Μοιάζει να ζούμε σε μια -όπως πολλοί, κατά καιρούς, έχουν αποκαλέσει- «κουλτούρα  φόβου». Όμως, παρόλο που το βιοτικό, μορφωτικό και  οικονομικό επίπεδο, όπως, επίσης, η υγεία και ο μέσος όρος του προσδόκιμου χρόνου ζωής των περισσοτέρων ατόμων των σύγχρονων κοινωνιών έχουν  βελτιωθεί  σημαντικά,  μοιάζει ο φόβος, η ανασφάλεια, η αίσθηση μοναξιάς  και,  γενικώς, τα διάφορα υπαρξιακά διλήμματα  των ανθρώπων να έχουν αυξηθεί σε βαθμό παραλυτικό σε σημείο που πολλοί  να μην μπορούν  να χαρούν  την επίτευξη όλων αυτών των σημαντικών κατακτήσεων.

Γιατί, όμως, φοβόμαστε τόσο; Είναι υπαρκτά όλα όσα φοβόμαστε ή απλά τα βιώνουμε απειλητικότερα  απ΄όσο, στην πραγματικότητα, είναι; Η όποια απάντηση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε απλή. Επειδή το φαινόμενο -απ΄ότι δείχνουν οι έρευνες- είναι κοινωνικό και παγκόσμιο, θα το προσεγγίσουμε περισσότερο από την οπτική της κοινωνικής ψυχολογίας.

Τα Μ.Μ.Ε. αναζητούν μονίμως, απεγνωσμένα και, συχνά, εκβιαστικά  την «είδηση». Όσο τρομακτικότερη  τόσο και πιο καλουδεχούμενη είναι, αφού ο περισσότερος κόσμος, όσο και αν ανησυχεί  ή φοβάται, έλκεται και «ηδονίζεται» πολύ περισσότερο από «αρνητικές» και παγκόσμιας εμβέλειας ειδήσεις που, αν δεν είναι δεόντως αρνητικές, τροποποιούνται ανάλογα, ή ακόμα, και  κατασκευάζονται ώστε να μετατραπούν σε τέτοιες.

Όλοι θυμόμαστε τι έγινε εν όψει της αλλαγής χιλιετηρίδας το έτος 2000. Όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα του πλανήτη υποτίθεται πως θα κατέρρεαν, δημιουργώντας παγκόσμιο χάος, και άκρως ευαίσθητα ηλεκτρονικά συστήματα πυροδότησης τρομακτικών ατομικών όπλων θα μπορούσαν να απασφαλιστούν με φοβερές συνέπειες για τον πλανήτη κ.τ.λ.  Ήμασταν, για μία ακόμη φορά,  έρμαια τρίτων. Τη φορά αυτή, όμως, των απανταχού ειδικών προγραμματισμού νευραλγικών ηλεκτρονικών συστημάτων υψίστης τεχνολογίας. Όμως, ω του θαύματος και για μία ακόμη φορά, τίποτα απολύτως δεν συνέβη…

Στη συνέχεια, σειρά είχαν η νόσος των «τρελών αγελάδων», η νόσος των πτηνών, το αναπνευστικό σύνδρομο  sars, ο ιός Έμπολα κ.ά. που, αφού τρομοκράτησαν, «πούλησαν»  και, γενικώς,  έκαναν καλά τη δουλειά τους, λησμονήθηκαν -όπως και κάθε ανάλογος συγγενής τους στο παρελθόν-, αφήνοντας πίσω τους χώρο και βήμα σε νέες ανύπαρκτες ή υπερδιογκωμένες απειλές…

Οι τωρινοί «πρωταγωνιστές» λέγονται «τρομοκρατία» και «φαινόμενο θερμοκηπίου» ή παγκόσμιο κλίμα. Η επικρατούσα άποψη περί των κινδύνων της  κλιματικής αλλαγής -που εν πολλοίς επιβλήθηκε- μετατράπηκε σε δόγμα. Εναλλακτικές επιστημονικές απόψεις λογοκρίνονται ή αυτολογοκρίνονται, μπροστά στο φόβο της κατακραυγής και της οριστικής περικοπής ερευνητικών κονδυλίων.

Ο φόβος μοιάζει να έχει αποικιοκρατήσει  τα όνειρα, τα αισθήματα, τις αξίες και τη ζωή μας, γενικώς. Υπονομεύει ύπουλα την αίσθηση ελευθερίας μας, μας ρίχνει σε μια δύνη καχυποψίας, ανασφάλειας, ανημπόριας, παραίτησης, στροφής  στο  παρελθόν -το οποίο εξιδανικεύεται- αντί στροφής  στο  μέλλον, και εναπόθεσης των ελπίδων μας σε ηγέτες-προστάτες  που θα μας «σώσουν». Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα φόβου, κάθε είδους αλλαγή βιώνεται ως απειλή. Οι απανταχού υποσχέσεις  επιστροφής και αναβίωσης των παλιών καλών εποχών δελεάζουν και βρίσκουν γόνιμο έδαφος για να θεριέψουν. Με ένα ανάλογο σύνθημα κέρδισε ο Τραμπ τις εκλογές. «Να κάνουμε ΞΑΝΑ την Αμερική μεγάλη» ήταν το μότο του. Αυτό το «ΞΑΝΑ» ήταν η λέξη κλειδί. Με τον τρόπο αυτόν, οι προϋποθέσεις επανάληψης των πιο σκοτεινών πλευρών της ιστορίας αυξήθηκαν δραματικά.

