Εδώ και λίγες μέρες ξεκίνησα να διαβάζω τη "Θεραπεία του Σοπενχάουερ" του Γιάλομ και μ' έχει συνεπάρει τόσο, που εκνευρίζομαι που πρέπει να διαβάσω άλλα πράγματα και να γράψω για τη δουλειά, ενώ θα ήθελα όλες αυτές τις ώρες να διαβάζω αυτόΝ. 

Σκέφτηκα να αντιγράφω εδώ τα κομμάτια που "γράφουν" μέσα μου, πιο πολύ για να "γράφουν καλά"... Δεν έχω το βιβλίο μαζί μου τώρα, αλλά θα ήθελα να γράψω σήμερα ένα κομμάτι που διάβασα χθες, πριν με πάρει ο ύπνος, για την αγάπη (πάλι, Oraclas μου, ουφ!, ε;). Λέει, λοιπόν, ο Γιάλομ (σε ένα σημείο που αναφέρεται στη βιογραφία του πεσιμιστή φιλοσόφου), ότι επειδή οι γονείς του ποτέ δεν αγαπήθηκαν μεταξύ τους, δεν υπήρχε καθόλου αγάπη ούτε για τον ίδιο ούτε για την αδερφή του. Κι ότι, αντίθετα με ό,τι πιστεύεται, η αγάπη δεν εμπίπτει στη μαθηματική λογική της αφαίρεσης (δηλ. όσο περισσότερη δίνεται, τόσο λιγότερη περισσεύει), αλλά στην πραγματικότητα αυτοί που αγαπούν αληθινά, αγαπούν πολύ όλους... Έτσι, όσο πιο πολύ αγαπιούνται οι γονείς, τόσο περισσότερη αγάπη λαμβάνουν και τα παιδιά... :) 

ΥΓ. Αχ, κι επειδή έχω κεφάκια (που επιτείνει η μουσική του ραδιοφώνου), να κι ένα τραγουδάκι

Μένω σε κάποια γειτονιά
φτωχική γειτονιά
που 'χει σπίτια χαμηλά
όλοι οι άνθρωποι εκεί
έχουν πάντα γιορτή
και μοιράζουνε φιλιά

Μπρος απ' τις άσπρες τις αυλές
οι γρηές και οι νιές
για τον έρωτα μιλούν
κι όλοι σ' αυτή τη γειτονιά
τη μικρή γειτονιά
μέρα νύχτα τραγουδούν

Άσπρες κορδέλλες
τα κορίτσια φοράνε
και τ' αγόρια κοιτάνε
που ξυπνάνε νωρίς

Μα δεν με νοιάζει
κι ούτε βάζω μαράζι
την δική μου αγάπη
δεν την ξέρει κανείς 

Το παρακάτω είναι ένα note που είχα γράψει στο παρελθόν, τότε που, μεταξύ άλλων, είχα ανακαλύψει και αποδεχτεί τον "κυνικό" ορισμό της αγάπης. Με βάση αυτόν τον ορισμό έδινα τότε απάντηση σε ένα (για μένα) βασικό της ζωής  (και της πραγματικότητας, δυστυχώς) ερώτημα. Το θέμα (ή μάλλον το πρόβλημα για μένα) είναι ότι τώρα που έχω μάθει/βιώσει τόσα πολλά άλλα και σημαντικά για την αγάπη, ξαναδιαβάζοντας τις σκέψεις μου, βρίσκω ξανά τον κυνικό ορισμό πολύ appealing για τη λογική μου... όταν τόσο συχνά βλέπω γάμους να διαλύονται. 

