Μικρά πουλιά κάτω από τις κόκκινες ομπρέλες των φύλλων

Αδιάκοπο το φθινόπωρο μα εκείνα δεν σκιάζονται –

Εσύ

Απώθησε τα σύννεφα

Σκούπισε τον ουρανό.

ΜΑΡΚΟΣ ΜΕΣΚΟΣ-Ελεγείες, εκδόσεις Ίκαρος.

…

Καλή εβδομάδα.

«Αχ… πόσες στέρνες δάκρυο έχεις μέσα σου, μωρέ κόσμε, και δε στερεύει;»

…

«-Σας αρωτώ. Τι θα πει “αγώνας”;».

-Τι μας μπερδεύεις, ρε. Αγώνας θα πει, να… αγώνας. Δηλαδή… τφέκι.

-Σκόλνα. Αγώνας θα πει σήκωμα του λαού… χτύπημα με το σπαθί και με το δόντι, με τη φωνή και την ψυχή…»

…

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ-Το τραγούδι των διψασμένων

XV

Όλοι κοιμούνται απαλά

ύστερα από ένα παραμύθι.

Εγώ περιφέρομαι στο κατάστρωμα

και μετρώ στο ημερολόγιο τ’ ουρανού

τις μέρες της θλίψης μου.

Μέρες πικρές

σαν την αρρώστια και το θάνατο.

Μιλώ με τ’ άστρα γιατί ξέρω

τη γλώσσα τους

και κείνα με παροτρύνουν

να μάθω στους ταξιδιώτες

τη δύσκολη γλώσσα της καρδιάς.

Περιτρέχω το στοιβαγμένο φορτίο

των αδελφών μου

και στα κίτρινα πρόσωπά τους διαβάζω

την έκκληση για σωτηρία.

Πάνω τους στέκεται ο σκελετός

φωσφορίζοντας λόγια της καταδίκης.

Σπουδάσανε

όλες τις γλώσσες του κόσμου.

Όμως

μια γλώσσα δεν έμαθαν:

των μικρών αστεριών,

που την ξέρουν τα πλάσματα τ’ ουρανού

γιατί είναι από φως

κι από μια μόνη λέξη, που τα γράμματά της

ένα προς ένα τ’ αραδιάζουν οι άγγελοι

στη μεγάλη καμπύλη της νύχτας:

Καλοσύνη!

ΚΡΙΤΩΝ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ

…

Καλή εβδομάδα.

-Λυπάμαι για την απόγνωσή σας και για τα βαριά προαισθήματα που σας περικυκλώνουν. Δεν έχω τη χαρούμενη αισιοδοξία του πουλιού. Μα όσο φως κέρδισα, το κέρδισα με τα δικά μου μάτια. Σ’ όλη τη ζωή μου γκρέμιζα τα κάστρα της νύχτας… μα τα κάστρα δεν τέλειωσαν, ούτε θα τελειώσουν.

-Τότε λοιπόν, πώς γίνεται να βλέπετε τον κόσμο φωτεινό;

-Δεν έχω κανένα ζευγάρι γυαλιά που να δείχνουν τον κόσμο άσπρο. Όσα είναι μαύρα θα μείνουν μαύρα. Εγώ μόνο θα σας δείξω εκείνα που είναι άσπρα.

-Δεν υπάρχει άσπρο στη φύση!

-Αυτό το λένε οι καθηγητές της Σχολής Καλών Τεχνών. Υπάρχει τίποτα πιο άσπρο απ’ το κάτασπρο φουστάνι της αγαπημένης μας; Υπάρχει τίποτα σ’ αυτή τη γη που να είναι πιο άσπρο απ’ τους αφρούς που ανθίζουν στις ελληνικές θάλασσες;

…

Το βατράχι είναι ευτυχισμένο μες στο βούρκο του. Εμείς γιατί να είμαστε δυστυχισμένοι μες στο φως μας;

…

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια… Να πάω πολύ μακριά απ’ αυτό το βιβλίο… Ν’ αφήσω τις σελίδες του να σκεπαστούν απ’ τη σκόνη… Να ζεσταθώ κάτω απ’ άλλους αστερισμούς… Να γευτώ κι άλλη λύπη… Να πω κι άλλα «τετέλεσται»… για να καταλάβω ότι δεν είν’ ανάγκη να τρελαθεί κανείς για να γίνει -ή για να νομίζει ότι έγινε- ευτυχισμένος.

