10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1948

ΕπειδÞ η αναγνþριση της αξιοπρÝπειας, που εßναι σýμφυτη σε üλα τα μÝλη της ανθρþπινης οικογÝνειας, καθþς και των ßσων και αναπαλλοτρßωτων δικαιωμÜτων τους αποτελεß το θεμÝλιο της ελευθερßας, της δικαιοσýνης και της ειρÞνης στον κüσμο.

ΕπειδÞ η παραγνþριση και η περιφρüνηση των δικαιωμÜτων του ανθρþπου οδÞγησαν σε πρÜξεις βαρβαρüτητας, που εξεγεßρουν την ανθρþπινη συνεßδηση, και η προοπτικÞ ενüς κüσμου üπου οι Üνθρωποι θα εßναι ελεýθεροι να μιλοýν και να πιστεýουν, λυτρωμÝνοι απü τον τρüμο και την αθλιüτητα, Ýχει διακηρυχθεß ως η πιο υψηλÞ επιδßωξη του ανθρþπου.

ΕπειδÞ Ýχει ουσιαστικÞ σημασßα να προστατεýονται τα ανθρþπινα δικαιþματα απü Ýνα καθεστþς δικαßου, þστε ο Üνθρωπος να μην αναγκÜζεται να προσφεýγει, ως Ýσχατο καταφýγιο, στην εξÝγερση κατÜ της τυραννßας και της καταπßεσης.

ΕπειδÞ Ýχει ουσιαστικÞ σημασßα να ενθαρρýνεται η ανÜπτυξη φιλικþν σχÝσεων ανÜμεσα στα Ýθνη.

ΕπειδÞ, με τον καταστατικü ΧÜρτη, οι λαοß των ΗνωμÝνων Εθνþν διακÞρυξαν και πÜλι την πßστη τους στα θεμελιακÜ δικαιþματα του ανθρþπου, στην αξιοπρÝπεια και την αξßα της ανθρþπινης προσωπικüτητας, στην ισüτητα δικαιωμÜτων ανδρþν και γυναικþν, και διακÞρυξαν πως εßναι αποφασισμÝνοι να συντελÝσουν στην κοινωνικÞ πρüοδο και να δημιουργÞσουν καλýτερες συνθÞκες ζωÞς στα πλαßσια μιας ευρýτερης ελευθερßας.

ΕπειδÞ τα κρÜτη μÝλη ανÝλαβαν την υποχρÝωση να εξασφαλßσουν, σε συνεργασßα με τον Οργανισμü των ΗνωμÝνων Εθνþν, τον αποτελεσματικü σεβασμü των δικαιωμÜτων του ανθρþπου και των θεμελιακþν ελευθεριþν σε üλο τον κüσμο.

ΕπειδÞ η ταυτüτητα αντιλÞψεων ως προς τα δικαιþματα και τις ελευθερßες αυτÝς Ýχει εξαιρετικÞ σημασßα για να εκπληρωθεß πÝρα ως πÝρα αυτÞ η υποχρÝωση,

Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Διακηρýσσει üτι η παροýσα ΟικουμενικÞ ΔιακÞρυξη των ΔικαιωμÜτων του Ανθρþπου αποτελεß το κοινü ιδανικü στο οποßο πρÝπει να κατατεßνουν üλοι οι λαοß και üλα τα Ýθνη, Ýτσι þστε κÜθε Üτομο και κÜθε üργανο της κοινωνßας, με τη ΔιακÞρυξη αυτÞ διαρκþς στη σκÝψη, να καταβÜλλει, με τη διδασκαλßα και την παιδεßα, κÜθε προσπÜθεια για να αναπτυχθεß ο σεβασμüς των δικαιωμÜτων και των ελευθεριþν αυτþν, και να εξασφαλιστεß προοδευτικÜ, με εσωτερικÜ και διεθνÞ μÝσα, η παγκüσμια και αποτελεσματικÞ εφαρμογÞ τους, τüσο ανÜμεσα στους λαοýς των ßδιων των κρατþν μελþν üσο και ανÜμεσα στους πληθυσμοýς χωρþν που βρßσκονται στη δικαιοδοσßα τους.