" ... και ο κόσμος ανθρώπων που εκτιμώ γκρεμίζεται. Υπερβολή; Ίσως. Βιώνεται, όμως. Το ερώτημα είναι γιατί άνθρωποι που αποφάσισαν να ενώσουν τις ζωές τους με ωριμότητα και από γνήσιο έρωτα, δεν μπορούν πλέον να είναι μαζί. Δεν με εκπλήσσει ο χωρισμός όσων προβαίνουν στο "πανηγύρι" του γάμου, για το πανηγύρι, για τους λάθους λόγους δηλαδή. Άλλωστε οι άνθρωποι αυτοί είναι είτε της "άνευ ψυχής" επιφάνειας είτε ανώριμοι είτε αδύναμοι, ανίκανοι να αντισταθούν και να επιδιώξουν την αληθινή έκφραση της ουσίας τους (κι όταν ξέρουν ότι υπάρχει, δυστυχούν μέσα στην αδυναμία τους). Γι' αυτούς τους ανθρώπους ο δρόμος εντός ενός "γάμου" οδηγεί ή στην (ουσιαστική) δυστυχία ή στο χωρισμό. Όμως οι άλλοι, οι ιδιαίτεροι, οι συνειδητοποιημένοι για την αξία της ζωής (τους), αυτοί που από αλήθεια και έρωτα δεν είχαν άλλη επιλογή από το να είναι μαζί, αυτοί, γιατί χωρίζουν; Τελικά, κυνική είναι ίσως η μοναδική απάντηση που βρίσκω και αποδέχεται η λογική μου: ότι, δηλαδή, η αλήθεια της αγάπης είναι η κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων. Κι ο έρωτας δεν είναι παρά το συναίσθημα (αμοιβαίας τρέλας & χαράς απερίγραπτης & ...&... &... ) που νιώθει αυτός που βρίσκει έναν άνθρωπο που να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του (για τρυφερότητα και φροντίδα, για γέλιο και καλή παρέα, για οτιδήποτε... άπειρες οι ανάγκες, άπειροι και οι λόγοι αγάπης). Όταν δεν εξωτερικεύονται ξεκάθαρα αυτές οι ανάγκες, και μάλιστα συνειδητά και αμοιβαία, σταδιακά παύουν να καλύπτονται [είτε από άγνοια είτε από απροσεξία είτε από φόβο ότι αν ζητηθεί η κάλυψή τους, ο άλλος θα παρεξηγηθεί είτε απλά επειδή βασιλεύει η σιωπή στην (υπερβολική) σιγουριά της αγάπης]. Κι έτσι οι άνθρωποι παύουν να είναι ερωτευμένοι. Κι είναι κρίμα το πώς αυτοί οι γνωστοί μου ωραίοι, έξυπνοι, συνειδητοποιημένοι και "ψαγμένοι" άνθρωποι δεν έφτασαν αμοιβαία σ' αυτήν τη διαπίστωση και τώρα κατηγορούν ο ένας τον άλλο, νιώθουν πολύ πληγωμένοι και τελικά... χωρίζουν."

Είναι κάποιες μέρες που ο κάθε ένας από εμάς είναι, με ένα περίεργο τρόπο, πιο όμορφος, πιο χαρούμενος, πιο ελκυστικός από άλλες μέρες. Ειδικά για εμάς τις γυναίκες, αυτή η περίεργη λάμψη ορισμένων ημερών αντικαπτοπρίζεται με ποικίλους τρόπους στους άλλους: από το θεμιτό ημιφλερτ σεβαστών συναδέλφων σε ευγενικές προσφορές του περιπτερά, ένα κοπλιμέντο του ταξιτζή και κολακευτικά (...) σχόλια από αγνώστους στο δρόμο. Δύσκολο να μη νιώσει μια γυναίκα κολακευμένη απ' όλα αυτά κι ας μη θέλει, από "ταπεινοφροσύνη" και "καλά θεμελιωμένη αυτοπεποίθηση", να το παραδεχτεί. Η ματαιοδοξία είναι ελάττωμα. Όμως το να μην αναγνωρίζεις την υπαρξή της είναι μεγαλύτερο κακό... Άνθρωπος με αυτοπεποίθηση και ταπεινοφροσύνη δεν είσαι επειδή δε μοιράζεσαι με τους άλλους τη χαρά των διαφόρων κολακευτικών σχολίων που έχεις συσσωρεύσει από αυτές τις ιδιαίτερες, "λαμπερές" μέρες. Όχι. Τέτοιος άνθρωπος είσαι όταν δε θυμώνεις στο άκουσμα αντίθετων αρνητικών σχολίων, ειδικά όταν απέχουν πολύ λίγο από την τελευταία σου "λαμπερή ημέρα". Μπορεί να μην έχεις συνηθίσει να "σε κάνουν" μεγαλύτερη απ' ό,τι είσαι ούτε  να έχει ξανασυμβεί να σου απαριθμεί ένας άνδρας επιχειρήματα για την "γηραιά" σου εμφάνιση, αλλά ούτε η έλλειψη συνήθειας ούτε το αναπάντεχο δικαιολογούν το θυμό σου στο ξαφνικό άκουσμα αυτού του ξεσπασματος ειλικρίνειας. Εντάξει, υπάρχει η αλήθεια, υπάρχει και η "φονική ειλικρίνεια", όπως τα διαχωρίζει κι η Βαμβουνάκη. Η ευθύνη, όμως, του θυμού δεν είναι στον άλλο ούτε στις αντιλήψεις του ούτε καν στα κίνητρά του. Η ευθύνη είναι σε σένα και τη ματαιοδοξία σου που νόμιζες απούσα, ενώ αυτή κοιμόταν απείραχτη σε κρεβάτι βασιλικό... Άντε να τη διώξεις τώρα που ξύπνησε...

