Μέρες που είναι και μετράμε τις τεράστιες καταστροφές από τις φωτιές ας μη λησμονήσουμε εντελώς μια άλλης εμβέλειας φοβερή καταστροφή που έγινε πριν από 85 χρόνια και συγκλόνισε όλη τη χώρα.. Σαν σήμερα λοιπόν το 1922 η Σμύρνη τυλίχθηκε στις  φλόγες και στο θρήνο.. Ένα ακόμα έγκλημα των πολιτικών(σίγουρα το μεγαλύτερο) που το πλήρωσε ο απλός λαός ..

Η γιαγιά μου στις διηγήσεις της μου τα είχε πει ξανά και ξανά όσα θυμόταν ή είχε ακούσει. Είχε γεννηθεί βλέπετε στη Σμύρνη λίγα χρόνια πριν γίνει η καταστροφή. Ο πατέρας της ήταν ένας εύπορος έμπορος με σπίτι και εμπορικό κατάστημα στο κέντρο της πόλης. Είχε κι ένα εξοχικό που το διέσχιζε ένα ρυάκι σε μια περιοχή που λεγόταν Μπουρνόβας. Η γιαγιά θυμόταν πολύ καλά κι ένα τραγουδάκι που άρχιζε κάπως έτσι :

             Μπουρνόβα με τα κρύα νερά και με τις κρύες βρυσούλες
            και με  τ'αρνάκια τα λευκα και με τις βοσκοπούλες..

Η μάνα της πέθανε πολύ νέα στη γέννα κι ο πατέρας της ξαναπαντρεύτηκε. Είχε ήδη ένα ακόμα μωρό εκτός από τη γιαγιά μου όταν ξέσπασε το κακό. Εκείνο το βράδυ o προπάππους μου και πατέρας της διαισθανόμενος το κίνδυνο πήρε όλη την οικογένεια και κρύφτηκε σε ένα πιο ασφαλές μέρος. Το πρωί πήγε να δει τι απέγινε το σπίτι του. Στους δρόμους συνάντησε άψυχα κουφάρια και το σπίτι το βρήκε εντελώς καμμένο και ρημαγμένο όπως και τόσα άλλα γύρω.. Αν είχαν μείνει εκεί το βράδυ θα είχαν χαθεί..  Μια εικόνα της Παναγίας (η οποία δε κάηκε!!!) ήταν το μόνο πράγμα που πήρε από εκεί κι έγινε ενθύμιο ζωής για κείνον και τους απογόνους...
 
Πήρε την οικογένεια γρήγορα και κίνησε προς τη θάλασσα αναζητώντας σωτηρία. Στο λιμάνι επικρατούσαν σκηνές πανικού και αλλοφροσύνης (κι όχι βέβαια απλού συνωστισμού όπως έλεγε το φοβερό βιβλίο της έκτης δημοτικού!!!). Οπλισμένοι τούρκοι τον σταματούσαν διαρκώς κι έδωσε ό,τι είχε και δεν είχε πάνω του προκειμένου να φτάσει κοντά σε κάποιο πλοίο και ν'αποφύγει την αιχμαλωσία.Στο χαμό που επικρατούσε έχασε από τα μάτια του την υπόλοιπη οικογένεια.Με τη μικρή γιαγιά μου από το χέρι πλησίασε με νύχια και με δόντια σ'ένα πλοίο ελπίζοντας πως οι υπόλοιποι είχαν καταφέρει να επιβιβαστούν ήδη κάπου αλλού. Ήταν τέτοιες οι στιγμές που δε μπορούσες να σταματήσεις να ψάξεις για κανέναν.. Τα πράγματα χειροτέρευσαν απελπιστικά όταν διαπίστωσε πως οι τούρκοι δεν άφηναν σε καμία περίπτωση άνδρα χωρίς χαρτιά να επιβιβαστεί σε πλοίο.. Έμοιαζαν όλα χαμένα καθώς στα χέρια του δεν είχε τίποτ'άλλο εκτός από τη γιαγιά μου...

