Είμαι μανιακός της Αθήνας, και όταν λέω Αθήνα, εννοώ το κέντρο της, τα όρια του μικρού δακτυλίου. Μια από τις περιοχές που γουστάρω τρελά είναι η οδός Αθηνάς η Βαρβάκειος αγορά και όλους τους γύρω δρόμους από την Κλαυθμώνος μέχρι την Πειραιώς, λόγω της αυθεντικότητας των ανθρώπων και των μαγαζιών, των αρωμάτων, της πολυχρωμίας, της τρομερής ποικιλίας αλλά και του απαραίτητου κιτς που συμπληρώνει το παζλ της πιο ζωντανής περιοχής της Αθήνας και μεταμορφώνει τόσο την περιοχή όσο και τον επισκέπτη σε πραγματικό καλτ πρωταγωνιστή.

Λίγο καιρό πριν επέστρεφα στο σπίτι αργά τη νύχτα με το αυτοκίνητό μου από την οδό Πειραιώς. Δίπλα μου καθόταν η σύζυγος, ο μικρός πίσω είχε ήδη κοιμηθεί. Η Πειραιώς, έχοντας αλλάξει άρδην τα τελευταία χρόνια, αφού πλέον ευδοκιμούν μερικά από τα πιο «ιν» ξενυχτάδικα, πολιτιστικά κέντρα που έλεγε και ο αείμνηστος Ευ. Γιαννόπουλος, με αποτέλεσμα εκεί που ήταν τις νύχτες ένας άδειος δρόμος να μην πέφτει πλέον καρφίτσα. Έχοντας εγκλωβιστεί στο μποτιλιάρισμα και μη βλέποντας προκοπή μέχρι την Ομόνοια, κόβω δεξιά από την Κουμουνδούρου στην Ευριπίδου, σκεπτόμενος ότι εκεί, τι διάολο, δεν θα έχει πήξιμο αφού αυτή την ώρα τα μαγαζιά έκλεισαν. Την πάτησα μεγαλοπρεπώς όμως, διότι εκεί ήταν χειρότερα προφανώς λόγω του παρακείμενου Ψυρρή, του άλλου «ιν» διασκεδότοπου. Με τα πολλά, κόβοντας και από κάτι άλλα στενά με ρυθμό σημειωτόν, φτάνω στο ύψος της αγοράς  από την κάτω πλευρά, Σωκράτους και Σοφοκλέους και να είμαστε σχεδόν σταματημένοι. Σε αυτά τα δρομάκια λοιπόν, στεκόντουσαν ανά μικρές αποστάσεις και μόνες τους αλλά και κάποιες μαζί, κάποιες μαυρούλες με έντονο βάψιμο και ντυμένες ολίγον…ελαφρά να το πω; και πλησίαζαν τα αυτοκίνητα. Παρά τη νύστα της η σύζυγος τις πρόσεξε και της έκαναν εντύπωση, οπωσδήποτε μεγαλύτερη και από την καμηλοπάρδαλη του Αττικού ζωολογικού πάρκου:

- Συζ. Τι κάνουν αυτές εδώ ντυμένες έτσι μέσα στο κρύο;

- Αnalystis. Αν σου έλεγα ότι μαζεύουν σαλιγκάρια;

- Σ. Μη μου πεις ότι είναι π#%^&νες!

- Α. Όχι βρε αδερφέ, τελείωσε η συνεδρίαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και βγήκαν να ξεσκάσουν…

- Σ. Αυτές οι κρυάδες σου πια…κοίτα κοίτα πάνε στα αυτοκίνητα και χτυπάνε το τζάμι, λες να ψάχνουν για πελάτη;

- Α. Μπα, μάλλον για τέταρτο στην μπιρίμπα….