Ευτυχισμένος δε θα γίνεις ούτε σαν τρελός ούτε σα γνωστικός. Στον κόσμο αυτό πρέπει να το πάρεις απόφαση: Και καλλιτέχνης κι ευτυχισμένος δε θα γίνεις. Την ευτυχία ή θα την γευτείς ή θα την προετοιμάσεις για τους άλλους. Και τα δυο μαζί δε γίνεται. Η ζωή σε διάλεξε για να την υπηρετήσεις. Όχι για να την απολάψεις. Και θα την υπηρετήσεις χωρίς βαρυγγόμια και χωρίς αμοιβή. Είσαι ο αφανής μεταλλωρύχος που δουλεύεις μόνος, ασυντρόφευτος, βαθιά στην πικρή γη, για να βγάλεις το λαμπερό μέταλλο για τους άλλους. Εσύ είσαι ο στρατιώτης –ο χωρίς σχηματισμό, ο μονομάχος, ο Τάνταλος, ο Σαμψών. Θα πάρεις κάστρα, θ’ ανεβάσεις νερό, θ’ αλέσεις αλάτι… κι ύστερα θα υποκλιθείς και θα παρακαλέσεις τους ανθρώπους να τα λάβουν.

Την προσωπική σου ευτυχία δεν θα βρεις υλικά  να τη φτιάξεις. Θα την ανακαλύψεις μόνος σου μέσα στα ξένα μάτια, στην ξένη χαρά, στο ξένο τραγούδι. Πρέπει να συνηθίσεις ν’ αγαπάς εκείνο που σου λείπει. Να συνηθίσεις ν’ αντέχεις εκείνο που έχεις.

Αλλά τότε… Αν είναι έτσι όπως το λες, πώς μπόρεσες, εσύ, χωρίς ευτυχία, να σύρεις ως εδώ την ύπαρξή σου; Σήμερα τελειώνει ένας αιώνας. Μήπως ανακάλυψες μέσα απ’ τα ρουμάνια της ζωής, κανένα μονοπάτι που να μπορείς να το περάσεις χωρίς να ξεσκιστείς;

Όχι. Ανακάλυψες, όμως κάτι άλλο: Τη μέθοδο να δίνεις λίγη ευτυχία στους άλλους. Τα λεξικά δεν την γράφουν έτσι… Τη λένε «μαρτύριο», αλλά -ποιος ξέρει;- μπορεί αυτή να είναι η πραγματική -και η μόνη- Ε υ τ υ χ ί α.

Αθήνα 1956

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ

(Από τον επίλογο της δεύτερη έκδοσης, εκδόσεις Δωρικός)

Αυτοί που πάτησαν την καταχνιά

Ήτανε φίλοι μας

Βάλανε τον ώμο τους κάτ’ απ’ το δισάκι

Κι οργώσανε τους αιώνες

Σε μήκος και πλάτος.

Αυτοί που φορέσανε την αστραπή

Μας γνωρίζανε.

Μαζί πορευτήκαμε στην όχθη του ποταμού.

Αυτοί που φέρανε τον ήλιο

Ήταν αδελφοί μας

Η ίδια λαχτάρα μας γέννησε.

ΕΦΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

…

Καλή εβδομάδα.

Με αφορμή ένα "παιχνίδι" στο facebook και μετά από πρό(σ)κληση της φίλης Μαίρης, συμπλήρωσα και εγώ, όχι εύκολα ομολογώ, τη δική μου δεκάδα!

1.Συννεφιάζει-Μενέλαος Λουντέμης
2.Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα-Μενέλαος Λουντέμης
3.Η σονάτα του σεληνόφωτος-Γιάννης Ρίτσος
4.Ο ήλιος ο ηλιάτορας-Οδυσσέας Ελύτης
5.Η σοφία των λαών-Χρήστος Μαγγούτας
6.Η Μάνα-Μάξιμ Γκόρκι
7.Μεγάλες προσδοκίες-Κάρολος Ντίκενς
8.Ο γέρος και η θάλασσα-Έρνεστ Χέμινγουεϊ
9.Ο Μικρός Πρίγκιπας-Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ
10.Το δώρο της παπλωματούς-Τζεφ Μπριμπό 

...

