Ξυπνάς το πρωί μιας Δευτέρας, περιχαρής που τελείωσε η εξεταστική περίοδος. Φτιάχνεις τον καφέ σου, τρως το πρωινό σου και ξαφνικά... εκεί που κοιτάς αφηρημένος στο άπειρο, μια πρωινή απορία σου περνάει από το μυαλό: Τελικά, τι είναι "τέχνη"?
Δεν πανικοβάλλεσαι... διότι ξέρεις ότι στο τέλος θα το βρεις. Στρέφεις το βλέμμα δεξιά, στρέφεις το βλέμμα αριστερά, αναπνέεις όσο πιο σιγά μπορείς για να μην εμποδίσεις τις σκέψεις σου... αλλά ακόμα δεν καταφέρνεις να βρεις μια πειστική απάντηση. "Είναι πρωί ακόμα" λες. Πίνεις μια γουλιά καφέ για να διώξεις τη νύστα και προσπαθείς να συγκεντρωθείς με όλες σου τις δυνάμεις στο πρόβλημα. Αυτό, όμως, επιμένει να σε ταλαιπωρεί. Μετά από λίγη ώρα "λυγίζεις", παραδέχεσαι ότι είναι δύσκολο πρόβλημα, αλλά δεν καταθέτεις τα όπλα. Για να αλώσεις το κάστρο που λέγεται "Ορισμός της Τέχνης", καταφεύγεις στο ισχυρό πολιορκητικό μέσο που φέρει την επιγραφή "Λεξικό της Δημοτικής". Το ξεφυλλίζεις με αγωνία για να βρεις, επιτέλους, μια απάντηση στο γρίφο που σε ταλανίζει! Φτάνεις στη λέξη "τέχνη" και διαβάζεις:
τέχνη (ουσ.)= δεξιότητα σε εργασία του χεριού, ικανότητα επαγγελματική, επάγγελμα || εμπειρία από την άσκηση ορισμένου έργου || επιδεξιότητα, μαστοριά || τέχνασμα, επινόημα || έκφραση του συναισθηματικού κόσμου του δημιουργού σε καλλιτεχνικές μορφές, που προκαλούν αισθητική συγκίνηση στους άλλους ανθρώπους (λογοτεχνία, μουσική, καλές τέχνες)
Κουνάς καταφατικά το κεφάλι. Η ικανοποίηση φαίνεται διάχυτη στο πρόσωπό σου, αφού μόλις εξουδετέρωσες το "αντίπαλο δέος". "Το έλυσα" παραδέχεσαι από μέσα σου, και κλείνεις το λεξικό.
Όμως, κάτι παράξενο συμβαίνει. Τα μάτια σου ξαφνικά γουρλώνουν!!! Σαστίζεις! Πιάνεις το λεξικό και σπεύδεις με ταχύτητα στον ορισμό της λέξης "τέχνη". Τον ξαναδιαβάζεις και μοιραία συνειδητοποιείς ότι... όχι μόνο δεν κέρδισες... αλλά έχασες κατά κράτος!!! Ο εχθρός κατάφερε να σε παγιδέψει και σου επέφερε το πιο καίριο πλήγμα. Σε άφησε να νομίζεις ότι κέρδισες και εκεί που δεν το περίμενες σε αποδεκάτισε. Η προσφυγή σου στο λεξικό, αντί να σου επιλύσει το πρόβλημα, στο πολλαπλασίασε! Αμέσως, το μυαλό σου δέχεται ένα καταιγισμό ερωτημάτων, εκ των οποίων το καθένα είναι μεγάλης βαρύτητας. Το συμπέρασμα είναι ένα, ότι ο ορισμός του λεξικού δε σε κάλυψε. Αν έκανε κάτι, αυτό ήταν να ισχυροποιήσει τις θέσεις του αντιπάλου.
Τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι κάτι παραπάνω από δυσεπίλυτα.
"Κάθε φορά που κάποιος εκφράζει το συναισθηματικό του κόσμο σε καλλιτεχνικές μορφές, που προκαλούν αισθητική συγκίνηση στους άλλους ανθρώπους, έχουμε το δικαίωμα να ονομάζουμε αυτή την έκφραση έντεχνη;", αναρωτιέσαι.
Τι γίνεται στην περίπτωση που δεν προκαλείται η αισθητική συγκίνηση σε κάποιους άλλους ανθρώπους; Διαφορετικά∙ όταν ένα μικρό ή μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, πάντως όχι ολόκληρο, συγκινείται αισθηματικά με μία δημιουργία, έχουμε το δικαίωμα να την αποκαλούμε "έντεχνη";
Όταν κάποιος έχει μία επαγγελματική ικανότητα ή αλλιώς μία δεξιότητα σε εργασία του χεριού αυτό θα συνεπάγεται αυτόματα "τέχνη";
Όσο προσπαθείς να βρεις μια λύση στο πρόβλημα, τόσο αυτό περιπλέκεται. Το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο, που αρχίζεις σιγά-σιγά να σκέφτεσαι την εσχάτη των λύσεων. Δηλαδή, ότι δεν υπάρχει λύση!
Παρότι, βασανίστηκες αρκετά με αυτό το ζήτημα, δεν κατάφερες να βρεις έναν επαρκή ορισμό. Ίσως, τελικά, πρέπει να αλλάξεις το σκεπτικό με το οποίο προσεγγίζεις το πρόβλημα και να επικεντρωθείς στο "γιατί δεν υπάρχει σαφής ορισμός". Αν το κάνεις αυτό, θα έχεις να επιλέξεις μεταξύ τριών. Είτε ότι οι άνθρωποι είμαστε ανίκανοι να ορίσουμε τη λέξη "τέχνη", είτε ότι η λέξη "τέχνη" ανήκει στις λέξεις που δεν επιδέχονται ορισμό, είτε ότι η ίδια η γλώσσα δεν επαρκεί για να εκφράσουμε αυτό που εννοούμε "τέχνη".
Αν θέλεις, όμως, να θεωρείσαι αμερόληπτος κριτής, θα πρέπει να παραδεχτείς ότι το μόνο όπλο που έχει μείνει στα χέρια σου, είναι ότι μπορείς να αντιληφθείς μία πραγματικά έντεχνη δημιουργία. Αν επίσης, είσαι λίγο ορθολογιστής και συνειδητοποιημένος, μπορείς χωρίς ενδοιασμούς να αφαιρέσεις το χαρακτηρισμό "τέχνη" από οτιδήποτε προσβάλλει την αισθητική σου και από οτιδήποτε προσβάλλει την ίδια την Τέχνη.
2 σχόλια - Στείλε Σχόλιο