνης Αηδονίδης εξομολογείται...

Η παραδοσιακή μουσική είναι ζωντανή μουσική. Δεν είναι μουσειακό είδος.
Έρχεται από τα βάθη των χρόνων με τη σφραγίδα του λεγόμενου ως "λαϊκού" ή "ανώνυμου" ποιητή. Αλλά όλοι ξέρουμε πως αυτός ο "λαϊκός ποιητής" δεν είναι ανώνυμος. Υπήρξε κάποιος ή κάποιοι, κατά καιρούς, που δημιούργησαν τα τραγούδια που σήμερα γνωρίζουμε ως παραδοσιακά. Την εποχή εκείνη όμως δεν μπορούσε ο δημιουργός να κατοχυρώσει τα πνευματικά του δικαιώματα και την πατρότητά του στα τραγούδια κι έτσι το τραγούδι κυκλοφορούσε από χωριό σε χωριό, περιοχή σε περιοχή, εποχή σε εποχή, αλλά ο αρχικός δημιουργός του ή ξεχνιόταν ή παρέμενε άγνωστος. Και πέραν τούτου, με το πέρασμα του χρόνου, καθένα απ' αυτά τα τραγούδια, ελλείψει της δυνατότητας ηχογράφησής τους, υπέστησαν από μεταγενέστερους ή από περιοχή σε περιοχή, διάφορες αλλοιώσεις και διασκευές, τόσο στο στίχο όσο και στη μουσική, ώστε να μη γνωρίζουμε ποια ακριβώς ήταν η αρχική μορφή του τραγουδιού και να μην έχει έτσι νόημα πια να αναζητούμε και τον αρχικό δημιουργό του.
Σήμερα μιλάμε γι' αυτά τα τραγούδια της παράδοσης και πολλές φορές θα με έχετε ακούσει να λέω πως πρέπει να διατηρούμε αναλλοίωτη την παραδοσιακή μας μουσική, αυθεντική και ακέραια. Το πιστεύω και το λέω ακόμα. Πιστεύω όμως και κάτι ακόμα...

Αυτά τα τραγούδια της παράδοσης, όπως μας τα κληροδότησαν οι πρόγονοί μας είναι ένας θησαυρός που δεν μπορούμε να τον αφήσουμε ανεκμετάλλευτο. Είναι μια πλούσια μουσική πηγή που μπορεί να αξιοποιηθεί, να εκφράσει και να αναγεννάται σε κάθε εποχή. Τα αποτελέσματα μπορούν να είναι εντυπωσιακά, αν το έργο αυτό το επιχειρήσουν έμπειροι και ικανοί δημιουργοί. Θα φέρω ένα παράδειγμα: το τραγούδι "Βλέφαρό μου" που τραγούδησα στο δίσκο του Νίκου Κυπουργού "Τα μυστικά του κήπου" αποδεικνύει ακριβώς αυτό που εννοώ ως αναγέννηση του παραδοσιακού ήχου στη σύγχρονη εποχή. Ο ευαίσθητος στίχος της Λίνας Νικολακοπούλου, που ήταν και η αφορμή για να πω ναι σε ένα τέτοιο τόλμημα, να τραγουδήσω ένα σύγχρονο τραγούδι, εκφράζει κάθε εποχή διαχρονικά, ενώ η λεπτότητα και ο περίτεχνος χειρισμός του λόγου του, δίνει και το στίγμα πως το τραγούδι αυτό ανήκει σ' αυτήν, τη δική μας εποχή. Απ' την άλλη, η μουσική του, την οποία επεξεργαστήκαμε από κοινού με αυτόν τον ταλαντούχο συνθέτη, το Νίκο Κυπουργό είναι εμπνευσμένη σαφώς από το υλικό της παράδοσης και συγκεκριμένα από τα θρακιώτικα παραδοσιακά ηχοχρώματα. Το όλο αποτέλεσμα...., την αίσθηση από το άκουσμα αυτού του τραγουδιού, την αφήνω στην κρίση σας.

Διαβάζετε, στην κατηγορία αυτή της ιστοσελίδας μου, τον τίτλο: "Δημιουργίες". Πράγματι, όλ' αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι με την παράδοση δε θα μπορούσα να αποφύγω κι εγώ τον πειρασμό να δημιουργήσω. Κι αυτό είναι κάτι, στο οποίο, μέσω μικροεπεμβάσεων και διορθώσεων, είχαν προβεί και προγενέστεροί μου μεγάλοι δάκαλοι, όπως ο Κώστας Μουντάκης, ο Στυλιανός Μπέλλος, οι αδελφοί Χαλκιά αλλά και ο Σίμων Καράς.

