Αντώνης Ανδρικάκης: Η αλήθεια είναι ότι γράφω με την ψυχούλα μου

Γράφει ο Κωνσταντίνος Παυλικιάνης (CHE)
224 άρθρα στο MusicHeaven

Ο Αντώνης Ανδρικάκης, με μεγάλη καριέρα στο ραδιόφωνο, είναι μεταξύ άλλων και στιχουργός αγαπημένων μας τραγουδιών, αν και ο ίδιος κάνει ό,τι μπορεί για να μην τα προωθήσει. Εκεί που άλλοι θα εξαντλούσαν κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο για να προωθήσουν το έργο τους, ο Ανδρικάκης έκανε το αντίθετο. Δεν επιδίωκε τη συνεργασία με κανέναν συνθέτη, δεν διαφήμιζε ούτε έπαιζε τα τραγούδια των οποίων έγραψε τους στίχους, αλλά μ’ έναν μαγικό τρόπο τα τραγούδια αυτά κέρδισαν τη μάχη με τον χρόνο, παίζονται απ’ όλα τα ραδιόφωνα, κι αν κάποιος αναζητήσει τη «χρυσή συνταγή» μάλλον θα εγκαταλείψει τις προσπάθειές του συνειδητοποιώντας τη ματαιότητα του εγχειρήματος. Όπως λέει και ο ίδιος ο Ανδρικάκης, το μόνο που έκανε ήταν να γράφει με την ψυχούλα του… Κι ίσως αυτό να αρκεί. Ο λόγος, λοιπόν, στον ίδιο!

Α.Α.: Γεννήθηκα στον Πειραιά το 1956, όπου τελείωσα την Ιωνίδειο Σχολή Πειραιώς, και στη συνέχεια το Μετσόβειο Πολυτεχνείο, τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, αλλά δεν ασχολήθηκα καθόλου με το επάγγελμα αυτό. Από πολύ μικρός άκουγα μουσική, ελληνική κυρίως αλλά και ξένη, και ξεκίνησα γράφοντας κάποια άρθρα στο περιοδικό Ήχος, για χαρτζιλίκι δηλαδή, και αμέσως μετά πήγα στο Β’ Πρόγραμμα. Η κα Μιχαλίτση, που ήταν διευθύντρια του Β’ Προγράμματος, διάβασε κάποια κείμενά μου και με κάλεσε στο Β’ Πρόγραμμα να κάνω κάποιες εκπομπές. Η αλήθεια είναι ότι τότε της είπα «όχι» γιατί στο δημόσιο ραδιόφωνο θα γίνεται λογοκρισία. Αλλά μου λέει «ελάτε, κι αν δείτε ότι σας κάνει λογοκρισία κανείς, φεύγετε». Και τελικά έκατσα από το 1979, νομίζω, μέχρι το 1987, κάνοντας εκπομπές στο Β’ Πρόγραμμα ως συμβασιούχος. Το 1987 απολύθηκα από ναύτης και πήγα στον καινούργιο τότε σταθμό, τον TOP FM, και στο περιοδικό Ταχυδρόμος παράλληλα. Το 1990, πήγα στον ΣΚΑΙ, όπου έκατσα 10 χρόνια, μέχρι το 2000, και από το 1995 μέχρι το 2000 ήμουν διευθυντής προγράμματος. Το 2000, πήγα στον PLANET γενικός διευθυντής και το 2001 πήγα γενικός διευθυντής στην Ελληνική Ραδιοφωνία, στην ΕΡΤ, κι έκατσα μέχρι το 2010. Αυτά σε ό,τι αφορά τα ραδιοφωνικά δρώμενα. Παράλληλα έκανα τραγούδια, έκανα θέατρο στο Δελφινάριο, στο Περοκέ, στο Βέμπο, στο Παρκ, με εξαιρετικούς ηθοποιούς και συναδέλφους, όπως η Δήμητρα Παπαδοπούλου, ο Άγγελος Πυριόχος, ο Λάκης Μπέλλος, ο Γιάννης Μακρής, ο Χάρρυ Κλυνν, ο Γιάννης Καλαμίτσης, και συνεργάστηκα και με τον Γιώργο Μητσικώστα.

