ελληνική μουσική
    794 online   ·  210.857 μέλη
    αρχική > e-Περιοδικό > Μαθήματα Μουσικής

    Διατονική φυσαρμόνικα για όλους - Μέρος 2ο

    Πως να παίξετε φυσαρμόνικα. Με ηχητικά παραδείγματα και video.


    Ενότητες
    Τι είναι το παίξιμο PUCKER και U style
    Positions (Θέσεις)
    OVERDRAW & OVERBLOW
    Πρότυπα
    Licks
    Tounge Vamping
    Vibrato και Tremolo
    Γράφει ο Σκιαθίτης Στέφανος (STEFANOS604)
    127 άρθρα στο MusicHeaven
    Δευτέρα 25 Ιούλ 2011

    Positions (Θέσεις)

    Θέσεις: ορίζονται τα διαγράμματα Φύσημα/Ρούφηγμα με τα οποία επιτυγχάνονται ΠΛΗΡΕΙΣ μουσικές κλίμακες.

    Αυτό όπως ήδη αναφέραμε σημαίνει αγώνα με προχωρημένες τεχνικές ,όπως ‘’bends’’ και ‘’overblows’’ για να παίξουμε νότες που δεν υπάρχουν στην διατονική ματζόρε ή μινόρε. Βλέπε http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&sid=2955§ionID=4

    Ετσι αντί να κάνουμε τέτοιον αγώνα με προχωρημένες τεχνικές,  οι εταιρείες μας διευκολύνουν τροποποιώντας τον συντονισμό (αλλάζοντας τα γλωσσίδια) προσφέροντας μια ποικιλία συντονισμών, ώστε με μια μόνο φυσαρμόνικα να μπορείς να παίζεις όλες τις θέσεις, αλλά θέλει πολλή δουλειά. Όμως οι περισσότεροι καλοί παίχτες προτιμούν το παίξιμο μόνο σε 3 θέσεις.

     

    Π.χ ο παίχτης C φυσαρμόνικας συνήθως παίζει στα παρακάτω κλειδιά:

    C major, 1st position ή straight harp

    G major, G minor, 2nd position ή cross harp

    D minor, 3rd position ή Dorian Mode

     

    Πώς βρίσκουμε τη θέση σε κάποια φυσαρμόνικα;

    Παράδειγμα: Με μια C ματζόρε φυσαρμόνικα παίζεις στο κλειδί του C  σε Straight Harp και στο κλειδί του G σε Cross Harp.

    Αν η φυσαρμόνικα σου είναι Lee Oscar τότε:

    • Το Straight Harp σημειώνεται  με ετικέτα στο πάνω αριστερό μέρος της φυσαρμόνικας και

    Ρίξτε μια ματια και στα παρακάτω 3 Videos και θα μάθετε περισσότερα για τις θέσεις[Positions] της φυσαρμόνικας:

     

    Οι διατονικές έγιναν πασίγνωστες από αυτή την εκφραστικότητα που επιτελείται με το bending ειδικά στις μελωδίες των Blues. Γι’ αυτό και πήραν το όνομα Blues Harps .

    Οι διατονικές συνήθως δεν έχουν βαλβίδες που σημαίνει ότι όταν φυσάς ή ρουφάς σε κάποια οπή υπάρχει μια αλληλοεπίδραση μεταξύ των δύο γλωσσιδίων του θαλάμου της οπής. Το να συντονιστούν αυτά τα γλωσσίδια είναι θέμα επίμονης καθημερινής πρακτικής εξάσκησης .

     

    TIP

    Αν κατά τη διάρκεια του bending μας διαρρέει αέρας από τη μύτη  τότε το bending καθώς και το Vibrato υποβιβάζονται σημαντικά.

    TIP (Προσοχή σ’ αυτό το ΤΙΡ) .

    Κάτω από το C(middle) ο τόνος είναι χαμηλότερος  -γλυκύτερος και χρειάζεται λιγότερη ενέργεια , δηλαδή φυσώντας ή ρουφώντας καταβάλουμε λιγότερη δύναμη όμως δεν μπορούμε να έχουμε μεγάλες ταχύτητες.