Στην αναμπουμπούλα, όμως, ο λύκος χαίρεται. Ποιος έχει συμφέρον να εκφοβίζει τους πολίτες αυτού του κόσμου; Είναι βέβαιο πως υπάρχουν κάποιοι που έχουν κάθε λόγο να έχουν απέναντί τους πολίτες φοβισμένους και, άρα, αποδυναμωμένους. Πανίσχυρα πολιτικο-οικονομικά και ιδεολογικά/θρησκευτικά συμφέροντα «βολεύονται» από την κουλτούρα φόβου που επικρατεί. Ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται και ο φοβισμένος ψάχνει κάποιον που να τον καθησυχάσει και να του εμπνεύσει ελπίδα.

Ακόμα μεγαλύτερη απειλή ίσως  είναι, όμως, το ότι, μέσα σε συνθήκες φόβου, καχυποψίας, ανασφάλειας  και  έλλειψης  προοπτικής, οι άνθρωποι σιωπούν, παύουν να ελπίζουν στην αγάπη, στις διαπροσωπικές σχέσεις,  σε ένα καλύτερο  μέλλον και πως οι ίδιοι μπορούν να επηρεάσουν, ακόμα και να αλλάξουν, ριζικά τη μοίρα τους…

Στις 7 Αυγούστου του 1962 ο κόσμος συγκλονίστηκε από ένα συνταρακτικό, για την εποχή εκείνη, νέο. Η Μέρυλιν Μονρόε βρέθηκε νεκρή, το προηγούμενο βράδυ, στην μπανιέρα του σπιτιού της. Ο θάνατος αποδόθηκε σε αυτοκτονία. Τους μήνες που ακολούθησαν, 303 άτομα αυτοκτόνησαν, αριθμός πολύ μεγαλύτερος από τον τότε μέσο όρο.

Τα χρόνια πέρασαν και φθάσαμε στη δεκαετία του ΄90, και συγκεκριμένα στον Απρίλη του  1994,  οπότε και συνέβη κάτι ανάλογο. Τη φορά αυτή, ο αυτόχειρας ήταν ο Κερτ Κομπέιν, ο κιθαρίστας, τραγουδιστής, συνθέτης και ηγέτης των θρυλικών Nirvana που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του με ένα όπλο στραμμένο προς το πρόσωπό του και δίπλα του ένα σημείωμα που έγραφε: "Δεν έχω νιώσει τη διέγερση που μου προκαλούσε το να ακούω και να δημιουργώ μουσική, μαζί με το πραγματικό γράψιμο, εδώ και πάρα πολλά χρόνια". Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ο αριθμός των αυτοκτονιών στη χώρα αυξήθηκε και πάλι κατά πολύ...

Στη σκέψη των ειδικών, ξαναήρθε το «φαινόμενο-Werther» που καθιερώθηκε το 1974 για να περιγράψει τις άμεσες επιπτώσεις μιας αυτοκτονικής συμπεριφοράς που τυγχάνει μεγάλης δημοσιότητας στα Μ.Μ.Ε. Ο όρος πήρε το όνομά του από το πολύ γνωστό μυθιστόρηκα του Βόλφανγκ  Γκαίτε «Τα πάθη του νεαρού Βέρθερου» που τελειώνει με την αυτοκτονία του νεαρού πρωταγωνιστή στο όνομα της αγάπης. Όταν το μυθιστόρημα πρωτοδημοσιεύθηκε το 1774, 40 νεαροί αυτοκτόνησαν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, με τρόπο παρόμοιο με αυτόν του ήρωα του βιβλίου. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού, απαγορεύθηκε η κυκλοφορία του βιβλίου στην Ιταλία και τη Δανία.

Έρευνες που έγιναν για το χρονικό διάστημα 1947-1968 διαπιστώθηκε πως, κάθε φορά που δημοσιεύονταν στους New York Times ο θάνατος κάποιου επώνυμου ατόμου, ο αριθμός των αυτοκτονιών αυξάνονταν με ένα ποσοστό 12%! Αυτός ήταν ο λόγος που, στον Καναδά το 2017, απαγορεύτηκε το σίριαλ «13 Reasons Why» καθώς θεωρήθηκε πως θα μπορούσε να έχει ανάλογες επιπτώσεις...

Η ψυχολογική ερμηνεία που δίνεται είναι η εξής: άτομα που ζουν στην αφάνεια και που κανείς δεν τα δίνει ιδιαίτερη σημασία, όπως νομίζουν τουλάχιστον, και που είναι ταυτόχρονα ανασφαλή, εσωστρεφή και απομονωμένα, βλέποντας τη δημοσιότητα που μπορεί να πάρει ένας τέτοιος θάνατος,  τον μιμούνται, ελπίζοντας να στραφούν τα φώτα της δημοσιότητας, έστω και για λίγο, επάνω τους...

Κάτι ανάλογο θεωρώ πως έχει γίνει και με άλλα φαινόμενα που πήραν τεράστιες διαστάσεις στα Μ.Μ.Ε. παγκοσμίως, όπως η στρατολόγηση μελών στον ISIS, οι αποκεφαλισμοί διαφόρων ατόμων από τη Δύση που έπεσαν στα χέρια τους, διάφορες τρομοκρατικές ενέργειες (π.χ. σε σχολεία της Αμερικής από παιδιά ή εφήβους), οι αυτοκτονίες εκατοντάδων εφήβων διαμέσου του διαδικτυακού «παιχνιδιού» «Μπλε Φάλαινα» κ.ά.