Οι "δημιουργίες" μου κινήθηκαν, κατά βάση, σε τρία επίπεδα:

1. Υπήρξαν τραγούδια που όπως είχαν μεταφερθεί από γενιά σε γενιά, είχαν βασικά μουσικά λάθη κι αυτό γιατί οι άνθρωποι που τότε τα δημιουργούσαν, κατά κανόνα, δε γνώριζαν από μουσική. Ήταν εμπειρικοί. Εκεί ομολογώ πως παρενέβην συχνά μέσω μικροδιορθώσεων, ώστε να βελτιώσω το ηχητικό αποτέλεσμα

2. Αλλες φορές, έντυσα με μουσική στίχους παραδοσιακούς, όπως μας έρχονται από το παρελθόν, προσέχοντας βέβαια η μουσική να θυμίζει την εποχή και το ύφος.

3. Τέλος, η μακρόχρονη εμπειρία μου και το γεγονός ότι μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον, όπου είχα την τύχη από τα πρώτα μου κι όλας χρόνια να μυηθώ από το στόμα της μάνας μου στο πλούτο του θρακιώτικου τραγουδιού και από το στόμα του πατέρα μου στον πλούτο της βυζαντινής μουσικής, με οδήγησε στο να δημιουργήσω νέα τραγούδια, βασισμένα, κατά πάντα, στο παραδοσιακό χρώμα και ύφος και στα παραδοσιακά στιχουργικά μοτίβα, έτσι ώστε συχνά να μην είναι δυνατό να ξεχωρίσει κάποιος ότι αυτά δεν έρχονται από το βάθος του χρόνου, αλλά είναι δημιουργήματα δικά μου. Θυμάμαι κάποτε, όταν ηχογράφησα ένα τραγούδι σε στίχους και μουσική δική μου, το "Βασίλεψεν αυγερινός", με βρίσκει ο μεγάλος μουσικολόγος και δάσκαλός μου Παντελής Καβακόπουλος και μου λέει: "Αυτό το τραγούδι γιατί δε μου το είπες ποτέ; Πού το βρήκες;" Δεν είχε καταλάβει ότι επρόκειτο για μια νέα δημιουργία. Και ούτε του το αποκάλυψα, όπως και δεν το έκανα σε κανέναν, για όλα μου τα τραγούδια, εδώ και πολλά χρόνια. Κι αυτό σκοπίμως....


Δε μιλούσα για πολλούς λόγους και πρώτ' απ' όλα γιατί ντρεπόμουν να το πω. Ακουγα τους δασκάλους μου που μιλούσαν για το αυθεντικό παραδοσιακό τραγούδι, ότι δεν πρέπει να το αλλοιώνουμε, να το χαλάμε και φοβόμουν να ομολογήσω ότι είχα αρχίσει να δημιουργώ, έτσι αυθόρμητα, τέτοια τραγούδια, γιατί πίστευα πως θα το θεωρούσαν ανάρμοστο. Τώρα πια, που άσπρισαν τα μαλλιά μου και έχω 52 χρόνια εμπειρίας στο χώρο αυτό στην πλάτη μου, καταλαβαίνω ότι ήταν ανόητο που ντρεπόμουν. Τίποτα δεν είναι στάσιμο και τίποτα δεν πρέπει να είναι στάσιμο και ειδικά η μουσική, όποιου είδους κι αν είναι, δεν πρέπει να μπαίνει στο μουσείο.
Ναι, να τιμούμε και να τηρούμε τα τραγούδια που ο λαϊκός ποιητής μας παρέδωσε. Να τα τηρούμε ευλαβικά και να τα αποδίδουμε αυθεντικά, αλλά, αν έχουμε κάτι να δώσουμε κι εμείς επιπλέον, ένα μικρό λιθαράκι για να μεγαλώσουμε και να ομορφύνουμε το οικοδόμημα της παράδοσης, για να το καμαρώνουν και οι νέες γενιές, όπως οι παλαιότερες, ας το κάνουμε... Αρκει... να το κάνουμε με μεγάλη προσοχή, με γνώση, με σεβασμό και με αγάπη προς το θησαυρό που έχουμε στα χέρια μας, για την ανάδειξη και μόνο του πλούτου της μουσικής μας...

