Η σημαντικότερη φυσιογνωμία του 20ού αιώνα σε όλο το κόσμο,ο άνθρωπος που πέρασε στο μύθο και την κορυφή της ιστορίας.Επηρέασε το μεγαλύτερο μέρος της προσωπικότητας,της σκέψης μου,της ιδεολογικής μου οπτικής,θαρρώ για πάντα,και το πιστεύω ακόμα και αν είμαι μικρός στην ηλικία.Λατρεύτηκε και συνεχίζει να λατρεύεται από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο το κόσμο,30 χρόνια από το θάνατό του(σκοτώθηκε στη Βολιβία από πράκτορες της CIA σε συνεργασία με τη κυβέρνηση της χώρας).Ο Αργεντίνος που άλλαξε τον κόσμο με την επαναστατική του σκέψη,τον αγώνα και το ρωμαλέο πνεύμα του.Μαζί με τον Φιντέλ Κάστρο,οδήγησαν μια χούφτα αντάρτες στο θρίαμβο,την ανατροπή του φασιστικού καθεστώτος του δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα το 1959 στην Κούβα,εγκαθιδρύοντας το σοσιαλισμό υπό το πρίσμα της Επανάστασης και του ένοπλου αγώνα.Ο άνθρωπος που απετέλεσε πρότυπο πολιτικής και κοινωνικής σκέψης για εκατομμύρια κόσμο,που είδαν στο πρόσωπό του την ενσάρκωση της δύναμης,του αγώνα,της αδιάκοπης μάχης για την εκπλήρωση των ιδανικών.Ο Τσε ενσάρκωνε διαρκώς,σε όλη τη ζωή του το πρότυπο της Επανάστασης,καίτοι ανήσυχο πνεύμα,αποζητούσε την απελευθέρωση κάθε λατινοαμρικανικού κράτους από τη λάιλαπα του φασισμού και δεν επαναπαύτηκε στη κυβέρνηση Κάστρο,δημιούργησε ομάδα ανταρτών και συνέχισε να παλεύει για τα ιδανικά του,την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού μέσω της Επανάστασης.Και πέθανε γι'αυτά τα ιδανικά,αποδεικνύοντας το μεγαλείο και την αληθινή ουσία του Επαναστάτη.Το όραμα της ελευθερίας και του επαναστατικού αγώνα συνδέθηκε με το πρόσωπό του για πάντα.Μπορεί οι πράκτορες και οι φασιστικές ηγεσίες να τον θανάτωσαν,όμως το πνεύμα του εμπνέει ακόμα όσους θέλουν να χτυπήσουν το κατεστημένο,να κυρήξουν την Επανάσταση,να νιώσουν ελεύθεροι στην ψυχή.Γιατί ο Τσε αυτά τα ιδανικά πρέσβευε.Ελυεθερία,Επανάσταση,Αγώνας.Μύθος!

