Σκέψεις για τον τελευταίο δίσκο του Παύλου Παυλίδη

Η λέξη "κριτική" ίσως ακούγεται βαριά. Ποιοί είμαστε εμείς που θα κρίνουμε τον Παύλο Παυλίδη. Με τα τραγούδια του έχουν μεγαλώσει χιλιάδες παιδιά. Η λέξη "σκέψεις" ίσως ακούγεται καλύτερη. Πριν λίγο καιρό έτυχε να ακούσω το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, δηλαδή το "Μια πυρκαγιά σε ένα σπιρτόκουτο". Αρχικά εντυπωσιάστηκα από τον τίτλο. Αυτό, αλλά και το ίδιο το τραγούδι με παρακίνησαν να ακούσω και τον υπόλοιπο δίσκο και να αποκτήσω μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα, την οποία και σας παραθέτω.

1) Ο δίσκος ξεκινάει με το τραγούδι "Τα Λουλούδια". Ωραία μελωδία, ρυθμικό κομμάτι και το κλασικό πλέον ύφος του Παυλίδη με την χαρακτηριστική χροιά του ήταν ένα θετικό ξεκίνημα για αυτό το μουσικό μου ταξίδι. Δεν σας κρύβω ότι με φρίκαραν λίγο οι στίχοι όταν τους πρόσεξα καλύτερα. Δεν ξέρω τι πίνει και δεν μας δίνει ο Παυλίδης πάντως στους στίχους του λέει αυτά: 

"Κάτι πτώματα που έθαψα 
μες τον κήπο βαθιά τα βάζω 
τα φερε στο σαλόνι μου 
με κοιτάζουν και τα κοιτάζω 

Μου αφήνει μηνύματα 
στο ψυγείο και στο τραπέζι 
με κρυμμένα νοήματα 
πάλι με το μυαλό μου παίζει 

Μέσα σ’ αυτό το σπίτι 
μένω με κάποιον άλλον 
που όλο κρύβεται 
πολύ καλά και μάλλον 

Χρειάζεται να πάω 
ένα μακρύ ταξίδι 
κι όταν γυρίσω πια 
ελπίζω να ’χει φύγει"

2) Στο νούμερο δύο ακούμε το τραγούδι "Έλα Κοντά Μου". Δεν μπορώ να πω ότι με εξέπληξε το ύφος του τραγουδιού, μοιάζει αρκετά με κάποια τραγούδια του Παύλου από προηγούμενους δίσκους. Αναφέρομαι στο ύφος ξαναλέω, την ήρεμη αλλά ρυθμική μπαλάντα, χωρίς κάποιο ξέσπασμα ή κάτι που να αλλάξει τη ροή του. Δεν με ενόχλησε ως τραγούδι, ωστόσο δεν με άγγιξε ιδιαίτερα σε σχέση με άλλα του δίσκου. 

"Φεύγει 
κυλάει σαν ποτάμι
περνάει ο καιρός 
μα ακόμη ανασαίνω
είσαι στο βάθος της νύχτας 
αστέρι αναμμένο".

3) "Το Τέλος Του Κόσμου". Από τις όμορφες στιγμές του Παυλίδη στο δίσκο αυτό. Ωραία μπαλάντα με έντονη κιθάρα και ένα ρεφρέν που σε "τραβάει". Ωραία η μελωδία στην αρχή, καθώς και το σόλο προς το τέλος του τραγουδιού. Επιπλέον, τα έντονα ντραμς δίνουν μια άλλη δυναμική σε αυτό, αλλά και σε άλλα κομμάτια.

"Στέκομαι εδώ 
στον άδειο σταθμό 
και σε περιμένω, 
περιμένω 

Θέλω να ’ρθεις 
και να πάμε όπου πάει 
το επόμενο τρένο". 

4) Στο νούμερο τέσσερα συναντάμε το "Μια Πυρκαγιά Σε Ένα Σπιρτόκουτο". Το έβαλα δυνατά στα ηχεία και δεν σας κρύβω ότι μου θύμισε κάτι από Ξύλινα Σπαθιά. Μελωδικό, ατμοσφαιρικό τραγούδι με όμορφη κιθάρα για ακόμα μια φορά και ρεφρέν που δηλώνει έντονη νοσταλγία. Οι στίχοι αρμονικοί με το υπόλοιπο αποτέλεσμα.