    Πάνω από το C(middle) ο τόνος είναι υψηλότερος  και απαιτείται περισσότερη ενέργεια δηλαδή φυσώντας ή ρουφώντας καταβάλουμε περισσότερη  δύναμη όμως μπορούμε να έχουμε μεγάλες ταχύτητες (ειδικά με τις φυσαρμόνικες F & G high ‘’πετάμε’’).

     

    TIP

    Το BENDΝIΝG είναι ευκολότερο σε φυσαρμόνικες υψηλού τόνου.

    Αρα  ο ευκολότερος τρόπος για να μάθουμε BENDING είναι να αγοράσουμε μια φυσαρμόνικα ή highF ή highG

    και το αντίθετο για να κάνουμε Overblowing (βλέπε παρακάτω)στις οπές 7 – 10 είναι ευκολότερο αγοράζοντας μια φυσαρμόνικα lowF ή lowG

     

    Παραδείγματα Bending

    Ξέρουμε ότι στις διατονικές το bending γίνεται στην υψηλότερη νότα ( γλωσσίδιο) του θαλάμου της οπής.

    Πχ  στο θάλαμο C D όταν ρουφάμε  κάνοντας  bending  στην D  ‘’φαίνεται’’ ότι πέφτουμε στο Db. Με έκπληξη όμως διαπιστώνουμε (όργανα χωρίς βαλβίδες- σαξόφωνο , κλαρίνο… ) ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο , δηλαδή το χαμηλότερο γλωσσίδιο Blow  C αυξάνει τον τόνο και γίνεται C# αν και δεν το φυσάς.

    PLAY

     

    BENDING από D σε C# (1draw) σε φυσαρμόνικα C

    PLAY

     

    BENDING από G σε F# και F (2draw) σε φυσαρμόνικα C

    PLAY

     

    BENDING από B σε Bb σε A και σε Ab (3draw) σε φυσαρμόνικα C

    PLAY

     

    BENDING από D σε C# (4 draw) σε φυσαρμόνικα C

     

    BENDING HOLE 5 (εδώ δεν γίνεται bending αλλά ψευδο- Bending που μοιάζει με τη νότα F. (Είναι καλό για εφφέ αλλά όχι για παραγωγή της νότας F)

    PLAY

     

    BENDING από A σε Ab (6 draw) σε φυσαρμόνικα C

     

    Πάντως στις διατονικές ενώ στην  υψηλότερη νότα σε κάθε θάλαμο μπορεί να γίνει bending στη χαμηλότερη αυτό φαίνεται να μη μπορεί να επιτευχθεί μέχρι που ανακαλύφτηκε  το OVERBLOWING.

     

    Επόμενο: OVERDRAW & OVERBLOW



    Tags
    Μουσικά Είδη:BluesΜουσικά Όργανα:φυσαρμόνικαΜουσική Εκπαίδευση:κλίμακεςμάθημα φυσαρμόνικας



    Γίνε ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

    Αν σου αρέσει να γράφεις για μουσικά θέματα, σε περιμένουμε στην ομάδα συντακτών του ιστορικού, ανεξάρτητου, πολυφωνικού, υγιούς και δημοφιλούς ηλεκτρονικού περιοδικού μας.

    Στείλε το άρθρο σου

    σχολιάστε το άρθρο


    Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να είστε μέλος του MusicHeaven. Παρακαλούμε εγγραφείτε ή συνδεθείτε

    #23144   /   26.07.2011, 16:33   /   Αναφορά
    Στεφανε δε βρισκω λογια ειλικρινα να σε ευχαριστησω. Βρηκα το αρθρο σου απλα μοναδικο! Μοναδικο κυριολεκτικα γιατι σπανιζουν στο διαδικτυο τοσο αναλυτικα αρθρα. Κι αυτα διατιθενται απο ξενους εννοειται. Απο Ελληνες νομιζω εισαι ο μονος που δουλευει με τοση επιμελεια , στο πεδιο της φυσαρμονικας. Λοιπον απλα σε υπερευχαριστω για την πολυτιμη βοηθεια που μου δινεις. Πραγματι το overbending ειναι πολυ δυσκολο. Ομως υπαρχει ενας μπουσουλας πλεον που με ενθαρρυνει. Εχω καποιες αρχικες ερωτησεις.

