Ανάμεσα σε δύο κόσμους
αναζητώντας την ισορροπία
30 Σεπτεμβρίου 2008, 01:28
Κύκλοι επάλληλοι ή αλλιώς "το πρόβλημα των φίλων"
Deconstructing Steppenwolf  

 

Από μικρή μου άρεσε να οργανώνω τις σκέψεις μου οπτικοποιώντας τες. Δηλαδή προσπαθούσα να τις καλουπώσω σε γεωμετρικές κατασκευές της φαντασίας μου.

Το πιο επίμονο πρόβλημα που με απασχολούσε αφορούσε τη φιλία. Αφορμή η ιστορία του Δάμωνα και του Φιντία -κατά ένα περίεργο τρόπο τα πρώτα θέματα που με απασχολούσαν προέκυπταν πάντα ειτε από την μυθολογία είτε από την αρχαία ιστορία- η οποία με "προκάλεσε" να σκεφτώ λίγο παραπάνω την έννοια της φιλίας και τη σημασία των φίλων...

Κάπως έτσι -παρανοϊκά- ξεκίνησα να φτιάχνω στο μυαλό μου ένα χάρτη φίλων και γνωστών. Ο πιο βολικός τρόπος κατάταξης κατέληξα ότι ήταν ένα σύστημα ομόκεντρων κύκλων -στο κέντρο των οποίων τοποθετούσα τον εαυτό μου- και στη συνέχεια γύρω γύρω έβαζα τα άτομα που υπήρχαν στο μικρόκοσμό μου με την λογική του ότι όσο απομακρυνόμαστε από το κέντρο, τόσο εξασθενούν και οι δεσμοί μου με τα άτομα που περιλαμβάνονται στους κύκλους. Έτσι θεωρητικά -και άρα υπεραπλουστευτικά- οι κολλητοί μου ήταν στον πρώτο κύκλο ενώ οι απλοί γνωστοί στον τελευταίο με διάφορες ενδιάμεσες κατηγορίες.

Καθώς μεγάλωνα και γνώριζα κόσμο στο μυαλό μου διαρκώς ενημέρωνα τους κύκλους και έκανα τις απαραίτητες αλλαγές-διορθώσεις. Γρήγορα όμως το σύστημα αυτό έπαψε να με ικανοποιεί. Καταρχάς ανακάλυψα ότι η φιλία δεν είναι κάτι μονόπλευρο. Δεν αρκεί εσύ να θεωρείς ότι ο τάδε είναι φίλος σου, να τον εμπιστεύεσαι και να τον εκτιμάς. Πρέπει να υπάρχει ανταπόκριση. Προβληματικό μου φαινόταν και το γεγονός ότι συχνά πυκνά υπάρχαν ανακατατάξεις στους κύκλους. Μια ακόμα δυσκολία ήταν ότι τελικά κατέληξα πως δεν μπορούσα να χρησιμοποιήσω σαν αξιολογικό κριτήριο ούτε τα χρόνια γνωριμίας ούτε το πόσο χρόνο περνάω με κάποιον τη δεδομένη στιγμή που κάνω τις «επιδιορθώσεις». Ψάχνοντας το λίγο παραπάνω θεώρησα ότι είναι άδικο να συγκρίνεις την συμμαθήτρια σου από το νηπιαγωγείο με τον χ, ψ που γνώρισες από την ξαδέλφη σου και κάνετε παρέα το τελευταίο εξάμηνο. Έτσι έκανα μια προσθήκη στο σύστημα των ομόκεντρων κύκλων μου, δημιουργώντας πολλαπλά επίπεδα. Έτσι υπήρχε πχ το επίπεδο των συμμαθητών μου από το δημοτικό, το επίπεδο των παιδιών από τη γειτονιά, το επίπεδο των συμφοιτητών μου αργότερα κτλ κτλ και φυσικά κάθε επίπεδο είχε τους δικούς του κύκλους εγγύτητας-φιλίας.