"Περνάει ο καιρός", "αγχώνεται κι η μαμά μου", "πότε θα κάνω παιδί", "σε λίγο δε θα μπορώ", κλπ, κλπ...

Κλασίκες ατάκες των γυναικών στα thirty something, αλλά τελευταία τις ακούω πολύ από τις πιο αγαπημένες μου φίλες. Κι επειδή ακριβώς είναι αγαπημένες μου και άνθρωποι που γνωρίζω χρόνια τώρα, στεναχωριέμαι που διαπιστώνω ότι έχουμε τόσο διαφορετική φιλοσοφία και στάση ζωής σε ένα τόσο σημαντικό θέμα. Το συζητάμε, το συζητάμε, αλλά δεν καταφέρνουμε να καταλήξουμε σε ένα σημείο, ώστε να αισθάνονται λιγότερο φόβο και άγχος.

Τους θέτω το δίλημμα, λοιπόν: Αν ήσουν μωράκι, θα ήθελες να έχεις γεννηθεί ως αποτέλεσμα του φόβου της μητέρας σου ότι ως γυναίκα θα μείνει άτεκνη; Ή θα ήθελες να έχεις γεννηθεί ως αποτέλεσμα της γνήσιας, αληθινής αγάπης των γονιών σου; "Όταν το θετεις έτσι, είναι εύκολη η απάντηση", μου λένε. Μα δεν το θέτω έτσι. Είναι έτσι.

Το κριτήριο για να γίνουμε (άνδρες-γυναίκες, αλλά ειδικά οι γυναίκες, που τρέμουν τους βιολογικούς περιορισμούς) το μέσο, ώστε να δημιουργηθεί μία νέα ζωή στον κόσμο οφείλει να είναι η ευτυχία αυτής της νέας ζωής. Δεν μπορεί, όταν πρόκειται για ένα παιδί, το κριτήριο να είναι εγωιστικό, δηλαδή να προβαίνουμε στην επιλογή αυτή για μας, για να νιώσουμε εμείς "ολοκληρωμένοι", όπως λένε, για να αποκτήσουμε "αξία" ως άνθρωποι...

Γελώ, όταν το ακούω...Αν νιώθει ένας άνθρωπος με το "μέσα" του, με τον εαυτό του, μη ολοκληρωμένος και ανάξιος, περιμένει ότι θα του δώσει αυτό που του λείπει ένα παιδί;

Περιμένει ότι θα είναι σωστός ως γονιός απέναντι σε αυτό το παιδί;

Εντάξει, μεγαλώσαμε με αυτήν την "μικροκοινωνική"(την ονομάζω εγώ) αντίληψη ότι πρέπει όλοι-ες να τεκνοποιήσουμε, διότι αυτό αναμένεται, αυτός είναι ο "προορισμός μας". Ας είναι αυτός ο προορισμός μας (δε λέω όχι), αλλά με δεδομένο ότι θα μπορέσουμε να φέρουμε στον κόσμο και να μεγαλώσουμε έναν ευτυχισμένο άνθρωπο. Αν δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, το να "δημιουργήσουμε τις συνθήκες" και να κάνουμε ένα παιδί "μόνο για να προλάβουμε τη φύση", είναι, κατά τη γνώμη μου, μία από τις πιο εγωιστικές πράξεις που μπορει να κάνει ένας άνθρωπος.

Όσο η απόκτηση παιδιού είναι αυτοσκοπός, "πηγή της ζωής" θα είναι ο φόβος κι η απελπισία όχι η αγάπη.