Στις σύγχρονες κοινωνίες του «φαίνεσθαι», της ανωνυμίας, της απομόνωσης, της μοναξιάς και του αυξανόμενου ναρκισσισμού, ακόμα και ο ίδιος ο θάνατος φαίνεται πως χρησιμοποιείται ως μέσο, ακόμα και για μια εφήμερη στροφή των προβολέων της δημοσιότητας προς το πρόσωπο κάποιου που νιώθει πως βυθίζεται στην ανωνυμία και πως δεν έχει τη δύναμη και τον τρόπο να τον προσέξουν οι άλλοι...

Λέμε και διαβάζουμε συχνά πως η αγάπη δεν γνωρίζει σύνορα, κουλτούρα, γλώσσα, ηλικία και φύλο. Γιατί, όμως, οι νόμοι δεν μεταχειρίζονται και αντιμετωπίζουν την αγάπη με τρόπο ανάλογο;

Μπορούμε, αλήθεια, να αγαπήσουμε, να παντρευτούμε ή να συζήσουμε με  περισσότερα του ενός άτομα ταυτόχρονα, ή μήπως ένα τέτοιο  σενάριο θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε τρομερές εντάσεις και αδιέξοδο όπου η πικρία, η ζήλεια, η ματαίωση και ο νοσηρός ανταγωνισμός θα δηλητηρίαζαν οτιδήποτε όμορφο και τρυφερό προϋπήρχε;

Είναι τόσες οι προκαταλήψεις και τα ταμπού γύρω από αυτό το θέμα που, χωρίς αμφιβολία, αν θέταμε το ερώτημα: «Είστε υπέρ ή κατά της πολυγαμίας;» σε 100 άτομα, σχεδόν όλα -αν όχι όλα- θα απαντούσαν αυτόματα αρνητικά, πριν καν σκεφθούν, έστω και για λίγο, το πραγματικό περιεχόμενο της ερώτησης. Το ίδιο θα συνέβαινε, αν θέταμε το ερώτημα: «Θα μπορούσατε να αγαπήσετε δύο ή τρεις άνδρες ή γυναίκες ταυτόχρονα και να συζήσετε όλοι μαζί». Τα νευρικά γέλια, η αμηχανία, τα «α πα, πα, πα» και τα «Θεός φυλάξοι» θα έδιναν και θα έπαιρναν με έναν αυτονόητο και αδιαμφισβήτητο τρόπο, σαν οτιδήποτε διαφορετικό να ήταν αδιανόητο.

Η απάντηση, όμως, θα ήταν το ίδιο αυτονόητα καταφατική, στο ερώτημα «Αν μπορεί κάποιος να αγαπάει ταυτόχρονα δύο, τρεις ή πέντε φίλους, συγγενείς ή παιδιά του». Αυτό δείχνει πως η αμφισβήτηση δεν αφορά  στο αν μπορούμε να αγαπούμε περισσότερα του ενός άτομα ταυτόχρονα, αλλά ποια άτομα μας επιτρέπεται να αγαπούμε ταυτόχρονα χωρίς να παραβιάζουμε ισχυρούς και απαράβατους κοινωνικούς, θρησκευτικούς και νομικούς κανόνες. Ο κάθε άνθρωπος γεννιέται με την ικανότητα να μπορεί να αναπτύσσει ισχυρές σχέσεις δεσμού με πολλά άτομα ταυτόχρονα. Αν δεν διέθετε την ικανότητα αυτή, τότε δεν θα μπορούσε να αγαπήσει κανέναν άλλον πέραν των γονιών του…

Εάν, όπως πολλοί υποστηρίζουν, ο άνθρωπος ήταν από τη φύση του ον μονογαμικό τότε το ενδεχόμενο να μας ελκύσει ερωτικά ένα άλλο άτομο, πέραν του/της συντρόφου μας, θα έπρεπε να είναι πολύ σπάνιο, αν όχι ανύπαρκτο, πολύ περισσότερο δε η απιστία. Και, όμως, σχεδόν ο ένας στους δύο έχει απιστήσει κάποια στιγμή στη ζωή του, το δε 80% των υπολοίπων έχει σκεφθεί να το πράξει. Να αναφέρουμε, επίσης, πως οι ερωτικές  φαντασιώσεις -που περιλαμβάνουν συμμετοχή περισσότερων ατόμων, πέραν των δύο- συμπεριλαμβάνονται στις πιο δημοφιλείς και ερεθιστικές φαντασιώσεις μεταξύ εραστών, συζύγων και συντρόφων…

Όλοι μας είμαστε διαφορετικοί και μοναδικοί. Όπως υπάρχουν άτομα ετεροφυλοφιλικά, ομοφυλοφιλικά και αμφίφυλα, έτσι υπάρχουν και άτομα που είναι και νιώθουν περισσότερο μονογαμικά ή πολυγαμικά από τη φύση τους, ανεξαρτήτως του τρόπου ζωής τους, επηρεασμένα -λιγότερο ή περισσότερο- από τις αξίες του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Κάποιοι είναι πιο φιλελεύθεροι, τολμηροί ή/και ασύδοτοι, ενώ άλλοι πιο προσαρμοστικοί, συντηρητικοί ή αθεράπευτα υπέρμαχοι  του μονογαμικού τρόπου ζωής.

Πέραν των όποιων αιτιών που τυχόν βρίσκονται πίσω από την κάθε συμπεριφορά και που δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε, ο καθένας μας θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να μπορεί να ακολουθήσει ανεμπόδιστα το δρόμο που τον αντιπροσωπεύει και τον κάνει να νιώθει καλά με τον εαυτό του, από τη στιγμή που δεν κάνει τίποτα διαφορετικό από αυτό που κάνουν οι υπόλοιποι, δηλαδή από το να ακολουθεί το δρόμο της καρδιάς του.