Η δουλειά αυτή δεν είναι για τους πολλούς, είναι για τους ελάχιστους..."

Χρόνης Αηδονίδης

Το κείμενο βρίσκεται στην εξής σελίδα:http://www.aidonidis.gr/index.php?p=modules.php?name=Lyrics

"Sabir acidir ama meyvesi tatlidir"
(τουρκική παροιμία: η υπομονή είναι πικρή, αλλά τα φρούτα της γλυκά)


[ Το μήνυμα επεξεργάστηκε από: gate on 24-08-2005 15:42 ]

To κείμενο αυτό είναι το απόσπασμα που ανέφερα παραπάνω από ένα άρθρο δικό μου για ένα δίσκο. Συγγνώμη που η αναφορά μου είναι συνέχεια για τον Χρόνη Αηδονίδη, αλλά είναι η κύρια πηγή γνώσης μου για το χώρο της παραδοσιάκής μουσικής και πιστεύω πως μπορεί να σε βοηθήσουν οι απόψεις και τα κυρίως τα έργα του...:

"....Ο Χρόνης Αηδονίδης, με την πείρα και τη γνώση (όχι μόνο στο χώρο της παραδοσιακής αλλά και της βυζαντινής μουσικής, την οποία έχει διδαχθεί από σπουδαίους μουσικοδιδασκάλους), που του επιτρέπει να αφήνει το δικό του στίγμα στο χώρο της παραδοσιακής μουσικής, έχει δημιουργήσει πολλά τραγουδια με παραδοσιακό χρώμα, ορισμένα από τα οποία περιλάμβανονται και στο συγκεκριμένο δίσκο. Αυτό είναι κάτι που ελάχιστοι το γνωρίζουν.

Το έγχειρημά του αυτό είναι αλήθεια πως ίσως και να δίνει την αφορμή για μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο είναι σκόπιμη η δημιουργία σήμερα τέτοιων τραγουδιών, κυρίως ενόψει του ότι η παραδοσιακή μουσική έχει συνδεθεί με μια συγκεκριμένη εποχή, της οποίας είναι δημιουργημα και την οποία εκφράζει. Πρώτος ο ίδιος εξάλλου διδάσκει στους μαθητές του να μένουν πιστοί στην παράδοση, που για περισσότερα από πενήντα χρόνια υπηρετεί πιστά και να μην την αλλοιώνουν ή να την παραποιούν και ίσως με το εγχείρημά του αυτό, της δημιουργίας νέων τραγουδιών με παραδοσιακό ύφος, να δίνει την εντύπωση πως αποκλίνει των λόγων του.

Αυτές οι σκέψεις, αλλά και η μετριοφροσύνη που τον διακρίνει ήταν οι λόγοι που τον απέτρεψαν, εδώ και πολλά χρόνια, να αποκαλύψει την πατρότητά του σε πολλά από τα τραγούδια που εξέδωσε στην πλούσια δισκογραφία του, όπως "Τ' αηδόνια της ανατολής" (του οποίου συνέθεσε τη μουσική), το "Ο ήλιος βασιλεύει" (στίχοι -μουσική δικοί του), "Αηδόνια μου γλυκόλαλα" (στίχοι - μουσική δικοί του), "Βασίλεψεν αυγερινός" (στίχοι - μουσική δικοί του), "Φίλοι μ' καλωσορίσατε" (στίχοι - μουσική δικοί του), "Όποιος μ' ακούει να τραγουδώ" (στίχοι - μουσική δικοί του), "Μοναχογιός ο Κωσταντής" (μουσική δική του και στίχοι από τη δεύτερη στροφή και μετά δικοί του), "Το μικρό βλαχόπουλο" (μουσική δική του), "Τρία καράβια πάνε Σμύρνη και Κορδελιό" (μουσική δική του), "Να 'μαν πουλί να πέταγα" (μουσική δική του), "Μαύρο μου χελιδόνι" (μουσική δική του), και πολλά άλλα ακόμη, τα οποία αναλυτικώς θα αναγράφονται σε ένα βιβλίο με θέμα τη ζωή και το έργο του, το οποίο ήδη έχουμε ξεκινήσει να συγγράφουμε και ελπίζουμε σύντομα να το κυκλοφορήσουμε.

