Σχόλια

christosk: Συμφωνώ με όλους τους προλαλήσαντες. Ο Σαββόπουλος ανήκει σε μια γενιά (καλλιτεχνών) αριστερών που επέλεξαν σταθερά από τη δεκαετία του 1980 αυτό το γνωστό παραμυθάκι -παραμυθάκι που έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα και το έργο τους: η δημοκρατία του 1974 και εντεύθεν είναι η 'καλύτερη δυνατή κατάσταση' για τη χώρα. Τα λάβαρα και οι αγώνες ανήκουν στο ένδοξο παρελθόν, το οποίο χειρίζονται οι κάθε λογής σοσιαλιστές (;) και δημοκράτες (;).

Η συμμετοχή σε αυτό το μύθευμα -το οποίο καταρρέει με την τωρινή οικονομική και πολιτική κρίση- εξασφάλισε στο Σαββόπουλο όπως και σε άλλους της ίδιας κοπής μια θέση στο ιδεολογικό πάνθεον της μεταπολίτευσης.
Είτε με την καραμέλα της 'αλλαγής', είτε με την καραμέλα της 'κάθαρσης', είτε με αυτήν του 'ευρωπαϊσμού', του 'εκσυγχρονισμού', της 'εθνικής συμφιλίωσης' και πάει λέγοντας, το γαλανόλευκο ταγάρι με το ξεθωριασμένο σφυροδρέπανο της δήθεν ανανεωτικής αριστεράς στην οποία θήτευσαν όλοι ανεξαιρέτως οι κήνσορες, αποτέλεσε το 'κουλέρ λοκάλ' της περιόδου. Η κενότητα του εξυπνακισμού με τον οποίο καθετί το αριστερό ετίθετο ενώπιον μίας κοφτερής ειρωνίας, υπήρξε για μεγάλο διάστημα η επιτομή της σαββοπούλειου σκέψης όπως και άλλων. Και δεν αναφέρομαι σε εύκολους αντιπάλους, όπως η σταλινική κοσμογονία.....
Στο μεταξύ οι ανανεωτές πρασίνισαν, τα χρέη άρχισαν να μας πνίγουν, οι τρύπες άρχισαν να μαυρίζουν και κάποιοι εξακολουθούν να μένουν αδιόρθωτοι....

christosk: Ισορροπείς μεταξύ μιας πιο παραδοσιακής φόρμας και μιας πιο μοντέρνας.
Προτιμώ τα μοντέρνα σου στοιχεία και αυτά κάνουν το ποίημα ενδιαφέρον.
Στείλε και άλλα ,ίσως πιο φευγάτα από αυτό.....

christosk: Στην τελευταία πρόταση το ρήμα είναι 'αναγορεύουμε' Συγγνώμη για την παραδρομή.