"Σ' αγαπώ κι από- κι απόψε θα σ' το πω,

σ' αγαπώ, καλέ μου, σα Θεό μου σ' αγαπώ".

Από το "Σ'αγαπώ" σε μουσική Μ. Χατζικάκι και στίχους Α. Σακελλάριου.

Χθες βράδυ είχα ένα μοναδικό βίωμα αγάπης ακούγοντας και τραγουδώντας αυτούς τους στίχους. Αδυνατώ, τελικά, να το περιγράψω με λόγια... κι ίσως δεν έχει και σημασία να το κάνω. Αρκεί να σταθώ στα δάκρυα συγκίνησης και την αλήθεια των άλλων, το δικό μου ευτυχίας χαμόγελο (που δεν έφυγε απ' τα χείλη μου όλη μέρα σήμερα) και τους στίχους αυτούς, που δεν έχω πάψει όλη μέρα να σιγοτραγουδώ...

Αναζητούμε όλοι την αγάπη, με τα όμορφα φορέματά της (τη χαρά, την τρυφερότητα, τη συντροφικότητα, το σεβασμό, την επικοινωνία) και δεν αντιλαμβανόμαστε ότι για να τη βρούμε και να τη λάβουμε, πρέπει να την έχουμε μέσα μας πρώτα...Εστιάζουμε στους άλλους, στο τι θέλουμε να μας δώσουν. Κι εστιάζουμε τόσο στο να λάβουμε ... γιατί εμείς δεν το έχουμε. Θα τον αγαπάω, αν 1), αν 2), αν 3) .... Ωραία που θα ήταν να μας έλεγε κι εμάς: Θα σ' αγαπάω, αν είσαι έτσι, αν κάνεις αυτό, αν δίνεις το άλλο... Αγάπη υπό όρους; Ανέκδοτο... κι όμως...the story of my life και δεν είχα ιδέα... 

Κάποιοι από εμάς, αν τη βρούμε την αγάπη σε κάποιον, επειδή ακριβώς δεν την έχουμε μέσα μας, τη χαλάμε. Κι όπως δεν απολαμβάνει το φαγητό ο πεινασμένος, δεν απολαμβάνουμε την αγάπη κι εμείς, χάνεται η γεύση της, καθώς μας καιει τα σωθικά. Γι' αυτό νιώθουμε πώς η αγάπη "πονάει", πώς είναι κάτι δύσκολο, άπιαστο και θέλει προσοχή. Έτσι μας είπαν, καθώς μεγαλώναμε, έτσι λένε τα τραγούδια, έτσι λέει η ζωή.

Ε, λοιπόν, όχι! Η αγάπη είναι χαρά, η αγάπη ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΟΝΟ! Δεν παιδεύει. Εκπαιδεύει...μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Αρκεί να εστιάσουμε μέσα μας ....

Μόλις το άκουσα στο ραδιόφωνο από μία αγγελική ανδρική φωνή (που, δυστυχώς, δεν ξέρω τίνος είναι)... Και με ταξίδεψε... αφενός αυτή η φωνή, αφετέρου η μοναδική μουσική του Χατζιδάκι. (Δακρύζω μπροστά στην τόση ομορφιά...)

Στο youtube το μόνο βίντεο που βρήκα με άνδρα τραγουδιστή είναι αυτό, αλλά δυστυχώς απέχει μακράν αυτού που άκουσα! Άχ, έτσι με βλέπω να αφήνω τις δουλειές μου να τηλεφωνώ στον ΔΙΕΣΗ, για να μάθω ποιος ήταν... :)

Στίχοι: Νότης Περγιάλης & Γιώργος Εμιρζάς
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις

Τρεις μέρες χώ-, τρεις μέρες χώρισα από σένα
τρεις νύχτες μέ-, τρεις νύχτες μένω μοναχός,
σαν τα πουλιά/βουνά που στέκουν τώρα δακρυσμένα
όταν τα βρέ-, όταν τα βρέχουν οι ουρανοί.

Διώξε τη λύπη, παλικάρι
πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι.

Πώς να βγω και, πώς να βγω και να περπατήσω
τα λόγια της, τα λόγια της να θυμηθώ;
με το φεγγάρι πώς, αχ πώς να τραγουδήσω
με το φεγγάρι πώς να παρηγορηθώ