***Για περισσότερες πληροφορίες επί του θέματος

http://www.i-psyxologos.gr/monogamia-poligamia/

http://www.i-psyxologos.gr/polygamikes-sxeseis/

 Πάσχα στην Αλόννησο: ο Νικόλας, με τον καλό του φίλο Μεγακλή 

Σαν σήμερα, πριν από 8 χρόνια, μας αποχαιρέτησες  για πάντα. Όλοι οι κοντινοί σου άνθρωποι γνωρίζαμε πως το τέλος δεν θα αργήσει να ΄ρθει. Κι όμως, το τηλεφώνημα της Βαρβάρας εκείνο το πρωινό ήταν σαν κεραυνός εν αιθρία, λες και δεν πιστεύαμε, ή μάλλον δεν θέλαμε να παραδεχθούμε βαθιά μέσα μας, πως είναι δυνατόν ΕΣΥ, το συνώνυμο της Ζωής, να μη ζεις πια…

Από τότε, το τσιπουράκι δεν έχει πια την ίδια γεύση, οι μαζώξεις της παρέας του Σαββάτου δεν γίνονται πια, καθώς έχασαν την ομορφιά και τη ζεστασιά που τις χάριζε η δική σου παρουσία, τα ανέκδοτά σου, το γάργαρό σου γέλιο, οι όμορφες ιστορίες που είχες πάντα να διηγείσαι, τα τραγούδια και οι χοροί σου…

Από τότε, τα αρμενίσματα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου έχασαν τη γοητεία και τη μαγνητική έλξη που ασκούσαν τόσα και τόσα χρόνια πάνω μας. Πολλά μέρη είναι σαν να έσβησαν από το χάρτη, με τη θύμηση να αρνείται επίμονα να τα προσεγγίσει, ο δε τρύγος του αμπελιού σου μοιάζει πλέον περισσότερο με χρέος παρά με το πανηγύρι χαράς που ήταν κάποτε…

Από τότε, κι άλλοι φίλοι ήρθαν να σε βρουν, σχεδόν η μισή παλιά καλή παρέα. Όλοι από την ίδια αιτία με σένα. Παράξενο, θα πεις. Όχι και τόσο, θα απαντούσα… Τελευταίος το κολλητάρι σου από τα παλιά, ο Μεγακλάκος, όπως τον αποκαλούσες. Το ιστιοφόρο και σπίτι του παραμένει σκοτεινό, σιωπηλό κι απαρηγόρητο στη μαρίνα της Ν. Κρήνης, γέρνοντας ασταμάτητα δεξιά κι αριστερά από τη ρεστία, λες και θέλει να ξεχυθεί στα κύματα, να ψάξει να τον βρει…

Σήμερα, όπως κάθε χρόνο τέτοια μέρα, μαζεύονται γνωστοί και άγνωστοι φίλοι σου στην αγορά του Μοδιάνο για να πιουν, να τραγουδήσουν και να νιώσουν νοερά κοντά σου. Τους λείπεις, όπως λείπεις πάρα πολύ και σε όλους εμάς τους φίλους σου που σε ζήσαμε από κοντά και σ΄αγαπήσαμε για όλα αυτά που ήσουν και μας χάρισες απλόχερα, ρε γαμώτο…

"Απόψε θέλω αποδείξεις και ονόματα / και το κορμάκι σου θα ψάξω πόντο-πόντο/κι άμα θα βρω δακτυλικά αποτυπώματα,/θα πει πως πήγε η αγάπη μας στον βρόντο.."

Αυτοί οι στίχοι της κακιάς ώρας -που τους έμαθα από έναν Σουηδό φίλο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης αλλά και μέγα λάτρη της Ελλάδας και της Ελληνικής κουλτούρας- σκιαγραφεί με χαρακτηριστικό τρόπο τα επίπεδα νοσηρότητας στα οποία μπορεί να φθάσει το αίσθημα αυτό. Οι αφορμές της κάποιες φορές υπαρκτές, και τότε η ζήλια θεωρείται ως δικαιολογημένη, αλλά συχνά, και ιδιαίτερα στην περίπτωση της παθολογικής ζήλιας, φαντασιακές και ανυπόστατες. Πίσω από μια παθολογική ζήλια, ελλοχεύει πάντα κάποια σοβαρή ψυχική ή/και οργανική διαταραχή.

Η ζήλια είναι ένα σύνθετο αίσθημα στο οποίο εμπλέκονται και διάφορα άλλα απειλητικά και επώδυνα αισθήματα όπως οργή, ντροπή, προσωπική ανεπάρκεια, απόγνωση κ.ά. Συνήθως, εμφανίζεται στις ερωτικές σχέσεις αλλά μπορεί να επηρεάσει και άλλου είδους σχέσεις, όπως οι φιλικές, οι συναδελφικές, οι αδελφικές κ.ά.. Είναι ένα πολύ βασανιστικό αίσθημα που μπορεί να δηλητηριάσει ψυχή και  νου και να οδηγήσει στο ενδεχόμενο που, στην ουσία, τρέμει το άτομο που ζηλεύει μήπως τυχόν και του συμβεί, δηλαδή, στην απώλεια Αυτού που θεωρεί πως τόσο αγαπά…

Συχνά, το άτομο που ζηλεύει νιώθει βαθιά μέσα του ανάξιο αγάπης με συνέπεια να είναι καχύποπτο και να δυσκολεύεται να πιστέψει πως ο/η σύντροφός του/της το αγαπά πραγματικά και πως δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαταλείψει τη σχέση. Για το λόγο αυτό, το άτομο που ζηλεύει θεωρείται πως έχει περισσότερο ανάγκη να αγαπηθεί παρά να αγαπήσει…