Με την στιχουργική πως ασχοληθήκατε;
Α.Α.: Έγινε τελείως τυχαία. Γνώρισα τον συνθέτη Τάκη Μπουγά ως συνεργάτη του Χάρρυ Κλυνν -είχα κάνει και εκπομπή στο Β’ Πρόγραμμα με τον Χάρρυ Κλυνν με τεράστια επιτυχία, το 1980, με τίτλο «Αραμπάδες Με Καρούλια, Βάσανα Που Έχει Η Αγάπη» (γέλια)- και κάτι σχεδιάζαμε να κάνουμε τότε στην τηλεόραση και μου έδωσε ο Τάκης Μπουγάς το θέμα για να το δώσω σε κάποιον στιχουργό να γράψει τον στίχο. Και για πλάκα τον έγραψα εγώ! Και μου είπε ότι είναι πάρα πολύ καλός ο στίχος αυτός και μου έδωσε αμέσως 10 μελωδίες δικές του, στις οποίες έγραψα στίχους πάνω, σε μια εβδομάδα, κι έγινε ο δίσκος «Μίλα Μου Απλά» (1982), ο πρώτος μου δίσκος, και τραγουδούσανε ο Μανώλης Λιδάκης, η Ελένη Δήμου και ο Γιάννης Πάριος. Έτσι ξεκινήσαμε. Μετά, αφού κάναμε κι έναν δίσκο μαζί με τον Κώστα Γανωτή, γνώρισα τον Αντώνη Βαρδή, με τον οποίο κάναμε πάρα πολλά τραγούδια. Έκανα και με τον Σταμάτη Σπανουδάκη, τον Χρήστο Νικολόπουλο, με τον Γιάννη Μαρκόπουλο έναν ολόκληρο δίσκο… Είχα την πολυτέλεια να κάνω τραγούδια με όποιους ήθελα εγώ. Δηλαδή για κάποιους ανθρώπους που εκτιμούσα και εκτιμώ παρά πολύ και που αγαπώ. Θέλω να πω ότι δεν κυκλοφόρησα στην αγορά του τραγουδιού. Επειδή δούλευα συνήθως πάρα πολλές ώρες σε άλλες δουλειές, τους στίχους τούς είχα για τη δική μου ευχαρίστηση. Κι ήταν για μένα, πως να το πω…, για την ψυχούλα μου πιο πολύ. Διάλεγα τους ανθρώπους και τις μελωδίες που εγώ ήθελα. Και πρέπει να σου πω μια λεπτομέρεια: τα πιο πολλά μου τραγούδια είναι πάνω σε μελωδίες γραμμένα. Είχα ξαναπεί, σε πολύ παλιότερή μου συνέντευξη, ότι μάλλον έχω απωθημένα μουσικού γιατί διάλεγα μελωδίες και είχα μια υποσυνείδητη «κόντρα» και αγάπη με τον συνθέτη για να φτιάξω ένα στιχάκι που να είναι εφάμιλλο ή καλύτερο από τη μελωδία. Νομίζω ότι η αγάπη μου για τη μουσική με οδήγησε και πάντως δεν χρειάστηκε ποτέ να μπω στην αγορά του τραγουδιού, ότι δηλαδή «έχω κάτι τραγούδια, κοιτάξτε τα» κ.λπ. Δεν συνέβη ποτέ αυτό. Μου δίναν μελωδίες και πάνω στις μελωδίες έγραφα τους στίχους.

Παρόλα αυτά, αν και δεν είδατε ποτέ τον εαυτό σας ως επαγγελματία στιχουργό, έχετε γράψει στίχους σε αρκετά τραγούδια που είναι διαχρονικά.
Α.Α.: Πιστεύω ότι η αξία του τραγουδιού είναι η ηλικία του. Ακούω τραγούδια από τη δεκαετία του 1990 που ακόμα παίζονται. Άμα κάνεις ένα τραγούδι και σε 6 μήνες έχει χαθεί; Η διαχρονικότητα νομίζω ότι δικαιώνει. 