Κάποια στιγμή παρατήρησα ότι ο κοινός παρονομαστής κάθε επιπέδου –δηλαδή εγώ- λειτουργούσε αρκετά διαφορετικά κάθε φορά. Χωρίς να θεωρώ ότι έχω πολλαπλές προσωπικότητες –τουλάχιστον όχι κλινικά αποδεδειγμένα ακόμα- παρατήρησα ότι κάθε φορά προσαρμοζόμουνα στο επίπεδο των «φίλων» στο οποίο καλούμουνα να δραστηριοποιηθώ. Και σιγά σιγά σαν κάθε επίπεδο να ήταν κι ένας άλλος δρόμος, άρχισαν να γίνονται αισθητές κάποιες διαφοροποιήσεις στον εαυτό μου, στον τρόπο που επέλεγα να αυτοσυστηθώ και συνεπώς στην περαιτέρω εξέλιξη του χαρακτήρα μου στο συγκεκριμένο χώρο. Με τον καιρό τα επίπεδα καμπυλώθηκαν λόγω του ότι πολλές φορές αισθανόμουνα μια ανεξήγητη -τότε- οικειότητα με άτομα τα οποία δεν θα μπορούσα να πω ότι είμασταν "κολλητοί" αλλά στα οποία είχα αποκαλύψει κάτι που κανείς άλλος δεν ήξερε. Και μοιραία αυτή η αποκάλυψη τους έφερνε πιο κοντά μου. Έτσι τα κυκλικά επίπεδα, έγιναν κυλιόμενες έκκεντρες σφαίρες, διαρκώς τεμνόμενες από καμπύλες και κάθετες γραμμές στις οποίες το άτομό μου εξελλίσονταν σαν να βρίσκεται σε ένα είδος πολλαπλής πραγματικότητας, παράλληλων συμπάντων...

Κάτι που δεν θα με ανησυχούσε ιδιαίτερα αν κάποια στιγμή δεν συνειδητοποιούσα ότι ασυναίσθητα φρόντιζα πάντοτε –και πλέον φροντίζω συνειδητά- να κρατώ τα διαφορετικά επίπεδα καθαρά διαχωρισμένα μεταξύ τους. Στο παρελθόν έκανα 1-2 πειράματα βάζοντας στον ίδιο χώρο άτομα από διαφορετικά επίπεδα και ανακάλυψα ότι για όσο διάστημα αυτό κρατούσε, αισθανόμουνα μια διαρκή αγωνία. Μια αγωνία που εντείνονταν με γεωμετρικό βαθμό όσο πιο πολλά ήταν τα «κοντινά» μου άτομα από διαφορετικούς χώρους που βρισκόντουσαν μαζί. Πράγμα που προέκυπτε από το γεγονός ότι ενώ τα άτομα που βρίσκονται στους κοντινούς κύκλους είναι αυτά που ξέρουν τα περισσότερα για μένα, αυτό δεν σημαίνει ότι τα αντίστοιχα άτομα στα διαφορετικά επίπεδα γνωρίζουν τα ίδια "μυστικά". Και άρα φοβόμουν μην έρθουν σε κοινή θέα λεπτομέρειες-αδυναμίες-εξομολογήσεις που για κάποιους λόγους –άλλη ιστορία αυτή- είχα επιλέξει να αποκρύψω κάθε φορά.

Είναι σαν να είμαι ανύμπορη να παρουσιάσω τον εαυτό μου γυμνό ως έχει, ούτε στους πιο κοντινούς μου ανθρώπους. Σαν να πρέπει κάθε φορά να σκεπάζω με ένα κομμάτι ύφασμα ένα κομμάτι της ψυχής μου, του είναι μου. Είτε γιατί ντρέπομαι, είτε γιατί φοβάμαι την απόριψη, είτε γιατί δεν θέλω να απογοητεύσω. Συνοψίζοντας τους λόγους, νομίζω ότι ένα απλό «γιατί είμαι ανασφαλής» θα αρκούσε αλλά κι αυτό δυσκολεύομαι να το παραδεχτώ. Έτσι ο καθένας γνωρίζει ένα κομματάκι του παζλ που ονομάζεται Νίκη και η ιδέα ότι κάποια στιγμή θα μπορούσαν ίσως να μαζετούν όλοι τους και να ενώσουν τα κομμάτια τους με τρομοκρατεί. Απο την άλλη το γεγονός ότι αισθάνομαι τον εαυτό μου κατακερματισμένο στα μάτια των άλλων με πονάει, γιατί αυτομάτως καθιστά τις σχέσεις μου με τους γύρω μου επίπλαστες, μη αυθεντικές και ως ένα βαθμό τις ακυρώνει.



