Παρακολουθώ κι απόψε το φεγγάρι ν’ ανατέλλει πάνω από μια πόλη που πνίγεται. Πνίγεται από τη ρύπανση, τα κατασκευαστικά έργα, τα πυκνά κτίρια. Πνίγεται στο άγχος, στην ίδια της την προσπάθεια να αναπτυχθεί και να προοδεύσει. Ψάχνει τρόπους να γίνει ευρωπαϊκή, διεθνές επιχειρηματικό κέντρο, πολιτιστικό κέντρο, κέντρο υπηρεσιών. Να κερδίσει τη Eurovision, να πάρει χρυσό στους Ολυμπιακούς, σημαιάκια από την Unesco, βραβεία από δεξιά κι αριστερά. Μπουλντόζες, σκόνη, χώματα και καυσαέρια.

Ν’ αγαπήσει και ν’ αποδεκτεί τους ανθρώπους; Μάλλον το ξέχασε! Ένας αργός κι επώδυνος θάνατος της μεσογειακής, ανθρωποκεντρικής κουλτούρας. Που ήξερε να νοιάζεται για τους άλλους, να μαζεύει την οικογένεια γύρω από το τραπέζι, που μπορούσε να αφιερώσει μια ώρα για ν’ ακούσει τον πόνο του άλλου.

Τώρα ο καθένας τρώει ό,τι και όποτε μπορεί, και δεν κάθεται ν’ ακούσει ιστορίες για συγγενείς και φίλους. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί μόνος του να λύσει τα προβλήματα του, δεν πρέπει ν’ ανακατευόμαστε στις ζωές των άλλων! Άσε που δεν έχουμε χρόνο ν’ ακούμε ιστορίες γι’ αγρίους, μας φτάνουν τα δικά μας!

Παρακολουθώ και τους ανθρώπους της να οδηγούν, ν’ αγανακτούν όταν κολλάνε στην κίνηση, να τρέχουν, να δουλεύουν, να μορφώνονται και να επιμορφώνονται, να ψωνίζουν, να χαλαρώνουν τα βράδια με στυλ. Προσπαθούν να αναβαθμίσουν την εμφάνιση τους, τα προσόντα τους, τις καριέρες τους, το εισόδημα τους, τ’ αυτοκίνητα τους, τα σπίτια τους, τα παιδιά τους, ακόμα και τους συντρόφους τους.

Όλοι στους δρόμους, όλοι στο τρέξιμο. Κι αν καταφέρεις ν’ ανέβεις λίγο πιο ψηλά, θα δεις και το χάσμα των γενεών κάτω απ’ τα πόδια σου, να παραμένει απελπιστικά αγεφύρωτο.

Από τη μια, η γενιά που το ξεκίνημά της μάτωσε από την Τουρκική εισβολή και ο πόλεμος σημάδεψε για πάντα τη μελλοντική της πορεία. Άντρες και γυναίκες που κατάλαβαν νωρίς ότι ανά πάσα στιγμή ο άνθρωπος μπορεί να τα χάσει όλα. Το σπίτι του, τη δουλειά του, αγαπημένα του πρόσωπα. Μπορεί, οποιαδήποτε στιγμή να χρειαστεί ν’ αρχίσει μια καινούρια ζωή κάπου άλλου. Κι όχι επειδή το διάλεξε, αλλά επειδή τον αναγκάζουν κάποιοι άλλοι, με τη βία. Η μόνη τους έγνοια ήταν να ορθοποδήσουν να ξαναφτιάξουν τη ζωή και τη χώρα τους. Να μάθουν να ζουν με τα χαλάσματα σε μισή πατρίδα. Και τα έδωσαν όλα. Να τελειώσουν τις σπουδές τους (μερικοί) να αποκατασταθούν επαγγελματικά (όλοι) και να φροντίσουν την οικογένεια τους. Ιδιαίτερα τα παιδιά τους, στα οποία αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους.

Κι από την άλλη εμείς. Που δεχτήκαμε όλες τις οδηγίες, όλα τα «πρέπει» και τα «μη», την αγάπη, την υπερπροστασία και τη φροντίδα. Την έγνοια που έχουν, να μη δυσκολευτούμε ποτέ, να μην πονέσουμε, να μη μας λείψει τίποτα.

