Εδώ και κάμποσες μέρες το σχολειό βρίσκεται σε μεγάλο ξεσηκωμό. Ετοιμασίες, σούρτα φέρτα, κακό. Ζυγώνει η Εθνική Γιορτή, η «εορτή της εθνικής ημών παλιγγενεσίας», όπως την έλεγε ο Καρλάφτης. Μα ο παπάς την έλεγε αλλιώτικα και με πολλά λόγια: «Η ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ήτοι η ιστορική μέρα της εν γαστρί αμώμου συλλήψεως της υπεραγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου ημών Μαρίας». Κατάλαβες Δακρυτζίκε;

-Κατάλαβα, κύριε… (το κέρατό μου το τράγιο κατάλαβα!).

-Ο κύριος Χαμωλιάς;

-Κι εγώ, κύριε.

-Τι κι εσύ, κύριε;

-Κι εγώ κατάλαβα.

-Τι κατάλαβες;

-Να… «συλλήψεως του Ευαγγελισμού… Και της Πελαγίας…».

-Να το πεις όλο, όπως το είπα εγώ.

-Όλο;

-Ακριβώς, όλο.

Ο Χαμωλιάς είχε τα χάλια του.

-Όλο είναι… του Ευαγγελισμού… της συλλήψεως… της…

-…δεσποίνης ημών Μαρίας, του σφύριξε ο Μέλιος.

-…Της δ ε σ π ο ι ν ί ς Μαρίας, κύριε! Αυτηνής ήτανε! φώναξε πανηγυρικά ο Δακρυτζίκος.

-Αρκεί, Αχρηστίδη, μας εφώτισες. Κάθισε, διότι θα διαρραγώμεν. Μουλάρια! Α, μουλάρια… Θα το επαναλάβω όλο εξ αρχής δια να το εντυπωθήτε.

Αυτή η γιορτή, λοιπόν, ήταν, που έφερε την κοσμοχαλασιά μες στο σχολείο.

Οι ετοιμασίες είχαν αρχίσει μια βδομάδα  νωρίτερα. Άλλοι λυγούσαν σύρματα, για να κάνουνε γράμματα και να τα ντύσουνε ύστερα με δαφνόφυλλα. Άλλοι ασβεστώνανε. Άλλου καθαρίζανε την αυλή και σχεδιάζανε με χαλίκια σημαίες και χρονολογίες και «ζήτω».

Ο Καρλάφτης διάλεξε για τους Πέρσες την πιο άχαρη δουλειά. Τους έστειλε να κολυμπήσουνε μες στη σκόνη της αποθήκης και να ξεθάψουνε τους Ήρωες του Εικοσιένα. Ήταν κάτι κάδρα, που τα ρίχνανε άνω κάτω μες στο κελάρι, και του χρόνου τα ξαναβγάζανε, τα φρεσκάρανε με ευλάβεια και τα κρεμούσανε στους τοίχους της μεγάλης σάλας, που θα γινότανε η τελετή. Ο Δακρυτζίκος βρήκε την ευκαιρία να δείξει κι εκεί το αρχηγιλίκι του. Αφού περιεργάστηκε καλά καλά τα κάδρα, γυρίζει και λέει στους άλλους.

-Μα τι στο διάλο, ρε! λέει… Όλα αυτά αδέρφια ήταν; Μπράβο, μάνα γελάδα!..

-Γιατί, ρε;

-Τι, γιατί; Δε βλέπεις; Κοίτα τι γράφει: Α σ π ι ώ τ η ς. Κι εδώ: Α σ π ι ώ τ η ς: Όλα είναι αδέρφια.

Οι άλλοι ξύνανε τ’  αυτιά τους. Έδινε διαταγές, σκαρφάλωνε στα δοκάρια, δούλευε σα μεγάλος καλλιτέχνης το φτερό, που ξέβαφε απ’  τη σκόνη τις στριφνές μορφές των ηρώων. Κάποια στιγμή σταμάτησε μπροστά στο γέρο του Μοριά. Καθάρισε καλά το κάδρο και διάβασε: «Θεόδωρος Κολοκοτρώνης».

