Από παιδί, με γοήτευε η κάπως απόκοσμη, στα μάτια μου τότε, ατμόσφαιρά τους, η χαρακτηριστική μυρουδιά τους -ένα μείγμα καπνού, μοσχοβολιστού ελληνικού καφέ, ούζου, κλεισούρας και καμένου ξύλου από την ξυλόσομπα που έκαιγε στο κέντρο τις κρύες μέρες του χειμώνα- η οχλαγωγία από τις έντονες πολιτικές ή ποδοσφαιρικές συζητήσεις, τα χτυπήματα από τα ζάρια και τα πούλια, τα γέλια και τα πειράγματα όσων κέρδιζαν στην πρέφα ή στο τάβλι και οι διάφορες «περίεργες», για τα παιδικά αυτιά μου, παραγγελίες, όπως «Έναν γλυκύ-βραστό», «Έναν με ολίγη», «Φέρε μας ένα κουστουμάκι» (ένα μπουκάλι ρετσίνα με μια  ΣΟΥΡΩΤΗ) και άλλα τέτοια παρόμοια…

Σχεδόν λαχταρούσα τη στιγμή που η γιαγιά μου θα με ζητούσε να πάω  να διαμηνύσω στον παππού πως το μεσημεριανό τραπέζι είναι ήδη στρωμένο και τον περιμένει. Η λαχτάρα μου αυτή, είναι αλήθεια, δεν ήταν και τόσο ανιδιοτελής καθώς ήξερα, εκ των προτέρων, πως μόλις θα με έβλεπε ο παππούς μου -που μου είχε αδυναμία και το όνομα του οποίου έφερα- να μπαίνω στο καφενείο, θα φώναζε αμέσως στον καφετζή: «Ιωσήφ, κέρνα στο παλικάρι μου ότι θέλει». Συνήθως, έπαιρνα καμιά πορτοκαλάδα ή γκαζόζα «ΕΨΑ», αλλά κάποιες, καλοκαιρινές κυρίως, μέρες  λαχταρούσα να γευθώ το περίφημο «υποβρύχιο», βυθισμένο σε ένα ποτήρι με κρύο νερό από το παλιό ψυγείο που αγκομαχούσε για ν΄ ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της αποστολής του…

Πολλές είναι οι φορές που έχω αναρωτηθεί πως θα ήταν η Ελλάδα κι εμείς οι Έλληνες, γενικότερα, δίχως αυτά τα παραδοσιακά καφενεία, ιδίως στις γειτονιές, στα νησιά το χειμώνα και στα απομακρυσμένα ορεινά  χωριά μας. Θεωρώ πως το παραδοσιακό καφενείο δεν είναι μόνο ένας χώρος όπου κάποιος μπορεί να πιει απλά έναν καφέ ή ένα ουζάκι. Είναι, κυρίως, τόπος συνάντησης ετερόκλητων ανθρώπων χωρίς προσκλήσεις και κανονισμένα ραντεβού, όπου ο καθένας γνωρίζει το όνομα του άλλου, όπου η απουσία σου γίνεται αμέσως αντιληπτή, όπου ακούσματα όπως «καλημέρα», «καλησπέρα», «καληνύχτα» και «χάθηκες, που ήσουν;» αποτελούν κανόνα, ένα χωνευτήρι, δηλαδή, ψυχών όπου μπορούν και πλησιάζουν, με έναν ιδιαίτερο τρόπο, η μία την άλλη και να μοιράζονται  άλλοτε δύσκολα και άλλοτε όμορφα πράγματα, άλλοτε να αποφορτίζονται και άλλοτε να φορτίζονται έντονα, σαν σε μια ιδιότυπη ψυχοθεραπεία…

Όπως κάθε τι αυθεντικό, προσωπικό και άμεσο, έτσι και τα παραδοσιακά καφενεία παραδίδουν, άλλοτε σχεδόν αμαχητί και άλλοτε μετά από σκληρό αγώνα, τη θέση τους σε σύγχρονα κι απρόσωπα καφέ, μετατρεπόμενα σταδιακά σε σύμβολα αναμνήσεων παλαιών εποχών όπου οι άνθρωποι είχαν πολλά να μοιραστούν και πολύ λιγότερα να επιθυμούν. Τώρα πλέον, μπαίνοντας στους σύγχρονους αυτούς  χώρους δεν ακούς πια καλημέρες ή τ΄όνομά σου και δεν συναντάς γνωστά και φιλικά σου πρόσωπα. Τώρα πια, αν δεν έχεις μαζί σου κάποια συντροφιά, η μόνη παρέα σου θα είναι ένα πλαστικό ποτήρι ξενόφερτου, συνήθως, καφέ ή κάποια οθόνη τηλεόρασης που παίζει αδιάφορα βιντεάκια. Α ναι, και το κινητό σου, που μεταφέρει εντός του εκατοντάδες ή ακόμα και χιλιάδες διαδικτυακούς «φίλους» πρόθυμους να σου κάνουν «like», ακόμα και αν αυτό που θα θελήσεις να αναρτήσεις  δεν είναι παρά η φωτογραφία του πλαστικού ποτηριού που περιέχει τον καφέ σου…

Εγώ, ως αυθεντικός παρελθοντολάγνος, δεν αποχωρίζομαι εύκολα τις όμορφες κυρίως αναμνήσεις μου, καταφεύγοντας σ΄αυτές, όταν το παρόν μου δεν βοηθά αρκετά για ν΄αγαλιάσει η ψυχή. Τέτοιες στιγμές, ένας βαρύ-γλυκός σε κάποια γωνιά ενός συνοικιακού παραδοσιακού καφενείου -όπως έκαναν παλιά πολλοί ποιητές και λογοτέχνες που εμπνέονταν, παρατηρώντας και συμμετέχοντας σε αυτόν τον μικρόκοσμο- φέρνει τα πράγματα στη σωστή τους θέση…

Εξάλλου, ένα από τα μότο της ζωής μου είναι κάτι που έγραψε ο Γκάμπριελ Γκαρσία Μάρκες: «Αυτό που έχει σημασία στη ζωή δεν είναι τι σου συμβαίνει, αλλά τι θυμάσαι και πως το θυμάσαι»…