Μετά όμως και από τις προτροπές και των ανθρώπων που βρίσκονται δίπλα του, κρίνει σήμερα πως είναι πλέον σκόπιμο αλλά και αναγκαίο να αποκαλυφθεί και αυτή η εκδοχή του έργου του, κυρίως για να μεταφέρει ένα μήνυμα. Το μήνυμα ότι ο πλούτος των δρόμων της παραδοσιακής μας μουσικής δεν πρέπει να περνά στις συνειδήσεις μας ως νεκρό και απολιθωμένο είδος. Και εξηγούμε τι εννοούμε ειδικότερα με αυτό:

Η παραδοσιακή μουσική είναι αλήθεια πως είναι δημιουργημα ανθρώπων που εκφράζουν μια συγκεκριμένη εποχή και είναι δημιούργημα, όπως συνηθίζουμε να λέμε, του ανώνυμου λαού, του "λαϊκού ποιητή". Το γεγονός βέβαια αυτό δε σημαίνει ασφαλώς ότι τα τραγούδια αυτά δεν αποτελούν δημιουργίες, στην πραγματικότητα, ενός ή περισσοτέρων συγκεκριμένων ανθρώπων. Η συνήθεια να τα αποκαλούμε ανώνυμα οφείλεται στο ότι όχι μόνο δε γνωρίζουμε τον αρχικό δημιουργό τους ,αλλά είναι και εξαιρετικά δύσκολο να τον ανακαλύψουμε, καθώς από τη δημιουργία τους έως σήμερα τα περισσότερα έχουν υποστεί πολλές αλλοιώσεις και μετατροπές από στόμα σε στόμα και από τόπο σε τόπο, όπου μεταφέρονταν, γεγονός που δε μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε, ως έναν, τον δημιουργό του τραγουδιού που τελικά έχουμε παραλάβει σήμερα στα χέρια μας. Εξάλλου την εποχή που δημιουργούνταν τα τραγουδια αυτά, όπου η μουσική ζούσε σε κάθε γενιά, μόνο προφορικά, από στόμα σε στόμα, ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και κατοχύρωσης δικαιωμάτων των δημιουργών δεν ήταν ασφαλώς γνωστά.

Η παραδοσιακή μας μουσική εξάλλου συνδέεται στενότατα με την ιστορία του τόπου μας και ασφαλώς πρέπει να τη σεβόμαστε και να την τιμούμε και να την αποδίδουμε, ως έχει, αυθεντική και γνήσια.

Είναι όμως φτιαγμένη και από ένα υλικό (δηλαδή τα παραδοσιακά και βυζαντινά της ηχοχρώματα) που δεν μπορεί και δεν πρέπει να εκτεθεί στο μουσείο. Είναι φτιαγμένη από ένα υλικό που έχει την ανάγκη, όπως συμβαίνει με παντός είδους μουσική, να αξιοποιείται, να προσαρμόζεται, να εκφράζει αλλά και να αναγεννάται σε κάθε νέα εποχή.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη και ειδικά μέσα από το έργο του Χρόνη Αηδονίδη:

1. Αν προσέξουμε τα τραγούδια που έχει δημιουργήσει ο Χρόνης Αηδονίδης καθώς και εκείνα, στα οποία έχει συνθέσει μόνο τη μελωδία, θα παρατηρήσουμε ότι στις δημιουργίες του αυτές κινείται, τόσο ως προς τη μελωδία όσο και ως προς την πλοκή και τη ποιότητα του στίχου, στα παραδοσιακά μοτίβα. Στα ήδη υπάρχοντα δε τραγούδια, όπως τα παραλαμβάνουμε από τα παλιά χρόνια, έχει επέμβει ενορχηστρωτικά, εμπλουτίζοντάς τα και με άλλα όργανα, ακόμα και ευρωπαϊκά, όπως βιολί, κλαρίνο και κιθάρα, δίνοντάς τους έτσι ένα πιο πλούσιο άκουσμα. Εξάλλου, πρέπει να σημειωθεί, ότι τέτοιου είδους νέες δημιουργίες τραγουδιών αλλά και μικροεπεμβάσεις ή και διορθώσεις σε αυθεντικά παραδοσιακά τραγούδια έχουν επιχειρήσει και προγενέστεροι μεγάλοι δάσκαλοι, όπως ο Κώστας Μουντάκης, ο Στυλιανός Μπέλλος, οι αδελφοί Χαλκιά, αλλά ακόμα και αείμνηστος Σίμων Καρράς.
Η παραδοσιακή μουσική, στα χέρια του Χρόνη Αηδονίδη, δεν αλλοιώθηκε ούτε παραποιήθηκε, αφού και σ' αυτές ακόμα τις σύγχρονες δημιουργίες του, το παραδοσιακό χρώμα και ύφος είναι τόσο έντονο, ώστε πράγματι συχνά να μην είναι δυνατό να αναγνωρίσει κάποιος, που δεν το γνωρίζει, αν πρόκειται για αυθεντικό παραδοσιακό τραγούδι ή για μια νέα δημιουργία εμπνευσμένη από το παραδοσιακό ύφος και χρώμα.