ΑΡΘΡΟ 1

'Ολοι οι Üνθρωποι γεννιοýνται ελεýθεροι και ßσοι στην αξιοπρÝπεια και τα δικαιþματα. Εßναι προικισμÝνοι με λογικÞ και συνεßδηση, και οφεßλουν να συμπεριφÝρονται μεταξý τους με πνεýμα αδελφοσýνης.

ΚÜθε Üνθρωπος δικαιοýται να επικαλεßται üλα τα δικαιþματα και üλες τις ελευθερßες που προκηρýσσει η παροýσα ΔιακÞρυξη, χωρßς καμßα απολýτως διÜκριση, ειδικüτερα ως προς τη φυλÞ, το χρþμα, το φýλο, τη γλþσσα, τις θρησκεßες, τις πολιτικÝς Þ οποιεσδÞποτε Üλλες πεποιθÞσεις, την εθνικÞ Þ κοινωνικÞ καταγωγÞ, την περιουσßα, τη γÝννηση Þ οποιαδÞποτε Üλλη κατÜσταση.

Δεν θα μπορεß ακüμα να γßνεται καμßα διÜκριση εξαιτßας του πολιτικοý, νομικοý Þ διεθνοýς καθεστþτος της χþρας απü την οποßα προÝρχεται κανεßς, εßτε πρüκειται για χþρα Þ εδαφικÞ περιοχÞ ανεξÜρτητη, υπü κηδεμονßα Þ υπεξουσßα, Þ που βρßσκεται υπü οποιονδÞποτε Üλλον περιορισμü κυριαρχßας.

ΚÜθε Üτομο Ýχει δικαßωμα στη ζωÞ, την ελευθερßα και την προσωπικÞ του ασφÜλεια.

Κανεßς δεν επιτρÝπεται να ζει υπü καθεστþς δουλεßας, ολικÞς Þ μερικÞς. Η δουλεßα και το δουλεμπüριο υπü οποιαδÞποτε μορφÞ απαγορεýονται.

Κανεßς δεν επιτρÝπεται να υποβÜλλεται σε βασανιστÞρια οýτε σε ποινÞ Þ μεταχεßριση σκληρÞ, απÜνθρωπη Þ ταπεινωτικÞ.

ΚαθÝνας, üπου και αν βρßσκεται, Ýχει δικαßωμα στην αναγνþριση της νομικÞς του προσωπικüτητας.

'Ολοι εßναι ßσοι απÝναντι στον νüμο και Ýχουν δικαßωμα σε ßση προστασßα του νüμου, χωρßς καμßα απολýτως διÜκριση. 'Ολοι Ýχουν δικαßωμα σε ßση προστασßα απü κÜθε διÜκριση που θα παραβßαζε την παροýσα ΔιακÞρυξη και απü κÜθε πρüκληση για μια τÝτοια δυσμενÞ διÜκριση.

ΚαθÝνας Ýχει δικαßωμα να ασκεß αποτελεσματικÜ Ýνδικα μÝσα στα αρμüδια εθνικÜ δικαστÞρια κατÜ των πρÜξεων που παραβιÜζουν τα θεμελιακÜ δικαιþματα τα οποßα του αναγνωρßζουν το Σýνταγμα και ο νüμος.

Κανεßς δεν μπορεß να συλλαμβÜνεται, να κρατεßται Þ να εξορßζεται αυθαßρετα.

ΚαθÝνας Ýχει δικαßωμα, με πλÞρη ισüτητα, να εκδικÜζεται η υπüθεσÞ του δßκαια και δημüσια, απü δικαστÞριο ανεξÜρτητο και αμερüληπτο, που θα αποφασßσει εßτε για τα δικαιþματα και τις υποχρεþσεις του εßτε, σε περßπτωση ποινικÞς διαδικασßας, για το βÜσιμο της κατηγορßας που στρÝφεται εναντßον του.

1. ΚÜθε κατηγοροýμενος για ποινικü αδßκημα πρÝπει να θεωρεßται αθþος, ωσüτου διαπιστωθεß η ενοχÞ του σýμφωνα με τον νüμο, σε ποινικÞ δßκη, κατÜ την οποßα θα του Ýχουν εξασφαλιστεß üλες οι απαραßτητες για την υπερÜσπισÞ του εγγυÞσεις.
2. Κανεßς δεν θα καταδικÜζεται για πρÜξεις Þ παραλεßψεις που, κατÜ τον χρüνο που τελÝστηκαν, δεν συνιστοýσαν αξιüποινο αδßκημα κατÜ το εσωτερικü Þ το διεθνÝς δßκαιο. Επßσης, δεν επιβÜλλεται ποινÞ βαρýτερη απü εκεßνη που ßσχυε κατÜ τον χρüνο που τελÝστηκε η αξιüποινη πρÜξη.