-Ρε σεις! λέει στους άλλους, ρε σεις! Αυτός έχει τ’  όνομά μου!

Το μπουλούκι των Περσών ήρθε και σταμάτησε μπροστά στην αρειμάνια μορφή του «γέρου».

-Στάσου, γιατί θαρρώ πως σου μοιάζει κιόλας… λέει ο Κούρκουλος.

Ο Χαμωλιάς υπονοιάστηκε.

-Δε θέλεις, ρε Θώρη, να ‘ναι ο παππούς σου;

-Μαρούλια με το ξύδι! Αφού ο παππούς μου ζει, ρε!

-Γιατί, δηλαδής; Δεν μπορεί να ‘ναι ο παππούς της μάνας σου;

-Δηλαδής, λέει ο Δακρυτζίκος, που τόσο ήθελε για να το πιστέψει… στάσου, γιατί όσο τον κοιτάζω, τόσο θαρρώ που μου μοιάζει περισσότερο.

-Ναι, μα το όνομα… χύνει ξαφνικά τη δυσπιστία του ο Κούρκουλος. Από πού κι ως πού; Κολοκοτρώνης αυτός, Δακρυτζίκος εσύ.

Ο Χαμωλιάς όμως δεν εννοούσε να παραιτηθεί απ’  την ανακάλυψή του.

-Τ’  αλλάζουνε, ρε, τα ονόματα! Μερικοί έχουνε τη μανία να μην αφήνουν όνομα να πολυκαιρίσει. Να! Πώς από Χρηστίδης εσύ έγινες Δακρυτζίκος; Μπορεί και Χρηστίδης να ‘γινες από Κολοκοτρώνης.

-Οι άτιμοι… είπε ο Δακρυτζίκος, να μην αφήνουνε τα ονόματα στον τόπο τους!

-Να… συνεχίζει ο Χαμωλιάς… άμα του ξουρίσεις το μουστάκι είναι ολόιδιος. Ύστερις… αρχηγός δεν είσαι κι εσύ;

-Αμ, τι σκατά είμαι και δεν είμαι;

-Εγώ λέω… συνεχίζει ο Χαμωλιάς, θα γίνεις που θα γίνεις σαν κι αυτόνα άμα μεγαλώσεις, γιατί να μη γίνεις από τώρα; Πες πως έγινες κιόλας.

-Ναι, μα δεν τον βλέπεις. Α υ τ ό ς έχει αλλιώτικο όνομα.

-Και δεν τ’  αλλάζεις; Σβήστο και γράψε το δικό σου. Εγώ λέω να το κάνεις.

Ο Κούρκουλος καθάριζε τη μύτη του.

-Άμα μεγαλώσεις, γράφτο… είπε κι αυτός.

-Και δεν το γράφω από τώρα;

-Αλήθεια! θα το γράψεις;

-Αμ τι θα κάνω και δε θα το γράψω! Δω ‘μου ένα μολύβι, ρε. Μελανί όμως, ε;

Η «αποκατάσταση» της ιστορικής αλήθειας έγινε, εκεί, επί τόπου. Με μεράκι ο «αρχηγός» έσβησε το όνομα του οπλαρχηγού κι έγραψε με κεφαλαία παχιά γράμματα:

«ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΔΑΚΡΥΤΖΙΚΟΣ»

Εκεί όμως ζήλεψε κι ο Χαμωλιάς. Έψαξε μες στους σωρούς και ξεχώρισε ένα κάδρο.

-Να, ρε, τους λέει. Για κοιτάτε. Μη μου πείτε ότι δε μοιάζει της γιαγιάς μου.

Ο Κούρκουλος τον φασκέλωσε.

-Ρε μάπα! Αυτός είναι ο Μιαούλης. Δε διαβάζεις; Ναύαρχος Μιαούλης.

-Ναύαρχος; Τότε, ακόμη καλύτερα. Λένε πως ο πατέρας μου, πριν πεθάνει, ήταν καϊκτσής.

-Δεν πιστεύω τώρα να γράψεις κι εσύ το δικό σου!

-Για το γραμμένο λες; Δώσ ‘μου το μολύβι, ρε Δακρυτζίκο.