Εν κατακλείδι, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως η ζήλια συνδέεται, κατά κύριο λόγο με το φόβο και όχι με την αγάπη. Αυτός που φθάνει στο σημείο να ψάχνει τσέπες, πορτοφόλια, κινητά, οσμές στα ρούχα κ.ά. δεν το κάνει επειδή αγαπά αλλά επειδή φοβάται και η θεωρούμενη αγάπη του δεν είναι τίποτα άλλο από ΕΞΑΡΤΗΣΗ. Εάν σε μία σχέση δεν υπάρχει το βασικότερο συγκολλητικό συστατικό και προϋπόθεση, δηλαδή η εμπιστοσύνη προς τον άλλον, τότε το συγκολλητικό μείγμα είναι η εξάρτηση από τον Άλλον, ο φόβος εγκατάλειψης, η έλλειψη αυτοεκτίμησης και αυτοσεβασμού, αλλά και σεβασμού προς τον Άλλον. Κανένα από όλα αυτά δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο αγάπης παρά μόνον απόηχο βιωμάτων μιας πληγωμένης παιδικής ψυχής που ποτέ δεν ένιωσε πως είναι άξια να αγαπηθεί…

Μέχρι και πριν από μισό αιώνα περίπου, ο γάμος στο δυτικό πολιτισμό ήταν, σε μεγάλο βαθμό, μια πραγματιστική διευθέτηση και συμφωνία -που, αρκετές φορές, δεν συμπεριλάμβανε καν την επιθυμία και το θέλω και των δύο ενδιαφερομένων- για να μετατραπεί σταδιακά σε μια δέσμευση βασισμένη περισσότερο και κυρίως στην αγάπη. Πόσο εφικτό ή εύκολο είναι, όμως, να διατηρηθεί ζωντανή μια σχέση αγάπης; Αργά ή γρήγορα, ο καθένας διαπιστώνει πως κάτι τέτοιο αποτελεί υπόθεση πολύ δύσκολη που απαιτεί πολύ περισσότερα πράγματα από την ύπαρξη αγάπης. Με άλλα λόγια, love is not enough…

Όσο μεγαλύτερες είναι οι προσδοκίες κάποιου εξαιτίας των προσωπικών του ελλειμμάτων τόσο περισσότερο επενδύει στη στιγμή της συνάντησης με τον «Έναν και μοναδικό» ή τη «Μία και μοναδική» που θα καλύψει ΟΛΑ τα χάσκοντα κενά εντός του/της που τρομάζουν και καθηλώνουν. Το άτομο αυτό θα μετατραπεί, εν αγνοία του ή με τη σιωπηρή συγκατάβαση και των δύο ενδιαφερομένων, σε καλύτερο φίλο, ερωτικό σύντροφο και στη μέγιστη πηγή ασφάλειας για τον Άλλον. Με άλλα λόγια, αυτού του είδους οι περιπτώσεις ρομαντικής αγάπης, θα μπορούσαμε να πούμε πως υποκαθιστούν, ως ένα βαθμό,  το ρόλο που παίζει η θρησκεία ως τόπος αναζήτησης νοήματος, έκστασης, ελπίδας και ολοκλήρωσης. Όλα αυτά που πολλοί άνθρωποι παλαιότερα αναζητούσαν στη θρησκεία, τώρα προσδοκούν να τα βρουν σε μια «αδελφή ψυχή», σε μια σχέση αγάπης με έναν Άλλον, σε έναν μικρό Θεό επί γης…

Αυτό το σενάριο φαντάζει όμορφο και ονειρικό, μα δεν είναι παρά μια υπερεξιδανίκευση του νοήματος της Αγάπης. Μια ασφαλής σχέση αγάπης προϋποθέτει, στην πραγματικότητα, εντελώς διαφορετικά πράγματα που μερικές φορές είναι ακόμα και εκ διαμέτρου αντίθετα από αυτά που διατηρούν ζωντανή τη σεξουαλικότητα. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως παράγοντες που τρέφουν την αγάπη, όπως η σταθερότητα, η ασφάλεια, το ενδιαφέρον και η ευθύνη, δεν αποτελούν ανάλογα κατάλληλο καύσιμο και για την τροφοδότηση του ερωτικού πάθους. Είναι, δηλαδή, σαν ένα όχημα που, ενώ καίει και λειτουργεί άψογα με αμόλυβδη, να το υποχρεώσεις να κινηθεί με diesel…

Μια ήρεμη οικογενειακή ζωή απαιτεί επαναληψιμότητα, ρουτίνα, προβλεψιμότητα και συνέπεια, ενώ ο ερωτισμός την έλλειψη προβλεψιμότητας, την έκπληξη, το μυστήριο και την αβεβαιότητα. Εδώ θα πρέπει να τονισθεί  πως ο ερωτισμός δεν είναι συνώνυμο του σεξ. Ο ερωτισμός είναι κάτι πολύ ευρύτερο, αποτελώντας κίνητρο και πνοή ζωής και ζωτικότητας και, ως εκ τούτου, αντίδοτο στο Θάνατο.