    1. Overbending μπορουμε να κανουμε σε ολες τις τρυπες?

    2. Μιλας καπου για γλωσσιδια blow. Αυτα ειναι τα πανω ή τα κατω γλωσσιδια ?

    3. Καπου αλλου λες ....... '' ....για ευκολοτερο bending ειναι καλυτερη η high F ή η high G φυσαρμονικα. Για overblow η low F ή low G φυσαρμονικα..... ''. Ρωταω : Τί ειναι τα low και high? Αλλες κατηγοριες?

    4. Οταν λες ''φυσα λοξα'' εννοεις στρεφοντας τη φυσαρμονικα προς τα πανω ή προς τα κατω ?

    Συγγνωμη αν σε ζαλισα με τις ερωτησεις. Ξερω οτι ειναι τεχνικη που μπορει να παρει παρα πολυ χρονο για να μαθευτει. Χρειαζεται πολλη πολλη δουλεια, οπως αλλωστε και ολα τα βηματα εκμαθησης.



    #23146   /   26.07.2011, 18:28
    Ευχαριστώ για τις ερωτήσεις: Φαίνεται ότι οι ενότητες του άρθρου θα έπρεπε να είναι πιο αναλυτικές. Μπορούμε όμως να το κάνουμε συζητώντας τις.

    Σε συνδυασμό λοιπόν με την ενότητα:



    http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&sid=3052§ionID=2



    και θεωρώντας το ηχητικό παράδειγμα που δίνω εκεί όχι overbending αλλά σκαλοπάτι για να επιτευχθεί το overbending δίνω τις παρακάτω απαντήσεις:



    Απάντηση στην 1η ερώτηση:



    a) Το overbending σε συνδυασμό με το bending επιτρέπει τους παίχτες ΠΛΗΡΗ χρωματική κλίμακα .Με τη λέξη overbending εννοούμε τα overblow + overdraw. Θεωρείται η πιο δύσκολη τεχνική στη φυσαρμόνικα και αυτός είναι ο λόγος που στο άρθρο δεν έδωσα ηχητικά παραδείγματα για πρακτική εξάσκηση.

    b) Τα overblows γίνονται στις οπες 1,4,5,6. Το OVERBLOWING είναι μια τεχνική αλληλοεπίδρασης των γλωσσιδίων στον ίδιο θάλαμο μιας οπής και λειτουργεί ακριβώς αντίθετα απ’ ότι το bending-δηλαδή όχι όταν ρουφάμε αλλά όταν φυσάμε (BLOW). Αυτό που σίγουρα αξίζει να θυμάστε απ’ το OVERBLOW είναι ότι όταν κάνουμε overblow το γλωσσίδιο blow νεκρώνεται και ηχεί το γλωσσίδιο draw

    c) Στις χρωματικές λόγω των βαλβίδες δεν γίνεται Overbending –εξ’ άλλου δεν χρειάζεται αφού η χρωματική παράγει όλες τις νότες.

    d) Τα overdraws παίζονται στις οπές 7,8,9,10 και είναι τρομερά δύσκολα λόγω του πολύ μικρού μήκους των γλωσσιδίων σ’ αυτές τις οπές και επομένως είναι δύσκολο τα DRAW αυτά γλωσσίδια να νεκρωθούν.



