Όλοι μας έχουμε παρατηρήσει το γεγονός ότι όταν η Σελήνη (ή ο Ήλιος) βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα φαίνονται μεγαλύτερη. Πού όμως οφείλεται αυτό; Όσο απίστευτο κι αν μοιάζει, πλέον οι επιστήμονες να καταλήγουν ότι δεν οφείλεται σε κάποιο φυσικό φαινόμενο, αλλά καθαρά σε ένα σφάλμα που κάνει η αντίληψή μας.

Λόγω του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε τον ουράνιο θόλο τείνουμε να θεωρούμε τα αντικείμενα που είναι κοντά στον ορίζοντα πολύ πιο μακριά από τα αντικείμενα που βλέπουμε κοντά στο Ζενίθ. Με λίγα λόγια όταν το φεγγάρι είναι κοντά στον ορίζοντα νομίζουμε ότι είναι πιο μακριά απ' ότι όταν είναι πχ στις 60 μοίρες ή πάνω απ' το κεφάλι μας. Ενώ λοιπόν στην πραγματικότητα η Σελήνη έχει ακριβώς το ίδιο φαινόμενο μέγεθος σε όποιο σημείο του ουρανού και αν βρίσκεται, θεωρώντας ότι ο ορίζοντας είναι πιο μακριά έχουμε την αίσθηση ότι η Σελήνη  είναι μεγαλύτερη. Τα ίδια ισχύουν και για τον Ήλιο. 

Αυτό είναι ένα σφάλμα της αντίληψης που ωστόσο είναι αναγκαίο για να αντιλαμβανόμαστε τα μεγέθη πάνω στην Γη. Για παράδειγμα, ένας ανθρωπος που βρίσκεται πολύ μακριά μπορεί να μοιάζει να έχει το μέγεθος ενός εντόμου, όμως αν εκείνη την ώρα περάσει ένα έντομο σε κοντινή απόσταση, ακόμα και αν τα δύο αυτά αντικείμενα (άνθρωπος και έντομο) μοιάζουν να έχουν το ίδιο μέγεθος, η αντίληψή μας θα "αποφανθεί" ότι ο άνθρωπος στην πραγματικότητα είναι μεγαλύτερος. Αυτό γίνεται γιατί τείνουμε να θεωρούμε ότι όταν δύο αντικείμενα μοιάζουν να έχουν το ίδιο μέγεθος το μεγαλύτερο είναι εκείνο που είναι πιο μακριά (πράγμα που είναι σωστό). Το πρόβλημα λοιπόν με τη Σελήνη είναι ότι θεωρούμε ότι βρίσκεται πιο μακριά όταν είναι κοντά στον ορίζοντα με αποτέλεσμα αυτόματα να την θεωρήσουμε μεγαλύτερη απ' ότι όταν είναι σε υψηλότερα σημεία του ουρανού.

Το ότι η Σελήνη έχει ακριβώς το ίδιο μέγεθος κοντά στον ορίζοντα και στα άλλα σημεία του ουρανού μπορείτε να το διαπιστώσετε πολύ εύκολα είτε φωτογραφίζοντάς την και μετρώντας το μέγεθός της πάνω σε φιλμ είτε κρατώντας σταθερά με το χέρι κάποιο αντικείμενο και συγκρίνοντας το μέγεθός του με το φαινόμενο μέγεθος της σελήνης στα διάφορα σημεία της τροχιάς της.

Για μια αναλυτική περιγραφή του φαινομένου και για συμπληρωματικές ερμηνείες πατήστε Εδώ.

Η φωτογραφία που συνοδεύει το κείμενο είναι τραβηγμένη με το τηλεσκόπιό μου τον περασμένο Ιούλιο. Για να την δείτε σε μεγαλύτερη ανάλυση πατήστε Εδώ.