Πώς κατορθώνει ένας απλός και γνήσιος λαικός άνθρωπος,προερχόμενος από οικογένεια φτωχών βιοπαλαιστών από τον Πόντο,να κάνει το όνομά του γνωστό σε όλη την οικουμένη?Πώς κάνει το όνομά του να ακούγεται σαν προσευχή στο στόμα χιλιάδων ανθρώπων οι οποίοι βρίσκουν αποκούμπι για τις κακουχίες,τα βάσανα και τους καημούς τους?Η απάντηση είναι,η φωνή του.Γιατί ο Στέλιος Καζαντζίδης διέθεσε στο κόσμο μια φωνή-ψαλμό,μια φωνή κρυστάλλινη και βαθιά σαν το νερό του ωκεανού,μια φωνή γίγαντα!Ο Στέλιος μπορούσε να πάρει ένα απλό και ενίοτε μικρής αξίας τραγούδι και να το κάνει ύμνο της ελληνικής μουσικής,λόγω της φωνής και της επιβλητικής παρουσίας του,μια παρουσία που προκαλούσε δέος.Μπορούσε να πάρει μερικούς απλούς στίχους χωρίς κάποια ποιότητα και να τους κάνει ποίημα,μουσική οπτασία!Μεγάλοι συνθέτες εμπιστεύτηκαν τα τραγούδια τους στο Στέλιο και δικαιώθηκαν.Ο λαός ταυτίστηκε με τα τραγούδια αυτά γιατί έμοιαζαν με απάντηση στις προσευχές τους,τους έδιναν κουράγιο να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια και τη δυστυχία της ζωής.Ο Στέλιος τραγούδησε όλα τα λαικά κοινωνικά στρώματα και τους καημούς τους.Τη μάνα,τη ξενιτιά,τη φτώχεια,την αγάπη.Τραγούδησε τον άνθρωπο.Μα και ο ίδιος δεν άλλαξε παρά τη μεγάλη του επιτυχία,και παρέμεινε ταπεινός και λαικός όπως ακριβώς πρέσβευε στα τραγούδια του.Έφτυσε κατάμουτρα τις δελαστικές προτάσεις του χρήματος και παρέμεινε απλός,δίπλα στον μέσο άνθρωπο.Ο Στέλιος έφυγε από κοντά μας,αλλά μόνο βιολογικά.Γιατί η φωνή του,αυτή η φωνή-ψαλμωδία,και τα τραγούδια του,θα συντροφεύουν το λαό και στα επόμενα εκατό χρόνια!

Με την ευκαιρία της επικείμενης άφιξης του μεγάλου Πάκο ντε Λουτσία στην Ελλάδα για τις συναυλίες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη,θα ήθελα να γράψω ένα κειμενάκι για ένα από τα σπουδαιότερα και γνησιότερα είδη μουσικής,το φλαμένκο.Το φλαμένκο της Ανδαλουσίας,αυτό που ξεκίνησε να παίζεται στη Σεβίλλη και τη Γρανάδα στα τέλη του 19ου αιώνα(αν και πολλοί υποστηρίζουν ότι οι ρίζες του βρίσκονται αρκετά χρόνια πριν,στα βάθη των αιώνων).Ο φλογερός και γεμάτος επάλξεις ερωτισμού χορός,σε συνδιασμό με την εκπληκτική μελωδία της κιθάρας,ουσιαστικά ''εμπνεύστηκε'' από τους Τσιγγάνους,την ιδιόμορφη αυτή κοινωνική τάξη,έναν ανθρώπινο κόσμο που δεν μπορεί να στεριώσει πουθενά,παραδομένο στη μοίρα της αιώνιας μετακίνησης από τόπο σε τόπο.Έτσι λοιπόν,οι Τσιγγάνοι δημιούργησαν το είδος αυτό της μουσικής,ένα κράμα μουσικών δρόμων,από την ινδοαραβική μουσική,μέχρι τα ευρωπαικά μουσικά μοτίβα.Οι στίχοι των τραγουδιών,μιλούν για τον έρωτα,τον πόνο,τη φτώχεια,την ξενιτιά, την κοινωνική αδικία,τη μάνα.Κάπως έτσι δεν εκφράζονται και τα δικά μας ρεμπέτικα τραγούδια ή τα αμερικάνικα μπλουζ?Συγγενή στιχουργικά περιεχόμενα.Άλλωστε,τόσο οι μουσικοί και εκφραστές του φλαμένκο,όσο και οι ρεμπέτες και οι μπλουζίστες, υπήρξαν κυνηγημένοι από την κοινωνική αδικία.Από το κατεστημένο των ανώτερων κοινωνικών τάξεων.Υπέφεραν πολύ.Ωστόσο,αυτός ο πόνος απέφερε τη δημιουργία μουσικών αριστουργημάτων,για την ανάγκη έκφρασής του.Για το φλαμένκο,ο συνδιασμός του ήχου της κιθάρας,με τον χορό,είναι αναγκαίος.Ο δε τραγουδιστής,με την συνταρακτική φωνή του,προσδίδει στο φλαμένκο μια άγρια ομορφιά.Μεγάλοι εκπρόσωποι της μουσικής στα χρόνια μας,όπως ο-προαναφερθείς-Πάκο ντε Λουτσία,οι Gipsy Kings,συνεχίζουν να καθιστούν το φλαμένκο υπέροχο και απαράμιλλης ομορφιάς,όπως τότε που ξεκίνησε και μάγευε το λαικό κόσμο στις πλατείες της Ανδαλουσίας.

