Η φράση αυτή πρωτακούστηκε σε μία συζήτηση μεταξύ του Στρατηγού Μακρυγιάννη Καλλέργη και του Κώστα Αντύπα, νεοφερμένου τότε στην Αθήνα από την Ευρώπη. Το θέμα αυτής της συζητήσεως ήταν για το Σύνταγμα, που επρόκειτο να ζητήσουν να παραχωρήσει ο Όθωνας. Ο Αντύπας δεν συμφώνησε με τη λύση του ζητήματος και πρότεινε να αναβάλλουν την συζήτηση, γιατί οι πολίτες δεν ήταν ακόμη ώριμοι, για να την δεχτούν. Τοτε ο Μακρυγιάννης, ερεθισμένος είπε το: "άλλα λόγια ν’ αγαπιώμαστε". Δηλαδή άλλες κουβέντες για να μην τσακωθούμε.

Λοιπόν το παραπάνω ρηθέν το χρησιμοποιούμε συχνά σήμερα για να δηλώσουμε το «άσε ρε φίλε που θα με δουλέψεις και από πάνω» ή «μεταξύ κατεργαρέων ειλικρίνεια», κοινό αίσθημα σε μια εποχή που το φαίνεσθαι έχει υπερκαλύψει το είναι.

Ωστόσο όσο αποβλακωμένος και να’ναι κάποιος από τηλεόραση-ιντερνετ-τύπο δε μπορεί ας πούμε να πιστεύει τον εκπρόσωπο τύπου ενός κόμματος, να μην ψυλλιάζεται τι κουμάσι είναι μια σελέμπριτι περσόνα ή να μην τσαντίζεται όταν ακούει ότι ας πούμε η βιλάρα στην Εκάλη…έγινε με αίμα (αυτό ίσως και να αληθεύει) από τους πρόσφυγες παππούδες και μεγαλύτερο μειονέκτημα είναι η ειλικρίνεια, μεγαλύτερη πληγή η προδοσία από τους φίλους κτλ. 

Βέβαια το λάθος πιστεύω είναι να τα δεις όλ’αυτά ως μεμονωμένα περιστατικά, εσύ να βγάζεις την ουρά σου απ’έξω και να  ταχώνεις με φιλαράκια στις καφετέριες πιστεύοντας ότι κάνεις και κοινωνικό κριτική, αλλά μη σπάσει ο διάολος κανα ποδάρι και βρεθείς και εσύ με κανα κληρονομικό προσφυγικό στην Πολιτεία και ανακαλύψεις με τη σειρά σου ότι έχεις για μεγαλύτερο μειονέκτημα την ειλικρίνεια, ότι έχεις προδοθεί από φίλους και τα συναφή, γιατί έχει να πέσει το γέλιο της αρκούδας.

Επ’αυτού εντύπωση μου είχε κάνει και η δήλωση ενός μεγαλοδικηγόρου πρωταγωνιστή ενός σκανδάλου του παρελθόντος, ξέρετε αριστερό παρελθόν που έγινε δεξιά τσέπη και ατυχώς (σε αντίθεση με πολλούς συναδέρφους του) κατέληξε να βλέπει τον Κορυδαλλό από τη μέσα μεριά και τι είχε πει λοιπόν; «τα σκατά μυρίζουν μόνο όταν είσαι στην απέξω, όταν είσαι μέσα όχι μόνο δεν τα καταλαβαίνεις, αλλά ευωδιάζουν κιόλας». Σωστός ο μάγκας και αν μη τι άλλο ειλικρινής. 

Το παραπάνω μακρυνάρι το΄γραψα κυρίως για να δείξω την αίσθηση αυτή της υποκρισίας που βασιλεύει σήμερα και έχεις προεκτάσεις και εφαρμογές στην καθημερινότητα του καθενός.

Ωστόσο βρίσκω πως υπάρχουν τρεις βασικές συντεταγμένες στις οποίες η υποκρισία γίνεται θεσμός και ορίζουν την καθημερινότητα μας. 