"Σήμερα σκεφτόμουνα το φως 
έτσι όπως έπεφτε στο πρόσωπό σου αλλόκοτο 
καθώς γελούσες και ψιθύριζες διαρκώς 
ότι χωράει μια πυρκαγιά σ’ ένα σπιρτόκουτο 

Μια καμπάνα που χτυπάει απ’ τον αέρα 
με φέρνει πάλι εκεί που σ’ έχασα 

Σήμερα σκέφτηκα ότι έχω να σε ’δω 
πολύ καιρό 
μια μέρα χάθηκες στο πλήθος κάπου εδώ,
παράξενο"

5) Πέμπτο τραγούδι είναι το "Navigator". Εξαιρετική κιθάρα, που δίνει τα ρέστα της σε αυτό το δίσκο με τις σπαρακτικές της μελωδίες. Ανήσυχο τραγούδι, περιγράφει μια κοπέλα που ψάχνει στους δρόμους να βρει κάποιον που είχε δει την προηγούμενη ημέρα. Αξιοσημείωτη η αλλαγή στα ντραμς προς το τέλος του τραγουδιού. Γενικά από τα πολύ καλά στοιχεία αυτού του δίσκου.

"Ψάχνει να βρει τον ίδιο τύπο 
στο ίδιο φανάρι που σταμάτησε εχθές 
μα όπως κοιτάει αντί γι αυτόν βλέπει έναν κήπο 
με κάτι άγνωστα λουλούδια, απόκρημνες ακτές 
και ξαφνικά μπροστά στ’ αμάξι 
προτού αλλάξει πια ο κόσμος οριστικά 
πάλι αυτός τη ρωτάει αν του επιτρέπει 
να την κοιτάξει μες στα μάτια τελευταία φορά". 

6) Άλλο ένα τραγούδι που μας μπερδεύει ή και μας φρικάρει λίγο για την κατάσταση του Παύλου όταν το έγραφε. "Μια Φορά". Ρυθμικό κομμάτι, γρήγορο, "ψυχοτροπικό" θα έλεγε κανείς. Ίσως δεν ξεχωρίζει τόσο σε σχέση με άλλα τραγούδια. Όσον αφορά τους στίχους, τα συμπεράσματα δικά σας:

"Μια φορά πριν από χρόνια 
πριν από λίγο μια σκιά 
κάποτε πάγος και χιόνια 
λίγο πριν και μετά 

Έμοιαζε τόσο με σένα 
έτρεξα να σε βρω 
μια φορά πριν από χρόνια 
λίγο πριν κάπου εδώ".

7) Στο νούμερο εφτά ακούμε το "Ποτέ Ξανά", μια ήρεμη μπαλάντα με ατμοσφαιρικό ρεφρέν και ωραίους στίχους. Στα θετικά του τραγουδιού είναι και πάλι η μουσική, η οποία σε ταξιδεύει και σου προσφέρει πολλά συναισθήματα.

"Κι ανατινάζονται τα λόγια 
που ήθελα τόσο να σου πω 
κατρακυλάνε σαν ποτάμια 
σ’ έναν άγνωστο γκρεμό 

Κι όσο παλεύω να σε φτάσω 
τόσο σε παίρνει μακρυά 
αυτός ο αέρας που σφυρίζει σα να λέει 
ποτέ ξανά".

8) "Ο Πύργος Του Ποτέ". Πιθανότατα αναφέρεται στη Θεσσαλονίκη, κάτι που δεν έκανε συχνά ο Παυλίδης τα τελευταία χρόνια. Οι στίχοι έχουν μια ροή και χρειάζονται προσοχή. Το τραγούδι αυτό καθ'αυτό δεν εντυπωσιάζει, εκτός ίσως από όσους έχουν συναισθηματική σχέση με τη Θεσσαλονίκη. Αν προσέξεις τους στίχους όμως, αρχίζεις να μπαίνεις στο "κλίμα" τους τραγουδιού και το βλέπεις με άλλο μάτι.

"Αυτός ο κύριος μοναχός κοιτάζει κάπου απέναντι
κάποια ασήμαντη ομορφιά, ασήμαντη, απέραντη".

9) Δυναμικό ξεκίνημα στο νούμερο εννιά από το τραγούδι "Στις Ακτές Του Παραδείσου". Επιτέλους, σε αυτόν τουλάχιστον το δίσκο, ο Παυλίδης υψώνει λίγο τη φωνή του και αφήνει να ακουστεί η ιδαιτερότητά της. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί σταμάτησε να την αναδεικνύει τα τελευταία χρόνια, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Δυνατό τραγούδι και θετικό αποτέλεσμα, με ωραίους στίχους κυρίως προς το τέλος.

"Στις ακτές του παραδείσου 
κράτα με σφιχτά απ’ το χέρι 
η καρδιά μου είναι δική σου 
ο παράδεισος το ξέρει 

Μείνε εδώ μαζί μου 
μέσα στο σκοτάδι 
λάμψε σαν αστέρι".