2. Αυτή όμως η μορφή αναγέννησης των παραδοσιακών ήχων, μέσα από τις δημιουργίες του, αποτελεί το ένα σκέλος του δημιουργικού έργου του Χρόνη Αηδονίδη. Το άλλο σκέλος, που αποδεικνύει ακόμα γλαφυρότερα, τι σημαίνει αυτό που ο ίδιος ονομάζει ως "ζωντανή" παραδοσιακή μουσική, το παρουσίασε στο κοινό, μόλις πριν τρία χρόνια και είναι αλήθεια πως έτυχε μεγάλης αποδοχής. Πρόκειται για τη συνεργασία του με καλλιτέχνες του λεγόμενου "έντεχνου" χώρου της μουσικής, όπως τον Νίκο Κυπουργό και αργότερα τον Παντελή Θαλασσινό. Η πολύ επιτυχής συνεργασία του, παλαιότερα, με τον Γιώργο Νταλάρα (στ' "Αηδόνια της Ανατολής") ήταν ασφαλώς επίσης μια συνεργασία του παραδοσιακού με τον "έντεχνο" χώρο, αλλά με κάποια διαφορά. Στη δουλειά εκείνη, το ρεπερτόριο αποτελούνταν από αυθεντικά παραδοσιακά τραγούδια ή έστω τραγούδια του Χρόνη Αηδονίδη, διαμορφωμένα όμως βάσει των παραδοσιακών μοτίβων, όπως τα περιγράψαμε πριν. Με τον Νίκο Κυπουργό όμως, το 2001, στα "Μυστικά του Κήπου", έγινε ένα άλλο πείραμα. Μια κορυφαία στιχουργός του "έντεχνου" χώρου, η Λίνα Νικολακοπούλου κι ένας εξαίρετος μουσικοσυνθέτης, ο Νίκος Κυπουργός, φτιάχνουν, με τη σημαντική συμβολή και του Χρόνη Αηδονίδη στη μουσική του τραγουδιού, ένα νανούρισμα (το "Βλέφαρό μου"), με σαφώς παραδοσιακό χρώμα κι όμως τόσο σύγχρονο, ώστε όλοι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί με "έντεχνο" ρεπερτόριο, εύκολα να το παίζουν στα προγράμματά τους και να αγκαλιαστεί τόσο από τον κόσμο, ώστε από 'κει κι έπειτα, κάθε συναυλία του Χρόνη Αηδονίδη να ολοκληρώνεται με αυτό το τραγούδι, μετά από απαίτηση του κόσμου. Αυτό το τραγούδι ήταν ένα δείγμα, μια απόδειξη του τι μπορεί να προσφέρει η παραδοσιακή μουσική, όταν αξιοποιείται από έμπειρους και ικανούς δημιουργούς, στη σύγχρονη μουσική μας σκηνή.
Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και η συνεργασία του με τον Παντελή Θαλασσινό, με τα τραγούδια του Ηλία Κατσούλη ("Αχ κορμί ζωγραφιστό μου") και Χρυσόστομου Γελαγώτη ("Κατερίνα Καρδερίνα"), στο δίσκο "Της καρδιάς μου τ' ανοιχτά".
Αλλά και στο ίδιο πλαίσιο, πρόκειται, πρώτα ο Θεός, να κινηθεί και η επόμενη δουλειά του Χρόνη Αηδονίδη, μετά από το σημερινό πάντρεμα των δύο δρόμων, της παράδοσης και της Βυζαντινής Μουσικής, που επιχειρεί στην παρούσα.