Κανεßς δεν επιτρÝπεται να υποστεß αυθαßρετες επεμβÜσεις στην ιδιωτικÞ του ζωÞ, την οικογÝνεια, την κατοικßα Þ την αλληλογραφßα του, οýτε προσβολÝς της τιμÞς και της υπüληψης του. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να τον προστατεýουν οι νüμοι απü επεμβÜσεις και προσβολÝς αυτοý του εßδους.

1. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να κυκλοφορεß ελεýθερα και να εκλÝγει τον τüπο της διαμονÞς του στο εσωτερικü ενüς κρÜτους.
2. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να εγκαταλεßπει οποιαδÞποτε χþρα, ακüμα και τη δικÞ του, και να επιστρÝφει σε αυτÞν.

1. ΚÜθε Üτομο που καταδιþκεται Ýχει το δικαßωμα να ζητÜ Üσυλο και του παρÝχεται Üσυλο σε Üλλες χþρες.
2. Το δικαßωμα αυτü δεν μπορεß κανεßς να το επικαλεστεß, σε περßπτωση δßωξης για πραγματικü αδßκημα του κοινοý ποινικοý δικαßου Þ για ενÝργειες αντßθετες προς τους σκοποýς και τις αρχÝς του ΟΗΕ.

1. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα μιας ιθαγÝνειας.
2. Κανεßς δεν μπορεß να στερηθεß αυθαßρετα την ιθαγÝνειÜ του οýτε το δικαßωμα να αλλÜξει ιθαγÝνεια.

1. Απü τη στιγμÞ που θα φθÜσουν σε ηλικßα γÜμου, ο Üνδρας και η γυναßκα, χωρßς κανÝνα περιορισμü εξαιτßας της φυλÞς, της εθνικüτητας Þ της θρησκεßας, Ýχουν το δικαßωμα να παντρεýονται και να ιδρýουν οικογÝνεια. Και οι δýο Ýχουν ßσα δικαιþματα ως προς τον γÜμο, κατÜ τη διÜρκεια του γÜμου και κατÜ τη διÜλυσÞ του.
2. ΓÜμος δεν μπορεß να συναφθεß παρÜ μüνο με ελεýθερη και πλÞρη συναßνεση των μελλονýμφων.
3. Η οικογÝνεια εßναι το φυσικü και το βασικü στοιχεßο της κοινωνßας και Ýχει το δικαßωμα προστασßας απü την κοινωνßα και το κρÜτος.

1. ΚÜθε Üτομο, μüνο του Þ με Üλλους μαζß, Ýχει το δικαßωμα της ιδιοκτησßας.
2. Κανεßς δεν μπορεß να στερηθεß αυθαßρετα την ιδιοκτησßα του.

ΚÜθε Üτομο Ýχει το δικαßωμα της ελευθερßας της σκÝψης, της συνεßδησης και της θρησκεßας. Στο δικαßωμα αυτü περιλαμβÜνεται η ελευθερßα για την αλλαγÞ της θρησκεßας Þ πεποιθÞσεων, üπως και η ελευθερßα να εκδηλþνει κανεßς τη θρησκεßα του Þ τις θρησκευτικÝς του πεποιθÞσεις, μüνος Þ μαζß με Üλλους, δημüσια Þ ιδιωτικÜ, με τη διδασκαλßα, την Üσκηση, τη λατρεßα και με την τÝλεση θρησκευτικþν τελετþν.

ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα της ελευθερßας της γνþμης και της Ýκφρασης, που σημαßνει το δικαßωμα να μην υφßσταται δυσμενεßς συνÝπειες για τις γνþμες του, και το δικαßωμα να αναζητεß, να παßρνει και να διαδßδει πληροφορßες και ιδÝες, με οποιοδÞποτε μÝσο Ýκφρασης, και απü üλο τον κüσμο.

1. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να συνÝρχεται και να συνεταιρßζεται ελεýθερα και για ειρηνικοýς σκοποýς.
2. Κανεßς δεν μπορεß να υποχρεωθεß να συμμετÝχει σε ορισμÝνο σωματεßο.

1. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να συμμετÝχει στη διακυβÝρνηση της χþρας του, Üμεσα Þ Ýμμεσα, με αντιπροσþπους ελεýθερα εκλεγμÝνους.
2. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να γßνεται δεκτüς, υπü ßσους üρους, στις δημüσιες υπηρεσßες της χþρας του.
3. Η λαúκÞ θÝληση εßναι το θεμÝλιο της κρατικÞς εξουσßας. Η θÝληση αυτÞ πρÝπει να εκφρÜζεται με τßμιες εκλογÝς, οι οποßες πρÝπει να διεξÜγονται περιοδικÜ, με καθολικÞ, ßση και μυστικÞ ψηφοφορßα, Þ με αντßστοιχη διαδικασßα που να εξασφαλßζει την ελευθερßα της εκλογÞς.

ΚÜθε Üτομο, ως μÝλος του κοινωνικοý συνüλου, Ýχει δικαßωμα κοινωνικÞς προστασßας. Η κοινωνßα, με την εθνικÞ πρωτοβουλßα και τη διεθνÞ συνεργασßα, ανÜλογα πÜντα με την οργÜνωση και τις οικονομικÝς δυνατüτητες κÜθε κρÜτους, Ýχει χρÝος να του εξασφαλßσει την ικανοποßηση των οικονομικþν, κοινωνικþν και πολιτιστικþν δικαιωμÜτων που εßναι απαραßτητα για την αξιοπρÝπεια και την ελεýθερη ανÜπτυξη της προσωπικüτητÜς του.

1. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να εργÜζεται και να επιλÝγει ελεýθερα το επÜγγελμÜ του, να Ýχει δßκαιες και ικανοποιητικÝς συνθÞκες δουλειÜς και να προστατεýεται απü την ανεργεßα.
2. 'Ολοι, χωρßς καμßα διÜκριση, Ýχουν το δικαßωμα ßσης αμοιβÞς για ßση εργασßα.
3. ΚÜθε εργαζüμενος Ýχει δικαßωμα δßκαιης και ικανοποιητικÞς αμοιβÞς, που να εξασφαλßζει σε αυτüν και την οικογÝνειÜ του συνθÞκες ζωÞς Üξιες στην ανθρþπινη αξιοπρÝπεια. Η αμοιβÞ της εργασßας, αν υπÜρχει, πρÝπει να συμπληρþνεται με Üλλα μÝσα κοινωνικÞς προστασßας.
4. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να ιδρýει μαζß με Üλλους συνδικÜτα και να συμμετÝχει σε συνδικÜτα για την προÜσπιση των συμφερüντων του.

ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα στην ανÜπαυση, σε ελεýθερο χρüνο, και ιδιαßτερα, σε λογικü περιορισμü του χρüνου εργασßας και σε περιοδικÝς Üδειες με πλÞρεις αποδοχÝς.

1. ΚαθÝνας Ýχει δικαßωμα σε Ýνα βιοτικü επßπεδο ικανü να εξασφαλßσει στον ßδιο και στην οικογÝνεια του υγεßα και ευημερßα, και ειδικüτερα τροφÞ, ρουχισμü, κατοικßα, ιατρικÞ περßθαλψη üπως και τις απαραßτητες κοινωνικÝς υπηρεσßες. 'Εχει ακüμα δικαßωμα σε ασφÜλιση για την ανεργßα, την αρρþστια, την αναπηρßα, τη χηρεßα, τη γεροντικÞ ηλικßα, üπως και για üλες τις Üλλες περιπτþσεις που στερεßται τα μÝσα της συντÞρησÞς του, εξαιτßας περιστÜσεων ανεξαρτÞτων της θÝλησης του.
2. Η μητρüτητα και η παιδικÞ ηλικßα Ýχουν δικαßωμα ειδικÞς μÝριμνας και περßθαλψης. 'Ολα τα παιδιÜ, ανεξÜρτητα αν εßναι νüμιμα Þ εξþγαμα, απολαμβÜνουν την ßδια κοινωνικÞ προστασßα.