christosk: Ενδιάφέροντα ιστορικά στοιχεία ,αλλά και πολλές ανακρίβειες από τον αγαπητό φίλο μας...σε ό,τι αφορά την εισαγωγή έχω να καταλογίσω απίστευτο οικονομισμό στην οπτική του ή στην καλύτερη περίπτωση αμαθή 'μαρξισμό'. Τα δημοτικά μας τραγούδια διαμορφώθηκαν από τους πλανόδιους αοιδούς τους ή από την λαϊκή παράδοση ,δηλαδή από τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους της υπαίθρου που τραγουδούσαν τη ζωή τους και κάποια στιγμή τα τραγούδια αυτά βρίσκονταν και στο στόμα πλανόδιων μουσικών που τα μεταλαμπάδευαν και σε άλλους με σκοπό το βιοπορισμό;
Επίσης κάνει λάθος ο εκλεκτός 'αριστερός' φίλος.Η επιβίωση δεν είναι συνδεδεμένη με την επορευματική μορφή,παρά μόνο στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής.
Αλλά ας έλθουμε στο προκείμενο. Όπως και με το δημοτικό τραγούδι ,το ρεμπέτικο υπήρξε -βεβαίως στα πλαίσια των πόλεων- μία αυθόρμητη μορφή παραγωγής τέχνης από ένα τμήμα των πιο χαμηλών στρωμάτων τους. Το λαϊκό τραγούδι δεν είναι πλέον μία τέτοια μορφή τέχνης μεταπολεμικά. Το λαϊκό τραγούδι δν βγαίνει από τον ίδιο το 'λαό' ,βγαίνει από δημιουργούς που μιλούν εξ ονόματος του 'λαού' και ο 'λαός' τους αποδέχεται ,τους τραγουδά ,τους ακούει κλπ. Η διαμεσολαβημένη μορφή του λαϊκού τργουδιού ήταν επόμενο να καταλήξει καθαρά εμπορευματικά ,έστω και αν εξ αρχής δεν ξεκίνησε έτσι.Αυτό γιατί κάθε διαμεσολαβημένη μορφή είναι επόμενο να συναντά και να ταυτίζεται με την κατεξοχήν διαμεσολαβημένη μορφή της κοινωνικής παραγωγής ,που είναι η εμπορευματική. Και από κει και μετά τα φυντάνια της μεταπολίτευσης -Σούκας,Μουσαφίρης,Πάνου κλπ- εγώ δεν τα θεωρώ άξια λόγου.Πιο πολύ τα θεωρώ πρόδρομους μίας τωρινής κατάστασης ξεπεσμού που προβλήθηκε αρχικά με την ηρωοποίηση της 'ταβερνίτσας' ,του 'βίαιου εργάταρου που δεν σηκώνει μύγα' ,μια ιστορία που πάει πολύ παλιά ,αλλά προσωπικά θεωρώ ότι εξαγνίζει στοιχεία μικροαστικά. Αν είναι να λατρεύουμε ό,τι ακούν οι εργάτες επειδή το ακούν οι εργάτες τότε γιατί δε λατρέψαμε και τον Χίτλερ; Κι αυτόν εργάτες τον άκουγαν...
Το γιατί οι περισσότεροι 'αριστεροί' υπερασπίζονται μία διαμεσολαβημένη μορφή ,όπως αυτή του μεταπολεμικού λαϊκού τραγουδιού αντί της από τα κάτω παραγωγής τέχνης από τους απλούς ανθρώπους που είναι σύμφωνη με το αρχικό κομμουνιστικό τους ιδανικό ,αυτό ποτέ δεν το κατάλαβα.Ίσως δεν πιστεύουν και πολύ σε αυτό το ιδανικό τους τελικά.
Το μεταπολεμικό λαϊκό τραγούδι εξαιτίας αυτής του της μορφής δεν είναι προοδευτικό όπως νομίζεται. Ακόμη και ο Καζαντζίδης εντάσσεται στην κυρίαρχη φόρμα μίας μεταλλαγής της ρεμπέτικης λεβεντιάς σε ένα μοιρολατρικό κλαψούρισμα που τελικά κηρύττει την ταξική συνεργασία και το συμβιβασμό. Η φιγούρα του καλού και αγαθού εργάτη του 'σοσιαλιστικού ρεαλισμού' συνάντησε την ανάγκη κατεργασίας των συνειδήσεων ενός λαού που βρέθηκε σε συνθήκες απίστευτης εξαθλίωσης.Κατεργασία με τη 'δουλίτσα' ,το 'μαγαζάκι' ,τη 'γωνίτσα' και την 'αυλίτσα' στην οποία πάτησαν τελικά και οι δικτάτορες του 67 για να επιβάλλουν το γύψο τους. Από αυτήν την άποψη ενδεικτικό είναι και το τραγούδι του 57-58 'όλοι το ίδιο είμαστε ,λαός και Κολωνάκι'.
Τα ψήγματα αντίστασης στην παρακμή υπήρξαν αλλού.Υπήρξαν στις μπουάτ και στο Νέο Κύμα ,στον Ξυλούρη ,στον Νταλάρα -πριν γίνει καλαμοκαβαλάρης της εξουσίας-στο Μητσιά ,στη Γαλάνη,στον Πουλόπουλο-πριν γίνει κράχτης των ταινιών του Φίνου-στον πρώιμο Θεοδωράκη,στο Λοίζο κλπ.
Όχι όμως να αναγορεούμε και τον Πλέσσα σε 'ριζοσπάστη'...