Το έργο του Χρόνη Αηδονίδη αποδεικνύει τη δύναμη της παραδοσιακής μας μουσικής. Απ' τη μια πλευρά, η αυθεντική, ακέραιη και πάντα γοητευτική παραδοσιακή μουσική, που εξακολουθεί να μαγεύει, αιώνες τώρα, μακριά από κάθε παιχνίδι εμπορικότητας κι απ' την άλλη - όχι σε αντίθεση ή ανταγωνιστικά, αλλά ως φυσική συνέχεια της αυθεντικής δημιουργίας - το υλικό της, οι δρόμοι της που, με την αξιοποίησή τους από τον μεγάλο δάσκαλο της παράδοσής μας, συναντούν το σύγχρονο μουσικό στερέωμα, σε μια κοινή αποστολή: να εκφράσουν μουσικά τη σύγχρονη, τη δική μας εποχή, τις σκέψεις, τις χαρές, τις λύπες, τις αναζητήσεις και τα όνειρά μας.

Aυτό το εγχείρημα της αναγέννησης των παραδοσιακών ήχων, κυρίως μέσα από νέα τραγούδια αλλά και σύγχρονες ενορχηστρώσεις, δεν είναι εύκολο και δεν είναι για όλους. Απαιτεί ικανότητες αλλά και γνώσεις και πείρα, όπως συχνά επαναλαμβάνει και ο ίδιος ο Χρόνης Αηδονίδης, ώστε να μην οδηγεί σε παραποίηση και αλλοίωση του πλούτου της παράδοσης που έχουμε παραλάβει, αλλά αντίθετα σε αναβάθμιση και αναγέννησή του.
Αν ο Χρόνης Αηδονίδης το έπραξε, το έπραξε γιατί είναι ένας άνθρωπος που έχει αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του στην παραδοσιακή μουσική, έχει εντρυφήσει στα μυστικά της και έχει την πείρα, τις γνώσεις και την ικανότητα για να το κάνει. Το όνομά του δενμπορεί παρά να είναι εγγύηση σε κάθε αποτέλεσμα. Εγγύηση ότι καθεμιά απ' αυτές τις δημιουργίες του, δεν μπορεί παρά να οδηγούν την παράδοσιακή μουσικη, αλλά και γενικά την ελληνική μουσική, ένα βήμα πιο μπροστά.

πραγματικά πολύ χρήσιμα όσα αναφέρεις φιλε gate και σε ευχαριστώ.

θα ήταν πολύ χρήσιμο να ακούσουμε τι πιστεύουν τα μέλη του forum.
είναι πολύ σημαντικό για την ερευνά μου να καταγράψω το πως βλέπουν την παραδοσιακή μουσική άτομα τα οποία δεν είναι κατανάγκη γνώστες του αντικειμένου.
για αυτό το λόγο και τα ερωτήματα που θέτω είναι πολύ γενικά.

και πάλι σε ευχαριστώ και περιμένω και άλλες απαντησείς.

Συμφωνώ με τις απόψεις του κ. Αηδονίδη τι οποίες παρέθεσε η Νεκταρία κι επαυξάνω . Να προσθέσω μόνο ότι παρόλο που το κλαρίνο ενσωματώθηκε επιτυχώς στην παραδοσιακή μας μουσική και την εμπλούτισε με το ηχόχρωμά του, από την άλλη μεριά όμως, ας μου επιτραπεί η έκφραση, η γλυκιά χροιά του "εξημέρωσε" τρόπο τινά τα δημοτικά μας τραγούδια. Προσωπικά, προτιμώ τα αυθεντικά πνευστά, γκάϊντα, ζουρνά κλπ. Ωραίο και το κλαρίνο δε λέω, αλλά όταν ακούω γκάιντα ή ζουρνά η καρδούλα μου φτερουγίζει, ταξιδεύει....

Να είσαι καλά Χριστό!