Την άλλη μέρα ήρθε η ώρα να τα κρεμάσουνε. Πρωί πρωί μπήκε στην τάξη ο Καρλάφτης. Πίσω του ο μπαρμπα-Θόδος με τη Ζουμπουλιά, κρατώντας τα κάδρα. Ο γέρος ήταν σα δαρμένο παιδί.

-Για να δούμε, παιδιά, λέει ο Καρούμπαλος… θυμάστε διόλου Ελληνικήν Ιστορίαν;

Άπλωσε το χέρι του, πήρε ένα κάδρο, και του σκέπασε τη λεζάντα του.

-Μήπως ξέρες ποιος είναι αυτός; είπε γυρίζοντας προς το μέρος των παιδιών.

-Ο Κολοκοτρώνης! ξεφώνισαν όλα μαζί τα παιδιά.

-Για να δω κι εγώ… έκανε δύσπιστα ο Καρλάφτης. Χμ… Έτσι νόμιζα κι εγώ, αλλά φαίνεται ότι κάναμε όλοι λάθος. Ε, λοιπόν, κένετε όλοι λάθος. Για προσέξτε καλύτερα!

-Ο Κολοκοτρώνης, κύριε! φωνάξανε πεισματωμένα τα παιδιά.

-Σας λέω ότι κάνετε λάθος. Αυτός είναι ο Θεόδωρος…

-…Κολοκοτρώνης, το είπαμε!

-Μη βιάζεστε. Αυτός είναι ο Κύριος Θεόδωρος Δακρυτζίκος!

Βουή και χαλασμός ξεχύθηκε στην τάξη.

-Είσαστε όλοι ανιστόρητοι!.. ξεφώνισε ο Καρλάφτης. Για να ξαναδοκιμάσουμε.

Άφησε τον Κολοκοτρώνη στην άκρη και πήρε άλλο κάδρο.

-Αυτός, μήπως ξέρετε ποιος είναι;

-Ξέρουμε! Ο Μιαούλης.

-Τον κακό σας το φλάρο! Λάθος και τώρα. Είναι ο εξοχώτατος Κύριος Κύριος Χαμωλιάς!

Κατόπι σηκώθηκε ορθός στην έδρα, αφήνοντας απότομα το παιχνιδιάρικό του ύφος:

-Θα εκδικηθώ! μούγκρισε με κόκκινα μάτια, σα να του βρίσανε το σόι του. Θα εξαφανίσω από προσώπου γης τα ιερόσυλα αυτά καθάρματα! Οι ουρανοί να κατεβούν, δεν πρόκειται να σας σώσουν!

Ύστερα στράφηκε κατά τον επιστάτη, που κάτι πήγε να του μουρμουρίσει: «Μη… Μη, κυρ-καθηγητή… Τζαχίλικα είναι. Δε νογάνε Άμα πήξουνε, θα τιμωρηθούνε μοναχά τους…».

-Γέρο! φώναξε, σαν αγρίμι που το τουφεκάνε. Αρκεί το ότι σε συνέλαβα να προσπαθείς να τα σβήσεις. Ευτυχώς που επρόλαβα και έσωσα το «σώμα» του εγκλήματος. Μη με παρατηρείς έτσι, διότι με εξαγριώνεις! Πήγαινε να μου φέρεις αμέσως πέντε ράβδους, από αυτάς που έχεις στο υπόγειον. Πρόσεξε, να είναι οζώδεις!

-Πάει… είπε ο γέρος και τίναξε τα χέρια του. Πάει τα έκαψε η γριά όλα τα ραβδιά. Δε νόγαε και τα ‘καψε, για να βράσει το φασούλι της.

-Δε νόγαα… είπε μαραμένη η γριά.

-Α… έτσι; ούρλιαξε αφηνιασμένος ο Καρούμπαλος. Ε, λοιπόν, προνόησε η φύσις και με επροίκισε ε θηριώδεις γρόνθους! Έξω, Δακρυτζίκο! Πλησίασε εδώ! Κι εσύ, Χαμωλιά! Έφθασε η ώρα να απαλλάξω τον κόσμον από το άγο σας!