    ΕΔΩ βλέποντας τη φωτογραφία θα καταλάβετε καλύτερα:



    http://www.box.net/shared/zv60izobdtd6vj1qsg3x



    e) Απάντηση στην 2η ερώτηση:

    Στο θάλαμο πχ της 1ης οπής {C-D} το πάνω γλωσσίδιο Blow = C και το κάτω γλωσσίδιο Draw = D



    Απάντηση στην 3η ερώτηση:



    a) Οσον αφορά τα lowF & HighG αναφέρονται σε σχέση με το Cmiddle του πιάνου. Όμως δείτε τη φωτογραφία και θα καταλάβετε αμέσως. ΕΔΩ:



    http://www.box.net/shared/724kzd2451



    Όσον αφορά το ερώτημα:’’γιατί για ευκολοτερο bending είναι καλύτερη η high F ή η high G φυσαρμόνικα;’’

    Όταν ο παίχτης κάνει λοξό ρούφηγμα αναγκάζει το Blow γλωσσίδιο της ίδιας οπής να δονείται ελαφρώς(να αρχίζει να συντονίζεται). Καθώς η δόνηση του Blow γλωσσιδίου αυξάνει ,η συχνότητα με την οποία δονείται το draw γλωσσίδιο αποσβένεται και έτσι ο τόνος πέφτει. Άρα απαιτείται ευκολότερη δόνηση στο Blow και ευκολότερη απόσβεση στο draw γλωσσίδιο-γεγονότα που επιτυγχάνονται με μικρού μήκους γλωσσίδια που διαθέτουν τα υψηλότερα κλειδιά σε σχέση με τα χαμηλότερα κλειδιά.

    b) Όσον αφορά το ερώτημα: ΄΄Γιατί για overblow η low F ή low G φυσαρμονικα..... ''. Από τα προηγουμένως αναφερθέντα συμπεραίνεται ότι το low F & low G έχουν τα μεγαλύτερα σε μήκος γλωσσίδια άρα είναι πιο εύκολο να τα νεκρώσουμε απ’ ότι στα υψηλότερα κλειδιά που όσο ανεβαίνουμε τα γλωσσίδια βραχύνονται. Αρα το low F είναι το χαμηλότερο κλειδί –για γλυκειά τονικότητα,λιγότερη ενέργεια δηλαδή πιο λίγο φύσημα/ρούφηγμα,αλλά μικρότερες ταχύτητες και το High G το υψηλότερο κλειδί στις ευρείας κατανάλωσης διατονικές φυσαρμόνικες για περισσότερη ενέργεια αλλά με ταχύτητες που ‘’πετάμε’’.



    Απάντηση στην 4η ερώτηση:



    Όχι εννοώ ότι απαιτούνται προχωρημένες τεχνικές που επιτυγχάνονται με:

    • Αναπνοή απ’ το διάφραγμα

    • αλλαγή του σχήματος του λάρυγγά

    • αλλαγή εσωτερικού του στόματος (για να επιτευχθεί λοξό φύσημα-ρούφηγμα).

    Καμιά σχέση με το πόσο δυνατά ή όχι ρουφάμε



    Βέβαια μπορείς να το κάνεις και αυτό που λες στρέφοντας τη φυσαρμόνικα προς τα πάνω ή προς τα κάτω μέχρι 45 μοίρες(Imitation bending ), γιατί όμως να ξοδέψεις χρόνο ενώ μπορείς απ’ την αρχή να συνηθίσεις το true bending?)


    #23155   /   27.07.2011, 16:10   /   Αναφορά
    Ευχαριστω για τις διεξοδικες απαντησεις Στεφανε. Θα ακολουθησω τις συμβουλες κατα γραμμα! Θα σε ενημερωσω για τα νεα ερωτηματα που πιθανως θα προκυψουν. Να σαι καλα.
    #24274   /   17.02.2012, 20:10   /   Αναφορά
    Ο Ινδός που παίζει τη χρωματική είναι πράγματι καλιτέχνης.



    Αν άκουγες μόνο τη μελωδία χωρίς video δεν θα κατέληγες ότι το όργανο είναι φυσαρμόνικα.



    Πιστεύω ότι η χρωματική φυσαρμόνικα δεν είναι διαδεδομένη γιατί είναι δύσκολη η εκμαθηση της.