Και την πίεση. Κουβαλάμε όλοι τρελά όνειρα και φιλοδοξίες. Μερικά είναι δικά μας, μερικά όχι. Πρέπει να είμαστε οι καλύτεροι, και να φαινόμαστε κιόλας. Με προσόντα κι εφόδια, αυτοκίνητα κι εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας. Από τα γυμναστήρια (άκου φέτες!), στα μαθήματα χορού και ξένων γλωσσών για ν’ αντεπεξέλθουμε στο νέο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, και μετά την ανακάλυψη του Μάρκου Παγδατή, στα γήπεδα του τένις.

Τον καφέ τον πίνουμε σε φλιτζάνια που γράφουν πάνω Coffee, Café, Latte, Caffe, Espresso, Cappuccino έτσι ώστε να μην χωράει παρεξήγηση ως προς τις προθέσεις μας απέναντι στο φλιτζάνι. Και δε χωράνε παρεξηγήσεις για τις προθέσεις μας απέναντι στους άλλους.

«Πότε μπορούμε να βρεθούμε;» «Όχι σήμερα, έχω δουλειά, αύριο έχω μάθημα, έχω να παραδώσω μελέτη, να κάνω παρουσίαση στην εταιρεία, να ετοιμάσω μια προσφορά.» «Μεθαύριο;» «Μπα, έχω ραντεβού σε αισθητικό, κομμωτήριο». «Την άλλη βδομάδα;» «Σόρρυ, δεν μπορώ, έχω διάβασμα, δίνω εξετάσεις». «Απόψε;» «Έχω να πάω σε γάμο, σε εγκαίνια καταστήματος, θες να έρθεις;» «Τον άλλο μήνα;» «Φεύγω για Λονδίνο, Αθήνα, Βρυξέλλες, Παρίσι, Ρίγα…»

Κι αν μας ρωτήσει κανείς:

Από πού κατάγεστε; Έεεε……

Και που πάτε, ξέρετε; (Ακόμα ένα εεεε μήπως;)

Πότε θα βρεθούμε;

ΠΟΤΕ!

Πότε θα μάθουμε να επικοινωνούμε;

Ποτέ!

Πότε θα καταλάβουμε πως το μόνο που καταφέρνουμε είναι να πλέουμε σε μια θάλασσα χωρίς πυξίδα;

Ποτέ;

Πότε θα συνειδητοποιήσουμε πως η μόνη πραγματική ανάγκη που έχουμε είναι ν’ αγαπήσουμε, να δοθούμε, να ζήσουμε την κάθε μας μέρα για κάποιον άλλον; Όλα τ’ άλλα που με τόσο πάθος κι αφοσίωση τρέχουμε κάθε μέρα, μας πίνουν το αίμα και δεν μας δίνουν τίποτα.

Με άλλα λόγια, η πόλη που βλέπετε στη φωτογραφία, αν και μου άρεσε πάντα, τελευταία άρχισε να με βαραίνει. Νιώθω τη γεύση της μόλυνσης της στο λαιμό μου, ξέρω πως περνά λίγο λίγο στους πνεύμονες μου. Δηλητήριο. Αισθάνομαι πως το άγχος της κυριεύει κι εμένα, η κούραση της κάθεται στο δέρμα μου, και το χειρότερο; η μοναξιά της μου πλακώνει την ψυχή.

Κυρία δημαρχίνα, μ’ ακούς; Η πόλη σου είναι μια μαύρη τρύπα που ρουφά τα πνεύματα των ανθρώπων της. Χρειάζεται ένα πνεύμονα για να μπορέσει ν’ ανασάνει, μια παύση, λίγο νερό και λίγο πράσινο. Για να μπορέσουμε να πάρουμε κι εμείς μια βαθιά ανάσα. Να αναζητήσουμε την πιο ανθρώπινη πλευρά μας. Αλλιώς, είμαστε καταδικασμένοι να περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας κλειδωμένοι στο μικρό μας εαυτό...