Σαν σήμερα "έφυγε" το 1996 ο Οδυσσέας Ελύτης. Μεγάλος ποιητής. Μεγάλος άνθρωπος.

Οδυσσέας Ελύτης είναι το φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη. Το Ελύτης το έπλασε ο ίδιος. Όπως είπε σε μία συνέντευξη του, την εποχή που το επέλεξε η συλλαβή "ελ" ήταν η αγαπημένη του. Του θύμιζε την Ελλάδα, την ελευθερία, μία Ελένη που αγαπούσε τότε. Το γράμμα "υ" το επέλεξε επειδή πίστευε ότι ήταν το πιο ελληνικό γράμμα και την κατάληξη "της" επειδή ήθελε μία κατάληξη που να παραπέμπει σε αρχαιοελληνικό όνομα.

Η πρώτη του συλλογή με τίτλο "Προσανατολισμοί" εκδόθηκε το 1940 και η δεύτερη το 1943 ο "Ήλιος ο Πρώτος" με έντονα τα στοιχεία του υπερρεαλισμού.

Οι εμπειρείες του από την στράτευσή του στο μέτωπο της Αλβανίας καθώς και η φρίκη του πολέμου χαράζονται βαθιά στην μνήμη του και του δίνουν τροφή για το "Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας"(1946) και το "Άξιον Εστί"(1959).

Το "'Αξιον Εστί" σηματοδοτεί την έναρξη μιας πιο ώριμης περιόδου γραφής. Αυστηρά δομημένο πάνω σε εκκλησιαστικά κείμενα, με επιρροές από την μυθολογία και την ιστορία, αυτό το έργο έδωσε στον ποιητή τον τίτλο "εθνικός".

Ακολουθούν κι άλλα έργα όπως "Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό"(1960), "Ο ήλιος ο ηλιάτορας"(1971), "Το Μονόγραμμα"(1972), "Τα Ρω του Έρωτα"(1973), "Σηματολόγιον"(1977), "Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου"(1984) κ.α.

Ο Ελύτης μεταφέρει στα ποιήματά του έναν νεανικό ερωτισμό. Σκιαγραφεί έναν έρωτα ανώτερο από την απλή σαρκική ηδονή, έναν έρωτα που αγγίζει το υψηλότερο βάθρο της τελειότητας.

Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν γνωρίσει διεθνή επιτυχία. Το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, κάτι που διέδωσε ακόμα περισσότερο την φήμη του.

Πέθανε στις 18 Μαρτίου 1996 από ανακοπή καρδιάς στην Αθήνα.

---------------------------------------------------------------------------------

ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

(Τα Πάθη)

Ενωρίς εξύπνησα τις ηδονές

ενωρίς τη λέυκα μου άναψα

με το χέρι μπροστά στη θάλασσα προχώρησα

εκεί μόνος την έστησα:

Φύσηξες και με κύκλωσαν τρικυμίες

ένα-ένα μου πήρες τα πουλιά-

Θεέ μου με φώναζες και πώς να φύγω;

Κοίταξα μες στο μέλλον τους μήνες και τα χρόνια

που ξανά θα γυρίσουνε χωρίς εμένα

και δαγκώθηκα τόσο βαθιά

που αργά το αίμα μου ένιωσα ν'αναβλύζει ψηλά

και να στάζει απ'το μέλλον μου.

Έσκαψα μες στο χώμα την ώρα που ήμουν ο ένοχος

και τρέμοντας εσήκωσα το θύμα στα χέρια μου

και του μίλησα τόσο απαλά

που αργά τα μάτια του άνοιξαν και σταλάξανε τη δροσιά

στο χώμα που ήμουν ο ένοχος.

Έριξα το σκοτάδι στο κρεβάτι του έρωτα

με του κόσμου τα πράγματα στο νου μου γυμνά

και το σπέρμα μου τίναξα τόσο μακριά

που αργά οι γυναίκες γύρισαν μες στον ήλιο και πόνεσαν

και γεννήσανε πάλι τα ορατά.

Θεέ μου με φώναζες και πώς να φύγω;

Ενωρίς εξύπνησα τις ηδονές

ενωρίς τη λεύκα μου άναψα

με το χέρι μπροστά στη θάλασσα προχώρησα

εκεί μόνος την έστησα:

Φύσηξες και λαχτάρισαν τα σωθικά μου

ένα-ένα μου γύρισαν τα πουλιά!

-----------------------------------------------------------------------------------------

Ο Ελύτης για μένα δεν είναι οι πεζοί χαρακτηρισμοί και οι ατέλειωτες παπαγαλίες που μαθαίνουμε στο σχολείο. Όχι...είναι κάτι βαθύτερο, κάτι που με αγγίζει και με συγκινεί όσο ελάχιστα πράγματα.

Και τελειώνω με ένα απόσπασμα από το Μονόγραμμα, το αγαπημένο μου έργο του Ελύτη. Το έχω ξαναπεί αυτό...αλλά αξίζει τον κόπο να το επαναλάβω...

--------------------------------------------------------------------------------------

Μες στη μέση της θάλασσας

από μόνο το θέλημα της αγάπης, μ’ ακούς

ανεβάσαμε ολόκληρο νησί, μ’ ακούς;

Με σπηλιές και με κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς

Άκου, άκου

Ποιος μιλεί στα νερά και ποιος κλαίει –ακούς;

Ποιος γυρεύει τον άλλο, ποιος φωνάζει –ακούς;

Είμ’ εγώ που φωνάζω κι είμ’ εγώ που κλαίω, μ’ ακούς;

Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, μ’ ακούς;