- Σ. Κοίτα, κοίτα, αυτή εκεί, αυτή με το λαχανί μίνι μπήκε μέσα στο ασημί αυτοκίνητο! Α να χαθείς, σιχαμένε! Πως μπορούν και πηγαίνουν με τον κάθε λεχρίτη! Δεν πάνε να κάνουν καμιά άλλη δουλειά;

- Α. Συγκεκριμένα αυτής εκεί στη γωνία, αυτής ντε της μαύρης με το ξασμένο οξυζενέ μαλλί και το βυζί μέχρι τα γόνατα, της πρότειναν την έδρα της κλασικής φιλολογίας στην Οξφόρδη αλλά αρνήθηκε…

- Σ. Συνεχίζεις βλέπω τις κρυοκωλιές…λες να ‘ρθει καμία και σε μας;

- Α. Γιατί, έχεις μεγάλη πρεμούρα; Μην ανησυχείς δεν πρόκειται. Βλέπουν γυναίκα συνοδηγό και μάλιστα λευκή.

Εν τω μεταξύ, είχαμε προχωρήσει και φτάναμε στην Αθηνάς όπου και ξεκολλήσαμε.

-Σ. Πάντως, αυτές οι μαύρες είναι καλύτερες από τις δικές μας! Δεν είναι αυτό το θλιβερό πράγμα βρε παιδί μου, είναι πιο εξωτικές!

Σήμερα, δεν ξέρω τι έπαθα, με έχει πιάσει μια φιλοσοφική διάθεση, θέλω να καταθέσω κάποιες σκέψεις, εν πλήρη γνώση του κινδύνου ότι ίσως δεν πρόκειται να τις διαβάσει κανείς. Θα ασχοληθώ λοιπόν με τους θεμελιώδεις νόμους της θερμοδυναμικής, προσπαθώντας όσο γίνεται να μη σας πιάσει πονοκέφαλος, ναυτία, φαγούρα και πιτυρίδα. Θα διαπιστώσετε, εύχομαι, ότι και αν ποτέ δεν έτυχε αν διαβάσετε γι’ αυτούς, σίγουρα στη ζωή σας τους έχετε σκεφτεί. Οι νόμοι αυτοί, είναι τρεις, ο πρώτος έχει να κάνει με τη θερμότητα  ως «χασούρα», ο δεύτερος με την εντροπία και ο τρίτος με το απόλυτο μηδέν.

Ο 1ος ν. της θερμοδυναμικής, λέει πιο συγκεκριμένα ότι,  πως ό, τι και να κάνεις, μη περιμένεις πως ό, τι δώσεις θα πάρεις πίσω, και να χτυπιέσαι κάτω σαν τη Βανδή, θα έχεις φύρα, θα έχεις απώλειες, δεν γίνεται αυτό που λέμε «και το κουκούτσι μύγδαλο». Η απώλεια, η «χασούρα» για την ενέργεια είναι η μορφή της θερμότητας, όπου χάνεται στο περιβάλλον. Όσοι ασχολούνται με επιχειρήσεις, αν και μπορεί να μη σκαμπάζουν από φυσική, ξέρουν ότι δεν μπορεί να έχεις μόνο κέρδη, θα έχεις και έξοδα. Δεν μπορείς να βάλεις όλο το τζίρο και την είσπραξη στην τσέπη και να το παίξεις κινέζος, θα πρέπει να πληρώσεις λειτουργικά έξοδα, μισθούς, εφορίες, ΙΚΑ και άλλα απεχθή. Έχεις ας πούμε και μια γκόμενα. Μη θες αγαπητέ μου μόνο τα καλά, ήτοι το σίγουρο (και όχι πάντα) πήδημα, την τόνωση της αυτοπεποίθησής σου και να μη τρως πόρτα σε μαγαζιά που θέλουν συνοδεία. Θα έχεις και απώλειες, όπως δώρα, ζήλειες, σκηνές, συνεχές ζάλισμα με τα τηλέφωνα (κινητά τε και σταθερά) και όλα τα συμπαραμαρτούντα. Έτσι, για να διατηρήσεις τη σχέση, το ωφέλιμο έργο στη γλώσσα της θερμοδυναμικής, πρέπει να προσπαθήσεις και να υπομένεις τόσο ώστε να υπερκεράσεις της δυσκολίες της σχέσης (τις απώλειες με μορφή θερμότητας), σπαταλώντας δυνάμεις ψυχικές και υλικές περισσότερες από αυτές που φανταζόσουν αρχικά (συνολική προσφερόμενη ενέργεια). Αν δεν το κάνεις αυτό, δεν προσπαθείς, δηλαδή δεν δίνεις συχνά ενέργεια στο σύστημα, οι απώλειες, οι τριβές, θα σταματήσουν τη σχέση, δηλαδή θα πάψει το ωφέλιμο έργο.  Αυτός είναι και ο λόγος που οι σχέσεις σταματούν, επειδή κάποιος από τους δύο ή και οι δύο δεν προσφέρουν την απαιτούμενη ενέργεια να υπερκεραστούν οι απώλειες, άρα το σύστημα (η σχέση εν προκειμένω) βαίνει σε αδράνεια, σε σταμάτημα τελικώς. Ο 1ος ν. της θερμοδυναμικής είναι και ο υπεύθυνος που δεν μπόρεσε ποτέ να φτιαχτεί το αεικίνητο, ένα μηχάνημα δηλαδή που θα δούλευε αιωνίως από μόνο του, χωρίς την εξωτερική προσφορά ενέργειας οποιασδήποτε μορφής