1. ΚαθÝνας Ýχει δικαßωμα στην εκπαßδευση. Η εκπαßδευση πρÝπει να παρÝχεται δωρεÜν, τουλÜχιστον στη στοιχειþδη και βασικÞ βαθμßδα της. Η στοιχειþδης εκπαßδευση εßναι υποχρεωτικÞ. Η τεχνικÞ και επαγγελματικÞ εκπαßδευση πρÝπει να εξασφαλßζεται για üλους. Η πρüσβαση στην ανþτατη παιδεßα πρÝπει να εßναι ανοικτÞ σε üλους, υπü ßσους üρους, ανÜλογα με τις ικανüτητες τους.
2. Η εκπαßδευση πρÝπει να αποβλÝπει στην πλÞρη ανÜπτυξη της ανθρþπινης προσωπικüτητας και στην ενßσχυση του σεβασμοý των ανθρωπßνων δικαιωμÜτων και των θεμελιακþν ελευθεριþν. ΠρÝπει να προÜγει την κατανüηση, την ανεκτικüτητα και τη φιλßα ανÜμεσα σε üλα τα Ýθνη και σε üλες τις φυλÝς και τις θρησκευτικÝς ομÜδες, και να ευνοεß την ανÜπτυξη των δραστηριοτÞτων των ΗνωμÝνων Εθνþν για τη διατÞρηση της ειρÞνης.
3. Οι γονεßς Ýχουν, κατÜ προτεραιüτητα, το δικαßωμα να επιλÝγουν το εßδος της παιδεßας που θα δοθεß στα παιδιÜ τους.

1. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να συμμετÝχει ελεýθερα στην πνευματικÞ ζωÞ της κοινüτητας, να χαßρεται τις καλÝς τÝχνες και να μετÝχει στην επιστημονικÞ πρüοδο και στα αγαθÜ της.
2. ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να προστατεýονται τα ηθικÜ και υλικÜ συμφÝροντÜ του που απορρÝουν απü κÜθε εßδους επιστημονικÞ, λογοτεχνικÞ Þ καλλιτεχνικÞ παραγωγÞ του.

ΚαθÝνας Ýχει το δικαßωμα να επικρατεß μια κοινωνικÞ και διεθνÞς τÜξη, μÝσα στην οποßα τα δικαιþματα και οι ελευθερßες που προκηρýσσει η παροýσα ΔιακÞρυξη να μποροýν να πραγματþνονται σε üλη τους την Ýκταση.

1. Το Üτομο Ýχει καθÞκοντα απÝναντι στην κοινüτητα, μÝσα στα πλαßσια της οποßας και μüνο εßναι δυνατÞ η ελεýθερη και ολοκληρωμÝνη ανÜπτυξη της προσωπικüτητÜς του.
2. Στην Üσκηση των δικαιωμÜτων του και στην απüλαυση των ελευθεριþν του κανεßς δεν υπüκειται παρÜ μüνο στους περιορισμοýς που ορßζονται απü τους νüμους, με αποκλειστικü σκοπü να εξασφαλßζεται η αναγνþριση και ο σεβασμüς των δικαιωμÜτων και των ελευθεριþν των Üλλων, και να ικανοποιοýνται οι δßκαιες απαιτÞσεις της ηθικÞς, της δημüσιας τÜξης και του γενικοý καλοý, σε μια δημοκρατικÞ κοινωνßα.
3. Τα δικαιþματα αυτÜ και οι ελευθερßες δεν μποροýν, σε καμßα περßπτωση, να ασκοýνται αντßθετα προς τους σκοποýς και τις αρχÝς των ΗνωμÝνων Εθνþν.

ΚαμιÜ διÜταξη της παροýσας ΔιακÞρυξης δεν μπορεß να ερμηνευθεß üτι παρÝχει σε Ýνα κρÜτος, σε μια ομÜδα Þ σε Ýνα Üτομο οποιοδÞποτε δικαßωμα να επιδßδεται σε ενÝργειες Þ να εκτελεß πρÜξεις που αποβλÝπουν στην Üρνηση των δικαιωμÜτων και των ελευθεριþν που εξαγγÝλλονται σε αυτÞν.