ΕΦΥΓΕΣ ΝΩΡΙΣ – Ελευθερία Αρβανιτάκη
(1986, μουσική: Σταμάτης Σπανουδάκης, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Αυτό είναι του Σταμάτη Σπανουδάκη, του αγαπημένου μου, με τον οποίο κάναμε και κάνουμε παρέα. Μαζί ήμασταν και στο Βέμπο μία ή δύο σεζόν κι έγραψε μουσική ο Σταμάτης. Κι αυτό είναι πάνω σε μελωδία. Μάλιστα το έγραψα στο σπίτι του στην Παιανία. Μου έδωσε τη μελωδία και έκατσα στο υπόγειο και το έγραψα ένα βράδυ. Αλλά αυτό συνέβη το 1984, νομίζω, ενώ το τραγούδι κυκλοφόρησε το 1986. Μάλιστα εγώ το είχα ξεχάσει. Του άρεσε του Σταμάτη πάρα πολύ και το 1986, που υπηρετούσα στο Ναυτικό σε καράβι, με πήρε τηλέφωνο ο Σταμάτης με την Ελευθερία Αρβανιτάκη και μου λένε:
- Φτιάχνουμε έναν δίσκο, το «Κοντραμπάντο». Να βάλουμε το «Έφυγες Νωρίς»;
- Διάβασέ μου τι λέει το τραγούδι!
Το είχα ξεχάσει (γέλια)! Μου το διαβάσανε, λέω «Ο.Κ., νομίζω ότι εντάξει είναι». Και το είπε η Ελευθερία και μετά το είπε και η Δήμητρα Γαλάνη σε ζωντανή ηχογράφηση, το είπε η Άλκηστις Πρωτοψάλτη… το είπε πάρα πολύς κόσμος και το τραγούδι ζει ακόμα. Δεν έχω κάποιο γεγονός το οποίο με οδήγησε να γράψω αυτόν τον στίχο. Καμιά φορά, ξέρεις, είναι οι ψυχολογικές μεταπτώσεις, κάποιο συναίσθημα που έχεις εκείνη την στιγμή, και σου βγαίνει σ’ έναν στίχο. Δεν είναι ανάγκη να το ‘χεις ζήσει. Μπορεί κάποιος να σου ‘χει πει κάτι, μπορεί να βρίσκεσαι σε μια κατάσταση περίεργη και να σου βγει.

ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΓΙΑΤΙ – Αντώνης Βαρδής
(1988, μουσική: Αντώνης Βαρδής, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Ο Αντώνης είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μου. Μου έδινε μελωδίες και έγραφα στίχους. Αυτή είναι η ιστορία μας. Δεν έχω κάποια συγκεκριμένη ιστορία να πω για κάθε τραγούδι, αλλά πάντα με «ερέθιζαν» οι μελωδίες του Αντώνη. Μου διέγειραν το συναίσθημα, τη φαντασία, δηλαδή με οδηγούσαν σε κάποιους δρόμους. Καμιά φορά μου ερχόταν αυθόρμητο. Οδηγούσα στον δρόμο και μου έβγαινε ένα τραγούδι ολόκληρο και δεν προλάβαινα να πάω δεξιά, να πάρω ένα μολύβι, αν είχα μέσα στο αυτοκίνητο, για να γράψω! (γέλια). Όχι «καμιά φορά». Τις πιο πολλές φορές συνέβαινε και μετά διόρθωνα πολύ λίγα πράγματα. 

ΕΞ ΕΠΑΦΗΣ – Δήμητρα Γαλάνη
(1988, μουσική: Νίκος Ιγνατιάδης, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Ήμουν ναύτης και νομίζω ότι αυτός ο δίσκος είναι γραμμένος όλος στον ναύσταθμο. Ο Νίκος ήταν ένας εξαιρετικός συνθέτης, πραγματικά, και μαέστρος. Μου ‘χει δώσει κι αυτός κάμποσες μελωδίες και πάλι οι μελωδίες με οδηγήσανε σ’ αυτό. Η αγάπη που έχω στη Δήμητρα και η εκτίμηση είναι γνωστή, τα ‘χω πει πάρα πολλές φορές. Ήτανε για τη Δήμητρα αυτός ο δίσκος και πήγε και πάρα πολύ καλά. Αλλά πάλι δεν έχω να σου πω ένα συγκεκριμένο πράγμα, απλά για μένα ο γνώμονας είναι η μελωδία. 

Στον ίδιο δίσκο είναι και το «Θ’ Αλλάξω Τακτική». Να υποθέσω ότι γράφτηκε κι αυτό στον ναύσταθμο;
Α.Α.: Όλα! Αυτός ο δίσκος γράφτηκε όλος στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας σε βάρδιες! (γέλια) Υπήρχαν οι κασέτες τότε. Είχα ένα μικρό κασετοφωνάκι, το οποίο ήταν και δημοσιογραφικό. Υπηρέτησα σε καράβι για πολύ καιρό, οπότε κάποια στιγμή, όταν είχα βάρδια ή ελεύθερο χρόνο, έβαζα το κασετοφωνάκι και άκουγα τις μελωδίες και έγραφα. Όταν κυκλοφόρησε, το 1988, είχα απολυθεί ήδη.   