Αν θέλουμε, λοιπόν, να είμαστε ρεαλιστές. Η ισότητα και η ισοτιμία δημιουργούν μεν προϋποθέσεις για υπέροχους γάμους και συμβιώσεις αλλά η έλλειψη πόλωσης σε μια σχέση έχει πάντα επιπτώσεις στην ερωτική ζωή. Ο σοφός λαός, όπως πάντα, συνειδητοποίησε ενστικτωδώς αυτή την συνθήκη και γι΄αυτό λέει πως «Μετά από έναν γερό καβγά, γίνεται το καλύτερο σεξ»…

Με απλά λόγια, αυτό που λειτουργεί καλά στην κουζίνα, δεν λειτουργεί στο υπνοδωμάτιο…

Η συνύπαρξη ερωτισμού και καθημερινότητας δεν αποτελεί πρόβλημα που μπορεί να λυθεί αλλά ένα παράδοξο που θα πρέπει να διαχειρισθούμε. Ένα τέτοιου είδους υπαρξιακό πρόβλημα δεν επιλύεται με δαντελωτά σέξυ εσώρουχα, τεχνικές και ερωτικά βοηθήματα. Μακάρι τα πράγματα να ήσαν τόσο απλά. Ερωτισμός σημαίνει περιέργεια, παιχνιδιάρικη διάθεση και φαντασία. Όταν οι περισσότεροι -και κυρίως οι γυναίκες, ιδιαίτερα όταν γίνονται μητέρες- διοχετεύουν το μεγαλύτερο μέρος αυτής της "παιχνιδιάρικης" διάθεσής τους, την ανάγκη για φυσική εγγύτητα, αγκαλιές κ.τ.λ. στα παιδιά τους, και μόνο κάποια πεταχτά φιλάκια στο/στη σύντροφό τους, όταν οι σημαντικότερες συζητήσεις γίνονται και πάλι με τα παιδιά και μόνο για τετριμμένα πράγματα με το σύντροφο, όταν προτεραιότητα για αγορές ρούχων και άλλων ειδών δίνεται στις ανάγκες των παιδιών, ενώ οι γονείς φορούν για πολύ καιρό τα ίδια, τότε ο ερωτισμός αρχίζει να κρυφοκοιτά έξω από το παράθυρο του τριαριού που τον κάνει να ασφυκτιά...

Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να καταλάβεις πως ο Τραμπ είναι μια παθολογική προσωπικότητα. Είναι βέβαιο πως όσοι επιλέγουν να ψηφίσουν ένα τέτοιο άτομο ως ηγέτη τους -αυτό το έχει ξαναδείξει η ιστορία, π.χ. με την άνοδο του Χίτλερ και του Ναζισμού- αναγνωρίζουν διαισθαντικά τον εαυτό τους στην ευθραστότητά του, πάνω στην οποία έχει κτίσει το σαδιστικό και αυταρχικό του προφίλ. Οι ψηφοφόροι/ακόλουθοι αυτοί έχουν απόλυτη ανάγκη να πιστέψουν στην προστασία που τους τάζει και να τον βλέπουν σαν έναν νέο Σωτήρα τους, έναν Αμερικανό Αλλάχ, που όχι μόνο θα τους βοηθήσει να επιβιώσουν αλλά θα επιβάλει και την κυριαρχία του έθνους τους παγκοσμίως...

Στις μέρες μας, γινόμαστε μάρτυρες ενός "παράδοξου" και επικίνδυνου, ταυτόχρονα, φαινομένου που θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε ώστε να μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε γιατί πολλοί είναι αυτοί που αποπλανώνται, εξαιτίας της ανάγκης τους να βρουν έναν δυνατό Σωτήρα/προστάτη. Βλέπουμε, λοιπόν, την Αριστερά να έχει μετατραπεί σε κλειδούχο και στη δύναμη που προσπαθεί να διατηρήσει μια κοινωνία ευημερίας και δημοκρατίας, ενώ το σχεδόν αποκλειστικό της προνόμιο, δηλαδή  οι πιέσεις και οι προσπάθειες για εξέγερση κατά της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων να προέρχονται πλέον από τις σκοτεινές δυνάμεις της άκρας δεξιάς και του νεοφασισμού!!! Οι δυνάμεις αυτές, όμως, δεν υπόσχονται και δεν προτείνουν τίποτα το συγκεκριμένο, πέραν της ανατροπής της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων. Πρόκειται, δηλαδή, για μια οργισμένη και καταστροφικής διάθεσης εξέγερση και όχι για μια επαναστατική αλλαγή των υφιστάμενων κοινωνικών συνθηκών.

Όπου και να στρέψουμε το βλέμμα, θα δούμε δυνάμεις του σκότους -από τον ISIS μέχρι τις ακροδεξιές δυνάμεις του αυταρχισμού και του μίσους- να κερδίζουν συνεχώς έδαφος παγκοσμίως. Είναι τυχαίο αυτό; Φυσικά και όχι. Για μία ακόμη φορά, παρατηρούμε την επανεμφάνιση της πανάρχαιας ανθρώπινης ανάγκης για εκδίκηση και κυριαρχία όταν νιώθουμε αδύναμοι και ευάλωτοι. Αντί, λοιπόν, νιώθοντας έτσι, να θέλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας κατά του αυταρχισμού, των διακρίσεων, της κυριαρχίας των λίγων, της εκμετάλλευσης και της καταστροφής του Πλανήτη στο βωμό του κέρδους, υιοθετούμε ενστικτωδώς μια στάση επιβίωσης στο πλευρό της κάθε νοσηρής "ιδεολογίας"  και προσωπικότητας που καταφέρνει να μας πείσει πως είναι ο Σωτήρας μας και πως θα αγωνιστεί για το Καλό και τη λύτρωσή μας...