christosk: Μόνο και μόνο από το τραγούδι 'Μ'έκοψαν με χώρισαν στα δυο' καταλαβαίνει κανείς το πνεύμα του Σ.Κουγιουμτζή: 'Οι ελεύθεροι κι ωραίοι ζουν σε κάποιες φυλακές,μές στα τείχη που χει χτίσει ο καθένας για να ζήσει τις μεγάλες του στιγμές'.
Ενάντια στη Φυλακή που είναι 'μια στάλα αίμα στα χείλη μας ,ένας αγέρας μες στα μαλλιά μας' και μας συντροφεύει από την ημέρα που θα γεννηθούμε μέχρι την ημέρα που θα πεθάνουμε...καλό ταξίδι

christosk: Το SHE LOVES YOU είναι του 1963 και όχι του 1964....
νομίζω ότι το garage rock της δεκαετίας του 60 μαζί με το Νέο Κύμα και τα τραγούδια του Μ.Θεοδωράκη εξέφρασαν εκείνη την εποχή ό,τι πιο ελπιδοφόρο μέσα σε μία κοινωνία συντηρητική και φοβισμένη από το κήρυγμα του παπά και το κράτος του χωροφύλακα .
Σχετικά με το ελληνικό garage rock και το ελληνικό rock γενικότερα,θα ήταν προτιμότερο να είμαστε λιγότερο ιδεαλιστές σχετικά με το τι είναι 'ελληνικό' και τι δεν είναι.Δηλαδή ελληνικό είναι μόνο ότι έχει μπουζούκι και κλαρίνο;
'Η μόνο ό,τι βγαίνει στην ελληνική γλώσσα; Ήμαρτον....
Απλά η ανάπτυξη του ελληνικού rock έχει να κάνει με τις συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας που έμοιαζαν με τις συνθήκες των χωρών στις οποίες αναπτύχθηκε το rock ....το rock μην ξεχνάμε ότι είναι η μουσική της πόλης ,η μουσική της ζωής στην μαζικότητα της ανωνυμίας , της ζωής στην ατομική αναζήτηση της ευτυχίας ,της ζωής μέσα στα πλαίσια του αγώνα για επιβίωση.
Είναι δηλαδή μία μουσική κατεξοχήν εναρμονισμένη με το κλίμα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης της δεκαετίας του 1960 όπου και πρωτοεμφανίστηκε.
Τώρα αν μερικά συγκροτήματα τραγούδησαν στα αγγλικά ,αυτό σημαίνει και μόνο ότι ακολούθησαν μία διεθνή καλλιτεχνική πεπατημένη που ήθελε το rock αγγλόφωνο.
Αυτό δεν έχει να κάνει με 'παγκοσμιοποίηση' και άλλες τέτοιες αμπελοφιλοσοφίες,γιατί εκείνη την εποχή το rock ήταν ένα δημιούργημα από τα κάτω.Παγκοσμιοποίηση είναι τα τραγουδάκια του σωλήνα που φτιάχνουν στα εργαστήριά τους οι εταιρίες και που δεν έχουν καμία σχέση με κάτι το οποίο έχει γίνει βίωμα και ανάγκη -και τα οποία σημειωτέον ότι ακούν και αρκετοί από τους θιασώτες της όποιας καθαρής 'ελληνικότητας'....

christosk: Στο κείμενό σου παρατηρώ μια διπλή ματιά.Ο ένας που μιλάει σε πρώτο πρόσωπο είναι ο τοξικομανής.Ο άλλος είναι κατά μια έννοια η κοινωνία,που θα τον συμβούλευε με βάση τα όσα λες για ''βύθισμα στον θάνατο'' κλπ.Το κείμενο είναι γι'αυτό το λόγο λίγο αντι-πραγματικό.Πολύ λίγες φορές ο τοξικομανής φτάνει στο επίπεδο αυτοσυνείδησης που περιγράφεις.Συνήθως όταν έχει πάρει την απόφαση να γλυτώσει από τις ουσίες και παίρνει την άγουσα προς τα επάνω.Οι περιπτώσεις όμως αυτές είναι ελάχιστες μπροστά στο σύνολο των τοξικομανών.Πιο αποδοτική λογοτεχνικά θα ήταν η υιοθέτηση της μιας ή της άλλης πλευράς,δηλαδή είτε μιας κοινωνίας που νοιάζεται και περιγράφει το δράμα των παιδιών της-και αυτή ακόμη είναι μια υποκειμενική θεώρηση της κοινωνίας από τον λογοτέχνη,όπου στη θέση μιας έννοιας που η κοινωνία δεν επιδεικνύει βάζει ο λογοτέχνης τη δική του-είτε ενός απελπισμένου τοξικομανή που περιγράφει τον εαυτό του με όλες τις αντιφάσεις που συνεπάγεται αυτή η περιγραφή.Θεωρώ ότι ένας μη τοξικομανής δεν μπορεί να υπεισέλθει στις αντιφάσεις αυτές και να τις αποδώσει έστω και ψυχομετρικά,εκτός αν είχε άμεση εμπειρία από τον εαυτό του ή από το οικείο περιβάλλον του.Το εγχείρημα αυτής της αποτύπωσης είναι εξαρετικά δύσκολο σε οποιαδήποτε διαφορετική περίπτωση από λογοτεχνική άποψη.