ΘΑ ΕΚΡΑΓΩ – Αντώνης Βαρδής
(1988, μουσική: Αντώνης Βαρδής, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Αυτό πραγματικά είναι ένα τραγούδι που όταν άκουσα τη μελωδία ήταν συγκλονιστική. Μόνο με μια κιθάρα ο Αντώνης μού έδωσε τη μελωδία και σου έβγαζε το περιεχόμενο. Αυτό το τραγούδι ζει ακόμα. Τι να σου πω δηλαδή. Είναι πολύ εντυπωσιακό ύστερα από τόσα χρόνια. Πιστεύω ότι η μελωδία είχε από μόνης της το περιεχόμενο. Ε, κοίταξε, όσο μπορούσαμε το γράψαμε καλά.

Η επιτυχία του τραγουδιού ήταν πράγματι μεγάλη αλλά μήπως αυτό έχει να κάνει και με τον ίδιο τον στίχο; Η μουσική ήταν, βέβαια, επιβλητική αλλά αυτό το «Θα Εκραγώ» μήπως έβγαλε συναισθήματα του κόσμου που πραγματικά μπορεί να ήταν έτοιμος να «εκραγεί»;
Α.Α.: Σωστά, αλλά να σου πω κάτι; Ένα τραγούδι είναι η σχέση στίχου και μουσικής. Δηλαδή δεν θα πει κανείς ότι είναι πιο καλός ο στίχος ή πιο καλή η μουσική. Είναι ένα πάντρεμα. Είναι ένας έρωτας μεταξύ της μελωδίας και του στίχου. Εάν πάει καλά ο έρωτας, το τραγούδι σκίζει.

ΒΑΡΕΘΗΚΑ – Αντώνης Βαρδής
(1990, μουσική: Αντώνης Βαρδής, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Με τον Αντώνη είχαμε μία διαρκή σχέση, πήγαινα σπίτι του, ψάχναμε μελωδίες, φτιάχναμε τραγούδια, πήγαινα και έγραφα, κάναμε και παρέα πολύ. Είχαμε μια τέτοια σχέση, που έχουν συνήθως άνθρωποι που κολλάνε μεταξύ τους και κάνουνε παρέα, συζητάνε, ανταλλάσσουν τις απόψεις τους, τις αγωνίες τους κι εκεί νομίζω ότι δημιουργούνται καλά πράγματα. Τώρα, ο χρόνος τα δείχνει τα καλά πράγματα αλλά νομίζω ότι από αυτές τις σχέσεις δημιουργούνται.

ΔΕ ΘΑ ΜΕ ΞΕΧΑΣΕΙΣ – Αντώνης Βαρδής
(1990, μουσική: Αντώνης Βαρδής, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α. Αυτό είναι ένα από τα πολύ λίγα τραγούδια που ο Αντώνης έγραψε μελωδία πάνω σε στίχους δικούς μου. Έγραψα τους στίχους στο εξοχικό σπίτι μου στη Ραφήνα, μου βγήκε πάλι μονοκόμματος αυτός ο στίχος, και του το ‘δωσα. Και μάλιστα του άρεσε πάρα πολύ. Μου έλεγε:
- Αμάν, πώς θα το κάνω;
(γέλια) Μετά, μου έπαιξε τη μελωδία και να σου πω και κάτι για το «Δε Θα Με Ξεχάσεις». Πήγαμε να το ηχογραφήσουμε κι ήταν ένας ηχολήπτης φίλος μας εκεί, ο οποίος μόλις άκουσε τον Αντώνη -την πρώτη δοκιμή έκανε- ανατρίχιασε! Και του λέω του Αντώνη:
- Πάτα το κουμπί! Το ‘χουμε!
Ήταν η πρώτη φορά που το άκουγε κάποιος άνθρωπος και ανατρίχιασε! Επομένως λέω «εντάξει, τον άγγιξε τον άνθρωπο!». Η αλήθεια είναι ότι γράφω με την ψυχούλα μου. Δεν χρησιμοποίησα τίποτα εφέ στον λόγο μου. Έγραψα όπως το ένιωσα και πιστεύω ότι πάντα ένα τραγούδι πρέπει να έχει και λίγο «αίμα» μέσα, να μην είναι κατασκευή. Δεν ξέρω αν τα στιχάκια μου είναι καλά ή κακά, ο χρόνος τα κρίνει αυτά τα πράγματα, αλλά έχω την αίσθηση ότι έχω γράψει απ’ την ψυχή μου. Είναι κάτι ότι ύστερα από τόσα χρόνια το ακούς και το ξανακούς από τα ραδιόφωνα.

ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΕΡΓΟ ΘΕΑΤΕΣ – Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου
(1991, μουσική: Γιώργος Νταλάρας, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Πρέπει να σου πω το εξής. Ο Γιώργος Νταλάρας είναι ο πιο κοντινός μου φίλος από το 1975. Τον γνώρισα τον Νταλάρα, με τον οποίο διατηρούμε φιλικές και οικογενειακές σχέσεις από τότε, στην μπουάτ Θεμέλιο. Σχήμα Νταλάρας, Αλεξίου, Βίσση. Ήμουνα, λοιπόν, στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο, που σου είπα προηγουμένως, και είχαμε ένα πολιτιστικό γραφείο και κάναμε συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, πάρα πολλά πράγματα τότε, και είχε γίνει σεισμός στο Αγρίνιο και είπε ο πρύτανης ως Πολυτεχνείο να οργανώσουμε μια συναυλία και να μαζέψουμε κάποια χρήματα για να τα πάμε στους σεισμοπαθείς. Και πήγαμε κάποια μέλη από το πολιτιστικό γραφείο στη μπουάτ Θεμέλιο να παρακαλέσουμε τον Γιώργο Νταλάρα, την Αλεξίου και τη Βίσση να κάνουνε μία συναυλία στο μεγάλο αμφιθέατρο των Χημικών στην Πατησίων για να μαζέψουμε λεφτά. Έγινε η συναυλία, χαμός, δεν μας έφτασε το αμφιθέατρο των Χημικών (γέλια), μαζέψαμε χρήματα και τα δώσαμε στους ανθρώπους. Έτσι γνώρισα τον Γιώργο. Μάλιστα, κυκλοφόρησε πέρυσι ένα βίντεο ασπρόμαυρο, που συγκινήθηκα πάρα πολύ, που είχε ένα τραγούδι που ήταν ο Γιώργος μέσα στο αμφιθέατρο, από τη συναυλία που κάναμε. Έκτοτε γίναμε φίλοι και σε προσωπικό επίπεδο. Κάναμε πολλές εκπομπές στο ραδιόφωνο, κάναμε συνεντεύξεις, και το «Στο Ίδιο Έργο Θεατές» ήταν το πρώτο τραγούδι που κάναμε μαζί. Τραγουδούσε στο Αττικόν μαζί με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και μου είπε «να γράψουμε ένα τραγούδι να το πούμε μαζί με τον Βασίλη στην έναρξη». Έγραψα τους στίχους, από τα λίγα τραγούδια που έγραψα πρώτα τους στίχους, ο Γιώργος έβαλε τη μελωδία και το λέγανε στην έναρξη του προγράμματος. Μετά δισκογραφήθηκε κι ακόμα παίζεται. Πρέπει να σου πω και κάτι άλλο, το οποίο έχει μεγάλη σημασία. Εγώ δεν υπερασπίστηκα ποτέ τα τραγούδια μου. Δεν έδινα συνεντεύξεις για τα τραγούδια μου, δεν μερίμνησα να με μάθει κανείς από αυτά, τα άφησα απροστάτευτα να δαγκώσουν οι ακροατές και άμα τους αρέσανε. Θέλω να πω ότι δεν έχτισα τίποτα γύρω-γύρω από μένα και τα τραγούδια μου. Δεν ήθελα, δεν είναι του χαρακτήρα μου, δεν έχω κάνει συνεντεύξεις κι αυτή που κάνουμε τώρα είναι σπάνια. Η μοναδική συνέντευξη που έχω δώσει για τα τραγούδια μου είναι στον Λευτέρη Παπαδόπουλο στην ΕΡΤ -γιατί στον Λευτέρη δεν μπορείς να πεις όχι (γέλια). Δεν το κυνήγησα. Δεν ήθελα κανείς να με ξέρει. Μια φορά ένας φίλος μου ηχολήπτης, ο Μίμης Κανής, σε κάποιες εκπομπές που κάναμε για την περιφέρεια, άκουσε το «Έφυγες Νωρίς», από το βινύλιο, και δάκρυσε και μου ‘πε:
- Πω, πω… ποιος το έγραψε αυτό;
- Εγώ! (γέλια)

Θα νόμιζε ότι του κάνατε πλάκα!
Α.Α.: Ναι! (γέλια) Μιλάμε για φίλο μου συνεργάτη. Και λέει:
- Τι;
Και παίρνει το βινύλιο και το γυρίζει από την ανάποδη. Δεν μ’ ενδιαφέρει να με ξέρουνε. Δεν μ’ ενδιέφερε ποτέ να χτίσω οτιδήποτε γύρω από αυτό. Τα έστειλα τα τραγούδια μου, τα ηχογράφησαν, κι όποιος ήθελε τα άκουγε κι όποιος δεν ήθελε δεν πειράζει καθόλου. Καταλαβαίνεις τι θέλω να πω. Το 1996, λοιπόν, κάναμε με τον Γιώργο [Νταλάρα] τα «Μεθυσμένα Τραγούδια» σε μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου και, βέβαια, εκείνο το συγκλονιστικό που μου συνέβη τότε ήταν ότι συνυπήρξα με τον Μάνο Ελευθερίου, έναν πολύ μεγάλο ποιητή και συγγραφέα και πολύ αγαπημένο μου. Πραγματικά, αυτές οι στιγμές στη ζωή ενός ανθρώπου είναι μοναδικές.  

