Κατ' εμέ, κάθε επεξήγηση ιστορικού περιεχομένου και επιστημονικών ευρημέτων γύρω από έργο τέχνης και συγκεκριμένα εκσυγχρονισμένο παραμύθι, είναι από παραπλανητικός ως στείρος και άκυρος. Το σημαντικό είναι η εικόνα που δίνει ο μύθος, το γενικό του νόημα και οι συμβολισμοί-σημασίες. Το τραγικό γύρω από τα παραμύθια επιστημονικής φαντασίας με άξονα αναφοράς περασμένες εποχές είναι πως παίρνουν θέση ιστορικής σημασίας στη συνείδηση πολλών ανθρώπων, που τείνουν να επιβάλλουν τον υλισμό στον κόσμο των ιδεών. Τραγικό, αν σκεφτεί κανείς ότι η τέχνη προσπαθεί να αποβάλλει τον υλισμό από την ιδέα χρησιμοποιώντας την αντίφαση της ύλης.
Το LOR είναι ένα όντως δυνατό παραμύθι, με κοινωνιολογικές προεκτάσεις που αγγίζει πολλά φιλοσοφικά ρεύματα μέσω της αιώνιας "πάλης του καλού με το κακό" (αναφορά στην συμπαντική Ηθική), μακριά όμως από τις στείρες προσεγγίσεις των εννοιών "καλό "και "κακό". Έτσι, η δημιουργία δεν είναι πάντοτε καλή, μιας και το κακό δημιουργεί ζωή με σκοπό να υποτάξει τη ζωή. Αντίστοιχα, η καταστροφή δεν είναι απαραίτητα κακή, καθώς η καταστροφή του δαχτυλιδιού θα λυτρώσει τους ανθρώπους από τα δεινα που εκείνο επιφέρει. Όπως σε κάθε σχεδόν ιστορικής σημασίας παραμύθι, το κακό ταυτίζεται με το χάος και την ορμέμφυτη επιβολή του ισχυρού μέσω της δύναμης του θανάτου, ενώ το καλό με την ενσυνείδητη αποδοχή της ισάξιας ύπαρξης και την ανάδειξη της σημαντικότητας του Λόγου.
Τα πετράδια, οι φυλές και όλα τα στοιχεία που δημιουργούν την πλοκή του έργου, έχουν σημασιολογική ερμηνεία. Πρόκειται για τη διαστρωμάτωση των κοινωνιών και τις αξίες/ικανότητες στις οποίες εκείνες δομούν την ίδια τους την δύναμη συνοχής και ύπαρξης. Έτσι, κάθε εποχή περιλαμβάνει την ανάπτυξη συγκεκριμένης ικανότητας/γνώσης που έχει ταυτόχρονα καταστροφική και δημιουργική δύναμη (βλ. πυρηνική ενέργεια και βιοτεχνολογία σήμερα ή μέταλλα και δυσειδαιμονίες στην εποχή του χαλκού) και είναι στο χέρι του ανθρώπουη δημιουργική ή καταστροφική χρήση τους.
Οι μάγοι συμβολίζουν τους "σοφούς" της κάθε εποχής που κατέχουν γνώσεις απρόσιτες στο μέσο άνθρωπο, και μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις δυνάμεις χωρίς να τους καταστρέφουν. Σκεφτείτε πχ. σήμερα να προσπαθήσει ο μέσος άνθρωπος να πειραματιστεί με πυρηνική ενέργεια. Ένας επιστημων αντίστοιχα, δεν διατρέχει σοβαρό κίνδυνο λόγω της γνώσης. (αναφορά στη σημαντικότητα της γνωσιακής ικανότητας, αλλά και τους κινδύνους που εκείνη ελλοχεύει)
Η σημαντικότητα του έργου είναι ότι προάγει ως τον πιο ισχυρό απέναντι στην απόλυτη δύναμη, το Χόμπιτ με τις λιγότερες αναφορικά ικανότητες σε ολόκληρο το έργο. Υπερτονίζεται η σημασία της αγνής ψυχής, ως η σημαντικότερη όλων των ικανοτήτων, καθώς μπορεί να μην διαβάλλεται από τον εγωισμό των φαινο-ικανοτήτων. Σημαντικό ρόλο εξίσου παίζει η "μοιραία" μοιρασιά των ικανοτήτων κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατή η επιτέλεση του συνολικού άθλου μόνο με την συνένωσή τους. Τέλος, ακόμα πιο σημαντικό είναι το στοιχείο πως ο Φρόντο δέχεται τη βοήθεια των υπολοίπων μόνο μέχρι το τέλος του γνωστού βασιλείου, ενώ καλείται να διανύσει "ίση απόσταση" με την παρέα ενός ακόμη αγνού ανιδιοτελούς Χόμπιτ (ο οποίος μόλις ο Φρόντο αναλαμβάνει την αποστολή, αν και παδικός φίλος, τον αποκαλεί πλέον Κύριο Φρόντο από σεβασμό στη σημαντικότητα του έργου που έχει να επιτελέσει - πρόκειται για πλάγια αναφορά στον σεβασμό του ανθρώπου ως φορέα των ιδιοτήτων και όχι ως αποτέλεσμα αυτών).
Σημαντικότατος χαρακτήρας φυσικά είναι η διπλή (διχασμένη) προσωπικότητα του Γκόλουμ. Εκεί που η αγνότητα συναντά την πονηρία, και η φιλία την εχθρότητα... Όταν η γνώση (δαχτυλίδι) πέφτει σε λάθος χέρια που δεν είναι έτοιμα να την κατανοήσουν, τα πράγματα γίνονται τραγικά (βλέπε ταινία "η σφαίρα" όπου λέγεται το σημαντικό: είναι ο άνθρωπος σε θέση να διαχειριστεί τα όνειρά του;προς το παρόν ονειρεύεται μόνο καταστροφή και θάνατο!). Έτσι, κάποιος, στην προσπάθειά του να διαχειριστεί μέσα ευδαιμονίας χωρίς πριν να μπορεί να κατανοήσει το νόημα της ευδαιμονίας καταλήγει ανισόρροπος, καταστροφικός αλλά και αυτοκαταστροφικός (αναφορά στο σύγχρονο ηδονισμό). Στην αναζήτηση της φαύλης ευδαιμονίας, ο ένας αδελφός θα σκοτώσει τον άλλο, όπως ο Κάιν τον Άβελ της Γενέσεως, όπως προσπάθησε ο Άνθρωπος να φονεύσει το Χόμπιτ.
Έδωσα ένα στίγμα του βασικού σκεπτκού μου γύρω από το παραμύθι του "ο άρχοντας των δαχτυλιδιών". Φυσικά για μία εκτεταμένη ανάλυση μπορεί κανείς να γράψει πάμπολλα, όπου και θα ακροβατεί ανάμεσα στα επιμέρους νοήματα, με κίνδυνο να ξεφύγει από το γενικό νόημα. Εντούτοις, είναι από τα έργα που αξίζει κανείς να φιλοσοφήσει.
[ Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/την : StavmanR στις 20-08-2008 15:01 ]