Πρώτη και καλύτερη η Φιλανθρωπία, η οποία δεν διαφέρει και αυτή σε πολλά από τη φιλοζωία, ο φιλάνθρωπος με ένα αίσθημα υπεροχής δίνει την ανθρωπιστική του ελεημοσύνη στον αναξιοπαθούντα όχι για κανένα άλλο λόγο παρα να τα’χει καλά με τη συνείδηση του, να φτιάχνει μια γυαλιστερή public image και πώς το’λεγε και ο Τσιφόρος στα Παιδιά της Πιάτσας αγοράζει για την πάρτη του ένα οικόπεδο στον Παράδεισο «…επειδης να πούμε ο πας ο ελεών πτωχόν δανείζει Θεόν και ο Θεός τον γράφει να πούμε στα τεφτέρια του, ο κύριος Καραμπουμπούνας έδωσε δραχμάς τρεις εις επαίτην και κόφτου ένα ένταλμα πιστωτικό να’χη να λαβαίνει ο άνθρωπος εντόκως μεθαύριο στην εκκαθάριση της Δευτέρας Παρουσίας! Ο κύριος Καραμπουμπούνας τι νομίζεις ότι κάνει με το τριάρι που σου’δωσε; Για σένα ενεργεί; Πριτς! Για πάρτη του δουλεύει…».

Και καλά θα πει κανείς. όλα αυτά τα λόγια τα αεράτα αλλά δεν χορταίνουν, ούτε θεραπεύουν, ούτε ντύνουν και τον κοσμάκη εδώ ή στον Τρίτο Κόσμο όπως κάνει η οργανωμένη φιλανθρωπία των ΜΚΟ και μήπως δεν υπάρχουν και άνθρωποι που πιστεύουν ειλικρινά σ’αυτό; Βεβαίως και υπάρχουν άνθρωποι αφοσιωμένοι και βεβαίως και η φιλανθρωπία βοηθάει άμεσα, σήμερα, τώρα και ένας πεινασμένος δεν χρειάζεται κοινωνιολογικές αναλύσεις ένα καρβέλι ψωμί χρειάζεται…ωστόσο κοιτάζοντας μόνο το βραχυπρόθεσμο όφελος αδιαφορούμε παντελώς για το μακροπρόθεσμο και ποιο είναι αυτό; Μα η εξάλειψη των συνθηκών φτώχειας, στην οποία η φιλανθρωπία δρα καθησυχαστικά «εντάξει μωρέ εμείς στείλαμε ανθρωπιστική βοήθεια τι άλλο να κάνουμε», αντίστοιχο με αυτό που φωνάζανε οι αμερικάνοι πολιτικοί αναλυτές στον Μπους πριν τον πόλεμο «για να καταπολεμηθεί η τρομοκρατία δεν χρειάζεται πόλεμος, αυτός την ενδυναμώνει, χρειάζεται πρωτίστως να καταπολεμηθούν οι συνθήκες που υποθάλπουν την τρομοκρατία» όπου τρομοκρατία βάλε φτώχεια. Καλή λοιπόν η φιλανθρωπία αλλά εύκολα διολισθαίνει στην φιλοζωία και γίνεται καλό άλλοθι. 

Δεύτερη, αλλά πρώτη σε μέγεθος είναι η υποκρισία που βγαίνει μέσα από την θρησκοληψία. Ο χριστιανισμός ας πούμε είναι πάνω απ’όλα μια θρησκεία ανθρωπιστική, αλλά άλλα τα λόγια του Χριστού και άλλες οι πράξεις των ανθρώπων και (όχι όλων, αλλά τολμώ να πω των περισσοτέρων) πολλών κληρικών. Φαίνεται πως οι έννοιες όπως της αγάπης, της ευσπλαχνίας και του ήθους (εντάξει τόσο έχουν φορεθεί που σχεδόν ακούγονται πια ενοχοποιημένες) είναι καλές μόνο για τους χριστιανούς και όχι για τους άλλους.