    #24275   /   17.02.2012, 20:38
    Αυτός ο Ινδός ήταν που μ' ενέπνευσε να μάθω χρωματική φυσαρμόνικα.



    Η γνώμη μου είναι ότι είναι εύκολη η εκμάθηση της (ίσως για μένα που έπαιζα τρομπέτα για 11 έτη ήταν πιο εύκολη).



    Πάντως στη Ασία , Ινδία , Ιαπωνία είναι πολύ διαδεδομένη η χρωματική.



    Σύντομα θα αφιερώσω, μόλις το τελειώσω, ειδικό πολυσέλιδο άρθρο που θα είναι οδηγός για τη χρωματική φυσαρμόνικα και πιστεύω ίσως ασχοληθούν περισσότεροι Ελληνες με τη χρωματική φυσαρμόνικα.

    #24912   /   15.07.2012, 18:10   /   Αναφορά

    Μια παρατήρηση στη φράση:


    ’Δηλαδή φυσώντας λοξά σε φυσαρμόνικα C πχ στο θάλαμο Ε-D της οπής 8 , η νότα που παράγεται φαίνεται να ‘’κροταλίζει’’ σε Eb –αυτό είναι το overblow ή overbend όπως άλλοι το ονομάζουν.Στην αρχή το παραγόμενο Εb φαίνεται βραχνό και εσφαλμένο γι αυτό λέω ‘κροταλίζει’.’’


    Eννοώ:


    Κάνοντας overblowing στο θάλαμο Ε-D της οπής 8  (Ε blow - D draw) το D γίνεται D#=Eb και όχι το Ε σε Eb που τότε είναι blow bend.


    Βέβαια το παράδειγμα είναι κάπως ατυχές αφού το overblowing επιτυγχάνεται στις στις οπές 1, 4, 5, 6 όπου αντίστοιχα παίρνεις Eb , Eb , F# , Bb όπως δείχνεται στη φωτογραφία .


    Όμως επειδή είναι εύκολο θάλαμο Ε-D της οπής 8 γι αυτό το αναφέρω , αφού στο θάλαμο αυτό μπορεί η νότα Eb να επιτευχθεί και με  blow bend


    Υπενθυμίζω ότι με την τεχνική των overbends αναγκάζουμε το γλωσσίδιο να ηχήσει 1 ημιτόνιο ψηλότερα απο το άλλο της ίδιας οπής. Η εκμάθηση των overbends(ειδικά των overdraws) είναι πολύ δύσκολη και απαιτούνται να αφιερώσετε πολλές ώρες εξάσκησης.

    #24954   /   18.07.2012, 10:37

    Μία καλύτερη διευκρίνηση του προηγούμενου post:


    Overblowing : Γίνεται μόνο στις φυσαρμόνικες χωρίς βαλβίδες , φυσώντας στην οπή , δοθέντος ότι το γλωσσίδιο draw της οπής είναι ψηλότερα από το γλωσσίδιο blow ( στις οπές 1-6: C-D , E-G, G-B ,C-D, E-F,G-A) και τότε δονείται το γλωσσίδιο draw παρ’ όλο που φυσάμε και παράγει ήχο ένα ημιτόνιο ψηλότερα. Πχ στην οπή D-E με overblowing παράγεται η D#=Eb.


    Overdrawing : Γίνεται μόνο στις φυσαρμόνικες χωρίς βαλβίδες , ρουφώντας στην οπή , δοθέντος ότι το γλωσσίδιο draw της οπής είναι χαμηλότερα από το γλωσσίδιο blow ( στις οπές 7-10 : C-B , E-D,G-F,C-A) και τότε δονείται το γλωσσίδιο blow παρ’ όλο που ρουφάμε και παράγει ήχο ένα ημιτόνιο ψηλότερα. Πχ στην οπή C-B με overdrawing παράγεται η C#=Db.Εδώ ο σωστός εργοστασιακός συντονισμός των γλωσσιδίων είναι κρίσιμος διότι τα γλωσσίδια αυτά είναι πολύ κοντά σε μήκος και το overdraw είναι δύσκολο διότι τα μικρού μήκους γλωσσίδια draw είναι δύσκολο να στραγγαλιστούν.


    #26131   /   18.12.2012, 16:22   /   Αναφορά

    Ένα πολύ ωραίο lick για φυσαρμόνικα C straight harp ή F cross harp ΕΔΩ:

    #26485   /   23.01.2013, 10:01   /   Αναφορά

    Σήμερα πήρα Lee Oscar .Το συνοδευτικό φυλλάδιο αναφέρει εκτος από τη 2η θεση και την 3η και 4η δεν μου είναι όμως πληρως κατανοητο .Μας εξηγείτε πχ το dorian και γιατί στην οριζόντια στήλη λέει Dm ;


    Ευχαριστώ

    #26503   /   24.01.2013, 22:18

    3rd  και  4th   Positions


    Ακόμα και οι καλύτεροι παίχτες φυσαρμόνικας σπάνια χρησιμοποιούν positions πέραν των 1st  , 2nd  3rd  και  4th  . Αλλά και τα προσπέκτους των εταιρειών αναφέρονται μόνο μέχρι την 4η θέση.


    3rd position ή Dorian Mode { Είναι γνωστή και σαν Celtic Minor Scale}

    Την 2nd position -Δείτε και εδώ- την αναλύσαμε διεξοδικά και είπαμε ότι είναι ματζόρε για  blues αφού βέβαια με (bendings) θέσουμε τις απαιτούμενες Blues νότες , ενώ η 3rd position είναι μινόρε αφού βέβαια με (bendings) θέσουμε τις απαιτούμενες Blues νότες.


    Στην 2nd position κυρίως (κανονικά) ξεκινάμε και τελειώνουμε τη μελωδία στην οπή Draw 2.


    Στην 3nd position κυρίως ξεκινάμε και τελειώνουμε τη μελωδία στην οπή Draw 4. (στην 4η  OXI στην 3η οπή). θεωρητικά θα μπορούσες να ξεκινήσεις – τελειώσεις  απ’ την οπή Draw 1 – μια οκτάβα χαμηλότερα- ή απ’ την οπή Draw 8 μια οκτάβα ψηλότερα.


    Άρα η 3rd position είναι για κλίμακες μινόρε με τις τονικές νότες να κείνται στις οπές draw (1, 4, και 8).


    Σε μερικές μελωδίες η 3rd   position ηχεί απίθανα.


    Scarborough Fair (δίνω απόσπασμα ταμπλατούρας) από M Αβαράκη:


    4D 4D..6D 6D..5B 5D..5B 4D 6D..7B..8D 7B..6D 6Β 6D


    Άρα λοιπόν η 3nd position είναι κατάλληλη για country και blues .


     


    4th position ή Aeolian Mode


    Aeolian {Είναι γνωστή και σαν Natural Minor Scale-φυσικό μινόρε}

    Η θέση αυτή είναι Natural Minor με τις τονικές νότες να κείνται στις οπές draw3΄=Α, draw7 =Α}.


    Δηλαδή αν έχεις μια φυσαρμόνικα τονικότητας C ξεκινάς με Α (που γίνεται με bending κατά 1 τόνο στην 3η οπή draw ή στην 7 οπή draw ) και παίζεις σε Αιολική κλίμακα


    Δείτε εδώ ένα καλό video με σημειολογικές παρτιτούρες σε γνωστές μελωδίες που παίζονται στην 3rd και 4th positions


    #26506   /   25.01.2013, 11:33

    Συνεχίζοντας το προηγούμενο σχόλιο εμπλουτίζεται το άρθρο με τα παρακάτω:


    Όπως είδαμε τα cross harp και straight harp δεν είναι διαφορετικά όργανα αλλά διαφορετικές τεχνικές παιξίματος μιας διατονικής φυσαρμόνικας.


    Δείτε εδώ μια πιο περιγραφική ανάλυση για τις: Mixolydian – Πεντατονική – Blues: