"I am in truth the Steppenwolf that I often call myself;
that beast astray who finds neither home nor joy nor nourishment
in a world that is strange and incomprehensible to him."

"Der Steppenwolf" είναι ο τίτλος ενός από τα βιβλία του Γερμανού συγγραφέα Herman Hesse. To βιβλίο εκδόθηκε το 1928 και γρήγορα θεωρήθηκε παρακμιακό και αντικοινωνικό.

Ο λύκος της στέππας διηγείται την ιστορία του Harry Haller, ενός απογοητευμένου από τη ζωή και αντικοινωνικού άντρα, ο οποίος περνάει μια κρίση μέσης ηλικίας και προετοιμάζει την αυτοκτονία του στα πεντηκοστά του γενέθλια.

Η ιστορία ξεκινά με μια σύντομη διήγηση ενός νεαρού, ο οποίος μας αποκαλύπτει την ύπαρξη ενός πακέτου σημειώσεων, με τον τίτλο "Το αρχείο του Harry Haller, Για τρελούς μόνο" που άφησε πίσω του πριν μερικά χρόνια ένας εκκεντρικός ένοικος που αυτοαποκαλούνταν Λύκος της Στέππας", και συνεχίζει με την ανάγνωση από μέρους μας αυτών των σημειώσεων, οι οποίες δεν ξέρουμε αν αναφέρονται σε πραγματικά γεγονότα ή αποτελούν αποκυήματα της φαντασίας.

Με το να αυτοαποκαλείται Λύκος της Στέππας, ο αντιήρωάς μας αποξενώνεται από την κοινωνία, καθότι ένας τέτοιος λύκος δεν μπορεί ποτέ να είναι μέλος της. Η διπλή φύση του (άνθρωπος-λύκος) τον βασανίζει γιατί δεν μπορεί να αποκαλύψει τον εαυτό του στην ολότητά του στους γύρω του και άρα δεν μπορεί ποτέ ούτε να κερδίσει την αποδοχή τους, ούτε να εξαλείψει την ανάγκη να τους παραπλανήσει. Αποκομμένος από όλους και όλα, δεν έχει μάθει να χαίρεται και η μοναδική του λύτρωση προέρχεται από τους στίχους ενός ποιήματος ή από μια μουσική φράση, και δυστυχώς είναι φευγαλέα.

Καθώς προχωράμε στις σημειώσεις του, μαθαίνουμε για τη μυστηριώδη συνάντησή του Harry με ένα πλανώδιο που κρατούσε ένα πλακάτ με τα λόγια "Μαγικό Θέατρο: Είσοδος Όχι για Όλους", ο οποίος του έδωσε ένα φυλλάδιο με τίτλο "Πραγματεία πάνω στο Λύκο της Στέππας" και που ουσιαστικά ήταν μια ψυχολογική ανάλυση του χαρακτήρα του ιδίου. Στην προσπάθειά του να βρει αυτό το Μαγικό Θέατρο, ο Harry γνωρίζει την Hermine, την πόρνη Maria και τον τζαζίστα μουσικό Pablo. Και όχι, δεν θα σας πω τί γίνεται στη συνέχεια, γιατί αξίζει να το ανακαλύψετε μόνοι σας.

Το βιβλίο αυτό είναι μακράν το αγαπημένο μου, γι αυτό και δε μπορώ να είμαι αντικειμενική. Μέχρι τώρα αποτελεί το μοναδικό κείμενο που με έχει συγκλονήσει τόσο βαθιά. Δεν ξέρω αν έφταιγε η περίοδος που το διάβασα και η ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρισκόμουν, αλλά γρήγορα αναγνώρισα στοιχεία του εαυτού μου και ταυτίστηκα με τον πρωταγωνιστή. Τα λόγια του Hesse κι οι αγωνίες του Harry συντονίστηκαν με τις δικές μου, με αποτέλεσμα η πορεία του Λύκου της Στέππας να είναι συνάμα φαρμάκι και βάλσαμο για την ψυχή μου. Δεν ξέρω αν το έχετε αισθανθεί ποτέ αυτό. Κάτι να σας λυτρώνει και ταυτόχρονα να σας σπρώχνει ακόμα πιο βαθιά στην απόγνωση.

Ο Hesse ήταν ένας από τους μαθητές του Nietzsche, πολλοί μάλιστα τον θεωρούν τον μοναδικό άξιο μαθητή του. Στο βιβλίο αυτό καταπιάνεται με θέματα υπαρξιακά και όχι μόνο όπως η πολλαπλότητα του εαυτού μας, η αποξένωση, η προσωπική μοίρα, ο ρόλος των τάξεων, ο εσωτερικός διχασμός, ο θάνατος, η κοινωνική αποσύνθεση, ο ελιτισμός, η απέχθεια στην μετριότητα, ο ρόλος της τέχνης κι η σημασία του γέλιου, μέσω μιας προσέγγισης ταυτόχρονα κοινωνιολογικής και ψυχολογικής.

Το κείμενο είναι διάσπαρτο με μοτίβα όπως αυτό της μουσικής και του χορού, σύμβολα όπως οι καθρεφτες, η αροκάρια και οι Αθάνατοι και έννοιες παρμένες από την φιλοσοφία του Nietzsche και την ψυχολογία του Jung. Αφήνοντας τον αναγνώστη να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα, εξελίσσεται σταδιακά σε ένα παιχνίδι του συγγραφέα με το πως αντιλαμβανόμαστε τις έννοιες του πραγματικού, του υπερρεαλιστικού και της ψευδαίσθησης.

Σήμερα θεωρείται από τα κλασικά βιβλία της Γερμανικής λογοτεχνίας και λόγω της θεματικής του επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις δίνοντας διαφορετικά μηνύματα κάθε φορά, ανάλογα την ηλικία, τα βιώματα και την ψυχολογική κατάσταση του καθενός. Απλά όπως μου είχε πει κι αυτός που μου το σύστησε, καλό θα ήταν να το αποφύγετε σε περιόδους έντονων υπαρξιακών αναζητήσεων, γιατί μπορεί να έχει σοβαρές "παρενέργειες"...