Ποια είναι τα δικά σας 10 αγαπημένα; 

Η πλήξη ψες μας είχε ξαναφέρει

στο Φάληρο, σε κάποιαν αμμουδιά,

ερωτικό μας άλλοτε λημέρι.

Πιο πέρα, μες στην έρημη βραδυά,

πιασμένα τρυφερά, χέρι με χέρι,

δυο ερωτευμένα εκάθονταν παιδιά.

Μα εμάς του κάκου ζήταγε η καρδιά

παληές χαρές στη θύμηση να φέρη.

Κι ως άρχισε η ψυχρούλα να πληθαίνη

«τι θέμε», μου ‘πες, «δω, τέτοιον καιρό»,

κι εφύγαμε κι οι δυο μετανοιωμένοι.

Έκανε, αλήθεια, κρύο τσουχτερό

Στ’ ακροθαλάσσι, τη βραδυάν εκείνη.

Μα το ζευγάρι τ’ άλλο είχε απομείνει…

ΣΟΦΙΑ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗ-ΠΑΠΑΔΑΚΗ

…

Καλή εβδομάδα.

-Καλύτερα να βαδίζουμε έστω και ξυπόλητοι, παρά να κοιμόμαστε παπουτσωμένοι. Το παν είναι να βαδίζουμε.

-Τράβα τώρα. Ώρα σου καλή. Όπου πας μην ξαναπάς. Μην ξαναπάρεις τίποτα απ’ την αρχή. Θα τα χαραμίσεις όλα. Αυτά είχε να σου πει ένας ονειροπαρμένος γέρος που κάπου κάπου αφήνει και τον ξελογιάζει η νύχτα… Κοίτα ν’ αφήνεις κι εσύ κάπου κάπου να σε ξελογιάζει. Άνθρωπος που δεν μπορεί να ξελογιαστεί είναι άχρηστος.

-Και μια τελευταία ορμήνια: Για το Θεό! Κοίταξε μην πάρεις τίποτα έτοιμο! Το χειρότερο κακό στον κόσμο το ‘καναν τα έτοιμα πράματα. Η έτοιμη κορόνα, τα έτοιμα πλούτια, η έτοιμη δύναμη.

-…Τώρα βλέπει τις σπιταρόνες και ζαλίζεται. Πως δε ζαλίζονται κι οι ίδιες και δεν πέφτουν; Βλακείες. Ζαλίζονται ποτέ οι πέτρες κι οι ασβέστες; Εδώ δε ζαλίστηκαν κείνοι που τις έχτισαν ή κείνοι που τις κατοικούν! Μα τι στο καλό! Γεμάτη από ακροβάτες είναι αυτή η πόλη; Ορίστε… Ο ένας πατά –μαζί με το σπίτι του- απάνω στον άλλον. Αλλά…περίεργο! Δεν ξέρουν ο ένας τον άλλον –κι ούτε θέλουν να τον ξέρουν. Κι ούτε και τον χαιρετά. Μα αυτοί πια παιδί μου δεν είναι άνθρωποι. Αυτοί είν΄ αγρίμια! Και παραμονεύουν να ξεσκίσουν το ένα τ΄ άλλο! Τους βλέπεις; Να τους! Είναι σταματημένος τόσην ώρα σ΄ αυτόν τον πολυσύχναστο δρόμο… Πέρασαν, πέρασαν ο ένας μπρος απ΄ τον άλλον κάπου δυο χιλιάδες άνθρωποι. Ε, ούτε ένας μωρέ παιδί μου να μη σταματήσει να πει μια καλημέρα! «Καλημέρα, αδερφέ μου, τι κάνεις;» Πω πω…ρουμάνι! Αχ, Μέλιο, Μέλιο…Πως θα ζήσεις φτωχέ μου ανάμεσα σ΄ αυτά τ΄ άλαλα πλάσματα; Που θ΄ ακουμπήσεις; Να…νύχτωσε κι ως τώρα κανείς δε σε κοίταξε στα μάτια. Κανείς δε σταμάτησε να σου πει «Μην τρέμεις, παιδί μου, ησύχασε, βρίσκεσαι ανάμεσα σ΄ ανθρώπους…»

-….Η μέρα απλωνόταν μπροστά του άνοιαστη, αδιάφορη. Καρφάκι δεν της καιγόταν που θα τη σκέπαζε σε λίγο η νύχτα. Τι να τη νοιάξει; Αύριο πάλι εδώ θα ήταν. Απ τα στοιχειά της νύχτας δεν τρόμαζε. Τα ίδια ήταν με της μέρας. Δε βαριέσαι… σάματι είχε η νύχτα «στοιχειά»; Και της νύχτας και της μέρας τα στοιχειά είναι τα ίδια: Άνθρωποι.

