Πριν Ακόμα Σβήσουν τ’ Άστρα

03 Αυγούστου 2009, 14:44
Πριν Ακόμα Σβήσουν τ’ Άστρα

«Πριν το χάραμα μονάχος εξεκίνησα

και στο πρώτο μας το στέκι την αυγούλα γύρισα»

Πριν το χάραμα της 3ης Αυγούστου του 1972 ήταν που κίνησε για το μεγάλο του ταξίδι προς τα ουράνια ένας από τους θεμελιωτές και κύριους εκφραστές του λαϊκού μας τραγουδιού (το οποίο οι θιασώτες του εντέχνου αρεσκόμαστε σήμερα να το καθορίζουμε ως «ρεμπέτικο»)!

Σαν σήμερα ήταν λοιπόν, που ο Γιάννης Παπαϊωάννου σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα καθώς μετά τη δουλειά ξεκίνησε, όπως το χε συνήθειο, να πάει για ψάρεμα στα Βασιλικά της Σαλαμίνας.

Γιάννης Παπαϊωάννου

1913 - 1972

Ο Παπαϊωάννου είχε γεννηθεί στις αρχές του 1913 στην Κίο της Προποντίδας. Σε ηλικία δυο ετών ορφάνεψε από πατέρα κι επτά χρόνια αργότερα, στην πιο τρυφερή ηλικία ενός παιδιού, βίωσε τη Μικρασιάτικη Καταστροφή.

Αρχικώς εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και τη γιαγιά του στη Σαμοθράκη και λίγο αργότερα μετακόμισαν στον Πειραιά και συγκεκριμένα στις Τζιτζιφιές, όπου ήταν εγκατεστημένοι και άλλοι συγγενείς του. Η σκληρή εποχή και η φτώχια τον ανάγκασαν να μπει από μικρός στην βιοπάλη (όπως και τόσοι άλλοι Ρεμπέτες της εποχής) αφήνοντας το σχολείο. Εργάστηκε ως ψαράς, ως μαραγκός, ως βοηθος σε συνεργείο αυτοκινήτων και σε οικοδομές.

Η πρωταρχική του ενασχόληση με τη μουσική ήταν εκεί γύρω στα 1928, όταν και άρχισε να παίζει φυσαρμόνικα. Σαν νέος της εποχής όμως τον είχε απορροφήσει περισσότερο το ποδόσφαιρο. Μετά από ένα σοβαρό τραυματισμό του, η μητέρα του για να τον αποσπάσει και να μην ξαναπαίξει ποδόσφαιρο, του έκανε δώρο ένα μαντολίνο. Η ζωή του ωστόσο, άλλαξε ριζικά όταν μια μέρα άκουσε να παίζουν σε μια ταβέρνα το «Μινόρε του τεκέ» του Γιάννη Χαλκιά! Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή του που άκουγε μπουζούκι και ερωτεύτηκε αμέσως τον ήχο του!

Στο πάλκο ανέβηκε το 1933, αλλά η πρώτη του επαγγελματική συνεργασία ήταν το 1937 δίπλα στους Μάρκο Βαμβακάρη και Στέλιο Κερομύτη. Το πρώτο τραγούδι που έγραψε ήταν η «Φαληριώτισσα»! Ο ίδιος στη βιογραφία του εξιστόρησε πως πέρασε το κομμάτι του αυτό στην δισκογραφία:

«Είχα γράψει τη Φαληριώτισσα, το πρώτο μου τραγούδι και για πολλά χρόνια την τραγουδάγαμε με τους φίλους στους δρόμους. Χιλιάδες κόσμος είχε ακούσει που κάναμε καντάδα τη Φαληριώτισσα στα σοκάκια. Ήταν η πιο μεγάλη καντάδα εκείνης της εποχής στις Τζιτζιφιές και στο Φάληρο. Όπου άκουγες τσούρμο από νέους, τραγουδάγανε τη Φαληριώτισσα. Ένας μ' άκουσε λοιπόν και με πήγε στην ΟΝΤΕΟΝ, στο γέρο Μάτσα. Με τη Φαληριώτισσα έγινε λαϊκό προσκύνημα, χάλασε ο κόσμος. Δεν προλαβαίνανε να βγάζουν δίσκους. Ήταν κάτι το καινούργιο, μια επανάσταση, δηλαδή κάτι που δεν υπήρχε και που άγγιζε τόσο πολύ τον κόσμο. Όταν πήγα να πάρω τα ποσοστά από το πρώτο μου τραγούδι, τρελάθηκα, γιατί ήταν πάρα πολλά, ρεκόρ για την εποχή εκείνη. Τα πήρα και πήγα στη μάνα μου όλο χαρά και της φώναξα: Ρε μάνα, σου ' φερα λεφτά, έξω φτώχεια. Εκείνη δεν τα έπαιρνε, έκλαιγε δεν ήθελε τα λεφτά. Γιατί μια γειτόνισσα, η κυρά Αντωνία, τρέλανε τη μάνα μου. Της είπε ότι το μηχάνημα που τραγουδάει ο γιός σου, του παίρνει τη φωνή και σε λίγο καιρό θα γίνει μουγκός!»