Η G. Thunberg, μία 16χρονη γεμάτη ζωή και σπιρτάδα έφηβη από τη Σουηδία, κατάφερε και έγινε με τον αγώνα της, σε χρόνο ρεκόρ, πηγή έμπνευσης σε όλο τον κόσμο της προσπάθειας για τη σωτηρία του Πλανήτη από την κλιματική αλλαγή. Αυτό που ίσως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν είναι πως αυτή η τόσο ξεχωριστή για τις ευαισθησίες, το δυναμισμό και την αποφασιστικότητά της έφηβη είναι ξεχωριστή και για έναν επιπλέον λόγο. Η G. Thunberg έχει σύνδρομο Asperger, δηλαδή, μια διαταραχή που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού. Και όμως, αυτή η σοβαρή διαταραχή όχι μόνο δεν την εμπόδισε να είναι και να καταφέρνει αυτό το μικρό ή μεγάλο θαύμα που συντελείται εξαιτίας της αλλά και να διαθέτει μία σοφία που σπάνια συναντάς σε ένα παιδί της ηλικίας της. Ακούστε, λοιπόν, τι είπε, αυτόν τον Γενάρη που μας πέρασε, ως προσκεκλημένη σε μια τηλεοπτική εκπομπή.

"Εάν δεν είχα Asberger και δεν ήμουν τόσο παράξενη για τον περισσότερο κόσμο, τότε θα είχα εγκλωβιστεί σε αυτό το κοινωνικό "παιχνίδι" με το οποίο οι περισσότεροι μοιάζει να γοητεύονται".

Ανέφερε, επίσης, πως η ίδια  λειτουργεί διαφορετικά απ΄ότι οι άλλοι άνθρωποι, πως βλέπει τα πράγματα μέσα από ένα πρίσμα άσπρου-μαύρου, όπως, για παράδειγμα, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.

"Η λύση είναι τόσο απλή" αναφέρει "που, ακόμα και ένα 5χρονο παιδί, μπορεί να την αντιληφθεί. Πρέπει να σταματήσουμε τις εκπομπές των καταστροφικών ρίπων. Αυτό είναι οπτική άσπρου-μαύρου"!

Γίνονται, εδώ και ατέλειωτα χρόνια, ατέρμονες συζητήσεις και έχουν γραφεί χιλιάδες βιβλία για τα δικαιώματα των γυναικών, των μεταναστών, των ομοφυλοφίλων και άλλων μειονοτήτων, και πολύ καλώς γίνονται. Ελάχιστα, όμως, γράφονται και γίνονται για τα δικαιώματα των ατόμων με διάφορα ψυχιατρικά/ψυχικά προβλήματα. Η κοινωνία κωφεύει και εμείς οι υπόλοιποι, ως σύγχρονοι Νέρωνες, παρατηρούμε τις κοινωνικές πυρκαγιές που μας περιτριγυρίζουν σαν να βρίσκονται πολύ μακριά μας και σε απόσταση ασφαλείας. Η  G. Thunberg, όμως, παρά ή εξαιτίας της διαφορετικότητάς της, μας δείχνει με τόση φυσικότητα και αποφασιστικότητα τον τρόπο και το δρόμο για τη σωτηρία του Πλανήτη.

Για την ιστορία να αναφέρουμε πως, στη Βιέννη της Ναζιστικής εποχής, υπήρχε το "περίφημο" ψυχιατρικό νοσοκομείο Steinhof όπου στέλνονταν μικρά παιδιά, που θεωρούνταν "πνευματικά ή σωματικά αποκλίνοντα", για να πεθάνουν, αφού πρώτα χρησιμοποιούνταν σε ιατρικά πειράματα. Ο Hans Asperger, από το 1934 ως 28χρονος γιατρός, έγινε διευθυντής αυτού του νοσοκομείου και επεξεργάσθηκε ένα νέο σύστημα ταξινόμησης παιδιών με "αυτιστική ψυχοπάθεια". Οι διαγνώσεις του άνοιξαν το δρόμο για την Ηρώδεια αντιμετώπιση παιδιών που απέκλιναν του ναζιστικού προτύπου. Οι Ναζί εκμεταλλεύτηκαν τις διαγνώσεις του Asperger με πολύ πιο σκληρό και απάνθρωπο απ΄ότι ο ίδιος ο Asperger που διαπίστωσε πως ορισμένα από αυτά τα παιδιά ή τους εφήβους είχαν ιδιαίτερη ευφυΐα και θα μπορούσαν να γίνουν "κοινωνικά χρήσιμα", παρά τις όποιες ιδιαιτερότητές τους ή τις δυσκολίες τους για κοινωνική ένταξη.

Ο Asperger, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πήρε αποστάσεις  από το ρόλο που είχε και σταμάτησε την έρευνά του για τον αυτισμό. Η διάγνωση "σύνδρομο Asperger" καταργήθηκε επίσημα από το 2013, αν και συνεχίζει να χρησιμοποιείται ακόμα από πολλούς ειδικούς, παρά την αντικατάστασή του από τη διάγνωση "Διαταραχή του αυτιστικού φάσματος"...

Ήταν η ώρα του καληνυχτίσματος της μονάκριβής μου. Μόλις είχε κλείσει τα έξι της χρόνια και, όπως κάθε βράδυ, πήγα στο δωμάτιό της για τα καθιερωμένα μας αγκαλιάσματα και φιλιά πριν από τον ύπνο. Τότε, ξεκίνησε, με δική της πρωτοβουλία, ο παρακάτω διάλογος, ο οποίος με συγκλόνισε και τον οποίο παραθέτω αυτούσιο, όπως ακριβώς έγινε και τον κατέγραψα αμέσως μετά..

Ν: Μπαμπάκα, θέλω να σου πω κάτι...Θα σε αγαπώ για πάντα στη ζωή μου!