Υ.Γ. Γράφοντάς το παραπάνω κειμενάκι συνειδητοποίησα μια ακόμα μικρή λεπτομέρεια. Αν και ακόμα κρατάω -σχεδόν ψυχαναγκαστικά- το κινητό μου ανοιχτό όλη τη νύχτα για την 1 στις 100 πιθανότητες να με χρειαστεί κάποιος φίλος-φίλη (καθότι οι πιο δύσκολες ώρες είναι πάντα τα βράδια), έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την τελευταία φορά που χτύπησε σε μια τέτοια δύσκολη ώρα.

Κι ίσως ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι δεν μπορώ να θυμηθώ ουδέποτε να κάνω εγώ την κίνηση να πάρω κάποιον μέσα στη νύχτα.

Πράγμα που ίσως να μεταφράζεται στο ότι ο πρώτος κύκλος - ο εγγύτερος- πρέπει να μείνει κενός σε όλα τα επίπεδα.

Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.


Υ.Γ. 2 Το κομμάτι δίπλα, Μemorial του Michael Nyman -κομμένο στο συγκεκριμένο βίντεο- με εκφράζει στην ολότητά του απόλυτα.

7 σχόλια - Στείλε Σχόλιο

StavmanR (30.09.2008)
Νίκη, δοκίμασε να χρησιμοποιείς φράσεις όπως " είμαι φίλη του Νίκου" και όχι " ο Νίκος είναι φίλος μου" και θα δεις τη διαφορά στο πώς αντιλαμβάνεσαι τη φιλία: όχι πλέον ως κύκλο με κέντρο εσένα, αλλά ως κύκλο με κέντρο τη φιλία. Αργότερα βέβαια θα περάσεις στο τρισδιάστατο επίπεδο της σφαίρας της φιλίας και αργότερα στην δίπολη και πολύπολη έλλειψη αυτής. :P

Πολύ δυνατή εξομολόγηση, αν και με έντονο αρνητισμό. Σήκωσε κεφάλι και γύρε ανάσκελα, μπας και γλυστρίσουν και πέσουν κάποιες αυτοεπικριτικές σκέψεις :)

Kαλημέρα :)
Steppenwolf (30.09.2008)
Το "είμαι φίλη του Χ" προϋποθέτει ότι ο Χ έχει αποδεχτεί αυτό το ρόλο για μένα, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο να διαπιστωθεί, ειδικά εξαιτίας της διαφορετικής έννοιας της φιλίας που δίνει ο καθένας μας.

Υπαρχούν φίλοι για να πιεις μπύρες, φίλοι για να μιλήσεις ελαφρά, φίλοι για να παίξεις ηλεκτρονικά, φίλοι για να συζητήσεις σοβαρά, φίλοι για να πας σινεμά, φίλοι από το σχολείο, φίλοι από τη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, φίλοι από τη δουλειά κτλ κτλ κτλ..

Παρένθεση: Γενικά οι φίλοι χωρίζονται εύκολα, σε πρώτη φάση, με βάση τις δραστηριότητες τις οποίες μοιράζεστε ή το χώρο που σας ενώνει. Και χωρίς να σημαίνει κάτι, όλοι αυτοί οι φίλοι φυσικά δεν είναι αξιολογικά ίσοι, ούτε μεταξύ τους, ούτε με φίλους που ανήκουν σε άλλους χώρους και δραστηριότητες. Και για να περιπλέξουμε ακόμα περισσότερο το θέμα, τα όρια δεν είναι πάντα ξεκάθαρα όχι μόνο χωρικά (τόπος + ασχολία) αλλά και χρονικά.