ΙΣΩΣ – Γιάννης Βαρδής
(1997, μουσική: Αντώνης Βαρδής, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Αυτή τη μελωδία την είχα πάρα πολύ καιρό, δηλαδή μπορεί και να την είχα πάνω από έναν χρόνο, γιατί υπήρχε κάτι με μένα που δεν το είπαμε. Αργούσα πολύ να δώσω τους στίχους. Δεν προλάβαινα και πέρναγε πάρα πολύς καιρός. Αυτή τη μελωδία, μου την είχε δώσει ο Αντώνης και, μετά από έναν χρόνο, μού λέει:
- Αντωνάκη, τί θα γίνει;
Ένα αστείο που μου έλεγε ο Αντώνης πολλές φορές είναι:
- Αντωνάκη, προχωρήσαμε τον δίσκο, θα κάνουμε remix αλλά δεν έχουμε τον στίχο!
(γέλια)
Είχε φοβερό χιούμορ ο Αντώνης. Εν πάση περιπτώσει, μετά από έναν χρόνο, έκατσα ένα βράδυ και νομίζω ότι ήταν ένα από τα πρώτα τραγούδια του Γιάννη Βαρδή. Δεν έβρισκα λίγο χρόνο κάπου στο γραφείο μου στον ΣΚΑΙ ή το βράδυ στο σπίτι μου, σπάνια το βράδυ, για ν’ ακούσω μια μελωδία και να δουλέψω.

Έχει τύχει μία μελωδία να τη δώσουν σε άλλον στιχουργό και να την ακούσετε μετά;
Α.Α.: Όχι. Απλώς μου δίναν περισσότερες μελωδίες, στις οποίες δεν έγραφα. Εγώ διάλεγα. Δηλαδή, από τις δέκα μελωδίες διάλεγα τις δύο. Δεν μου έχει τύχει κάποια μελωδία να την ακούσω από αλλού, αλλά από τις πολλές μελωδίες που είχε ένας συνθέτης, διάλεγα δύο και έγραφα.    

ΑΜΑ ΔΕΙΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ (ΠΕΣ ΕΝΑ ΓΕΙΑ) – Γιάννης Βαρδής
(1998, μουσική: Αντώνης Βαρδής, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Το «Άμα Δεις Τα Παιδιά» έχει μια ιστορία συγκεκριμένη. Ήμουνα στον ΣΚΑΙ, όπως είπα, διευθυντής προγράμματος και διάβαζα τις ειδήσεις πριν βγουν στον αέρα. Και ήτανε μια είδηση με ένα παλικαράκι, 15 χρονών νομίζω ότι ήτανε, το οποίο πέθανε από ναρκωτικά μέσα σ’ ένα βαγόνι, είχανε περάσει 2-3 ημέρες και δεν το είχε αναζητήσει κανείς. Κι έλεγα 15 χρονών παιδί, δεν είχε μάνα ούτε πατέρα, τέλος πάντων, κάποιον να το ψάξει; Τελικώς, μετά από λίγες μέρες, βρέθηκαν οι γονείς του, είχε κάνει ο καθένας άλλη οικογένεια, δηλαδή είχανε χωρίσει και είχανε παντρευτεί με άλλους κι έκαναν κι άλλα παιδιά, και τσακωθήκανε ακόμα και στο νεκροταφείο. Κι αυτό πραγματικά… Μ’ έπιασε κάτι ας πούμε. Το έγραψα την ίδια μέρα το τραγούδι. Η μελωδία υπήρχε ήδη. Τις μελωδίες τις ακούω και τις ξανακούω και στον δρόμο και αλλού και κάποια στιγμή μού βγαίνει μια φράση, κάποια στιγμή μού βγαίνει ολόκληρο το τραγούδι, αλλά κουβαλάω πάντα μελωδίες. Τις ακούω πάρα πολλές φορές χωρίς να γράψω και ξαφνικά η μελωδία γίνεται, πως να το πω, συγγενής μου. Κάποια στιγμή, μου βγαίνουν λέξεις ή φράσεις.