Όταν γίνεσαι φανατικός αυτόματα βάζεις τον εαυτό σου στο στρατόπεδο των ΚΑΛΩΝ και ο υπόλοιπός κόσμος είναι οι ΚΑΚΟΙ, δηλαδή ΑΠΙΣΤΟΙ, τώρα Θεολογία δεν έχω σπουδάσει, ούτε και έχω κατατρίβει τόσο έντονα με σχετικά κείμενα, όμως καταλαβαίνω ότι ο χριστιανισμός λειτουργεί έστω και σαν σημείο αναφοράς, έστω και σαν γνώμονας ή πυξίδα για το που πηγαίνεις και τι κάνεις, καλό ή κακό αδιάφορο, μια φορά μια σταθερά είναι. Το να κάνεις όμως εγκλήματα στο όνομα της θρησκείας, το να θεωρείς τον εαυτό σου ανώτερο λόγω της θρησκείας και ακόμη χειρότερο το να πουλάς αγιοσύνη τοις μετρητοίς και επι πιστώσει στο όνομα  της θρησκείας είναι μια υποκρισία την οποία συν τοις άλλοις την έχουμε πληρώσει και πληρώνουμε πολύ ακριβά. Θρησκευτικό φονταμενταλισμό τον λένε διανοουμενίστικα, «παπάς, γιατρός και χωροφύλακας καλύτερα 'ναι να μην μπαίνουνε στο σπίτι» λέει ο λαός και ακόμη πιο σοφά «παπάς, παπά καλό δε θέλει». Δεν ακυρώνω το σύνολο των κληρικών, αλλά (πολύ φοβάμαι) μια μεγάλη πλειοψηφία τους και γενικά την υποκρισία που έχει ως βάση της τη θρησκευτικότητα και είναι η πιο οδυνηρή. 

Πιο όψιμη τέλος, είναι η υποκρισία της οικολογιολατρείας, θυμάμαι και γελάω όταν πρωτοεμφανίστηκε ο όρος κάπου στα 80΄ς που λέγαμε «κοίτα ρε μια οικολόγρια». Μεγάλο άλλοθι και αυτό για την κόντρα άνθρωπος vs nature. Λοιπόν παίδες όταν βλέπουμε ένα ωραίο δεντράκι δίπλα σε ένα γάργαρο ρυάκι και στη σκιά ενός υπέροχου λόφου (αν συνεχίσω σ’αυτό το ύφος με βλέπω να γράφω ποιήματα για σχολικές γιορτές), ΕΜΕΙΣ είμαστε και αυτοί που το οριοθετούμε ως ωραίο, υγιεινό, γλυκούλικο και πολλά άλλα επίθετα απ΄αυτά που λέει κάθε μέρα ο Αυτιάς, στην πραγματικότητα το έρμο το δεντράκι το ποταμάκι και ο λόφος, ούτε ωραία είναι, ούτε και σε κομμωτήριο θα τα δείτε να πηγαίνουν, απλά πρόκειται για ένα φυτικό οργανισμό, που στέκεται δίπλα σε έναν υδάτινο πόρο-από τον οποίο και ζει, στη σκιά ενός κατάφυτου ορεινού σχηματισμού πετρωμάτων.

Η Φύση ως έννοια είναι τελείως αδιάφορη για το κάλλος ή την ασχήμια, αυτά είναι καθαρά ανθρώπινα συναισθήματα, η Φύση υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, εμείς είμαστε το πρόβλημα. Οικολογία βέβαια, αλλά φίλε οικολόγε τα ρούχα που φοράς, το αμάξι που κινείσαι και το φαγητό που τρώς είναι εις βάρος των φυσικών πόρων, για την ακρίβεια ολόκληρη η ανθρώπινη πρόοδος βασίζεται στην εκμετάλλευση των ανθρωπίνων πόρων και δη με το συνθετικό –υπερ. Συνεπώς καμία Φύση δεν μας εκδικείται, ούτε και μας καλοπιάνει και καμία Φύση δεν υπερασπιζόμαστε με ανακύκλωση, αναδάσωση και οικολογικό ακτιβισμό αλλά αποκλειστικά  την πάρτη μας. Ναι αλλά η οικολογική συνείδηση και οι άνθρωποι που θυσιάζονται ακόμη και γι’αυτό; Βέβαια αλλά όπως και με την φιλανθρωπία έχει την ίδια λογική της πράξης ελέους και όχι ουσίας, θεραπεύει τμηματικά αλλά το όλον μέρος παραμένει άρρωστο. 

Υπάρχουν και άλλα πολλά ακόμη αλλά πιστεύω ότι αυτά τα 3 είναι τα κυρίαρχα.

Το παραπάνω σκιτσάκι του Quino δείχνει πολύ παραστατικά ότι η υποκρισία συνήθως έχει χαμογελαστό πρόσωπο.