Πίσω σε αυτό που λες, δεν μπορώ να ξέρω ότι είμαι φίλη του Χ, αν αυτός δεν το επιβεβαιώσει και δεν μπορεί να το επιβεβαιώσει αν δεν τον ρωτήσω. Αλλά στις μέρες μας είναι δύσκολο να πας στον άλλο και να τον ρωτήσεις εν ψυχρώ αν σε θεωρεί φίλο και τί ακριβώς εννοεί αποδίδοντάς σου το χαρακτηρισμό αυτό. Γιατί εκεί ουσιαστικά κρύβεται και όλη η ουσία. Στις μέρες μας όλοι είμαστε φίλοι με όλους, αλλά αυτό δεν έχει σημασία αν δεν μπορούμε να δώσουμε στις πολλαπλές "φιλικές" μας σχέσεις συνολικά και στο άτομο που βρίσκεται στην αντίπερα όχθη της καθεμιάς από αυτές, το νοήμα που τους αρμόζει και το οποίο πηγάζει από το περιεχόμενο από το οποίο αυτές ξεπηδάνε.

Οπότε είναι πιο απλό και πρακτικό για το σύστημά μου να κρίνω με βάση το πώς αισθάνομαι εγώ για τους άλλους. Κι ίσως να είναι η έλλειψη επιβεβαίωσης της φιλικής σχέσης, του αμοιβαία αποδεχτού περιεχομένου της αλλά και των όρων που τυχόν θα οδηγήσουν σε άρση/αλλοίωση της φιλικής σχέσης που με κάνει επιφυλακτική στο να αισθανθώ ότι άνετα και χαλαρά...

Anyway, το θέμα του τί εννοούμε λέγοντας ο τάδε είναι φίλος μας είναι μεγάλη ιστορία και θα πρέπει ίσως να αναπτύξω περισσότερο την προσέγγισή μου σε κάποιο άλλο ποστ.
pastella (30.09.2008)
Εγω εχω το προβλημα οτι καποιες φορες αυτος που θελω να με θεωρει φιλη Ή αυτος που νομιζω οτι με θεωρει φιλη τελικα βγαινει οτι δεν ειναι και τοσο.

Τελικα οι ζορικες καταστασεις εχουν κι ενα καλο, ότι λειτουργούν ως κόσκινο στις φιλίες.

Ειναι δυνατον οι σχεσεις να αλλαξουν καποια χρονια μετα, αν δεν δεχτουν 2 ανθρωποι να κατανοησουν το ποσο εχουν αλλαξει και κατα συνεπεια να αλλαξουν τους παραγοντες των μεταξυ τους σχεσεων (συναρτησεων) αν θελουν το αποτελεσμα των εξισωσεων να ειναι η φιλια (οποιουδήποτε επιπέδου).
StavmanR (30.09.2008)
Χμμμ, μπλέξαμε με φιλολογικές συζητήσεις του τί είναι φιλία και αν μπορώ να είμαι φίλος σου χωρίς απαραίτητα να το αποδέχεσαι, σύμφωνα με την οπτική της φιλίας που έχεις σχηματίσει. Αρκεί να σου τονίσω ότι εδώ μέσα πολλοί είναι φίλοι, ασχέτως αν γνωρίζουν ο ένας μόνο την IP του άλλου. Τέλος, καλό είναι να θυμόμαστε την φράση "έρχομαι σα φίλος" δηλαδή με φιλική διάθεση, σε περίπτωση απρόσκλητου επισκέπτη, ασχέτως αν ο νοικοκύρης θα το αποδεχθεί ή όχι.