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί υπάρχει τόση αντιπάθεια-και από κάποιους απέχθεια-για το Νταλάρα.Ειλικρινά δεν μπορώ να συλλάβω τη σκέψη τους!Συμβαίνει επειδή ο Νταλάρας είναι δραστήριος άνθρωπος,απίστευτα τελειομανής στη δουλειά του?Συμβαίνει επειδή εκφέρει γνώμη για θέματα πέραν του χώρου της μουσικής(στον οποίο χώρο αναμφισβήτητα υπερέχει έναντι πολλών συναδέλφων του)όπως η πολιτική?Είναι κακό αυτό?Όλοι οι άνθρωποι έχουν γνώμη για πολλά θέματα,και πέραν του επαγγέλματος που ασκούν.Ωστόσο,ο Νταλάρας λέει απλά τη γνώμη του.Σου λέει ''κύριε αυτό πιστεύω και δεν ενοχλώ,αν θέλεις πίστεψέ το,αν δε θέλεις δεν μ'ενδιαφέρει''.Επανειλλημένα έχουν βγει δημόσια πρόσωπα και τον έχουν κατηγορήσει,όπως ο Τζίμης Πανούσης.Προσωπικά,εκτιμώ τον Πανούση για το αστείρευτο χιούμορ,αλλά και τα ροκ τραγούδια που είχε πει στο παρελθόν.Όμως,είμαι εναντίον της θέσης του για τις κατηγορίες του προς το Νταλάρα.Οι θέσεις του είναι απολύτως αδικαιολόγητες!Γιατί τον κατηγορούσε?Επειδή λέει ''τσέπωσε'' τα λεφτά από συναυλία στη Κύπρο.Ο Νταλάρας υποστηρίζει πως η συναυλία αυτή ήταν φιλανθρωπικού χαρακτήρα,και τα έσοδα προσφέρθηκαν για το κόσμο της Κύπρου.Πώς το ξέρει αυτό ο κύριος Πανούσης?Αλλά ακόμα και αν τα πήρε,τί τον ενδιαφέρει το κύριο Πανούση?Δηλαδή ο κύριος Πανούσης είναι ο υπ'αριθμόν ένας φιλάνθρωπος?Δεν έχει πάρει λεφτά?Ή μήπως αμφισβητείται η οικονομική κατάστασή του?Τέλος πάντων.Σημασία έχει ότι ο Νταλάρας είναι μέγιστος τραγουδιστής,απίστευτα τελειομανής και δραστήριος.Εξάλλου,η αξία του είναι αποδεχόμενη από όλους τους συναδέλφους του,όλους τους ανθρώπους της ελληνικής μουσικής,έχει συνεργαστεί με όλους τους ''γίγαντες'' της μουσικής μας,και όχι μόνο(Στινγκ).Προσφάτως έγινε και πρεσβευτής της Unesco,αν δεν απατώμαι,και αυτό σημαίνει κάτι.Ο Νταλάρας,όπως κάθε άνθρωπος,έχει γνώμη και μπορεί δημοκρατικά να την εκφέρει.Τώρα,αν είναι λανθασμένη,αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να γίνεται περίγελος.Όποιος διαφωνεί,ας απαντάει κόσμια στις απόψεις του.Αλλιώς ας τις αγνοεί.Η σάτιρα ασφαλώς και είναι αποδεκτή.Αλλά όχι και να γίνεται συνεχής και κουραστική.Ο Νταλάρας έχει αποδείξει την αξία του.