Όσο γι' αυτό που λες Γιάννη, πράγματι, είναι αλήθεια!
Είναι πραγματικά γλυκύτατος ο ήχος του κλαρίνου κι είναι μάλιστα ορισμένοι παραδοσιακοί οργανοπαίχτες, όπως ο Νίκος Φιλιππίδης, ο Γιώργος Κοτσίνης ή ο Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος που παίζουν εξαιρετικά και σου βγάζουν ένα γλυκύτατο χρώμα, εμπλουτίζοντας τον παραδοσιακό ήχο. Αλλά, επειδή πράγματι το κλαρίνο είναι μια μεταγενέστερη προσθήκη, δεν παραλείπουμε κι εμείς στις συναυλίες μας, κυρίως σε τραγούδια βόρειας Θράκης να χρησιμοποιούμε την γκάιντα ή σε ορισμένα ανατολικοθρακιώτικα κυρίως καθιστικά να χρησιμοποιουμε αντί του κλαρίνου το νέι ή τη φλογέρα, ως άμεσο απόγονο του παραδοσιακού πατροπαράδοτου αυλού.

Επίσης, να κάνω μια ακόμη σημείωση, που πρέπει και κάπου αλλού στο forum να έχω ξανακάνει, σχετικά με το βιολί. Είναι αλήθεια πως το θεωρούν οι περισσότεροι ως ευρωπαϊκό (δυτικό) όργανο. Παρευρέθηκα πάντως σε ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο σχετικά με τους Ακρίτες και την ακριτική παράδοση, όπου ένας από τους ομιλητές ήταν ο καθηγητής Λάμπρος Λιάβας και με την προβολή και σχετικών διαφανειών απέδειξε πως το βιολί δεν είναι παρά άμεσος απόγονος ενός αρχαιότατου ελληνικού οργάνου, το οποίο απεικονίζεται σε διάφορα αγγεία και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα και έχει ακριβώς το ίδιο σχήμα και τον ίδιο τρόπο κρατήματος από τους μουσικούς!

"Sabir acidir ama meyvesi tatlidir"
(τουρκική παροιμία: η υπομονή είναι πικρή, αλλά τα φρούτα της γλυκά)


[ Το μήνυμα επεξεργάστηκε από: gate on 25-08-2005 12:28 ]

Τι γίνεται όμως στην περίπτωση της Ηπείρου όπου το κλαρίνο έχει αντικαταστήσει πλήρως τις φλογέρες?

Η έρευνα του καθηγητή Λάμπρου Λιάβα έχει δημοσιευτεί σε κάποιο έντυπο?
υπάρχει κάποιος τρόπος να τη βρούμε??

Quote:

Το μέλος gate στις 25-08-2005 στις 12:27 έγραψε: Επίσης, να κάνω μια ακόμη σημείωση, που πρέπει και κάπου αλλού στο forum να έχω ξανακάνει, σχετικά με το βιολί. Είναι αλήθεια πως το θεωρούν οι περισσότεροι ως ευρωπαϊκό (δυτικό) όργανο. Παρευρέθηκα πάντως σε ένα πολύ ενδιαφέρον συνέδριο σχετικά με τους Ακρίτες και την ακριτική παράδοση, όπου ένας από τους ομιλητές ήταν ο καθηγητής Λάμπρος Λιάβας και με την προβολή και σχετικών διαφανειών απέδειξε πως το βιολί δεν είναι παρά άμεσος απόγονος ενός αρχαιότατου ελληνικού οργάνου, το οποίο απεικονίζεται σε διάφορα αγγεία και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα και έχει ακριβώς το ίδιο σχήμα και τον ίδιο τρόπο κρατήματος από τους μουσικούς!

Όντως έτσι είναι Νεκταρία. Μάλιστα, ο πρόγονος του βιολιού έφτασε μέχρι τα βυζαντινά χρόνια και είχε μορφή αχλαδόσχημη. Την εξελικτική πορεία αυτού του αρχαιοελληνικού οργάνου, μπορείτε να την παρακολουθήσετε στο μουσείο αρχαίων και βυζαντινών οργάνων στα λαδάδικα Θεσ/νίκης. Εκεί έχουν κατασκευαστεί αντίγραφα βιολιών, όπως αυτά απεικονίζονται και περιγράφονται από διάφορες ιστορικές πηγές. Ο Χρ. Χάλαρης το έχει μάλιστα ενσωματώσει στην ορχήστρα «Λεπτών Οργάνων» που έχει ιδρύσει. Κι επειδή μερικές φορές παίζει στην αίθουσα συναυλιών του μουσείου, αν είστε τυχεροί, μπορεί και να ακούσετε ζωντανά τον ήχο αυτού του οργάνου.