christosk: Ωραίο για ένα λαϊκό ερωτικό τραγούδι.Έχω διαβάσει και καλύτερα γραφτά σου πάντως.Μην επιμένεις πολύ στην ομοιοκαταληξία ,άφησε το στίχο να γίνει πιο ρυθμικός,αυτό δεν βασίζεται στη ρίμα,αλλά στις λέξεις που χρησιμοποιείς.Αν ήμουν κριτική επιτροπή στο Super Idol των Ποιητών ,θα σου έλεγα ότι θες λίγη βελτίωση και ξαναέλα στον άλλο γύρο.

christosk: Δεν υφίσταται νομίζω το δίλημμα που θέτει ο αρθρογράφος μεταξύ ενός ''καλού'' πολιτισμού και μιας ''κακής '' κομματικοποίησης .Ο πολιτισμός δεν είναι πολιτισμός γενικά ,ούτε οι φορείς των πολιτικών απόψεων είναι όλοι ίδιοι,όπως δεν είναι και όλες οι απόψεις ίδιες.Αρκετοί από τους ''ποιοτικούς'' μας καλλιτέχνες υπηρέτησαν μέχρι τέλους την άκρατη κομματικοποίηση της μεταπολίτευσης και πολλοί αναδείχτηκαν μέσα από αυτήν.Αντίστροφα υπάρχουν φωτεινά παραδείγματα καλλιτεχνών -των οποίων το έργο είναι και αξιοπρόσεκτο και διαχρονικό- που υπήρξαν ενταγμένοι στους κόλπους μιας συγκεκριμένης πολιτικής ιδεολογίας-και μιας και μιλάμε για Ελλάδα,πιο συγκεκριμένα της κομμουνιστικής.
Τώρα,σφουγγοκωλάριοι της εξουσίας υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα,συνδυάζοντας την καλλιτεχνική τους προσφορά -έτσι όπως εκείνοι την εννοούν- με την υπεράσπιση των κατεστημένων απόψεν και ιδελογιών.Τρανό παράδειγμα η καλλιτεχνοσυρροή στο πρόγραμμα 'Πολιτισμός των Πολιτισμών' της Ολυμπιάδας.Ένα σωρό καλλιτέχνες με το έργο τους ωραιοποιούν την αστυνομοκρατία,την οικολογική καταστροφή ,την απελευθέρωση των ωραρίων εργασίας και την καταπάτηση των πιο στοιχειωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων με την οποία είναι συνώνυμη η Ολυμπιάδα.

christosk: Eξαιρετικό λογοτέχνημα! Δεν είναι μόνο το γε΄γονός ότι ακολουθεί ομοιοκαταληξία ,αλλά και το περιεχόμενό του θεωρώ ότι είναι συμβολικότατο.
Αν και προσωπικά δεν είμαι τόσο κλασικός -προτιμώ τον ελεύθερο στίχο και την απαγκίστρωση από το συμβολισμό -θεωρώ ότι αυτό το κλασικό ποίημα είναι ταυτόχρονα πολύ μοντέρνο.Μιλάει για τις ''εξωτερικές'' αιτίες που απειλούν κάθε ευτυχία στη ζωή μας και που είναι ικανές να γκρεμίζουν οποιαδήποτε διάθεση και επικοινωνία.Φιλοσοφικά το ποίημα παραπέμπει στη θεωρία του Μάρτιν Χάιντεγκερ για την ανθρώπινη φύση:μέσα στις σύγχρονες κοινωνίες η αυτοσυνείδηση είναι ουσιαστικά η συνείδηση της τραγικότητας της ύπαρξης μέσα στον ρευστό και ενδεχομενικό κόσμο της ελεύθερης αγοράς.Έυγε Ιδιαίτερη!!!!!!