Μία φράση που ακούω συχνά, κυρίως από εκείνους που πιστεύουν σε κάποια θρησκεία, είναι ότι "δεν εξηγούνται όλα με την λογική". Συμφωνώ απόλυτα. Αλλά ούτε εξηγούνται όλα με το συναίσθημα. Εάν βγάλουμε την λογική και από την εξήγηση του κόσμου και από τα μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα, τότε πού θα εφαρμόσουμε την λογική μας; Η φιλοσοφία είναι ο κλασικός χώρος όπου η λογική μπορεί να μας οδηγήσει σε κάποιες απαντήσεις.

Αλλά να δούμε και την άλλη πλευρά. Η πλευρά εκείνη που υποστηρίζει ότι δεν λειτουργεί λογικά αλλά συναισθηματικά και βιωματικά, είναι πράγματι συνεπής με τον εαυτό της; Προσωπικά δεν βλέπω κάτι τέτοιο. Βλέπω ακριβώς το αντίθετο: μια σχεδόν μαθηματική ερμηνεία των κινήσεων του Θεού,του σχεδίου του, της θέλησής του, της ηθικής του, του καλού και του κακού του, των απόψεών του για διάφορα ζητήματα της καθημερινότητάς μας κλπ κλπ  Βεβαίως εκεί που σταματάει η λογική των εξηγήσεων  έρχεται σαν από μηχανής Θεός η φράση "άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου". Εκεί το δέχομαι, εκεί η λογική πια σταματάει. Αλλά τότε πια είναι πολύ αργά. 

Ένα άλλο πράγμα που συναντώ και είναι ίσως λανθασμένο σε μία φιλοσοφική συζήτηση είναι ο δυαδικός χωρισμός σε ένθεους και άθεους. Δεν ισχύει δηλαδή κατά τη γνώμη μου η φράση "είτε πιστεύεις σε Θεό είτε όχι". Πρώτα απ' όλα πρέπει να ορίσει κανείς τί είναι Θεός. Πρέπει να σκεφτούμε έξω απ' το περιορισμένο ελληνο-χριστιανικό περιβάλλον. Να δούμε τί λένε και οι άλλες κοινωνίες. Τί λέγανε οι αρχαίοι έλληνες για τον Θεό, τί λένε οι Βουδιστές, τί λέγανε οι προκολομβιανές αμερικάνικες φυλές, τί λέγανε οι γνωστικοί, τί λένε οι πανθεϊστές κλπ. Όπως καταλαβαίνετε δεν υπάρχει καμία σύγκριση ανάμεσα πχ στον αρχαίο Έλληνικό Θεό και στον χριστιανικό Θεό. Είναι εντελώς διαφορετικές έννοιες, τόσο διαφορετικές που μάλλον από συνήθεια  χρησιμοποιούμε την ίδια λέξη. Οι αρχαίοι Έλληνες Θεοί κάνουν λάθη, έχουν επιθυμίες, βοηθάνε ή μπαίνουν εμπόδιο στους ανθρώπους, ερωτεύονται, γλεντάνε, λυπούνται. Ο χριστιανικός Θεός είναι τέλειος, αιώνιος, άφθαρτος, παντοδύναμος. Με λίγα λόγια είναι εκείνο το ον για το οποίο τίποτα δεν είναι αδύνατο. (Αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι η δημιουργία του -οι άνθρωποι- ξεστράτισε αρκετά).

Επίσης ο κάθε φιλόσοφος έδινε μια δική του ερμηνεία για την έννοια του Θεού. Άλλος έλεγε ότι ο Θεός είναι απλά ένας δημιουργός που έφιαξε μία τέλεια μηχανή (το σύμπαν) και από τότε όλα λειτουργούν αυτόματα και αιτιοκρατικά. Άλλος έλεγε ότι ο Θεός ταυτίζεται με την φύση, κι άλλος έλεγε ότι πχ ότι ο Θεός ήταν ο πόθος του ανθρώπου για κάτι ανώτερο. Όπως καταλαβαίνετε υπάρχουν άπειρες ερμηνείες της έννοιας του Θεού. Επομένως δεν υπάρχει κανένας λόγος δύο άνθρωποι που πιστεύουν σε κάτι που ονομάζουν "Θεό" να θεωρούν ότι έχουν κάτι κοινό. Μπορεί κάλλιστα ένας "άθεος" και ένας "ένθεος" να έχουν περισσότερα κοινά μεταξύ τους απ' ότι δύο ένθεοι διαφορετικών θρησκειών. Όπως φαίνεται από την συζήτηση που γίνεται κατά καιρούς στο forum, ακόμα και οι πιστοί της ίδιας θρησκείας πολλές φορές έχουν εντελώς διαφορετική γνώμη για τον τρόπο που λειτουργεί ο Θεός τους.

Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι οι θρησκείες είναι κατασκευασμένες από ανθρώπους για ανθρώπους. Δηλαδή κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχει καμία ένδειξη σε καμία από αυτές ότι πήραν έμπνευση από κάποια "ανώτερη δύναμη". Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι είμαι "άθεος". Όπως έχω γράψει και στις σχετικές συζητήσεις, νομίζω ότι η πιο ειλικρινής απάντηση πάνω στην δημιουργία του κόσμου είναι "δεν ξέρω". Αυτό ίσως να λέγεται αγνωστικισμός, αλλά στην πραγματικότητα λίγη σημασία έχει τελικά πώς θα το ορίσει κάποιος.

Κουβέντα λοιπόν για την ύπαρξη ή μη του Θεού δεν μπορεί να γίνει εάν πρώτα δεν δοθεί ο ορισμός του Θεού. Εάν γίνει αυτό, τότε μπορούν οι απαντήσεις να είναι και πιο σαφείς και να αποφευχθεί η όποια παρεξήγηση.

Κλείνοντας αυτές τις σκέψεις περί φιλοσοφικών συζητήσεων θέλω να σας πω ότι είμαι πολύ χαρούμενος γιατί σήμερα δημοσιεύεται ένα κείμενό μου για έναν αγωνιστή της ανθρώπινης σκέψης που ήρθε σε ανοιχτή σύγκρουση με το κατεστημένο δίχως να φοβηθεί τις συνέπειες. Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ: Σκιά και Δόξα.