Yπαρχει καμιά φωτογραφία αυτού του απόγονου του βιολιού? Πραγματικά είμαι πολύ περίεργη να το δω...

Δυστυχώς δεν έχω Ξένια μου
Πάντως, αν ενδιαφέρεσαι, μπορείς να απευθυνθείς και στο Κέντρο Λαογραφίας, με το οποίο συνεργάζεται ο Λάμπρος Λιάβας. Διευθύντρια του Κέντρου είναι η κ. Κατερίνα Πολυμέρου - Καμηλάκη, η οποία μάλιστα ήταν και εισηγήτρια σε αυτό το συνέδριο.
Αν πάρεις εκεί ένα τηλέφωνο, φαντάζομαι ότι θα μπορέσουν να σου δώσουν περαιτέρω πληροφορίες.

Όσο για την εισήγηση του Λάμπρου Λιάβα, που ζητάς Χρίστο, φαντάζομαι ότι θα δημοσιευθεί προσεχώς κάποιος τόμος του συνεδρίου.

Δίνω περισσότερες λεπτομέρειες για την ημερίδα, όποιος ενδιαφέρεται να μάθει περισσότερα:

Πραγματοποιήθηκε στις 22-10-2004, με τίτλο: "Ακρίτες της Ευρώπης", στο πλαίσιο του προγράμματος ACRINET. Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Ακριτική Παράδοση"
Υπεύθυνος Φορέας Προγράμματος: Prisma - Κέντρο Αναπτυξιακών Μελετών
Έχει οργανωθεί σχετική Έκθεση, από το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας (Κ.Ε.Ε.Λ.) της Ακαδημίας Αθηνών, υπό τη διεύθυνση της Δρ Αικατερίνης Πολυμέρου Καμηλάκη, ενώ την επιστημονική εποπτεία έχει η Πρύτανις Ελένη Αρβελέρ, Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Ευρώπης.

Στην ημερίδα αυτή συμμετείχαν τόσο η κ. Αρβελέρ όσο και η κ. Καμηλάκη, ενώ αφιερώθηκε ξεχωριστό πρόγραμμα στα "ακριτικά τραγούδια και τους χορούς" υπό την επιμέλεια του κ. Λάμπρου Λιάβα, ο οποίος και εισηγήθηκε σχετικά. Στο πλαίσιο αυτής της εισήγησης ήταν που μίλησε για όργανα, όπως το βιολί, προβάλλοντας σχετικές διαφάνειες.
Υπάρχει ένα σχετικό φυλλάδιο (σα μικρό βιβλιαράκι είναι, πολυτελούς έκδοσης), το οποίο εκδόθηκε ειδικά για την ημερίδα και διανεμήθηκε σε όσους παρευρεθήκαμε, το οποίο περιέχει άρθρα σχετικά με το θέμα της ημερίδας, μεταξύ των οποίων και των τρίών εισηγητών που ανέφερα.
Νομίζω υπάρχει και σελίδα στο internet, για το πρόγραμμα ACRINET

να κάνω άλλη μία ερώτηση παρακαλω

Επειδή θέλω να κάνω μία αναφορά στους δρόμους της παραδοσιακή μουσικής, γνωρίζει κανείς πως γράφονται στα Αγγλικά????

Επειδή οι ονομασίες τους προέρχονται από την ανατολίτικη μουσική, πιστεύω πως μια απλή μετατροπή σε greeklish είναι αρκετή.
π.χ. rast, hitzaskiar, houzam κλπ...

Νομίζω πραγματικά ότι ο μεγάλος μας δάσκαλος Χρόνης Αηδονιδης με κάλυψε απόλυτα. Το ίδιο και η Νεκταρία (gate). Το θέμα είναι περίπλοκο πραγματικά, γιατί η μουσική η παραδοσιακή είναι ρευστή, όπως κάθε τι στην τέχνη. Οι αλλαγές δεν είναι απλώς όχι απαγορευμένες αλλά επιβεβλημένες, πιστεύω. Το θέμα είναι τι είδους αλλαγές και από ποιά πρόσωπα. Όπως πολύ σωστά το λέει και ο Χρόνης Αηδονίδη: "αυτό το εγχείρημα δεν είναι για τους πολλούς, είναι για τους λίγους"

Πάντως πραγματικά αυτό το "βλέφαρό μου" του Αηδονίδη είναι μαγικό!