(Τζιάννι Ροντάρι, Η γραμματική της φαντασίας, Εκδόσεις Μεταίχμιο)
«Είδαμε να γεννιέται το φανταστικό θέμα –η αφορμή για μια ιστορία- από μία λέξη. Επρόκειτο όμως, περισσότερο από καθετί άλλο, για μια οπτική αυταπάτη. Στην πραγματικότητα, δεν φτάνει ένας ηλεκτρικός πόλος για να παραγάγουμε μια σπίθα, χρειάζονται δύο. […]Ο Ανρί Βαλόν έγραψε στο βιβλίο του ‘Η προέλευση της σκέψης στο παιδί΄ ότι η σκέψη σχηματίζεται σε ζευγάρια. Η ιδέα του ‘μαλακού’ δεν σχηματίζεται πριν ή μετά την ιδέα του ‘σκληρού’ αλλά συγχρόνως, σε μια σύγκρουση που είναι γένεση. ‘Το θεμελιώδες στοιχείο της σκέψης είναι αυτή η δυαδική δομή και όχι τα μεμονωμένα στοιχεία που τη συνθέτουν. Το ζεύγος είναι προγενέστερο από το μεμονωμένο στοιχείο’.
Όταν ήμουν δάσκαλος, έστελνα ένα παιδί να γράψει μια λέξη στην ορατή επιφάνεια του πίνακα, ενώ ένα άλλο παιδί έγραφε κάποια άλλη στην πίσω πλευρά. Το σύντομο τελετουργικό προετοιμασίας είχε τη σημασία του. Δημιουργούσε αναμονή. Εάν ένα παιδί έγραφε, ορατό από τα άλλα, τη λέξη ‘σκύλος’, αυτή η λέξη ήταν κιόλας ξεχωριστή, έτοιμη να συμμετάσχει σε μία έκπληξη, να εισχωρήσει σε ένα αναπάντεχο γεγονός. Αυτός ο ‘σκύλος’ δεν ήταν ένα οποιοδήποτε τετράποδο, αλλά ένας περιπετειώδης, διαθέσιμος, φανταστικός ήρωας. Γυρίζοντας στον πίνακα, ας υποθέσουμε ότι διαβάζαμε τη λέξη ‘ντουλάπα’. Ένα γέλιο τη χαιρετούσε. Η λέξη ‘ορνιθορύγχος’ ή ‘τετράεδρο’ δεν θα είχε μεγαλύτερη επιτυχία. Πάντως μια ντουλάπα αυτή καθεαυτή δεν προκαλεί ούτε γέλια ούτε κλάματα. Είναι μια παρουσία αδρανής, κάτι το κοινότυπο. Αυτή η ντουλάπα όμως, ζευγαρώνοντας μ΄ ένα σκύλο, ήταν το κάτι άλλο: μια ανακάλυψη, μια επινόηση, ένα προκλητικό ερέθισμα.
[…]Στο ‘φανταστικό διώνυμο’ οι λέξεις δεν εκλαμβάνονται με την καθημερινή τους σημασία, αλλά ελευθερωμένες από τις προφορικές τους αλυσίδες στις οποίες είναι μέρος τους καθημερινά. Είναι ‘αποξενωμένες’, ‘εκτός τόπου’, ριγμένες η μία εναντίον της άλλης σε έναν ουρανό που δεν τον έχουμε ξαναδεί. Τότε βρίσκονται στις καλύτερες συνθήκες για να γεννήσουν μια ιστορία.
[…]Π. χ. σκύλος και ντουλάπα
Ένα σκυλί περνάει στο δρόμο με μια ντουλάπα στην πλάτη. Είναι η φωλιά του, τι θέλετε να κάνουμε. Την κουβαλάει πάντα μαζί του, όπως κάνει το σαλιγκάρι με το κέλυφός του. Η συνέχεια όπως επιθυμείτε.»
Ο Ροντάρι στο βιβλίο του δίνει άλλες δύο πιθανές ιστορίες. Όμως τώρα πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνει «φανταστικό διώνυμο». Τι λέτε; Να σας εξετάσω; Εργασία για το σπίτι: θα δώσω δύο λέξεις, δηλαδή ένα «φανταστικό διώνυμο» και όποιος θέλει, μπορεί να αφήσει την ιστορία που σκέφτηκε! Μμμμμμμμμμ! Για να σκεφτώ, λοιπόν, δύο λέξεις! Ας πούμε η πρώτη να είναι η λέξη «κλόουν», λόγω των ημερών, ξέρετε. Και η άλλη; Ποια λέξη να είναι η δεύτερη του διωνύμου;;; Aς πούμε «καρδιά». Μη περιμένετε να αιτιολογήσω γιατί την διάλεξα όμως ;)
Κλόουν και καρδιά.