Μα τότε , εκείνη τη στιγμή που όλα είχαν αρχίσει να σκοτεινιάζουν γι'αυτόν, η καλή τύχη ή ο καλός θεός(όπως θέλετε πείτε το) τον προστάτευσε. Εκεί κοντά στο πλοίο έστεκε ένας  τούρκος αξιωματικός. Ήταν παλιός  πελάτης και φίλος του από το μαγαζί!! Μόλις τον είδε, τον πλησίασε , τον  χτύπησε στον ώμο και του είπε «Άντε γκιτ εσύ»  (Άντε φύγε εσύ) και τον  έμπασε στο πλοίο..  Ήταν γραφτό του, τούρκοι να αφανίσουν το βιος του κι ένας τούρκος να του σώσει τη ζωή...
 
Το πλοίο τον έβγαλε στη Κρήτη και κάπως έτσι σώθηκε. Λίγο αργότερα κατάφερε να βρει την υπόλοιπη οικογένεια και γύρισε με  όλους μαζί στο Πειραιά. Το κράτος του παραχώρησε μια πενιχρή αποζημίωση κι ένα κομμάτι γης στη Κοκκινιά για ν'αρχίσει πάλι από το μηδέν.. Η ανέμελη και άνετη ζωή της Σμύρνης είχε χαθεί γι'αυτόν οριστικά. Είχε σωθεί όμως η οικογένειά του κι έτσι μπόρεσε να βρει τη δύναμη και να συνεχίσει σε μια νέα πολύ πιο σκληρή πραγματικότητα... Στη μνήμη του όμως έμεινε για  πάντα χαραγμένη η πόλη του κι ας μη την ξαναείδε ποτέ..

Δε ξέρω πια τι λόγια να πω  γι'αυτό  που συμβαίνει στη Πελοπόννησο και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Απέραντες εκτάσεις καίγονται ,χωριά λαμπαδιάζουν, άνθρωποι απανθρακώνονται και τελειωμός δεν υπάρχει..

Το ξέρω πως κάτι τέτοιες στιγμές τα λόγια είναι περιττά όμως δε μπορώ να σιωπήσω κι εντελώς μπροστά σ'ένα τέτοιο μακάβριο θέαμα. Δε θα ήθελα να μιλήσω αυτή τη φορά για τις φυσικές καταστροφές. Αυτές είναι πια ανυπολόγιστες, έχουν ξεπεράσει και τη πιο νοσηρή φαντασία και θα χρειαστούν πολλά πολλά χρόνια για να επουλωθούν.. θα ήθελα να μιλήσω για τους ανθρώπους που βιώνουν  από κοντά τη καταστροφή και την οδύνη.. Ειδικότερα για τους τελευταίους ανθρώπους κάποιων ορεινών, ξεχασμένων και απομακρυσμένων   χωριών που δέχτηκαν εντελώς απροστάτευτοι και αβοήθητοι τη πύρινη λαίλαπα που κάποιοι άλλοι τους ετοίμασαν..
 
 Τη πρώτη μέρα της φωτιάς στην Ηλεία ένας τέτοιος άνθρωπος πήρε τηλέφωνο σε κανάλι που εκείνη τη στιγμή παρακολουθούσα. Ήταν ένας από τους εκατοντάδες απελπισμένους που ζητούσαν απεγνωσμένα βοήθεια μέσα από τα τηλεπαράθυρα..   Μιλούσε αργά ,παραδομένα, αλλά τα λόγια του μαρτυρούσαν τη μεγάλη του αγωνία. Έλεγε πως βρισκόταν εδώ και ώρες σε μια  πλαγιά έξω από το χωριό του κι έβλεπε τη φωτιά να έρχεται.. Την έβλεπε να έρχεται ώρες τώρα αλλά δε μπορούσε να κάνει  τίποτα. Είχε ειδοποιήσει ξανά και ξανά τη πυροσβεστική αλλά ήταν σ'ένα ατελείωτο περίμενε.. Δε ξέρω αν έφτασε ποτέ κάποια  βοήθεια στον  άνθρωπο ούτε ξέρω αν έμεινε ή έφυγε να σωθεί. Αυτό που ξέρω είναι πως την άλλη μέρα η  φωτιά με τη βοήθεια  του ανέμου πήρε άλλες διαστάσεις ακολούθησε τη προδιαγεγραμμένη πορεία της και πέρασε μέσα από το χωριό.. Ε λοιπόν αυτό το αίσθημα να περιμένεις κάποια βοήθεια και να μην έρχεται από πουθενά δε το αντέχω με τίποτα!!!!  Να σου πουν καλύτερα πως δε πρόκειται να έρθει κανείς!!! Μη σε έχουν και περιμένεις έτσι.. Ούτε βέβαια να έρθουν όταν πια θα έχουν όλα καεί να σου δώσουν μια πενιχρή αποζημίωση.. Δεν έχει κανένα νόημα... 
 