Εγώ: Τι μοναδικό δωράκι ήταν αυτό! Κι εγώ θα σ΄αγαπώ για πάντα, ψυχούλα μου υπέροχη. Θέλω, όμως, να σε ρωτήσω κάτι. Τη μικρή Ν., δηλαδή τον εαυτό σου, την αγαπάς;

Ν: Τις πιο πολλές φορές την αγαπώ όταν, όμως, καμιά φορά με μαλώνεις, μου είναι δύσκολο να το νιώσω.

Εγώ: Αυτό θα ΄θελα, πραγματικά, να το συζητήσουμε.

Ν: Να, όταν καμιά φορά μου μιλάς θυμωμένα, τότε νομίζω πως έκανα κάτι πολύ άσχημο, πως σε στεναχώρησα και τότε μου είναι δύσκολο να νιώσω πως αγαπώ τον εαυτό μου.

Εγώ: Τι θα ΄θελες να κάνω, ψυχούλα μου, αντί να σου μιλώ θυμωμένα ή να σε μαλώνω;

Ν: Όταν καμιά φορά τραγουδάς δυνατά, μπαμπάκα, κι εγώ διαβάζω, σου ζητώ, μερικές φορές, να σταματήσεις. Πάντα σταματάς αλλά κάποιες φορές ξαναρχίζεις, μετά από λίγο. Σίγουρα δεν το κάνεις επίτηδες, απλά ξεχνιέσαι. Το ίδιο συμβαίνει και με μένα, όταν π.χ. μου λες να ετοιμαστώ, επειδή πρέπει να φύγουμε κι εγώ δεν το κάνω. Μη θυμώνεις μαζί μου τότε γιατί δεν το κάνω επίτηδες. Απλά, μπορεί να είδα ή να έκανα κάτι που μου άρεσε και να ξεχάστηκα όπως κι εσύ. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, μίλα μου με πιο γλυκό τρόπο κι εγώ θα θυμηθώ αμέσως τι πρέπει να κάνω.

Εγώ: Σ΄ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου, γιαβράκι μου, που μου τα είπες αυτά, γιατί έτσι με βοηθάς να γίνω καλύτερος μπαμπάς, κάτι που το θέλω πάρα πολύ γιατί σε αγαπώ όσο τίποτα άλλο στον κόσμο.

Ν:. Μπαμπάκα, αύριο είναι Σάββατο. Θα μείνεις μαζί μου στο σπίτι;

Εγώ: Φυσικά, και θα κάνουμε ότι θέλεις!

Ν: Ωραία! Τότε μπορούμε να μιλήσουμε περισσότερο για αυτό αύριο. Θα σου δώσω χαρτί και μολύβι για να γράψεις αυτά που σου είπα για να μην τα ξεχάσεις...

Αυτή ήταν η συζήτηση με τη Ν., ένα 6χρονο παιδί που, σε όσους την ανέφερα, μου είπαν πως έχω ένα χαρισματικό παιδί. Δεν ξέρω κατά πόσο χαρισματικό είναι το παιδί μου. Σίγουρα, όμως, κάτι το ξεχωριστό που είχε, στην ηλικία αυτή, ήταν η ικανότητά της να μπορεί να εκφράζει με λόγια τα συναισθήματα και τις σκέψεις της που, σίγουρα, δεν διαφέρουν από αυτά που νιώθουν και σκέφτονται τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας αυτής.

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι να νιώθει το παιδί πως έχει το δικαίωμα και το ελεύθερο να μπορεί να απευθύνεται σε εμάς τους γονείς κυρίως και να εκφράζει τα όσα το απασχολούν, το ανησυχούν, το προβληματίζουν ή το φοβίζουν. Το αν και σε ποιο βαθμό διαθέτει ή όχι το παιδί μας την άνεση αυτή, εξαρτάται αποκλειστικά  και μόνο από ΕΜΑΣ τους γονείς.

Διαπαιδαγωγώ ΔΕΝ σημαίνει δαμάζω ή κατέχω, αλλά διευκολύνω το παιδί να εξελίξει τον αληθινό του εαυτό, θέτοντας με ευαισθησία και συναισθαντικότητα τα απαραίτητα όρια που ενθαρρύνουν την εξέλιξη προς την κατεύθυνση αυτή και όχι προς αυτήν που ΒΟΛΕΥΕΙ ή ΑΡΕΣΕΙ σε εμάς τους ίδιους...

Όλα θα μπορούσαν να αλλάξουν προς το καλύτερο, εάν καταφέρναμε να δούμε τον ίδιο μας τον εαυτό στο παιδί που έχουμε κάθε φορά μπροστά μας και, όταν καταφέρουμε και μετατρέψουμε το επιχείρημα "Μαλώνω το παιδί γιατί έχει κάποιο πρόβλημα ή γιατί έχει κάνει κάποιο λάθος" στη διαπίστωση πως "Όταν φθάνω στο σημείο να μαλώνω -κυρίως με την ιδιότητα του γονέα- ένα παιδί, τότε εγώ είμαι το άτομο που έχει κάνει κάποιο λάθος...".

Εάν φθάσουμε στο σημείο αυτό, ίσως να μην χρειασθεί να πούμε ξανά τη φράση του Μ. Χατζιδάκι, που αναφέρει σε πρόσφατη ανάρτησή του ένα μέλος της κοινότητας του ΜΗ, και που πολλοί από εμάς έχουμε ψελλίσει κάποια φορά, δηλαδή, "Καληνύχτα Κεμάλ, ο κόσμος αυτός δεν θα αλλάξει ποτέ...".