-Δεν μπορώ να δω… είπε ο γέρος.

-Θα λιγοθυμήσω… έκανε η γριά.

-Τότε γκρεμιστείτε! Εδώ θα επιβάλω δικαιοσύνην!

Τότε άρχισε το δράμα. Σα μανιασμένος ρίχτηκε ο Καρούμπαλος πάνω στα παιδιά. Ρίχτηκε κι ο γέρος να τα γλυτώσει… κι η Ζουμπουλιά να γλυτώσει το γέρο, και πήραν κι οι δυό το μερτικό τους. Ήταν τόσο αγριεμένος ο Καρούμπαλος, που ούτε ολόκληρος στρατός δεν μπορούσε να τον συγκρατήσει.

***

Πέντε μέρες έκαναν οι Πέρσες να ξανάρθουν στο σκολειό. Κι όταν ξαναήρθανε, ήταν μπαμπουριασμένοι σα γέροι. Ήταν πια παραμονή. Οι ήρωες καμάρωναν, αραδιασμένοι στο ντουβάρι με τις μουστάκες σηκωμένες, εκτός απ’  τη Μπουμπουλίνα, που ήταν σα γουλί. Δυσαρμονία. Ευτυχώς, που το καλλιτεχνικό μάτι του Δακρυτζίκου, μ’ όλο που ήταν κλεισμένο απ’  το πρήξιμο, διέκρινε την… ανορθογραφία.

Και ξημέρωσε η μεγάλη και ιστορική μέρα. Το πρωί είχαν πάει όλοι συντεταγμένοι στην παρέλαση. Και το απόγιομα κάνανε εορτασμό στο σκολειό. Το ιστορικό της ημέρας εξεφώνησε ο παπάς. Όλοι οι καθηγηταί στέκονταν ορθοί με τους ήρωες προς τα πίσω και άκουαν το λόγο.

Εφτά φορές έβηξε ο παπάς, πριν αρχίσει. Ύστερα, βαριά, σα να σφυροκοπούσε σίδερο, άρχισε ν’  απαγγέλλει τα ιστορικά λόγια. Άρχισε με δυό στιχάκια:

«Όλη δόξα, όλη χάρη, άγια μέρα ξημερώνει.

Και της μνήμης Σου το Έθνος χαιρετά γονατιστό.

» Ακριβώς. Της μνήμης το Έθνος. Διότι το έθνος το ιστορικόν, το έθνος το Ελληνικόν, το έθνος αυτό των ευκλεών προγόνων, είναι το έθνος της μνήμης Της. Έθνος της Παναγίας, Χριστιανικόν. Την ημέραν αυτήν η θεομήτωρ συνέλαβεν εν γαστρί και ετέξατο υιόν…».

Σιγά σιγά ξέχασε το μισό ιστορικό και περιορίστηκε μόνο στο χριστιανικό μέρος της γιορτής΄ τόσο πολύ, που, καθώς τελείωνε, αναγκάστηκαν να του υπενθυμίσουν κρυφά να πει κάτι και για το έθνος.

-Ετερμάτισα… είπε σιγά ο παπάς.

Και συνέχισε: «Αυτό, λοιπόν, ήτο το ιστορικόν της λαμπράς και ιστορικής ταύτης ημέρας… Δι’ ό… («το έθνος!» του ψιθυρίσανε ξανά οι συνάσελφοί του). Δι’  ό… (συνέχισε κατά το ακροατήριο, ρίχνοντας μια λοξή ματιά στους συναδέλφους), δι’ ό ας αναφωνήσωμεν όλοι εκ βάθους ψυχής (το «έθνος!», του ξαναθυμίσανε) Ζήτω το έθνος!...», ξεφώνισε.

-Ζήτω! φωνάξανε με ανακούφιση όλοι.

-Ζήτω η Πατρίς! συνέχισε.