-(Ωραία είναι τα όνειρα όταν είσαι βέβαιος ότι δεν είναι όνειρα).

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ

-Ζει! φώναξε επιτέλους’ μα πρέπει να το πάμε σε κλειστό μέρος.

Κάθισαν τη γυναίκα στο μουλάρι, και η βασιλοπούλα πήρε το μωρό στην αγκαλιά της, για να το βαστά ζεστά, και όλοι μαζί πήγαν στην καλύβα της γριάς.

Καθώς τους είδε, έπεσε στα πόδια της βασιλοπούλας και με δάκρυα την ευχαρίστησε.

Σε λίγο συνήλθε το μωρό και, αφού του έδωσαν λίγο γάλα να πιει, αποκοιμήθηκε ήσυχα. Υποσχέθηκε ο γιατρός να ξαναέλθει την άλλη μέρα, και τους βεβαίωσε πως το παιδί θα ζήσει. Όταν όμως θέλησε ο βασιλοπούλα να τον πληρώσει με δυο σμαραγδένια κουμπιά του άλλου μανικιού της, αυτός τ’ αρνήθηκε, λέγοντας πως ένα ευχαριστώ από τα χείλη της άξιζε όλα τα βασίλεια του κόσμου.

Γέμισε πάλι χαρά το φτωχικό καλύβι.

Κάθισαν όλοι μαζί κι έφαγαν και ήπιαν, και ύστερα σηκώθηκε η βασιλοπούλα να φύγει. Τις κότες και ό, τι άλλο έμενε, τ’ άφησε για τις φτωχές γυναίκες, και τους χάρισε και τα δυο σμαραγδένια κουμπιά που τα είχε αρνηθεί ο γιατρός.

-Πουλήστε τα στη χώρα, τους είπε και με τα φλουριά που θα σας δώσουν αγοράστε μιαν αγελάδα και ό, τι άλλο σας χρειάζεται, για σας και το παιδί σας.

Οι δυο γυναίκες με δάκρυα την ευχαρίστησαν. Τα δυο σμαράγδια ήταν περιουσία γι’ αυτές, και δε θα τους έλειπε πια το ψωμί.

Η γριά έβαλε λίγο γάλα σ’ ένα κουρουπάκι, και το έδωσε της βασιλοπούλας μ’ ένα κομμάτι ψωμί.

-Πάρε το, κόρη μου, καλό είναι για το δρόμο, της είπε. Η χώρα είναι μακριά και θα πεινάσεις πριν φτάσεις. Στο καλό!

Με καινούριο θάρρος κι αλαφριά καρδιά, πήρε πάλι τον κατήφορο η βασιλοπούλα, ενώ ο γιατρός και οι φτωχές γυναίκες την ευλογούσαν από μακριά.

(συνεχίζεται…)

O πατέρας φορούσε συνήθως έναν κατιφέ στο πέτο, κι η μητέρα

μια ρόμπα με ζωγραφιστά αρχαία ειδύλλια

κι όταν παίζαμε στην αυλή πατούσαμε μόνο στις άσπρες πλάκες:

έτσι δε βγήκαμε ποτέ απ' τ' όνειρο

η μικρή Άρκτος ερωτοτροπούσε με τον Σεπτέμβριο

ω παιδικότητα: αιωνιότητα αμετάφραστη

κι ο Θεός που απ' τις δακρυσμένες προσευχές των παιδιών που

φοβούνται τη νύχτα

φτιάχνει τις πρώτες γαλάζιες γραμμές της μέρας που στέλνουν

την ελπίδα στους ναυαγούς.

ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ

...

Καλημέρα.

Καλή εβδομάδα.

Καλό μήνα.

Καλό φθινόπωρο.