Πράγματι, τον Παπαϊωάννου τον είχε πάει στην ΟΝΤΕΟΝ ο Γρυπάρης που έγραφε στίχους ελαφρών τραγουδιών. Το αποτέλεσμα ήταν να του πάρει ο Γρυπάρης τα μισά ποσοστά από τη Φαληριώτισσα. Κάτι σαν... προμήθεια. Όντως, η επιτυχία της Φαληριώτισσας υπήρξε τεράστια και οι πωλήσεις εκπληκτικές. Οι 44 χιλιάδες δραχμές, ποσοστά που αναφέρει ο μπάρμπα Γιάννης και που αντιπροσώπευαν τον πρώτο μήνα κυκλοφορίας της, μεταφράζονται σε 12.500 χιλιάδες αντίτυπα περίπου! Ασύλληπτος αριθμός πωλήσεων για εκείνη την εποχή.

Στη σαραντάχρονη πορεία του στο λαϊκό ρεμπέτικο τραγούδι, το οποίο υπηρέτησε πιστά μέχρι που κόπηκε βίαια το νήμα της ζωής του εκείνο το χάραμα της 3ης Αυγούστου του '72, ο Γιάννης Παπαϊωάννου έγραψε πάνω από 800 τραγούδια και ανέδειξε μια ολόκληρη γενιά μουσικών και τραγουδιστών. Μερικά από τα πιο γνωστά διαχρονικά τραγούδια του, που τα ακούμε ακόμα και σήμερα με αγάπη και νοσταλγία, είναι η «Ψαροπούλα», το «Βαδίζω και παραμιλώ», το «Καπεταν Αντρέα Ζέππο», το «Σβήσε το φως να κοιμηθούμε» και φυσικά το κορυφαίο (αγαπημένο μου) «Πριν το χάραμα»!!

Η μουσική του Παπαϊωάννου χαρακτηρίζεται από ένα κράμα καντάδας, μπάλου, και μικρασιατικών ακουσμάτων. Θεωρείται δε ο πρώτος, στο χώρο του λαϊκού ρεμπέτικου τραγουδιού, που χρησιμοποίησε στις ηχογραφήσεις του το λεγόμενο «πρίμο σεκόντο». Επίσης ο Γιάννης Παπαϊωάννου ήταν ο πρώτος Έλληνας λαϊκός συνθέτης που ταξίδεψε στην Αμερική (το 1953) για να τραγουδήσει στους απόδημους Έλληνες, όπου έκανε και κάποιες αυθεντικές ηχογραφήσεις.

Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα και μέχρι το θάνατο του, ο «Ψήλος» ή «Πατσάς» όπως ήταν τα παρατσούκλια του, συνεργάστηκε μόνιμα πια με τον Βασίλη Τσιτσάνη, με τον οποίο ήταν και κουμπάροι. Στη μνήμη του ο Τσιτσάνης έγραψε «Το τραγούδι του Γιάννη» που ερμήνευσε εξαιρετικά η Πόλυ Πάνου.

Κι έτσι για να θυμηθούμε ίσως το σπουδαιότερο τραγούδι (κατά τη γνώμη μου) στο οποίο ο Μπάρμπα Γιάννης έγραψε τη μουσική.....

Στίχοι: Χαράλαμπος Βασιλειάδης (Τσάντας)

Μουσική: Γιάννης Παπαϊωάννου (Ψηλός ή Πατσάς)

Πρώτη εκτέλεση: Οδυσσέας Μοσχονάς (Σαμιώτης)

Πριν το χάραμα μονάχος εξεκίνησα

και στο πρώτο μας το στέκι την αυγούλα γύρισα

Κάποια άλλη μ' είχε μπλέξει με καμώματα

σ' αγαπώ κι ήρθα κοντά σου πριν τα ξημερώματα

Πριν ακόμα σβήσουν τ' άστρα εξεπόρτισα

αχ να ξανάβρω τα δυο σου χείλη που ποτέ δε χόρτασα!