Ο 2ος ν. της θερμοδυναμικής, έχει να κάνει με την έννοια της εντροπίας. Εντροπία είναι ένα μέγεθος που ποιοτικά έχει να κάνει με την τάξη ή την αταξία ενός συστήματος.  Μας λέει λοιπόν ο νόμος αυτός, ότι σε μια αυθόρμητη μεταβολή, κάτι που γίνεται αβίαστα, από μόνο του, η εντροπία αυξάνεται, δηλαδή αυξάνεται η αταξία, πηγαίνουμε σε μια πιο χύμα φάση από μια πιο τακτοποιημένη. Αν θέλουμε να μειώσουμε την εντροπία, δηλαδή να αυξήσουμε την τάξη, τότε όχι μόνο δεν είναι αυθόρμητη αυτή η διεργασία, αντιθέτως πρέπει να καταβληθεί μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Αυτό κι αν δεν το έχετε αντιληφθεί. Αν αρχίσετε να λειτουργείτε ακολουθώντας την αγαπημένη μας αρχή της ελάχιστης προσπάθειας, δηλαδή να κάνουμε στο σπίτι τις λιγότερες δυνατές δουλειές και να μην τακτοποιούμε ρούχα, βιβλία και αντικείμενα κάθε είδους, τότε η κατάσταση θα αρχίσει να ρέπει προς καταστάσεις μεγίστης εντροπίας και αταξίας, παπούτσια στο ψυγείο, κάλτσες στα πολύφωτα, ρούχα και εσώρουχα πεταμένα όπου μπορείς να φανταστείς, σε πατώματα, καρέκλες και τραπέζια, φαγητά στα κρεβάτια, ένα κανονικό κωλοχανείο δηλαδή.  Αν τα αφήσεις τα πράγματα στην τύχη τους, όλα τα συστήματα, το σύμπαν το ίδιο ρέπει στην αποδιοργάνωση, στο χύμα, στην αποσάθρωση και στην παρακμή. Το σώμα μας, ομοίως. Αυτός ο άτιμος ο 2ος νόμος είναι ο υπεύθυνος για την γήρανση του σώματος και τελικά για το αναπόφευκτο όπου περιέρχεται πλέον σε κατάσταση πλήρους ισορροπίας. Η ζωή, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η ατέρμονη και τελικά απέλπιδα προσπάθεια για μείωση του ρυθμού αύξησης της εντροπίας του κλειστού συστήματος που είναι το σώμα μας, ώστε κάθε στιγμή να σπρώχνουμε την ισορροπία προς την κατεύθυνση την αντίθετη της αύξησης της αταξίας, προς την κατεύθυνση του αναβολισμού, όπως λέγεται στη βιολογία.  Με δυο λέξεις, γ@%$σέ τα…