10) "Η Γοργόνα". Η ωραία κιθάρα ξαναχτυπά. Όμορφη εισαγωγή, σε ταξιδεύει πολύ μακριά, και για σχεδόν 5 λεπτά σε αφήνει να χαθείς σε όποιο μέρος εσύ επιλέξεις. Ερωτικό τραγούδι, ένα από τα αρκετά του Παύλου σε αυτό τον δίσκο, με ποιητικούς στίχους και γενικότερα ποιοτική μουσική επένδυση. Σχεδόν συγκινητικό το αποτέλεσμα.

"Αναρωτιέμαι αν μ’ είχες κάποτε διαλέξει 
αν η αγάπη έχει μια αφετηρία 
είμαι ένα πλοίο σε νυχτερινή πορεία 
και συ ορίζοντας την ώρα που θα φέξει".

11) "Η Αγάπη Σου". Ακόμα ένα ερωτικό τραγούδι, ένας ερωτικός μονόλογος του Παυλίδη. Ιδιαίτερο, συναισθηματικά φορτισμένο και, κατά τη γνώμη μου, ωραίο. Δεν είναι τραγούδι για live ίσως, αλλά αυτό δεν πρέπει να παίζει πάντα ρόλο στη δημιουργία ενός τραγουδιού. Απλή ενορχήστρωση, σχεδόν απαγγελία από τον Παύλο Παυλίδη.

"Η αγάπη σου είναι κρυμμένη πληγή 
κοιμάται μες στα λευκά σου σεντόνια 
ξυπνάει φοβάται και θέλει να βγει 
απ’ τις ρωγμές που αφήνουν όπως περνάνε τα χρόνια".

12) Το τελευταίο τραγούδι του δίσκου έχει τίτλο "Τραλαλά" και ουσιαστικά είναι instrumental. Στην μουσική του καριέρα η επιλογή instrumental κομματιών υπήρξε ένα σχεδόν συχνό φαινόμενο και στον συγκεκριμένο δίσκο η επιλογή αυτή τον δικαιώνει σε μεγάλο ποσοστό. Όπως και τα υπόλοιπα κομμάτια, έτσι κι αυτό, έχει όμορφη μελωδία και, αν και στερείται τους στίχους του Παύλου, καταφέρνει "να σε πάει μακριά".

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι ο δίσκος "Μια πυρκαγιά σε ένα σπιρτόκουτο" έχει μερικές πολύ καλές στιγμές και κυρίως έχει μερικές υψηλού αισθητικού επιπέδου μελωδίες. Κακά τα ψέματα, όταν ακούς τα τραγούδια του Παυλίδη πλέον χρειάζεται υπομονή για να τα κρίνεις. Δεν είναι όπως τον παλιό καιρό με τα Ξύλινα Σπαθιά που τα τραγούδια τους "σε πέταγαν στον τοίχο" από το πρώτο λεπτό και σε ανάγκαζαν να τα ακούς ξανά και ξανά. Τα τραγούδια που βγάζει ο Παυλίδης τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι κρύβουν μια υπόγεια ομορφιά που έρχεται στην επιφάνεια σταδιακά.  Tα τραγούδια του Παύλου στην «μετα-Σπαθιών» εποχή σίγουρα δεν σε ξεσηκώνουν τόσο, αλλά οπωσδήποτε σε χαλαρώνουν και σου δημιουργούν άλλα συναισθήματα. Το σύνηθες πρόβλημα με το κοινό του είναι ότι τον έχουν συνδέσει με την εποχή της νιότης του και αδυνατούν να δουν τα τραγούδια του από μια άλλη βάση, από ένα άλλο πρίσμα. Ένα παράπονο έχω από τον Παυλίδη. Θεωρώ ότι αδικεί τον εαυτό του με το να μην αναδεικνύει τη φωνή του και να μην ερμηνεύει τραγούδια με μεγαλύτερη φωνητική δυσκολία. Το έκανε παλιότερα με τα Ξύλινα Σπαθιά, μου είναι δύσκολο να πιστέψω ότι πλέον δεν μπορεί να το κάνει. Ωραίες οι ήρεμες μπαλάντες με τις γλυκές μελωδίες, αλλά η φωνή του Παύλου ίσως μπορεί να δώσει περισσότερα. Ο δίσκος έχει και κάποιες όχι τόσο φωτεινές στιγμές, μάλλον επειδή μερικές φορές ο Παυλίδης επαναλαμβάνεται, ωστόσο το αποτέλεσμα κρίνεται ικανοποιητικό και περιμένουμε με ενδιαφέρον τις επόμενες εμπνεύσεις του.