Φαντάζομαι ότι όταν ακούγατε τη μουσική, δεν ακούγατε το τραγούδι ενορχηστρωμένο αλλά τον Αντώνη Βαρδή με την κιθάρα του.
Α.Α.: Βεβαίως. Αλλά και με μια κιθάρα ν’ ακούσεις τον Αντώνη και να κάνει «λα-λα-λα», σου βγάζει τέτοιο συναίσθημα… Ήταν τόσο έντονος, τόσο… όχι ευαίσθητος απλώς, ένας άνθρωπος επιβλητικός, τρυφερός, ένα παιδί σπάνιο, με μία κιθάρα και τη μελωδία και «λα-λα-λα». Έβγαζε αμέσως το αίσθημα. Η ορχήστρα έμπαινε μετά. Και πράγματι έκανε πολύ καλές ενορχηστρώσεις, είχε πολύ καλούς μουσικούς, αλλά μόνο να τον άκουγε κανείς με την κιθάρα του και χωρίς να λέει λόγια σε συγκινούσε και σε συγκλόνιζε. Μοναδική περίπτωση και εξαιρετικό παιδί.

ΜΕΙΝΕ – Αντώνης Ρέμος
(2000, μουσική: Κυριάκος Παπαδόπουλος, στίχοι: Αντώνης Ανδρικάκης)
Α.Α.: Είχε έρθει ο Αντώνης Ρέμος στο γραφείο -πάλι στον ΣΚΑΙ- και μου έδωσε δέκα μελωδίες. Μου λέει:
- Θα μου δώσεις ένα τραγουδάκι;
- Βέβαια! Γιατί να μην σου δώσω;
Διάλεξα δύο μελωδίες, το «Μείνε» και το «Μόνος Μου», ένα ζεϊμπέκικο. Και του τα έδωσα. Τις άλλες οκτώ δεν του τις έγραψα.

Ο συνθέτης του τραγουδιού, ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, συνεργάζεται επί μονίμου σχεδόν βάσεως με τον στιχουργό Ηλία Φιλίππου. Πώς κι έτσι αυτές οι μελωδίες ήρθαν σε σας;
Α.Α.: Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω! Επειδή δούλευα ίσως με τον Αντώνη [Βαρδή] κι είχαν ακούσει τα τραγούδια μου; Μια φορά είχαμε γνωριστεί πριν, στον Διογένη, με τον Αντώνη Ρέμο, μιλήσαμε, «καλησπέρα», «καλησπέρα» και μετά, πέρασε λίγος καιρός, και μου έφερε αυτές τις δέκα μελωδίες για να του δώσω ένα τραγούδι. Τώρα, υποψιάζομαι ότι επειδή ακούγανε τα τραγούδια μου με τον Αντώνη Βαρδή και του Αντώνη [Ρέμου] τού άρεσαν πολύ, είπανε να πάρουν κι ένα τραγούδι. Και από τις δέκα μελωδίες, έγραψα τις δύο αλλά μείνανε αυτά τα τραγούδια, το «Μείνε» και το «Μόνος Μου». Μετά, βέβαια, γνώρισα τον Κυριάκο -κι αυτό εξαιρετικό παιδί- αλλά δεν δουλέψαμε παρακάτω.

Αν υποθέσουμε ότι μπορούμε να ξεχωρίσουμε κάποιο, ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο τραγούδι;
Α.Α.: Α, δεν ξέρω… Θα αδικήσω κάποιο. Είναι αυτό που λέμε συνήθως, το κλασικό, «ποιο παιδί σου αγαπάς πιο πολύ». Όλα τ’ αγαπάω. Δεν νομίζω ότι θα ξεχωρίσω κάποιο τραγούδι. Ένα που αγάπησα πολύ είναι το «Πέρασμα Του Κόσμου» (1988) που έγραψα με τον Αντώνη Βαρδή. Όλα τ’ αγάπησα σ’ αυτό το τραγούδι. Και τη μελωδία και τον στίχο, όλα. Αλλά εν πάση περιπτώσει δεν μπορώ να πω ότι είναι το αγαπημένο μου. Είναι ένα από τα αγαπημένα μου. Πολλές φορές είχα και την ιδιορρυθμία στα ραδιόφωνα που διεύθυνα να τους λέω «δεν θα παίζετε τραγούδια μου», το οποίο δεν ήταν λογικό αλλά το είχα από ευθιξία ότι επειδή είμαι εγώ διευθυντής δεν θα παίζονται τα τραγούδια μου. Και τα έκοβα. Αλλά μετά κατάλαβα ότι δεν έχει νόημα αφού τα παίζουν όλοι οι άλλοι. Δεν ήθελα ποτέ να μου πουν «ορίστε, βάζει τα τραγούδια του».