Περιμένω….
4 σχόλια - Στείλε Σχόλιο
...Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε μπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε. Κι έχουμε για κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!
25η Μαρτίου 28η Οκτωβρίου E-book Άνευ Άχρηστες γνώσεις και χρήσιμες πληροφορίες Αγαπημένες ιστοσελίδες Αινίγματα Αλέκος Παναγούλης Αλληλεγγύη Ανθρωπιά Αν είναι να μιλήσει κάποιος ας πει για την αγάπη Ανθολογία πεζού ποιήματος Ανθρωπιά Ανθρωπιά Αλληλεγγύη Ανθρωπιά-Αλληλεγγύη Από άλλα ιστολόγια Από άλλες σελίδες Από αρχείο περιοδικών-εφημερίδων Από τα (παλιά) Ανθολόγια του δημοτικού Από τα (παλιά)Ανθολόγια του δημοτικού Από τη λαϊκή μας παράδοση Αποσπάσματα από βιβλία Βιβλία Βιβλία μας Βιβλίο Γιάννης Ρίτσος Γιορτή της μητέρας Γιώτα Γραμματική της φαντασίας Γραφή Γρηγόριος Ξενόπουλος Διηγήματα Διηγήματα και ιστορίες Δικό μου Εαρινή Ισημερία Εικαστικά Έλληνες ποιητές Ελληνίδες ποιήτριες Ελληνική Λογοτεχνία Ελληνική λογοτεχνία Ένα κείμενο μία εικόνα Ένα κείμενο μία εικόνα Επέτειος 17ης Νοεμβρίου Επέτειος Πολυτεχνείου Επικαιρότητα Εργαστήριο συγγραφής-εκδόσεις Αλάτι Ευχάριστα :) Ευχάριστα :) Ευχές Ηλιαχτίδες Ηλιαχτιδογενέθλια Ημερολόγια Θρησκευτικές γιορτές Ιστορίες Μπονζάι Ιστορίες να σκεφτείς Καλωσόρισμα! Κόκκινη κλωστή δεμένη... Κόκκινη κλωστή δεμένη… Κυρά-Σαρακοστή Λαογραφία Λεξικό εννοιών Λογοτεχνικά είδη Μάρτης Μεγάλες προσωπικότητες Μενέλαος Λουντέμης Μικρός Πρίγκιπας Μουσικές επιλογές... Μπομπιροκαταστάσεις Μυθολογία Μυθολογία και ζωγραφική Ξένες ποιήτριες Ξένη λογοτεχνία Ξένη Λογοτεχνία Ξένη πεζογραφία Ξένοι ποιητές Οδυσσέας Ελύτης Οικογενειακές υποθέσεις :P Παγκόσμια Ημέρα Παγκόσμια Ημέρα Παιδικου Βιβλίου Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης Παιδικά βιβλία Παιδική λογοτεχνία Παναγιώτα Χρυσοβαλάντω Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βιας και του Εκφοβισμού Παράξενα και όμορφα Πασκόσμια Ημέρα Βιβλίου Πάσχα Περί παραμυθιών περιοδικό Πλανόδιον Ποίηματα Ποίηση Ποιητικές συλλογές Προσευχή Προσωπικά Πρωτομαγιά Πρωτομηνιά Πρωτομηνιά Αλλαγή εποχής Πρωτομηνιά-αλλαγή εποχής Πρωτοχρονιά Σκέψεις Σπουδαίοι Άνθρωποι Σπουδαίοι άνθρωποι Τα βιβλία μας Τα βιβλία μου Τα παιδία παίζει Τζάνι Ροντάρι Τι να μας πουν κι οι ποιητές... Το πoίημα της εβδομάδας Το ποίημα της εβδομάδας Το ποιήμα της εβδομάδας Το ποίημα της εβδομάδας Παγκόσμια Ημέρα Φιλόσοφοι Φλωρινιώτικα Χαϊκού Χιόνι Χριστούγεννα Χωρίς μουσική η ζωή θα ήταν ένα σφάλμα... Χωρίς μουσική η ζωή θα ήταν ένα σφάλμα…