Μου θύμισε λίγο τη φωτιά που είχε ξεσπάσει πριν από πολλά πολλά χρόνια στο πατρικό μου σπίτι. Ένα βράδυ ένας υπόγειος χωρος πήρε φωτιά κι απειλούσε να τα κάψει όλα. Ειδοποιήσαμε τη πυροσβεστική αλλά αργούσε πολύ να έρθει... Ήμουν μικρός αλλά  θυμάμαι ακόμα πλήθος από γείτονες να έχουν μαζευτεί έξω από το σπίτι. Έβγαινε τόσος καπνός που δε μπορούσε να πλησιάσει  κανείς. Αν η φωτιά έπαιρνε διαστάσεις θα παθαίναμε μεγάλο κακό.. Ο πατέρας μου στην απόγνωσή του και μη μπορώντας να  περιμένει πήρε ένα πυροσβεστήρα και πήγε να μπει μέσα να σβήσει τη φωτιά πριν επεκταθεί.. Κάτι παλιοί γείτονες σχεδόν τον  παρακαλούσαν : «Ρε Βασιλάκη μη μπαίνεις εκεί μέσα , θα γίνει μεγαλύτερο το κακό .. »  Μα ο πατέρας μου δεν υπήρχε περίπτωση να άφηνε ποτέ το σπίτι του να καεί περιμένοντας.. Μπήκε μόνος του στους καπνούς  με μια βρεγμένη πετσέτα στο πρόσωπο και κατάφερε να σβήσει τη κύρια εστία δίχως ευτυχώς να πάθει τίποτα.. Έτσι έσωσε το  σπίτι.
 
Κάπως έτσι έχουν δυστυχώς τα πράγματα.. Όταν βλέπεις τη περιουσία σου  που με τόσο κόπο και ιδρώτα την έχεις  ποτίσει να καίγεται, παρασύρεσαι και δε λογαριάζεις τίποτα.. Γι'αυτό και καταλαβαίνω πολλούς από τους ανθρώπους εκεί στα  χωριά που μέχρι τελευταία στιγμή μένουν κοντά στα σπίτια τους και δίνουν τον άνισο και ασύμμετρο αγώνα με κίνδυνο τη ζωή  τους περικυκλωμένοι από τις φλόγες και αψηφώντας τις προειδοπoιήσεις. Για να σώσουν το βιος τους , τα χωράφια τους ,  τα ζωντανά τους .. Αυτά είναι η ζωή τους..

Δε θέλω με  αυτά που είπα παραπάνω να μειώσω τη προσπάθεια των πυροσβεστών.Οι άνθρωποι είναι ήρωες. Είναι όμως και εξαιρετικά λίγοι και άοπλοι απέναντι σ'ένα τέτοιο κακό.. Κι όταν δεν υπάρχει κι ένας σωστός κεντρικός συντονισμός αυτό γίνεται ακόμα πιο εμφανές..
 
Αυτή τη φορά η καταστροφή είχε ένα ιδιαίτερο γνώρισμα. Είχε εκτός από τα εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καμμένης έκτασης και πολλά ανθρώπινα θύματα..  Θα συγκινήθουν άραγε κάποιοι περισσότερο ώστε να παρθούν τα δραστικά μέτρα που απαιτούνται;;;;
Ένα είναι πάντως το σίγουρο. Αυτά που παίρνουν σήμερα τόσο για τη πρόληψη όσο και την κατάσβεση των φωτιών δεν επαρκούν καθόλου...