Υπηρετείτε πλέον πάνω από 40 χρόνια το ελληνικό ραδιόφωνο. Ποια είναι η διαφορά του σημερινού ραδιοφώνου με το ραδιόφωνο της εποχής που ξεκινήσατε;
Α.Α.: Νομίζω ότι το ραδιόφωνο αυτήν την στιγμή, να μην πω ότι έχει καταστραφεί, έχει παρακμάσει. Το ραδιόφωνο έχει υποταχθεί στην playlist κι αυτό για μένα είναι έγκλημα. Απ’ την άλλη μεριά, δεν ξέρω και ο κόσμος πόσο έτοιμος είναι γιατί, τότε που κάναμε ραδιόφωνο, διάλεγε ο μουσικός παραγωγός τα τραγούδια, έβρισκε ο ίδιος ποιο τραγούδι νομίζει ότι είναι καλό να προτείνει στους ακροατές του, ενώ τώρα έχουμε φτάσει στο ραδιόφωνο-κονσέρβα. Νομίζω ότι σπάνιες περιπτώσεις παιδιών διαλέγουν μόνοι τους πια. Είναι υποχρεωμένοι να διαλέγουν μέσα από την playlist. Εξαιρείται η ΕΡΤ, η οποία πιστεύω ότι έχει πιο μεγάλη ελευθερία και παρουσιάζει εκπομπές με πιο βαθύ περιεχόμενο και αισθητική. Νομίζω ότι τα ιδιωτικά ραδιόφωνα έχουν πάει πια τελείως στο εμπορικό κομμάτι, έχουν την ακροαματικότητα ως στόχο κι έτσι το ραδιόφωνο έχει γίνει πιο… «φτηνό» και πιο προβλέψιμο. Τα παλιά τα χρόνια υπήρχανε εκπομπές που είχανε την προσωπικότητα του ραδιοφωνικού παραγωγού και είχαν και πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Θυμάμαι κάποτε που πολλοί έλεγαν «ακούω την εκπομπή του τάδε».
Α.Α.: Έτσι. Αυτό είναι ένα ζήτημα, ότι αυτήν την στιγμή δεν υπάρχει προσωποποιημένη εκπομπή, εκτός από πολύ λίγες εξαιρέσεις. Λένε «θ’ ακούσω τον σταθμό». Τον Γιάννη Πετρίδη χρησιμοποιώ ως παράδειγμα. Μ’ αυτά τα λαμπερά άτομα δούλεψα στην ΕΡΤ -10 χρόνια δούλεψα στην ΕΡΤ- και δεν ξέρω αν χρειάζεται να πω ότι φτιάξαμε το Β’ Πρόγραμμα καινούργιο, το Γ’, την ΕΡΑ ΣΠΟΡ, που πήγε πάρα πολύ καλά, και το νέο ραδιόφωνο Cosmos, το οποίο ακόμα και τώρα πάει μια χαρά. Εκεί πιστεύω ότι έγινε κανονικό ραδιόφωνο. Ακόμα γίνεται -για να μην ευλογώ τα γένια μου- ακόμα υπάρχει ελευθερία στην ΕΡΤ και κάνουν εκπομπές πιο ελεύθερα, πιο δημιουργικά. Ως γενικός διευθυντής στη Ραδιοφωνία, συνυπήρξα με τον Γιώργο Παπαστεφάνου, τον Πετρίδη, τον Λευτέρη Κογκαλίδη, με τον Αλέξη Κωστάλα… δηλαδή δούλεψα με όλους αυτούς αλλά και με καινούργια ταλέντα τα οποία υπάρχουν ακόμα. Επίσης, έχω μια ιδιορρυθμία, κάνω μόνος μου κονσόλα. Είμαι από την παλιά σχολή και είμαι ολομόναχος! (γέλια). Ακόμα και τώρα, στον Μέντα FM, βάζω την ψυχούλα μου σ’ αυτό το πράγμα. 

Υ.Γ. Οι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Αντώνη Ανδρικάκη, τον οποίο και ευχαριστώ θερμά! Επιπλέον, ευχαριστώ θερμά τον στιχουργό και διευθυντή του Μέντα FM, Νίκο Μωραΐτη, για τη συμβολή του στην πραγματοποίηση αυτής της συνέντευξης.