-Ζήτω… συμφώνησε ξερούτσικα κι ο κύριος Αλμπέρ και τον ακολούθησαν κι οι άλλοι. Αλλά ο παπάς δεν μπορούσε να τους το συγχωρήσει. Ξελαγάρισε, λοιπόν, τη φωνή του και είπε με τον πιο πανηγυρικό τόνο:

-Ζήτω και η εν γαστρί άμωμος σύλληψις της υπεραγίας και δεσποίνης ημών Θεοτόκου αειπαρθένου Μαρίας!

-Ζή… τω… ψελλίσανε καταντροπιασμένοι οι συνάδελφοι και γυρίσανε για να κρύψουν τα γέλια τους. Μα τους περίμεναν τα χειρότερα. Εκεί ανακάλυψαν ότι, ανάμεσα στους αρειμάνιους ήρωες του 21… τους κοιτούσαν, με το πιο βλοσυρό τους ύφος, και τα πολεμικά μουστάκια της… Μπουμπουλίνας!

Ο Δακρυτζίκος, πίσω απ’  τις πλάτες των συμμαθητών του, παρακολουθούσε την τραγωδία, με τη συνείδηση ήσυχη ότι έπραξε στο ακέραιον το αισθητικό του καθήκον.

Οι καθηγητές βγήκαν έξω πνιγμένοι.

Ο κύριος Αλμπέρ έτρεξε να σκεπάσει το φιάσκο και να σώσει την ιερότητα της στιγμής. Μάζεψε τους ήρωες βιαστικά βιαστικά σαν τραπουλόχαρτα και τους τοποθέτησε στο τραπέζι.

-Τελείωσε η εορτή… είπε στα παιδιά.

-Κύριε Αναχωριντές… ξεφωνίσανε κείνα… Η γιορτή είναι ως το βράδυ!

-Θα εορτάσετε το υπόλοιπον της ημέρας δίχως ήρωες.

-Γίνεται εορτή δίχως ήρωες;

-Γίνεται… γίνεται… έλεγε, καθώς ψαχνότανε παντού στα τσεπάκια του. Κάπου ανακάλυψε, επιτέλους, μια γομολάστιχα και ρίχτηκε στο κάδρο. «Pardon Madame”, είπε, στην Μπουμπουλίνα κι άρχισε να σβήνει τα μουστάκια της.

Και μετά:

-En fin…, τους λέει. Δεν πειράζει, ελάτε να τους ξανακρεμάσετε. Προσοχή όμως… Έχω την γνώμην ότι αι γυναίκες είναι γυναίκες, οι δε άνδρες άνδρες… N’  est ce pas; Ο νοών νοήτω… Ντακιρζίκο, έλα λίγο.

Ο αρχηγός βγήκε πρόθυμα. Εκεί στη γωνιά καθίσανε κι οι δυό και μιλήσανε σιγά. Ο Αλμπέρ του έριξε δυό πικρά πικρά παραπονεμένα ματάκια.

-Λυπούμαι… του λέει. Λυπούμαι δι’  όσα υπέφερες. Είμεθα αυστηροί, διότι πονούμε. Και ο κύριος Σκαμβουράς ελυπήθη πολύ… πολύ. Δεν διδάσκει το ξυλοφόρτωμα, όχι δεν διδάσκει΄ και δεν ωφελεί. Απόδειξις ότι υπέπεσες σε μεγαλύτερο σφάλμα. Γιατί, παιδί μου, το έκανες αυτό; Πρέπει να σεβόμεθα τας ιεράς παραδόσεις. Γιατί άλλαξες το φύλον της Μπουμπουλίνας;

-Κύριε δεν της άλλαξα το φύλλο…, λέει αθώα ο Δακρυτζίκος, της έβαλα μουστάκια…

-Αυτό ακριβώς λέγω. Γιατί το έκανες;

-Σιχαίνομαι να βλέπω τις κατσίκες ν’  ανακατώνονται με τους άντρες.

-Ντακιρζίκο!!

-Τιμώρησέ με… το δέχομαι.

-Όχι… Όχι… Σε… σε… αγαπώ, παιδί μου. Κι εσύ μου κάνεις τόσα… τόσα… Γιατί τα κάνεις;

-Γιατί… γιατί κι εγώ κύριε… κι εγώ… σ’  ά… Ας το διάολο!

-Ντακιρζίκο!!

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ, Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα