Aκομπανιαμέντα στην τζαζ κιθάρα (Jazz Guitar Comping)

Γράφει ο Γιώργος Κρητικός (Jazz-Guitar)
7 άρθρα στο MusicHeaven

Τζαζ δεσπόζουσες συγχορδίες εβδόμης

Οι συγχορδίες εβδόμης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέονται με τις ματζόρε, διότι υπάγονται σε τελείως διαφορετικές κατηγορίες ακόρντων και έχουν τελείως διαφορετική αρμονική λειτουργία. Συνήθως, οι δεσπόζουσες δίνουν αρμονική ένταση, ενώ οι συγχορδίες ματζόρε λύνουν αυτή την ένταση σε αρμονική ισορροπία, με πιο τρανό παράδειγμα την ισχυρότατη αρμονική σχέση V7 (ένταση) ->  Imaj7(ισορροπία). Συμπληρωματικά να αναφέρω, πως οι ματζόρε συγχορδίες, μπορούν να δώσουν μερική αρμονική ένταση, εάν δεν αποτελούν το τονικό κέντρο της αρμονίας του κομματιού (ακόρντο IV), η οποία όμως κορυφώνεται με χρήση δεσπόζουσας.

Για παράδειγμα, IVmaj7 (μερική ένταση)  - > V7 (ένταση/κορύφωση) - > Imaj7 (ισορροπία).

Άλλο ένα παράδειγμα διαχείρισης αρμονικής έντασης, IVmaj7 (διαβαθμιζόμενη ένταση) - > V7 (διαβαθμιζόμενη ένταση) -> IVmaj7 (διαβαθμιζόμενη ένταση) - > V7 (ένταση/κορύφωση) - > Imaj7 (ισορροπία).

Οι δεσπόζουσες συγχορδίες προσφέρουν αρμονική ισορροπία, εάν αποτελούν το τονικό κέντρο του κομματιού, πχ το κομμάτι είναι γραμμένο σε μιξολύδιο τρόπο,  ή πρόκειται για Blues. Σ' αυτή την περίπτωση, η αρμονική ένταση, συνήθως προσφέρεται, από άλλη δεσπόζουσα η οποία βρίσκεται μια καθαρή πέμπτη πάνω από την τονική δεσπόζουσα. Άρα έχουμε V7 (ένταση/κορύφωση) -> I7 (ισορροπία).

Όταν η δεσπόζουσα δίνει αρμονική ένταση/κορύφωση, τότε ενδείκνυται να αλλοιώσουμε την 5η ή/και την 9ητης, προκειμένου να ενισχύσουμε την ένταση. Η 5η από καθαρή μπορεί να γίνει είτε ελαττωμένη είτε αυξημένη, ενώ παράλληλα η 9η από μεγάλη μπορεί να ελαττωθεί σε μικρή είτε να γίνει αυξημένη. Οι δεσπόζουσες με αλλοιωμένες 5ες και 9ες λέγονται altered και συμβολίζονται στην παρτιτούρα εν συντομία V7alt. Άρα, C7alt = C7b5 = C7#5 = C7b9 = C7#9 = C7b5b9 = C7b5#9 = C7#5b9 = C7#5#9... κ.ο.κ. Εάν η δεσπόζουσα δεν δίνει αρμονική ένταση/κορύφωση τότε δεν ενδείκνυται να αλλοιωθεί, προκειμένου να αποφύγουμε την περιττή αρμονική ένταση.

Για να δούμε όλες αυτές τις δεσπόζουσες αλλοιωμένες και μη στην ταστιέρα της κιθάρας. Διάλεξα δώδεκα F7 και επτά C7alt voicings, ιδανικά για ξεκίνημα. Όπως είπα και στην προηγούμενη ενότητα, πρέπει κάθε εβδομάδα εάν είναι δυνατόν, να μαθαίνετε νέα voicings μέχρι να αποκτήσετε καλή συγχορδιακή υποδομή. Δηλαδή να είστε σε θέση να παίξετε, για παράδειγμα, 8 με 12 voicings 7ης, άλλα τόσα 9ης, 11ης, 13ης κ.λπ. και σε διάφορες ποιότητες (ματζόρε, μινόρε, εβδόμης, ημιελαττωμένες κ.λπ.). Προτίμησα να δώσω τα voicings από F7 αντί για C7, διότι ξεκινούν από το πρώτο τάστο και πιστεύω ότι έτσι μπορούν να μελετηθούν ευκολότερα. Εννοείται πως όλα αυτά τα voicings που δίνω σε ολόκληρη την σειρά άρθρων, πρέπει να τα μελετήσετε σε διάφορες τονικότητες.  

Οι  δεσπόζουσες, όπως τα ακόρντα του πρώτου μέρους, είναι σε λογική σειρά, με την σοπράνο να σχηματίζει την F mixolydian. Τα ακόρντα που έχουν κοινή σοπράνο, είναι εναλλακτικές επιλογές της εναρμονισμένης βαθμίδας του τρόπου. Για την απομνημόνευσή τους, χρησιμοποιήστε την ίδια μέθοδο που περιγράφω στο πρώτο μέρος. Οι altered δεσπόζουσες όμως, πρέπει να μελετηθούν με διαφορετική μέθοδο, η οποία είναι μέσω σειρών ακόρντων ΙΙm7b5-V7alt-Im7 ή ΙΙm7-V7alt-Imaj7 ή έστω πιο απλά V7alt -> Imaj/minor/7. Περισσότερο θα ασχοληθούμε στο επόμενο μέρος της σειράς, γι αυτή την μέθοδο μελέτης. Προς το παρόνεπικεντρώστε την προσοχή σας στις συγχορδίες χωρίς αλλοιώσεις.

Αφού απομνημονεύσετε τα voicings και είστε σε θέση να τα παίξετε με άνεση, τότε μένει να μάθετε να τα χρησιμοποιείτε σωστά. Αυτή η ικανότητα θα αποκτηθεί εάν μελετηθούν τα ηχογραφημένα παράδειγμα που συνοδεύει το άρθρο, σε συνδυασμό με ενασχόληση με την δισκογραφία για απόκτηση ακουσμάτων και την μελέτη ρεπερτορίου.

Τα ηχογραφημένα παραδείγματα αυτή τη φορά είναι δύο. Το πρώτο παράδειγμα είναι comping σε shuffle Bluesσε Βb.  Η αρμονία του είναι πολύ απλή και περιορίζεται στα I7, IV7, V7 κόρντα, σε αντίθεση με μια τυπική Jazz Blues σειρά ακόρντων που είναι πιο σύνθετη. Η επιλογή του Βb αντί του C οφείλεται στις τονικές ιδιαιτερότητες των πνευστών. Τονικότητες όπως η Bb, Eb και Ab είναι πολύ συνηθισμένες στην τζαζ, επομένως η εξοικείωση τους είναι επιβεβλημένη! Ευκαιρία λοιπόν με το παρόν παράδειγμα να γίνει η αρχή με την Bb.

Bb Blues παράδειγμα

Bb Blues box link (https://www.box.com/shared/g1fsnvbkff)

Bb blues mediafire mirror link (http://www.mediafire.com/?x1cy9wgccngbdgq)

Bb Blues backing track (http://www.mediafire.com/?w843b41577uoao9) για να κάνετε εξάσκηση. To backing track έχει stereo separetion, που σημαίνει πως αν πάμε το balance τέρμα αριστερά σβήνει το πιάνο και αν το πάμε τέρμα δεξιά σβήνει το μπάσο.

Ακολουθεί παρτιτούρα/ταμπλατούρα για να μελετήσετε, ότι παίζω στο ηχογραφημένο παράδειγμα. 

Η παρτιτούρα του Bb Blues σε ένα αρχείο PDF (http://www.mediafire.com/view/?extgig2k39p9ecm) η οποία είναι printer friendly, για off-line μελέτη. 

Το δεύτερο παράδειγμα είναι chord melody και chord solo στο Watermelon Man του Herbie Hancοck. Πρόκειται για 16μετρο Blues με funky feel. 

Watermellon Man παράδειγμα

Watermellon Man box link (https://www.box.com/s/6qpbwgcwv6p77nu3oo8l)

Watermellon Man mediafire mirror link (http://www.mediafire.com/?z76z73va4rc2ahx)

Watermellon Man backing track (http://www.mediafire.com/?fwfyaf5arxyatn8) για να κάνετε εξάσκηση.

Ακολουθεί παρτιτούρα/ταμπλατούρα για να μελετήσετε, ότι παίζω στο ηχογραφημένο παράδειγμα.

Η παρτιτούρα του Watermellon Man σε ένα αρχείο PDF (http://www.mediafire.com/view/?jb41u5xm621wd00) οποία είναι printer friendly, για off-line μελέτη.