Στις σύγχρονες εποχές του ατομισμού και της κτητικότητας, η φιλία έχει πάρει το χρίσμα της κατάκτησης και της κοινωνικής αναγνώρισης. Έτσι, δεν είμαστε φίλοι... είσαι φίλη ΜΟΥ. Οπότε, αν κάποια στιγμή δεν καλύπτεις το κοινωνικό μου πρόσωπο, δεν είσαι ποια φίλη ΜΟΥ, αλλά γνωστή ΜΟΥ. Αυτό το "ΜΟΥ" είναι που σκοτώνει τη φιλία πριν καν αυτή δημιουργηθεί, στα θεμέλιά της. Γιατί αυτό το "ΜΟΥ" κρύβει μέσα του και τρόπους συμπεριφοράς και λειτουργίας στα πλαίσια της φιλίας, ανάλογα με την οπτική του υποκειμένου, δηλαδή του "ΕΓΩ".

Σε κούρασα και λέω να σε αφήσω στην ησυχία σου προς το παρόν. :)

Καλό απόγευμα να έχεις :)
Steppenwolf (30.09.2008)
Καταρχάς δε με κουράζεις.

Το θέμα της κτητικότητας των φίλων είναι πολύ μεγάλο, αλλά δεν ήταν πρόθεση μου να το θίζω.

Το "μου" όπου εμφανίζεται στο κείμενο έχει περισσότερο ρόλο αποσαφήνισης "φίλος μου= φιλική σχέση στης οποίας το ένα άκρο βρίσκομαι εγώ) και λιγότερο δήλωσης κτητικότητας.

Αν και υποψιάζομαι πως σε όλο αυτό το φανταστικό οικοδόμημα σίγουρα κάπου θα έχει τρυπώσει και η κτητικότητα... ίσως ασυνείδητα να αποτελεί έναν επιπλέον ανασταλτικό παράγοντα στην ανάμειξη των διαφόρων "επιπέδων".

who knows... it remains to be seen..
StavmanR (30.09.2008)
Ωπ, Νίκη! Έχω την τάση να παρεξηγούμαι χωρίς να το επιδιώκω, τουλάχιστον συνειδητά :P

To σχόλιό μου για το "μου" δεν αφορά αποκλειστικά το άτομό σου. Είναι ένα γενικότερο θέμα κτητικότητας στη φιλία και μου έδωσες την ευκαιρία να το θίξω. Αφορά όλους μας, άλλους περισσότερο κι άλλους λιγότερο.

Έχεις την καληνύχτα "μου" :P
mnk (19.10.2008)
Πρόσεξα ένα σημείο:
"η ιδέα ότι κάποια στιγμή θα μπορούσαν ίσως να μαζευτούν όλοι τους και να ενώσουν τα κομμάτια τους με τρομοκρατεί."

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον -για σένα όχι για μένα- να συγκεκριμενοποιήσεις τι ΑΚΡΙΒΩΣ είναι αυτό που σε φοβίζει.

"Ει ψυχή μέλλει γνώσεσθαι εαυτήν, ες ψυχήν αυτή βλεπτέον" = η ψυχή για να γνωρίσει τον εαυτόν της πρέπει να καθρεφτιστεί σε άλλη ψυχή.

(Δεν θυμάμαι από που είναι το απόσπασμα.)

Για να στείλετε σχόλιο πρέπει να έχετε συνδεθεί ως μέλος. Πατήστε εδώ για να συνδεθείτε ή εδώ για να εγγραφείτε.

Επιστροφή στο blog
Συγγραφέας
steppenwolf
Νίκη
από Τενεκεδούπολη


Περί Blog
blogs.musicheaven.gr/steppenwolf

Xώρος "ψυχανάλυσης" και ανάλυσης γενικότερα. Διέξοδος συναισθημάτων κι ενίοτε σάκος του μποξ.

Tags

'Οτι θυμάμαι χαίρομαι... Deconstructing Steppenwolf London calling Αναποδιές και γκρίνιες Αποδράσεις από την καθημερινότητα Ξεσπάσματα Ψάχνωντας απαντήσεις Μουσικά ταξίδια Πανεπιστημιακά Ταξιδιωτικές εξορμήσεις



Επίσημοι αναγνώστες (16)
Τα παρακάτω μέλη ενημερώνονται κάθε φορά που ανανεώνεται το blogΓίνε επίσημος αναγνώστης!

Πρόσφατα...
Δημοφιλέστερα...
Αρχείο...


Φιλικά Blogs

Links



template design: Jorge