9 σχόλια - Στείλε Σχόλιο

chocolat (04.08.2009)
Akoma mia omorfi prosthiki sti seira ton axehaston mousikon, parolo pou (ego toulaxiston) perissotero mathaino para thimamai. Eisigoumai na dimiourgiseis eidiki katigoria.

Kalispera kale mou dithen!

YG: pos thimasai oles aftes tis epeteious? :)

Oraclas (04.08.2009)
Γεια σου βρε Δήθεν με τις αναμνήσεις σου.. τελικά όλοι τραβάμε δρόμους παράλληλους με διαφορετική αφετηρία αλλά τον ίδιο τελικό σκοπό.

pterarhos (04.08.2009)
Γεια χαρα φιλε ΔΗΘΕΝ.
Και ποιος δεν το εχει τραγουδησει!!!
Καποια εποχη η Ρεμπετικη Ανθολογια του Σκορελη,ηταν ευαγγελιο.
Ανθρωποι σαν τον Παπαιωαννου,σημαδεψαν την Νεοελληνικη μουσικη.
Η μουσικη προικα που εφεραν απο την Μ. Ασια
εβαλε τις βασεις.
Δεν νοειται γλεντι στις γειτονιες , στα ταβερνακια, στις παρεες, χωρις το Ρεμπετικο.
Σημαντικο να θυμιζεις τις συνθηκες, που αυτοι οι ανθρωποι δημιουργησαν τ'αριστουργηματα τους.
Να εισαι καλα.

LuluBlue (04.08.2009)
Εγω προτιμω τους συγχρονους.

Αλλα ωραιο το post σου παραυτα.

http://www.youtube.com/watch?v=94xAFUfTiZg

sympetheros (05.08.2009)
Από τη στιγμή που έφυγαν όλοι αυτοί οι σπουδαίοι συνθέτες το ελληνικό τραγούδι άρχισε να έχει προβλήματα και δυσκολίες στο κομμάτι της σύνθεσης.Εκτός συναγωνισμού ο Παπαιωάννου.Δικό μου αγαπημένο βαρύ καθαρό ζειμπέκικο το ...5 έλληνες στον Αδη.

hithtoly (09.08.2009)
υπέροχο τραγούδι από ένα μεγάλο μουσικό. εισηγούμαι (πέρα από την αρχική εκτέλεση) να ακούσετε και τη εκτέλεση της Μαρινέλας από το Μέγαρο Μουσικής.καλησπέρα!

inappropriate (10.08.2009)
Πάρα πολύ όμορφη η εξιστόρηση σου και υπέροχο το κομμάτι...:)
Πάντα με συναρπάζουν οι άνθρωποι και οι ιστορίες που κρύβονται πίσω απ' τα τραγούδια..
Την καλησπέρα μου..:))

sven (11.08.2009)

Γεια και χαρά σου φιλαράκι,

καταπληκτικό κομμάτι από έναν ακόμα αδικοχαμένο της λαϊκής μας μουσικής.

Εξακολουθώ να βρίσκω πολύ "περίεργο" πόσα κοινά έχουμε και σε πόσα μοιάζουμε...

Πότε είπες έκανε ο πατέρας σου Θεσσαλονίκη;

Καλό ξημέρωμα.

Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να έχετε συνδεθεί ως μέλος. Πατήστε εδώ για να συνδεθείτε ή εδώ για να εγγραφείτε.

Επιστροφή στο blog

Συγγραφέας
dithen
Προσωπικά Δεδομένα
Να ζώ, να παθιάζομαι και να Φεύγω το τέλος πριν να δώ......
από Οδός Ονείρων

Περί Blog
blogs.musicheaven.gr/dithen

Τα λόγια δεν ήταν ποτέ αρκετά θέλει δουλεία για να γυρίσει ο Ήλιος......

Επίσημοι αναγνώστες (9)
Τα παρακάτω μέλη ενημερώνονται κάθε φορά που ανανεώνεται το blog

Γίνε επίσημος αναγνώστης!

Πρόσφατα...

Δημοφιλέστερα...

Αρχείο...

Φιλικά Blogs

Links