Ο 3ος ν. της θερμοδυναμικής, αλληλένδετος με τον 2ο που λέει ακόμα ότι όταν αυξάνεται η θερμοκρασία αυξάνεται και η εντροπία, λέει ότι μόνο στο απόλυτο μηδέν, στη θερμοκρασία των 0 Κ (–273,15 οC) η εντροπία μηδενίζεται, φτάνουμε σε κατάσταση απόλυτης τάξης όπου και σταματούν όλες οι μοριακές κινήσεις σε έναν υποτιθέμενο, ουτοπικό τέλειο κρύσταλλο. Όμως είναι αξιωματικά ανέφικτο να φτάσουμε το απόλυτο μηδέν, αν και κάποιοι ερευνητές έχουν φτάσει πολύ κοντά, μερικά χιλιοστά του βαθμού μόλις πάνω. Φαντάζεστε βέβαια τι ποσά ενέργειας πρέπει να δαπανηθούν για να καταφέρεις κάτι τέτοιο. Το ερώτημα είναι, θέλεις να καταφέρεις κάτι τέτοιο, ακόμα και να μπορούσες; και τι θα κατάφερνες να τα κρατούσες όλα κοκαλωμένα;  Ακόμα και στις εσχατιές του σύμπαντος το απόλυτο μηδέν δεν αγγίζεται, η εντροπία έστω και ελάχιστα αυξάνει γιατί η ζωή δεν είναι ακινησία και τάξη, είναι ένα μπάχαλο, μια κίνηση, να τα κάνεις όλα π&^%@να, ακόμα κι αν αυτό σε πηγαίνει στο τέρμα...

Είχα διαβάσει σε ένα βιβλίο για τους νόμους αυτούς τα εξής, που μοιάζουν με νόμο του Μέρφυ:

1ος θερμοδυναμικός νόμος: Δεν μπορείς να κερδίσεις

2ος θερμοδυναμικός νόμος: Δεν μπορείς να φέρεις ισοπαλία

3ος θερμοδυναμικός νόμος: Δεν μπορείς καν να βγεις από το παιχνίδι

ΥΓ1 Εκπαιδευτική τηλεόραση: στο βιντεάκι βλέπετε πως το υγρό άζωτο στους -193 οC μειώνει την εντροπία και κρυσταλλώνει μπαλάκι του πιγκ-πογκ, λαστιχένιο γάντι και μπανάνα (με το συμπάθειο πάντα)

ΥΓ2 Α, κι όποιος θέλει ιδιαίτερα, το πρώτο μάθημα δωρεάν, παρέχονται σημειώσεις, τιμαί λογικαί, GADALA ORIENTAL BELLYDANCE και LIVE στη μουσική σκηνή 5/4, Φιλίππου 14, Μικρολίμανο, ώρα 23.00.

Ελπίζω ότι το 2008 σας μπήκε με το καλό, να το νιώσατε καλά, να σας άρεσε και να μη σας πόνεσε. Εγώ πάντως, ούτε που το κατάλαβα. Ή ήταν μικρό ή το έχω συνηθίσει τόσα χρόνια (το ρεβεγιόν εννοώ βέβαια…)

Ας αρχίσω λοιπόν τη χρονιά με ένα μουσικό ποστάκι (το ο όχι με ου, αλλά με ο). Τελικά όλα τα πράγματα είναι θέμα concept που θα λέγαμε και σε καλά ελληνικά. Κάτι είναι εντελώς διαφορετικό όταν βρίσκεται στο περιβάλλον του, στο σύνολο από όπου προέρχεται από ότι όταν το βλέπεις ξεκομμένο, μόνο του ή ακόμα χειρότερα μαζί με εντελώς άσχετα και ετερόκλητα πράγματα. Πόσες φορές δεν έχεις πάει διακοπές ή εκδρομή σε ένα μέρος, δοκιμάζεις ένα τοπικό προϊόν, ένα κρασί ας πούμε, ενθουσιάζεσαι, το αγοράζεις και το φέρνεις στο σπίτι σου όμως δεν είναι ακριβώς το ίδιο τότε; Τι έγινε, άλλαξε στο δρόμο; Και βέβαια όχι, απλώς, το εκεί περιβάλλον, οι μυρωδιές, το τοπίο, δένουν με το προϊόν, του δίνουν αυτό το κάτι παραπάνω. Που κολλάει αυτό με τη μουσική; Μα είναι το ίδιο πράγμα. Μπορείς να ακούσεις τζαζ σε κουτούκι της Καισαριανής; Άριες από το Μαγικό Αυλό του Μότσαρτ σε καφενείο ορεινού χωριού; Το «Βρέχει στη φτωχογειτονιά» σε μπιστρό στην Κηφισιά; Λάτιν και σάλσα σε εκκλησία; Τσάμικα και αργόσυρτα ηπειρώτικα σε καφέ με θέα την καλντέρα στην Οία της Σαντορίνης; Ντίσκο και ποπ σε χασαποταβέρνα της Βάρης;

Εγώ, καλώς ή κακώς, με την παραδοσιακή μουσική δεν τα πηγαίνω πολύ καλά. Αν και δεν αμφισβητώ την αξία της, τη λαϊκότητα, την αυθεντικότητά της και την λαογραφική της διάσταση, δεν μπορώ να την ακούσω, μόλις στο ραδιόφωνο πετυχαίνω σταθμό με τέτοια, στο δευτερόλεπτο έχω αλλάξει συχνότητα. Ίσως να φταίει που δεν έμαθα από μικρός, από το σπίτι μου να έχω τέτοια ακούσματα, αλλά αυτό δεν νομίζω ότι λέει και πολλά, διότι μεγαλώνοντας άρχισα να ακούω μουσικά είδη που δεν ακούγονταν ποτέ στο πατρικό σπίτι. Πάντως τα «βλάχικα», έτσι τα έλεγα μικρός, δεν τα άκουγα, όπως και τώρα άλλωστε. Όμως, όταν πήγα ως φοιτητής στα Γιάννενα, τότε δεν μου ήταν ανυπόφορα, ακόμα και τα πολύ αργά, βαριά ηπειρώτικα.

Θυμάμαι, λοιπόν, όταν ήμουν φρέσκος στα Γιάννενα, το χειμώνα του ‘90-91. Καινούριες παρέες, αισιοδοξία, αέρας ελευθερίας, νέων προοπτικών και ανεξαρτησίας, ασορτί με την οδό Ανεξαρτησίας με τα παλιά μαγαζιά, όπου ήταν το πρώτο μου δωμάτιο, ένα δωμάτιο σε παλιό σπίτι χωρίς κεντρική θέρμανση, με μια σόμπα πετρελαίου και κοινό μπάνιο και κουζίνα με τα άλλα τρία δωμάτια του σπιτιού.  Στο ισόγειο, ένα παραδοσιακό τυράδικο-μπακάλικο και από πίσω ένα αποστακτήριο για τσίπουρο και βαρέλια με κρασί. Από το μπαλκόνι, έβλεπα επιβλητικό το τεράστιο βουνό, το Μιτσικέλι και τα υπεραιωνόβια παρακείμενα σπίτια από την τουρκοκρατία, με τα χαρακτηριστικά χαγάτια και τις στέγες. Μια παγωμένη νύχτα λοιπόν, γυρνούσα από τσιπουράδικο αφού είχα πιει τα πόδια μου, και ανέβαινα την έρημη οδό Ανεξαρτησίας, κουκουλωμένος, με κασκόλ και γάντια, ενώ έριχνε χιονόνερο. Ένα από τα παλιά μικρά καφενεία-τσιπουράδικα ήταν ανοιχτό, μέσα ήταν καμιά δεκαπενταριά άτομα από πενήντα ετών και πάνω, μοιρασμένοι σε τέσσερα-πέντε τραπέζια και δύο άλλοι, ο ένας με κλαρίνο και ο άλλος με νταούλι και ντέφι, έπαιζαν ηπειρώτικες μελωδίες, αργές, με μια μαεστρία που με καθήλωσε μαγεμένο για τουλάχιστον πέντε λεπτά ακίνητο μέσα στο γιαννιώτικο αγιάζι, παρακολουθώντας έξω από την τζαμαρία του καφενείου τη μυσταγωγία, ουσιαστικά την κατάνυξη που υπήρχε μέσα εκεί, ο ήχος του κλαρίνου ήταν απόλυτα δεμένος, ενσωματωμένος, εναρμονισμένος με το περιβάλλον, με το χιονόνερο, με τους ηπειρώτες με τα κόκκινα πρόσωπα. Όταν άρχισα να μην αισθάνομαι τα πόδια μου από το κρύο, αποφάσισα να πάω στο δωμάτιό μου και άναψα τη σόμπα, έχοντας ακόμα το κλαρίνο και το νταούλι στα αυτιά μου. Όταν ξύπνησα, στο μπαλκόνι είχε δέκα πόντους χιόνι.